«…Ο καπετάν Ρουπακιάς είχε μαλώσει με τον αρχηγό του, τον καπετάν Κάλα, που κατέκρινε τις τολμηρές επιθέσεις του καπετάν Άγρα, κι έφευγε, λέει, με τον καπετάν Παναγιώτη, που, άρρωστος, ελεεινός, κατέβαινε στην Ελλάδα. Ο καπετάν Τυλιγάδης με τον καπετάν Ζήκη βαστούσαν ακόμα την Κούγκα, μα ζητούσαν ενισχύσεις. Τρεις χιλιάδες Τούρκοι είχαν κυκλώσει τη Λίμνη…»
Πηνελόπη Δέλτα, «Στα μυστικά του βάλτου»
Γράφαμε την προηγούμενη εβδομάδα για κτίρια που αφήνονται στην τύχη τους, ενώ θα μπορούσαν να αξιοποιηθούν πολλαπλά και κυρίως να διασωθούν για ιστορικούς λόγους.
Οι οδηγοί των αυτοκίνητων που διασχίζουν καθημερινά τη Λεωφόρο Μεσογείων, προσπερνάνε μάλλον αδιάφοροι μια σειρά κτιρίων που βρίσκονται στο ύψος της Αγίας Παρασκευής. Κτίρια μιας άλλης εποχής…
Όπως αυτό που είναι σχεδόν στο ύψος της πλατείας και γράφει φαρδιά πλατιά πως είναι ιδιοκτησία του ΙΚΑ, το οποίο αντί να αξιοποιήσει την ιδιοκτησία του με τον τεράστιο κήπο και μάλιστα σε τόσο στρατηγικό σημείο προτιμά να νοικιάζει ένα κακόγουστο κτίριο λίγες εκατοντάδες μέτρα πιο πάνω… Άγνωστο το τι υπάρχει στα μυαλά των διοικήσεών του…
Θα αναρωτιέστε ίσως τι σχέση έχουν όλα αυτά με το απόσπασμα που παραθέτω στην αρχή από τα «Μυστικά του βάλτου».
Ο καπετάν Ρουπακιάς στον οποίο αναφέρεται η Πηνελόπη Δέλτα είναι πραγματικό πρόσωπο. Πρόκειται για τον Γεώργιο Τόμπρα, Έλληνα στρατιωτικό, εκ των πρωταγωνιστών του μακεδονικού Αγώνα.
Ο Γεώργιος Τόμπρας γεννήθηκε στο Αϊβαλί (Κυδωνίες) της Μικράς Ασίας. Σπούδασε στη Φαρμακευτική Σχολή του Πανεπιστημίου Αθηνών και τον Μάρτιο του –«μαύρου»– 1897 εντάχθηκε στον ελληνικό στρατό. Το 1900 έλαβε το βαθμό του ανθυποφαρμακοποιού (ανθυπολοχαγός) και στις αρχές του 1905 έφυγε όπως και άλλοι αξιωματικοί για τη Μακεδονία. Πρωτοεμφανίστηκε στη Μακεδονία με τον Ρήγα («καπετάν Καβοντόρο»). Αρχικά ήταν υπαρχηγός της ομάδας του «Καπετάν Ρούβα» (Γεωργίου Κατεχάκη), ενώ από το 1906 έως το 1909 έγινε ο ίδιος επικεφαλής ομάδας και έδρασε κυρίως στην περιοχή της λίμνης των Γιαννιτσών, αλλά και στην Καστοριά.
Τραυματίστηκε βαριά στη μάχη στο σημερινό Αρχοντικό της Κοζάνης τον Δεκέμβριο του 1906. Μετά την ανάρρωσή του και παρά τις ενστάσεις των γιατρών επέστρεψε και συνέχισε τις μάχες στη Δυτική Μακεδονία. Αργότερα έλαβε μέρος στον Α΄ Βαλκανικό πόλεμο, όπου τραυματίσθηκε σοβαρά. Το 1926 έφθασε στον βαθμό του υποστρατήγου.
Μέχρι το τέλος της ζωής του έζησε στην Αγία Παρασκευή, στο σπίτι της οδού Μεσογείων 375 απ’ όπου και η φωτογραφία που συνοδεύει το άρθρο.
Τον Ιούλιο του 2016 ο Δήμος Αγίας Παρασκευής αποφάσισε να ανακηρύξει το σπίτι «ιστορικό τόπο» και να αναρτήσει την πινακίδα που υπάρχει και σήμερα.
Αυτό θα έπρεπε να είναι το πρώτο βήμα και όχι η ολοκλήρωση μιας προσπάθειας… Το σπίτι –το οποίο έχει αφεθεί στη φθορά του χρόνου– σίγουρα θα μπορούσε να αξιοποιηθεί με κάποιον τρόπο αρκεί να υπήρχε η πολιτική βούληση.
Πραγματικά, αν περιδιαβείς τον χώρο σε πιάνει θλίψη. Φοβάμαι πως το όνομα του Τόμπρα είναι και θα παραμείνει στους περισσότερους γνωστό ως… στάση λεωφορείου. Λίγοι θα αναρωτηθούν πού οφείλει το όνομά της.
Το σπίτι και ο χώρος που το περιβάλλει, πολύ κοντά στη στάση Νομισματοκοπείου του Μετρό, ακόμη κι αν δεν είχαν ιστορική σημασία θα έπρεπε να αναδειχθούν. Γύρω υπάρχουν κι άλλα τέτοια σπίτια κι ελεύθεροι χώροι, απομεινάρια μιας Αγίας Παρασκευής που δεν υπάρχει πια. Αγροτικής και εξαιρετικά αραιοκατοικημένης…
Θα μπορούσε να δημιουργηθεί ένα μουσείο που να είναι αφιερωμένο στην ιστορία της πόλης με αίθουσα αναφορά στον Γεώργιο Τόμπρα και στον Μακεδονικό Αγώνα. Θα ήταν μια ενέργεια ουσίας και πραγματικής τιμής για την ιστορική μνήμη.
Ο γύρω χώρος, σήμερα θλιβερός και γεμάτος σκουπίδια θα μπορούσε να αξιοποιηθεί ως ένας αγρόκηπος για σχολεία της περιοχής θυμίζοντας τις καλλιέργειες που υπήρχαν κάποτε και σε ορισμένα κοντινά οικόπεδα συνεχίζουν να υπάρχουν ακόμη και σήμερα.
Όλα αυτά όμως προϋποθέτουν όραμα και άλλη αντίληψη για τον Πολιτισμό.
Κι αυτό παραμένει ζητούμενο.
