Η απόφαση Τραμπ για αποχώρηση των ΗΠΑ από την πολυμερή συμφωνία για το πυρηνικό πρόγραμμα του Ιράν* συμπληρώθηκε την περασμένη εβδομάδα από την ανακοίνωση της επιβολής σκληρών κυρώσεων της Ουάσιγκτον επί της Τεχεράνης. Ή, ορθότερα, επί οποιουδήποτε κράτους ή/και διεθνούς επιχειρηματικού ομίλου συνεχίσει να συναλλάσσεται με το Ιράν. Διότι αυτή είναι η ουσία των αμερικανικών κυρώσεων: δεν αφορούν μονάχα τις διμερείς σχέσεις αλλά έχουν ντε φάκτο «διεθνή ισχύ». Αυτή η καουμπόικη λογική που, κατά την προσφιλή συνήθεια των ΗΠΑ, τσαλαπατά και τα τελευταία απομεινάρια μιας ψευδαίσθησης διεθνούς νομιμότητας και ύπαρξης κανόνων, χρησιμοποιήθηκε επί δεκαετίες και εναντίον της Κούβας.
Στην περίπτωση της Κούβας, όμως, μια συντριπτική πλειοψηφία στον ΟΗΕ καταδικάζει με σταθερότητα τις αμερικανικές κυρώσεις – στη φετινή ψηφοφορία δεν υποστήριξαν τις ΗΠΑ ούτε τα προτεκτοράτα τους, τύπου Νήσων Μάρσαλ. Μονάχα μία ακόμη αυθεντική δημοκρατία (το… Ισραήλ) βρέθηκε να θεωρεί δίκαιο το εμπάργκο. Αλλά και στην πράξη, το μεγαλύτερο τμήμα του πολιτικού και επιχειρηματικού κόσμου σπάει τον αμερικανικό αποκλεισμό του «απείθαρχου» νησιού της Καραϊβικής. Όλα καλά μέχρι εδώ. Στην περίπτωση όμως της υστερικής επίθεσης των ΗΠΑ (με ομοφωνία στο εσωτερικό τους – όταν ο σκοπός είναι ιερός, δεν υπάρχει κριτική στον κατά τα άλλα «τρελό και επικίνδυνο» Τραμπ…) εναντίον του Ιράν, επικρατεί αιδήμων σιωπή.
Αυτοί που πλήττονται κάτι ψελλίζουν, βέβαια. Αλλά τόσο σεμνά ώστε να μην τους ακούει κανείς. Ήδη, παρά τις διαβεβαιώσεις τους ότι εξακολουθεί να ισχύει η πολυμερής συμφωνία με το Ιράν (που, παρεμπιπτόντως, έχει καταστεί διεθνής συμφωνία μετά την ομόφωνη επικύρωσή της στον ΟΗΕ – αλλά ποιος νοιάζεται για τέτοιες λεπτομέρειες;), τα ευρωπαϊκά κράτη που τη συνυπογράφουν ουσιαστικά έχουν αποδεχθεί το βίαιο τέλος της. Και το μόνο που έκαναν ήταν να παρακαλούν τις ΗΠΑ να εξαιρεθούν από τις κυρώσεις ώστε να συνεχίσουν να εισάγουν ιρανικό πετρέλαιο και αέριο… Ο Τραμπ βέβαια αρνήθηκε, παραχωρώντας προσωρινές εξαιρέσεις μονάχα σε μια χούφτα χώρες (μεταξύ των οποίων η Κίνα, η Ινδία, η Ιαπωνία, η Νότια Κορέα, η Ιταλία και η Ελλάδα: διασπά έτσι και το –ανύπαρκτο στην πραγματικότητα– «ευρωπαϊκό μέτωπο»).
«Κατανόηση» των πάντων προς την Ουάσιγκτον
Σύμπασα σχεδόν η Δύση, είτε από την πλευρά της έχουσας την πρωτοβουλία Ουάσιγκτον είτε από την πλευρά των υπόλοιπων «συμμάχων» που θέλοντας και μη την ακολουθούν, έδειξε για μια ακόμη φορά πόσο σέβεται το διεθνές δίκαιο. Ακόμη κι αυτό στην υιοθέτηση του οποίου πρωτοστάτησε, όπως ακριβώς είναι η περίπτωση της πολυμερούς συμφωνίας με το Ιράν. Οι μεν ΗΠΑ και ολόκληρη η αλληλοσπαρασσόμενη κατά τα άλλα ιθύνουσα τάξη τους πρωτοστατούν σε μια επικίνδυνη κλιμάκωση της έντασης, υπό τις ιαχές του πανίσχυρου και διακομματικού σιωνιστικού λόμπι, που κοιμάται και ξυπνάει με το όνειρο να σβήσει το Ιράν από τον χάρτη. Η δε «Ευρώπη» διαμαρτύρεται για τους τύπους, μόνο και μόνο επειδή δεν έτυχε προνομιακής μεταχείρισης από τον Τραμπ, κι όχι επειδή μια ακόμη συμφωνία την οποία η ίδια εγγυήθηκε έγινε κουρελόχαρτο.
Από κοντά και οι έτεροι παράγοντες του πολυπολικού κόσμου, με προεξάρχον το Πεκίνο – που κι αυτό χρησιμοποιεί κατευναστική προς την Ουάσιγκτον γλώσσα, ξεχνώντας τις διατριβές του ενάντια στον «τυχοδιωκτικό απομονωτισμό» και τις «επικίνδυνες αυθαιρεσίες» του Τραμπ. Ήδη η Κίνα ανακοίνωσε ότι διακόπτει τη διατραπεζική συνεργασία με το Ιράν. Φαίνεται ότι επιστρέφουμε στην αλήστου μνήμης εποχή του… κλίρινγκ. Η εξαίρεση, έστω και προσωρινά, της Κίνας αποδείχθηκε αποτελεσματική στο κατέβασμα των τόνων – κι αυτό παρόλο που παραμένουν ανοιχτά τα μέτωπα του διεθνούς εμπορικού πολέμου και της αντιπαράθεσης για τον έλεγχο της Νότιας Σινικής Θάλασσας. Την ίδια στιγμή, αποδείχθηκε ότι και ο Τραμπ ξέρει να συμβιβάζεται και να μην ανοίγει πρόσθετα μέτωπα… Χαμηλούς τόνους κρατάνε βέβαια και οι λοιποί επωφελούμενοι (εδώ δεν μιλούν οι Ευρωπαίοι, που θα πληγούν άμεσα από τις αμερικανικές κυρώσεις, θα μιλήσουν οι Ινδοί που εξαιρούνται;). Η γνώμη των Ιρανών, βέβαια, είναι το τελευταίο που μετράει για τη «διεθνή κοινότητα» του κυνισμού…
* Βλ. «Σε πορεία σύγκρουσης» (φύλλο 409, σελ. 23).
