Του Γκιντεόν Λεβί*
Μόνο ψυχίατροι μπορούν να εξηγήσουν τη συμπεριφορά του Ισραήλ
Ο δικός μας άγριος κόσμος του εγκλήματος, πρόσφατα, πήγε για επιτήρηση. Από το σωματοφύλακα του Αρχηγού των Ενόπλων Δυνάμεων ως τους παιδοκτόνους γονείς, όλοι μπήκαν υπό παρακολούθηση. Ήρθε η ώρα, όπως συνηθίζεται εδώ, να στείλουμε και τη χώρα για παρακολούθηση, επίσης. Ίσως με την κατάλληλη αγωγή από ειδικούς, μπορεί να γίνει η διάγνωση που θα μας σώσει.
Υπάρχουν αμέτρητοι λόγοι για την παρακολούθηση. Μια μεγάλη σειρά ενεργειών, που δεν έχουν καμία λογική εξήγηση, εγείρουν τις ακόλουθες υποθέσεις: απώλεια επαφής με την πραγματικότητα· προσωρινή ή μόνιμη τρέλα, παράνοια, σχιζοφρένεια και μεγαλομανία· απώλεια μνήμης και απώλεια κρίσης. Όλα αυτά πρέπει να εξεταστούν κάτω από προσεκτική παρατήρηση.
Οι ειδικοί της ψυχιατρικής ίσως προσπαθήσουν να εξηγήσουν πώς μια χώρα με ηγέτες, που έχουν δεσμευτεί για τη λύση των δύο κρατών, συνεχίζουν να κατευθύνουν πελώριους προϋπολογισμούς στο χτίσιμο περισσότερων εποικισμών σε εδάφη που σκοπεύουν να εκκενώσουν στο μέλλον. Τι άλλη εξήγηση μπορεί να υπάρξει, εάν όχι από ψυχιατρική πλευρά, για μια διακοπή δέκα μηνών στην κατασκευή κατοικιών στους εποικισμούς που ακολουθείται αμέσως από περισσότερες κατασκευές; Πώς μπορεί μια χώρα να είναι τόσο «σφιχτή», όταν πρόκειται για δαπάνες για την υγειονομική περίθαλψη των πολιτών της -της οποίας οι φτωχοί γίνονται φτωχότεροι–, κι όμως, ενώ ένα τμήμα των δρόμων στη Δυτική Όχθη έχει ήδη χαρακτηριστεί επικίνδυνο, να κατασκευάζονται όλο και περισσότεροι δρόμοι που οδηγούν από το πουθενά στο πουθενά;
Πρέπει να εξηγήσουν πώς μπορεί ο γενικός εισαγγελέας να ανακοινώνει την πρόθεσή του να απαλλοτριώσει περισσότερη ιδιόκτητη γη των Παλαιστινίων στον εποικισμό της Όφρα –τον «πιο μεγάλο παράνομο εποικισμό στα εδάφη» (με τα λόγια του συμβούλου του υπουργού Άμυνας για θέματα εποικισμού)–, όταν ο πρωθυπουργός Μπέντζαμιν Νετανιάχου, στην ομιλία του στο Πανεπιστήμιο Μπαρ-Ιλάν, πέρσι, ρητά δεσμεύτηκε ότι δεν θα το κάνει αυτό, και ο πρόεδρος Σιμόν Πέρες ανέλαβε την ίδια δέσμευση σε μια συνάντηση με τον Αιγύπτιο πρόεδρο Χόσνι Μουμπάρακ.
Πρέπει να εξηγήσουν τι βρίσκεται πίσω από την απόφαση να εξετάσουν την προσάρτηση του Αυτοκινητόδρομου 443, που περνάει μέσα από τη Δυτική Όχθη, ως εδάφους του Ισραήλ – προκειμένου να υπερκεράσουν την πρόσφατη απόφαση του Ανώτατου Δικαστηρίου, που διέταξε να ανοίξει ο δρόμος για τους Παλαιστίνιους οδηγούς. Πώς μπορεί μια χώρα, που κηρύσσει την ισχύ του νόμου, να τολμάει να εξουδετερώνει το Ανώτατο Δικαστήριο μέσα από «παρακαμπτήριους» νόμους; Και πώς έχει καταφέρει μια ασήμαντη μειονότητα -οι έποικοι- να σπείρει το φόβο και να εκβιάζει τη χώρα για τόσο πολλά χρόνια;
Οι ειδικοί της ψυχιατρικής θα πρέπει να αποσαφηνίσουν πώς μια χώρα, που βρέθηκε αντιμέτωπη με μία έκθεση τόσο καταστροφική γι’ αυτήν όσο είναι η έκθεση Γκόλντστοουν, να μπορεί τόσο ανένδοτα και πεισματικά να αρνείται να συγκαλέσει την ερευνητική επιτροπή, που προβλέπει η έκθεση, προσφέροντας μια ευκαιρία διαφυγής. Πώς μπορεί ένα έθνος, που έχει αγωνιστεί τόσο απεγνωσμένα για τη διεθνή του εικόνα και θέση και που εξαρτάται τόσο πολύ από την παγκόσμια φιλανθρωπία, να διορίζει μια τόσο κακοποιό και βίαιη φιγούρα, όπως ο Άβιγκντορ Λίμπερμαν, ως τον πρώτο της διπλωμάτη; Ο μισός κόσμος είναι κλειστός για τον υπουργό Εξωτερικών κι εμείς υφιστάμεθα τις συνέπειες.
