Συνέντευξη στην Αλεξάνδρα Σουπουρτζή-Μιχαλάκη
Μετά την ανάρτηση του τελευταίου πορτρέτου από τη σειρά «Άνθρωποι της Παλαιστίνης» στο διαδίκτυο, έλαβα ένα μήνυμα που έγραφε: «Γεια σας από τη Γάζα. Μπορείτε να μας βοηθήσετε;». Με τη συνδρομή δημοσιογράφων που ζουν εκεί διαπίστωσα ότι προερχόταν από μια Παλαιστίνια, μητέρα τριών παιδιών, που αυτή τη στιγμή είναι εκτοπισμένη στη Ράφα. Σπούδαζε για να πάρει το μεταπτυχιακό της, αλλά πλέον η μεγάλη της αγωνία είναι το πώς θα προστατεύσει τα παιδιά της. Βλέποντας στο διαδίκτυο τα πορτρέτα που φτιάχνουμε με τον Κιρίλ Ζεολί, αποφάσισε να μου μιλήσει, ελπίζοντας ότι έτσι ίσως αυξηθούν οι πιθανότητες σωτηρίας της οικογένειάς της. Μου έδωσε την άδεια να μοιραστώ κι εγώ με τη σειρά μου μαζί σας, μέσω του Δρόμου, όσα μου είπε – υπό τον όρο να μην αποκαλύψω την ταυτότητά της, ώστε να μην στοχοποιηθεί η οικογένειά της… Τα όσα ακολουθούν είναι η καταγραφή μεγάλου μέρους της συζήτησης που κάναμε, πριν αρχίσει η μεγάλη ισραηλινή εκκαθαριστική επιχείρηση στην κατάμεστη από πρόσφυγες πόλη της Ράφα.
Πώς είναι τώρα τα πράγματα εκεί που βρίσκεστε;
Φαγητό δεν υπάρχει. Μπορούν να βρεθούν λίγες κονσέρβες, κάποια λαχανικά και φρούτα, αλλά είναι πολύ ακριβά. Σε ορισμένες περιοχές έχει εξαπλωθεί ακραία πείνα, κι αλλού οι άνθρωποι αναγκάζονται να τρώνε ζωοτροφές. Χθες ένα αγοράκι 10 μηνών πέθανε από ασιτία. Το αδελφάκι του το κουβάλησε στο νοσοκομείο, λέγοντας: «Ο αδελφός μου πεινάει πολύ, δεν έχουμε βρει φαγητό εδώ και μέρες». Μέχρι να το παραδώσει στους γιατρούς, το μωρό είχε ξεψυχήσει… Η έλλειψη πόσιμου νερού είναι επίσης ένα πολύ μεγάλο πρόβλημα. Κι όποτε βρίσκεται νερό, είναι συνήθως μολυσμένο. Εννοείται ότι δεν περισσεύει καθόλου για να πλυθούμε ή να πλύνουμε τα ρούχα μας. Κάθε πτυχή της καθημερινότητάς μας είναι πολύ δύσκολη, αλλά το χειρότερο είναι η έλλειψη του νερού. Μπορούμε να ζήσουμε χωρίς τα σπίτια μας, και χωρίς ηλεκτρικό ρεύμα. Αλλά σίγουρα δεν μπορούμε χωρίς νερό.
Ούτε σε ηλεκτρικό ρεύμα έχετε πρόσβαση;
Δεν υπάρχει καθόλου ηλεκτρικό ρεύμα από την πρώτη ημέρα του πολέμου. Λίγα μόνο κτίρια είχαν περιορισμένη πρόσβαση, καθώς βασίζονταν στην ηλιακή ενέργεια, και γι’ αυτό ακριβώς το Ισραήλ τα βομβάρδισε ένα-ένα. Ο μόνος τρόπος για να φορτίσεις το τηλέφωνό σου τώρα είναι μέσω μπαταριών, και πρέπει να περιμένεις σε μια πολύ μεγάλη ουρά μέχρι να έρθει η σειρά σου. Ευτυχώς το διαδίκτυο είναι καλύτερο στη Ράφα. Η σύνδεση δεν είναι σταθερή, είναι όμως καλύτερη από αλλού.
Πολύ δύσκολες οι συνθήκες που περιγράφετε…
Δεν υπάρχουν λόγια ικανά να παρουσιάσουν την κατάσταση. Φανταστείτε να ζείτε σε μια πλαστική σκηνή, εκτεθειμένοι στο κρύο και τη βροχή, χωρίς αρκετά ρούχα και κουβέρτες, ενώ πριν ζούσατε ανθρώπινα στο σπίτι σας. Οι τουαλέτες είναι κοινόχρηστες, διαρκώς γεμάτες, ακάθαρτες, και βρίσκονται μακριά. Αυτό που βλέπετε στο διαδίκτυο ή στην τηλεόραση είναι λιγότερο από το 10% αυτού που πραγματικά συμβαίνει. Τέσσερις μήνες γενοκτονίας είναι πάρα πολλοί, και κάθε μέρα είναι πιο δύσκολη από την προηγούμενη. Τα παιδιά υποφέρουν λόγω του κρύου, της έλλειψης νερού, φαρμάκων και τροφίμων, και των ανθυγιεινών συνθηκών και εγκαταστάσεων. Η ηπατίτιδα, για παράδειγμα, εξαπλώνεται ραγδαία.
