Η χθεσινή συνάντηση της Γερμανίδας καγκελαρίου Μέρκελ και του Γάλλου προέδρου Μακρόν στη Μασσαλία πραγματοποιήθηκε στο φόντο της διαρκούς αποδυνάμωσης και απονομιμοποίησης των κυβερνήσεών τους, και γενικότερα της φιλοευρωπαϊκής κεντροδεξιάς και κεντροαριστεράς στη Γηραιά Ήπειρο. Ακόμη κι ο ίδιος ο «πρόεδρος του 15%» βλέπει το υποτιθέμενο εκσυγχρονιστικό κόμμα του να αγκομαχά και την εξουσία του να υποσκάπτεται από διαρκείς κυβερνητικές κρίσεις και κοινωνικές αντιστάσεις. Έτσι επιχειρεί να αντεπιτεθεί εμφανιζόμενος ως πρωτεργάτης ενός… προοδευτικού πανευρωπαϊκού μετώπου που θα βάλει φρένο στον «εθνολαϊκισμό».
Στο σχέδιο αυτό θέλει να ενσωματώσει και μια Μέρκελ που πια θυμίζει φάντασμα του παλιού εαυτού της, καθώς η παραμονή της στην εξουσία αμφισβητείται από αντιπάλους και «συμμάχους». Επιχειρεί λοιπόν να αναβιώσει έναν νέου τύπου γαλλογερμανικό άξονα, αλλά πλέον επί ίσοις όροις με την Μέρκελ, και με τα μάτια στραμμένα στις ευρωεκλογές. Αυτόν τον στόχο υπηρετούν τα αλλεπάλληλα θερινά ταξίδια του στο Νότο (Ισπανία και Πορτογαλία), τον Βορρά (Φιλανδία και Δανία) και το κέντρο της Ευρώπης (Μπενελούξ). Εκεί στοχεύουν και οι επιθέσεις του στο Ευρωπαϊκό Λαϊκό Κόμμα επειδή δεν διώχνει το κόμμα του Ούγγρου πρωθυπουργού Ορμπάν – ο οποίος αποτελεί, μαζί με τη νέα ιταλική κυβέρνηση, κόκκινο πανί για τους ευρωπαϊστές.
Και νέες σκοτούρες για την Μέρκελ
Οι συζητήσεις Μέρκελ-Μακρόν επικεντρώθηκαν βέβαια στο «όραμα» ενός τέτοιου μετώπου, που στοιχειώνεται από το φάντασμα του μεταναστευτικού, ενώ δεν έλειψαν και οι αναφορές στο αγκάθι του Brexit, την ευρωζώνη και θέματα «διεθνούς συνεργασίας και ευρωπαϊκής ασφάλειας». Η αδυναμία των πάλαι ποτέ αδιαμφισβήτητων κυρίαρχων της Ε.Ε. να απογαλακτιστούν από τους σχεδιασμούς των ΗΠΑ δεν συζητήθηκε ανοιχτά, αλλά ήταν στο πίσω μέρος των σκέψεων όλων, καθώς είναι σαφές ότι το πληττόμενο από αυξανόμενες αποκλίσεις «ευρωπαϊκό οικοδόμημα» δεν μπορεί να αποτελέσει με ενιαίο τρόπο έναν ανεξάρτητο πόλο στη διεθνή σκηνή.
Οι τελευταίες δημοσκοπήσεις αποτυπώνουν την περαιτέρω άνοδο της επιρροής της ακροδεξιάς AfD, ενώ η ανησυχία όλου του παραδοσιακού πολιτικού φάσματος επιτείνεται από τη δημιουργία της κίνησης Aufstehen («Ξεσηκωθείτε») με πρωτοβουλία επιφανών στελεχών της Αριστεράς
Η Μέρκελ φάνηκε να σαγηνεύεται από τις προτάσεις του Μακρόν, αλλά ταυτόχρονα ήταν εμφανές ότι είχε άλλες, πιο επείγουσες σκοτούρες. Οι τελευταίες δημοσκοπήσεις αποτυπώνουν την περαιτέρω άνοδο της επιρροής της ακροδεξιάς AfD, η οποία μάλιστα σε ορισμένες εμφανίζεται να ξεπερνά και τους σοσιαλδημοκράτες εταίρους της Μέρκελ και να καταλαμβάνει τη δεύτερη θέση. Αυτή η χαοτική κατάσταση δεν ανακόπτεται από την ανοιχτή επίθεση της Μέρκελ στους ακροδεξιούς που οργάνωσαν τα επεισόδια στο Κέμνιτς. Πόσο μάλλον που και οι Βαυαροί χριστιανοκοινωνιστές, πιεζόμενοι από μια AfD που απειλεί ευθέως πια την κυριαρχία τους στο Μόναχο, εξέφρασαν την… κατανόησή τους για τη δράση των ακροδεξιών.
