Του Γιάννη Σχίζα
Μια έκρηξη που καταγράφηκε στην επιφάνεια του Ήλιου στις 24 Φεβρουαρίου χάρισε στους κατοίκους της Βρετανίας ένα σπάνιο υπερθέαμα, με το βόρειο σέλας να κατεβαίνει νότια μέχρι το Λονδίνο και το Στόουνχεντζ.
Πολλοί έσπευσαν το Σαββατοκύριακο και τη Δευτέρα να φωτογραφίσουν τα πολύχρωμα πέπλα, ορατά συνήθως μόνο στα γεωγραφικά πλάτη της Αρκτικής.
«Δεν το πίστευα πόσο τυχερός ήμουν» δήλωσε στο Space.com ο Ίβαν Μπόις, ερασιτέχνης φωτογράφος στη Βόρεια Ιρλανδία.
«Αγόρασα φωτογραφική μηχανή στη διάρκεια των lockdown της πανδημίας και έκτοτε ήθελα να απαθανατίσω το σέλας. Είναι μάλλον δύσκολο στη Βόρεια Ιρλανδία, δεδομένου ότι βρισκόμαστε πολύ νότια σε σχέση με τις περιοχές όπου κανονικά εμφανίζεται.
Το βόρειο και το νότιο σέλας δημιουργούνται από σωματίδια –ηλεκτρόνια, πρωτόνια και άλλα ιόντα– που πηγάζουν από τον Ήλιο. Τα φορτισμένα αυτά σωματίδια παγιδεύονται στο μαγνητικό πεδίο της Γης και εκτρέπονται προς τους πόλους, όπου διεγείρουν μόρια οξυγόνου και αζώτου στην ατμόσφαιρα. Η διέγερση του οξυγόνου δίνει πράσινες ή καφεκόκκινες λάμψεις, ανάλογα με την ενέργεια της σύγκρουσης, ενώ το άζωτο δίνει μπλε ή κόκκινες.
Σύμφωνα με τη βρετανική μετεωρολογική υπηρεσία, η ασυνήθιστη εμφάνιση του σέλατος στη Βρετανία ήρθε ως αποτέλεσμα δύο φαινομένων. Το πρώτο ήταν μια «στεμματική εκτόξευση μάζας» (CME), ουσιαστικά μια έκρηξη στην επιφάνεια του Ήλιου που εκτοξεύει στο Διάστημα δισεκατομμύρια τόνους σωματιδίων. Η Γη έτυχε να βρεθεί στο δρόμο ενός τέτοιου πίδακα σωματιδίων που εξαπολύθηκε στις 24 Φεβρουαρίου. Η CME συνδυάστηκε με μια «στεμματική οπή», κάτι σαν τρύπα στο ηλιακό μαγνητικό πεδίο από την οποία πήγασε ένα ταχύ ρεύμα σωματιδίων ή «ηλιακού ανέμου».
Αυτή τη φορά όμως ο καταιγισμός ήταν τόσο έντονος ώστε αρκετά σωματίδια κατάφεραν να φτάσουν μέχρι το γεωγραφικό πλάτος του Βελγίου στην Ευρώπη και της πολιτείας της Νέας Υόρκης στις ΗΠΑ. Σε ακραίες γεωμαγνητικές καταιγίδες, όπως αυτή του 1859, το σέλας μπορεί θεωρητικά να κατέβει νότια μέχρι το πλάτος της Ελλάδας, ή ακόμα και στους τροπικούς.
Δεδομένου ότι ο Ήλιος πλησιάζει τώρα το λεγόμενο ηλιακό μέγιστο, το αποκορύφωμα στον 11ετή κύκλο αυξομείωσης της δραστηριότητάς του, μια τέτοια ασυνήθιστη διόγκωση του σέλατος θα μπορούσε να επαναληφθεί τα επόμενα χρόνια.
Οι Ιάπωνες στη Σελήνη
Ιδιωτική σεληνάκατος που εκτοξεύτηκε στα τέλη του 2022 ξεπέρασε τα τεχνικά προβλήματα και ετοιμάζεται να επιχειρήσει μια ιστορική προσεδάφιση στη Σελήνη στα τέλη Απριλίου, ανακοίνωσε η ιαπωνική εταιρεία που ανέπτυξε το σκάφος.
