Ενώ καταργούνται οι εργατικές κατακτήσεις ενός αιώνα, η Αριστερά, για μία ακόμα φορά, κινδυνεύει να βρεθεί στο περιθώριο. Η μαζική συμμετοχή στις πρόσφατες κινητοποιήσεις οφείλεται στην αγανάκτηση και την απελπισία του κόσμου και πολύ λιγότερο στη στράτευσή του να γίνουν πράξη τα οράματα και τα προγράμματα των κομμάτων της Αριστεράς. Οι συγκεντρώσεις του ΠΑΜΕ καταγράφουν με τον πιο ανάγλυφο τρόπο αυτή την πραγματικότητα.
Σε άλλες εποχές, τα οράματα της Αριστεράς είχαν τη δύναμη να στρατεύουν κόσμο, που ήταν έτοιμος να θυσιάσει ακόμα και τη ζωή του για μια άλλη κοινωνία ως αντίπαλο δέος του καπιταλισμού. Πολλές επαναστάσεις του προηγούμενου αιώνα κρίθηκαν, κυρίως, από τη δύναμη αυτών των οραμάτων και όχι από την πολιτική και θεωρητική επάρκεια των κομμουνιστικών κομμάτων. Η κατάρρευση του υπαρκτού σοσιαλισμού όχι μόνο στέρησε από την Αριστερά το όραμά της, αλλά ανέδειξε τη θεωρητική και πολιτική της ένδεια.
Ο νεοφιλελευθερισμός, απελευθερώνοντας τις αγορές, απελευθέρωσε και τις ενδοκαπιταλιστικές αντιθέσεις. Η παγκοσμιοποίηση δημιούργησε μια νέα διεθνή αστική τάξη, που έχει αυτονομηθεί από κρατικές συγκροτήσεις, με αποτέλεσμα οι ενδοκαπιταλιστικές αντιθέσεις να αποκτούν νέα χαρακτηριστικά που δεν είναι δυνατόν να ερμηνευτούν με θεωρητικά εργαλεία από το παρελθόν, όπως η θεωρία του «κρατικομονοπωλιακού καπιταλισμού». Η Αριστερά, σήμερα, αδυνατεί να ερμηνεύσει τις αντιθέσεις που εκδηλώνονται ανάμεσα σε πολιτικούς καπιταλιστικούς μηχανισμούς με κρατική ή διακρατική υπόσταση και στις κυρίαρχες μερίδες του κεφάλαιου (χρηματοπιστωτικό) που θέτουν σε κίνδυνο την αναπαραγωγή των γενικών συνθηκών παραγωγής. Η σημερινή πολιτική συγκυρία στη χώρα μας είναι αποκαλυπτική. Επειδή δεν επαρκούν τα θεωρητικά εργαλεία, για να ερμηνεύσουμε το χαρακτήρα των αντιθέσεων, προσπαθούμε να προσεγγίσουμε την πραγματικότητα μέσω των οικονομικών θεωριών του αστισμού. Τον τελευταίο καιρό, κοντεύουμε να πνιγούμε μέσα στις οικονομικές αναλύσεις. Δεν υπάρχει σωσίβιο για να σωθούμε. Όλες αυτές οι προσεγγίσεις καταλήγουν είτε σε θετικές προτάσεις διεξόδου, που έχουν αποδέκτες τους αρμοδίους πολιτικούς διαχειριστές του συστήματος, είτε σε αφηρημένες εκκλήσεις για αντικαπιταλιστικό αγώνα. Δεν παράγουν, όμως, πολιτικές στοχεύσεις που να εμπνέουν τον κόσμο και να τον κατεβάζουν στο δρόμο. Μερικές φορές, αυτό μπορείς να το κάνεις, ακόμα κι αν δεν έχεις απαντήσεις για όλα τα ζητήματα, αρκεί να έχεις σωστή αίσθηση της πραγματικότητας και να μην υποτιμάς το κίνημα και τις δυνάμεις που κρύβει μέσα του. Και κάποιες τέτοιες στιγμές έχουν καταγραφεί στην πρόσφατη ιστορία του ΣΥΡΙΖΑ, είναι γνωστές σε όλους και δεν υπάρχει λόγος να τις αναφέρουμε για μία ακόμα φορά…
Γιώργος Καλαντζόπουλος