Ένα νέο κίνημα γεννιέται μέσα από την Αριστερά
Όμως η χαοτική κατάσταση επιτείνεται, προκαλώντας βαθιά ανησυχία σε όλο το παραδοσιακό πολιτικό φάσμα της Γερμανίας (και όχι μόνο), από ένα ακόμη γεγονός των τελευταίων ημερών: τη δημιουργία της κίνησης Aufstehen («Ξεσηκωθείτε») με πρωτοβουλία επιφανών στελεχών της Αριστεράς και με ένα σχέδιο προγράμματος που οι… προοδευτικοί καλοθελητές απανταχού της Ευρώπης σπεύδουν να συκοφαντήσουν ως «λαϊκίστικο και αντιμεταναστευτικό». Οι σπασμωδικές αντιδράσεις για αυτό το νέο αγκάθι πολλαπλασιάζονται, καθώς στην πρώτη σχετική δημοσκόπηση (από το περιοδικό Focus) το 34% των ερωτηθέντων δήλωσε ότι θα μπορούσε να το ψηφίσει. Εξ ου και οι λυσσαλέες αντεπιθέσεις, ιδίως από το… «αριστερό» κατεστημένο
Στην παρθενική εμφάνιση του Aufstehen πρωταγωνίστησαν σημαντικές προσωπικότητες: η επικεφαλής της κοινοβουλευτικής ομάδας της Αριστεράς Σάρα Βάγκενκνεχτ, η σοσιαλδημοκράτισσα δήμαρχος του Φλένσμπουργκ και αντίπαλη του «μεγάλου συνασπισμού» Σιμόνε Λάνγκε, ο πρώην πρόεδρος των Πράσινων και κατηγορούμενος από το κατεστημένο ως «αντιπραγματιστής» Λούντγκερ Φόλμερ, και ο συγγραφέας και δραματουργός του φημισμένου Berliner Ensemble Μπερντ Στέγκεμαν. Επιπλέον, το Aufstehen υποστηρίζεται ανοιχτά από δεκάδες ακόμη σημαντικές προσωπικότητες, με πιο χαρακτηριστικό παράδειγμα το «ιερό τέρας» Όσκαρ Λαφοντέν, που (μαζί με τη σύντροφό του Σάρα Βάγκενκνεχτ) εδώ και χρόνια προτείνει αλλαγή πορείας για τη γερμανική Αριστερά.
Υπό τη σκιά του μεταναστευτικού και η Σουηδία
Αύριο οι Σουηδοί πάνε στις κάλπες για να εκλέξουν νέα βουλή και κυβέρνηση, με προγνωστικά κάθε άλλο παρά ενθαρρυντικά για το παραδοσιακό πολιτικό σύστημα. Πέρα από την αγωνία για το αν θα διατηρηθεί η παραδοσιακά υψηλή συμμετοχή (86% στις τελευταίες εκλογές), φοβίζει η εκτίναξη των ακροδεξιών «Σουηδών Δημοκρατών», που αναμένεται να αγγίξουν το 20% από 13% το 2014. Τη μεγαλύτερη πτώση φαίνεται να έχουν οι Σοσιαλδημοκράτες (που συγκυβερνούν με τους Πράσινους) και οι Μετριοπαθείς (το βασικό κόμμα της κεντροδεξιάς αντιπολίτευσης), ακολουθώντας την τύχη όλων σχεδόν των πάλαι ποτέ «μεγάλων» ευρωπαϊκών κομμάτων. Αντίθετα, σημαντική άνοδο αναμένει η Αριστερά (που είχε αρνηθεί να ενταχθεί στην «κοκκινοπράσινη» κυβέρνηση) και μικρότερα κεντροδεξιά κόμματα. Εάν υλοποιηθούν πάντως οι προγνώσεις, επιβεβαιώνεται η… παν-σκανδιναβική τάση των υψηλών ποσοστών της Ακροδεξιάς εξαιτίας του μεταναστευτικού, παρόλο που αυτές οι χώρες έχουν δεχθεί πολύ μικρότερη πίεση από το Νότο της Ευρώπης.