Η σεληνάκατος Hakuto-R της ιαπωνικής ispace είχε εμφανίσει πολλαπλά τεχνικά προβλήματα στη διάρκεια της πτήσης, όλα όμως τελικά ξεπεράστηκαν ενόψει της προσσελήνωσης, δήλωσε στους δημοσιογράφους ο διευθύνων σύμβουλος της εταιρείας Τακέσι Χακαμάντα.
Αν το εγχείρημα επιτύχει, η ispace θα γίνει ο πρώτος μη κρατικός φορέας που πατά στην επιφάνεια του φεγγαριού. Μια ανάλογη αποστολή ισραηλινής εταιρείας είχε καταλήξει σε αποτυχία. Μέχρι σήμερα, μόνο οι κυβερνήσεις των ΗΠΑ, της Ρωσίας και της Κίνας έχουν φέρει εις πέρας τον άθλο.
Η σεληνάκατος της ispace, η οποία εκτοξεύτηκε τον Δεκέμβριο από τη Φλόριντα, θα απελευθερώσει ένα δίτροχο ρομπότ σε μέγεθος μπάλας του μπάσκετ, το οποίο αναπτύχθηκε από την ιαπωνική διαστημική υπηρεσία JAXA, καθώς και ένα τετράτροχο ρομπότ των Ηνωμένων Αραβικών Εμιράτων.
Η ispace, με έδρα το Τόκιο, πανηγύρισε τον Ιανουάριο για ένα σημαντικό ορόσημο της αποστολής, όταν το Hakuto-R έφτασε στη μέγιστη απόστασή του από τη Γη, περίπου 13,7 εκατομμύρια χιλιόμετρα. Συγκριτικά, η Σελήνη απέχει περίπου 380.000 χιλιόμετρα.
Προηγουμένως οι μηχανικοί της εταιρείας είχαν καταφέρει να διορθώσουν μια σειρά από τεχνικά προβλήματα, τα οποία επηρέασαν μεταξύ άλλων το σύστημα πλοήγησης και ελέγχου, όπως ανακοίνωσε η εταιρεία.
Η νέα κούρσα για την κατάκτηση της Σελήνης αναμένεται να φτάσει σε κορύφωση γύρω στο 2026, όταν οι ΗΠΑ εκτοξεύσουν την αποστολή ArtemisIII που θα μεταφέρει τους πρώτους Αμερικανούς αστροναύτες στη Σελήνη από τη δεκαετία του 1970.
Αυτή τη φορά, η NASA σχεδιάζει μόνιμη παρουσία του ανθρώπου στο φεγγάρι, το οποίο εκτιμάται ότι κρύβει σημαντικούς ορυκτούς πόρους στην περιοχή του νότιου πόλου.
in.gr
Ο «μακροπροθεσμισμός» δημοφιλής μεταξύ των δισεκατομμυριούχων
Χαρακτηριστική περίπτωση συμπλέγματος του μεσσία, ο Έλον Μασκ έχει επανειλημμένα δηλώσει ότι απώτερος στόχος του είναι ο αποικισμός του Άρη και η σωτηρία της ανθρωπότητας σε περίπτωση πτώσης αστεροειδούς ή άλλης καταστροφής πλανητικού επιπέδου.
Ο Μασκ, όπως και άλλοι δισεκατομμυριούχοι της τεχνολογίας, ενστερνίζεται τη νέα φιλοσοφία του longtermism, ή «μακροπροθεσμισμού» σε ελεύθερη απόδοση, σύμφωνα με την οποία πρώτη προτεραιότητά μας πρέπει να είναι όχι να βελτιώσουμε το παρόν αλλά να προνοήσουμε για το μέλλον.
Είναι όμως μια στάση που δεν βασίζεται στην αυστηρή λογική, όπως συχνά το παρουσιάζουν οι υποστηρικτές της, αλλά σε μια ηθική εκτίμηση σύμφωνα με την οποία οι μελλοντικές ανθρώπινες ζωές αξίζουν περισσότερο από τις σημερινές.
Ο μεσοπροθεσμισμός βασίζεται στη θεωρία ότι οι άνθρωποι που θα ζήσουν στο μέλλον είναι πολύ περισσότεροι από όσους ζουν σήμερα ή έζησαν στο παρελθόν. Επομένως, αν σκεφτούμε λογικά, η προσοχή μας πρέπει να εστιάζεται σε αυτόν τον μελλοντικό πληθυσμό, όχι στα προβλήματα του παρόντος.