Γιατί το Ισραήλ δεν σκέφτηκε να παρουσιάσει, έστω σε κάποια στιγμή αυταπάτης, ένα ωραιότερο πρόσωπο στον κόσμο αντί για την απειλητική μούρη του Λίμπερμαν; Γιατί μια χώρα τόσο εξοστρακισμένη από ένα μεγάλο κομμάτι του κόσμου δεν ρωτάει τον εαυτό της, έστω για μια στιγμή, ποια ευθύνη τής αναλογεί στη διαμόρφωση αυτής της απομόνωσης, από την οποία, απλώς, επιτίθεται και κουνάει το δάχτυλο σ’ αυτούς που την επικρίνουν; Πώς μπορεί μια κοινωνία, που έχει ήδη υπάρξει με μια σκληρή κατοχή στην αυλή της για δυο γενιές, να αρνείται να διαχειριστεί το ζήτημα, να συνεχίζει να νιώθει τόσο καλά με τον εαυτό της και να αποφεύγει οποιοδήποτε αυτοέλεγχο ή, έστω, μια υπόνοια ηθικού διλήμματος;
Τι είδους εξήγηση μπορεί να δοθεί για το γεγονός ότι ένα έθνος με μια ξεκάθαρη κοσμική πλειοψηφία δεν έχει το θεσμό του πολιτικού γάμου και το Σάββατο δεν λειτουργούν τα τρένα και τα λεωφορεία;
Πώς γίνεται σε μια τέτοια χώρα οι υγιείς δήμοι να πρέπει να διαθέτουν κονδύλια σε θρησκευτικά συμβούλια αντί σε άλλες ανάγκες; Πώς μπορεί μια χώρα, που έχει μια ντόπια αραβική μειονότητα, η οποία έχει παραμείνει απρόσμενα πιστή στη χώρα για πάνω από 60 χρόνια, να κάνει το παν για να τη μειώσει, να την ταπεινώσει και να την αποκλείσει, να τη μεταχειρίζεται άδικα και να της καλλιεργεί μια αίσθηση απογοήτευσης και μίσους; Μπορεί λογικά να εξηγηθεί πώς μια χώρα, στην οποία όλα τα αραβικά έθνη έχουν κάνει μια ιστορική πρόταση ειρήνης, να αρνείται ακόμα και να τη συζητήσει; Είναι μια χώρα την οποία ο πρόεδρος της Συρίας (του οποίου ο σημαντικότερος σύμμαχος, το Ιράν, απειλεί το Ισραήλ) παρακαλάει για ένα σύμφωνο ειρήνης, κι αυτή μένει αμετακίνητη στην άρνησή της. Μόνο ειδικοί της ψυχιατρικής θα μπορούσαν πιθανόν να εξηγήσουν πώς η συνεχιζόμενη κατοχή των Υψωμάτων του Γκολάν και οι χαμένες ευκαιρίες για ειρήνη μπορεί να έχουν σχέση με την ασφάλεια ή τη λογική.
Την ίδια ώρα, θα πρέπει να προσπαθήσουν να εξηγήσουν τη σύνδεση ανάμεσα στην ιερότητα των ιστορικών τοποθεσιών και στην επικυριαρχία σ’ αυτές. Και πάνω απ’ όλα, να αποσαφηνίσουν πώς μια ξύπνια και ταλαντούχα κοινωνία παίρνει μέρος σ’ αυτή την πορεία της τρέλας, χωρίς κάποιος να προβάλλει αντιρρήσεις.
Πραγματικά, είναι μια δύσκολη περίπτωση για διάγνωση – πράγμα που ενισχύει τους λόγους για τους οποίους πρέπει να πάει η χώρα για (ψυχιατρική) παρακολούθηση.
(14 Ιανουαρίου 2010, Counterpunch)
*Ο Γκιντεόν Λεβί είναι Ισραηλινός δημοσιογράφος.