Βοηθάμε πολύ ο ένας τον άλλον, προσπαθούμε να παρηγορήσουμε ο ένας τον άλλον, και να καλύψουμε τις βασικές ανάγκες του καθενός. Από την άλλη, εμφανίζονται πλέον και κάποιες διαφωνίες. Είναι προϊόν της ψυχολογικής πίεσης, του αφόρητου συνωστισμού και της προσπάθειας της κατοχής να υποδαυλίσει εχθρότητα μεταξύ μας.
Μπορείτε να μας μιλήσετε για τον εκτοπισμό σας;
Ο πατέρας μου αρχικά αρνούνταν να εγκαταλείψει το σπίτι μας, το οποίο βρισκόταν στο βόρειο τμήμα της Λωρίδας. Δύο μέρες μετά την έναρξη του πολέμου μια ομάδα συγγενών κατέφυγε σ’ εμάς, επειδή ο κατοχικός στρατός απειλούσε τη γειτονιά τους. Αλλά μετά από δύο ακόμη μέρες οι γείτονές μας άρχισαν να φεύγουν, καθώς ακουγόταν ότι ολόκληρη η περιοχή θα στοχοποιηθεί. Όταν λάβαμε ένα ηχογραφημένο μήνυμα να εκκενώσουμε το σπίτι, πήγαμε στο νοσοκομείο αλ-Σίφα παίρνοντας μαζί μας πολύ λίγα ρούχα και κουβέρτες. Στο νοσοκομείο η ζωή ήταν απίστευτα δύσκολη, όχι επειδή κοιμόμασταν στο πάτωμα, αλλά επειδή διαρκώς βλέπαμε δίπλα μας διαμελισμένα σώματα. Μετά από δύο εβδομάδες διαδόθηκε ότι πρέπει να κατευθυνθούμε στη νότια Γάζα. Αρχικά πήγαμε σε φίλους μας στη Νουσεΐρ και μείναμε μαζί τους για τέσσερις μέρες. Αλλά το σπίτι δίπλα τους έγινε στόχος, οπότε καταφύγαμε στη Ράφα. Εδώ άνθρωποι που δεν γνωρίζαμε μας φιλοξένησαν στο σπίτι τους για μια βδομάδα. Αναγκαστήκαμε όμως να φύγουμε ξανά, επειδή έφτασαν πολλοί συγγενείς τους, εκτοπισμένοι κι αυτοί, και δεν υπήρχε χώρος για όλους. Πήγαμε στο Χαν Γιουνίς, σε συγγενικό μας σπίτι. Στο μεταξύ όμως οι ισραηλινοί άρχισαν να βομβαρδίζουν και τον νότο. Έτσι μετά από 10 μέρες καταφύγαμε όλοι μαζί στη σκηνή που είχαν στήσει άλλοι συγγενείς μας στη βιομηχανική περιοχή του Χαν Γιουνίς, η οποία θεωρούνταν ασφαλής επειδή συνδέεται με την UNRWA. Μετά την εισβολή και την αιματοχυσία στο Χαν Γιουνίς, αναγκαστικά επιστρέψαμε στη Ράφα. Και τώρα περιμένουμε μια νέα μετακίνηση. Κατά τη διάρκεια όλων αυτών των μηνών βιώσαμε πολλές δυσκολίες, φόβο, καταπίεση και ασθένειες. Το Ισραήλ μας σκοτώνει με κάθε πιθανό και απίθανο τρόπο…
Θα πρέπει δηλαδή πάλι να φύγετε;
Δεν μπορούμε να μείνουμε εδώ, διότι υπάρχουν συνεχείς βομβαρδισμοί, και κάθε μέρα δυναμώνουν. Επιπλέον λείπουν, όπως είπα πριν, και οι ελάχιστοι πόροι για να επιβιώσουμε. Προς τα βόρεια δεν μπορούμε να κινηθούμε, είναι εξαιρετικά επικίνδυνο. Άρα ο μόνος δρόμος που απομένει είναι να διασχίσουμε τα σύνορα προς την Αίγυπτο. Όμως ακόμη και αν όλα τα έγγραφά μας είναι εντάξει, πρέπει να πληρώσουμε. Για κάθε ενήλικο ζητούν από 5.000 έως 10.000 ευρώ, για τα παιδιά 2.500 ευρώ. Δηλαδή μια τετραμελής οικογένεια θα πρέπει να πληρώσει τουλάχιστον 15.000 ευρώ για να βρεθεί σε σχετική ασφάλεια! Είναι περιττό να πούμε ότι κανείς μας δεν μπορεί να το αντέξει οικονομικά αυτό, αφού όλοι εκκενώσαμε τα σπίτια μας άρον-άρον και δεν πήραμε μαζί μας σχεδόν τίποτα. Τώρα δεν έχουμε ούτε τρόφιμα, ούτε χρήματα, ούτε σπίτια, ούτε δουλειές, τίποτα.
Τι μπορούμε να κάνουμε για να βοηθήσουμε;
Ίσως δεν μπορείτε να μας βοηθήσετε να περάσουμε τα σύνορα, μπορείτε όμως να μποϊκοτάρετε τα ισραηλινά προϊόντα, αλλά και τις μεγάλες πολυεθνικές εταιρίες που υποστηρίζουν το Ισραήλ. Μπορείτε ακόμα να ανοίγετε παντού συζήτηση για την εκδίωξή μας από τα σπίτια μας, για τη γενοκτονία και τα εγκλήματα πολέμου. Είναι κι αυτό πολύ σημαντικό…