«Αυτό ταιριάζει στενά με τη φιλοσοφία μου» τιτίβισε τον Αύγουστο ο Μασκ σχολιάζοντας το βιβλίο «Τι Οφείλουμε στο Μέλλον» του φιλοσόφου της Οξφόρδης Ουίλιαμ Μακ Άσκιλ. Ο συγγραφέας ορίζει τον μακροπροθεσμισμό ως «την ιδέα ότι η θετική διαμόρφωση του μέλλοντος είναι βασική ηθική προτεραιότητα της εποχής μας».
Σε μια φράση που αργότερα απαλείφθηκε μυστηριωδώς, το άρθρο ανέφερε: «Η ιδέα είναι ότι, για την αξιολόγηση ενεργειών, μπορούμε […] απλά να αγνοήσουμε όλες τις επιδράσεις στα πρώτα 100 (ή και 1.000) χρόνια και να εστιάσουμε κυρίως στις επιδράσεις του απώτερου μέλλοντος.»
Η Οξφόρδη όπου εργάζεται ο Μακ Άσκιλ φαίνεται πως είναι η παγκόσμια πρωτεύουσα του μεσοπροθεσμισμού. Εκεί βρίσκεται το «Ινστιτούτο για το Μέλλον της Ανθρωπότητας» με επικεφαλής τον Σουηδό φιλόσοφο Νικ Μπόστρομ, ο οποίος έχει μεταξύ άλλων υποστηρίξει ότι ο κόσμος στον οποίο ζούμε είναι στην πραγματικότητα μια προσομοίωση.
Σε άρθρο του το 2009, ο Μπόστρομ υποστήριζε ότι «μια μη υπαρξιακή καταστροφή που προκαλεί την κατάρρευση του ανθρώπινου πολιτισμού είναι, από την οπτική γωνία της ανθρωπότητας ως συνόλου, μια δυνητικά αναστρέψιμη ατυχία: ένα γιγάντιο μακελειό για τον άνθρωπο, μια μικρή αναποδιά για την ανθρωπότητα». Ναι, η κατάρρευση του παγκόσμιου πολιτισμού είναι ακριβώς αυτό που οι ιστορικοί θα περιέγραφαν ως «μικρή αναποδιά».
Ο Μπόστρομ ξαναχτύπησε με νέα δημοσίευση το 2013, στην οποία ξεκαθάριζε ότι ακόμα και οι ζωές ενός δισεκατομμυριούχων ανθρώπων που ζουν στο παρόν είναι ασήμαντη αξία μπροστά στο απέραντο μέλλον.
«Θα μπορούσε συνεπώς να υποστηρίξει κανείς ότι ακόμα και η παραμικρότερη μείωση του υπαρξιακού ρίσκου έχει αναμενόμενη αξία μεγαλύτερη από οποιοδήποτε “κανονικό” καλό, όπως τα άμεσα οφέλη από τη σωτηρία ενός δισεκατομμυρίου ζωών.»
Με άλλα λόγια ναι, μπορούμε άνετα να θυσιάσουμε ένα δισεκατομμύριο ανθρώπους στον βωμό ενός άγνωστου μέλλοντος.
Θα πρέπει μάλλον να ανησυχούμε για το γεγονός ότι μια τέτοια λογική βρίσκει σύμφωνους ανθρώπους σαν τον Μασκ, επιχειρηματίες με συνολική περιουσία εκατοντάδων δισεκατομμυρίων δολαρίων.
Ο Μασκ, μαζί με τον Πίτερ Τιλ (PayPal, Palantir) και τον Γιάαν Τάλιν (Skype), υποστηρίζουν το «Ινστιτούτο για το Μέλλον της Ζωής» (FLI), το οποίο επίσης εργάζεται για την αντιμετώπιση υπαρξιακών κινδύνων, ιδιαίτερα του υποθετικού κινδύνου από την ανάπτυξη της τεχνητής νοημοσύνης.
Οι δισεκατομμυριούχοι της ελίτ έχουν την πολυτέλεια να δίνουν προτεραιότητα σε ένα φουτουριστικό αλλά ομιχλώδες μέλλον, ένα μέλλον στο οποίο προβάλλουν το ναρκισσιστικό όραμά τους. Είναι μια στάση που μοιάζει να φτιάχτηκε στα μέτρα μιας οικονομικής ελίτ που υπερεκτιμά την ικανότητά της να προβλέπει το μέλλον και να το διαμορφώνει σύμφωνα με τα γούστα της.
Βαγγέλης Πρατικάκης