Το νέο μαύρο πρόβατο της Ευρώπης;
Οι ευρωπαϊστές βρήκαν στο πρόσωπο της Σάρα Βάγκενκνεχτ, που πρωτοστατεί στο νέο κίνημα Aufstehen, τον νέο τους εχθρό – πλάι στους λοιπούς «λαϊκιστές» τύπου Μελανσόν. Εξαιτίας των δηλώσεών της ότι είναι τα φτωχότερα στρώματα που υποφέρουν από το βάρος της μαζικής μετανάστευσης, η οποία οξύνει την έλλειψη στέγης, την επιβάρυνση των σχολείων και τον ανταγωνισμό για τις πιο κακοπληρωμένες θέσεις εργασίας, και της κάθετης αντίθεσής της στις ιμπεριαλιστικές επεμβάσεις που ανατινάζουν τρίτες χώρες και δημιουργούν κύματα προσφύγων, της κόλλησαν τη ρετσινιά της… «ξενοφοβικής δημαγωγού». Κανείς από τους κατηγόρους της βέβαια δεν έχει κάνει τον κόπο να αναφερθεί στο σύνολο των προτάσεών της, τις οποίες η Βάγκενκνεχτ αναπτύσσει εδώ και χρόνια. Πάντως το νέο υπερκομματικό κίνημα έχει συσπειρώσει δεκάδες χιλιάδες πολιτών μέσα σε λίγες μέρες, ταρακουνώντας τα νερά της ευρωπαϊκής Αριστεράς.
Ο Λαφοντέν υπερασπίζεται δυναμικά το νέο εγχείρημα
«Το 40% των πολιτών έχει δει το εισόδημά του να μειώνεται και η δημοκρατία έχει πάψει να λειτουργεί. Άρα πρέπει όλοι μαζί να οικοδομήσουμε ένα κίνημα που θα σπρώξει τα πράγματα σε άλλη κατεύθυνση», δήλωσε η εκπρόσωπος του νέου κινήματος Aufstehen Σάρα Βάγκενκνεχτ, προκαλώντας οργίλες αντιδράσεις. Για παράδειγμα ο Φρανκ Μπσίρσκε, πρόεδρος της συνδικάτου Verdi (και μέλος των Δ.Σ. της Lufthansa, της Deutsche Bank και της Postbank…), έσπευσε να κατηγορήσει ως «τρίτης γραμμής συνοδοιπόρους» όσους σοσιαλδημοκράτες και πράσινους συμμετέχουν στο Aufstehen. «Είναι αλήθεια ότι αυτοί δεν σας μοιάζουν», του απάντησε ο Λαφοντέν, προσθέτοντας δηκτικά: «Δεν στηρίζουν, όπως κάνετε εσείς, ούτε τις πολεμικές επεμβάσεις, ούτε την ιδιωτικοποίηση του συνταξιοδοτικού συστήματος, ούτε τον λεγόμενο μεγάλο συνασπισμό».
Ηγετικά στελέχη του κόμματος της Αριστεράς έσπευσαν επίσης να διευκρινίσουν ότι «το κόμμα μας δεν έχει σχέση με αυτό το σχέδιο», ενώ ο (επίσης στέλεχος της Αριστεράς) πρώην πρωθυπουργός του κρατιδίου της Θουριγγίας πρόσθεσε ότι «αυτό το σχέδιο στρέφεται ενάντια στο Διαφωτισμό»! Η απάντηση ήρθε και πάλι από τον Λαφοντέν: «Ευχαριστούμε τους εκπροσώπους της Αριστεράς, που επιβεβαιώνουν ότι είμαστε ένα υπερκομματικό εγχείρημα. Και θυμίζουμε σε κάποιους άλλους, που βαυκαλίζονταν ότι έχουν την εξουσία, πως απλά διαχειρίζονταν μια δημοκρατική βιτρίνα πίσω από την οποία κρύβονται οι πραγματικές δομές εξουσίας, που ελέγχονται από την ολιγαρχία. Όσο για τις κατηγορίες περί ξενοφοβίας, καλύτερα θα έκανε η Αριστερά να αναλογιστεί τις αιτίες των αποτυχιών της – για παράδειγμα, το γεγονός ότι στην πρώην Ανατολική Γερμανία η AfD έχει γίνει το κόμμα της εργατικής τάξης και των ανέργων…».
