Υπάρχει ένας σχετικά εύκολος τρόπος για να ξεμπερδέψει κανείς με την απύθμενη υποκρισία των ΗΠΑ και των συμμάχων τους, που καθοδηγούν το εν εξελίξει πραξικόπημα στη Βενεζουέλα: να επαναλάβει το γνωστό ψυχροπολεμικό ανέκδοτο, στο οποίο ο στριμωγμένος Ρώσος απαντούσε στον Αμερικανό συνομιλητή του «Ναι, αλλά εσείς βασανίζετε τους μαύρους». Να ειρωνευτεί δηλαδή, και με παραδείγματα, όσους υποτίθεται ότι πονάνε για τα βάσανα των Βενεζουελάνων και γι’ αυτό συντάσσονται με τα τελεσίγραφα του Τραμπ και της ευρωκρατίας προς τον Μαδούρο. Για παράδειγμα, θα μπορούσε να ρωτήσει για πότε έχει κανονιστεί η αποστολή αντίστοιχου τελεσιγράφου από τους «αριστερούς ριζοσπάστες» του ευρωπαϊκού Νότου, τους Σκανδιναβούς «φεμινιστές» και τις λοιπές δημοκρατικές δυνάμεις της Ε.Ε. προς το μεσαιωνικό μοναρχικό καθεστώς της Σαουδικής Αραβίας, όπου οι εκλογές (με ή χωρίς βία και νοθεία), τα δικαιώματα (ανδρών και γυναικών), οι διαδηλώσεις (φιλοκυβερνητικές και αντικυβερνητικές) κ.ο.κ. μοιάζουν με μυθιστόρημα επιστημονικής φαντασίας.
Όμως δεν υπάρχει πραγματικός λόγος να προσφύγει κανείς σε τέτοιου είδους συνδικαλισμούς. Διότι το τι παίζεται αυτές τις μέρες στη Βενεζουέλα είναι πολύ σαφές, τουλάχιστον σε όσους δεν αναζητούν προσχηματικές δικαιολογίες για το αμερικανόπνευστο πραξικόπημα και την κλιμακούμενη δυτική επέμβαση. Όπως εξίσου σαφής είναι όχι μόνο η διπλότητα της Ε.Ε. αλλά και η προσπάθειά της να συμμετάσχει στο πλιάτσικο της Βενεζουέλας στην περίπτωση που η χώρα αυτή «απαλλαγεί από τον δικτάτορα Μαδούρο». Η σαφήνεια αυτή, δε, σε τίποτα δεν ακυρώνεται από τα υπαρκτότατα προβλήματα που ταλανίζουν και διχάζουν την βενεζουελάνικη κοινωνία, και η ευθύνη για τα οποία δεν μπορεί να φορτωθεί εξ ολοκλήρου στον δυτικό ιμπεριαλισμό (όλα αυτά έχουν επανειλημμένα αναλυθεί από τις στήλες του Δρόμου – βλ. δίπλα και επιλογή της αρθρογραφίας των τελευταίων δύο χρόνων). Στο παρακείμενο πλαίσιο παρουσιάζουμε τις πιο βασικές από τις πραγματικές αιτίες της επιλεκτικής ευαισθησίας της Ε.Ε. για τη Βενεζουέλα, που φέρνει στο νου αντίστοιχες πειρατικές επεμβάσεις στη Γιουγκοσλαβία, τη Λιβύη, την Ουκρανία και τη Συρία (για να περιοριστούμε στα πλέον χτυπητά και πρόσφατα παραδείγματα).
Οι Ευρωπαίοι κάνουν αέρα στον Τραμπ
Πώς εκφράστηκε η επιλεκτική ευαισθησία της ευρωκρατίας; Την αρχή έκανε ο πρόεδρος του Συμβουλίου της Ε.Ε. Ντόναλντ Τουσκ που, με λίγες ώρες διαφορά από τον Τραμπ, στις 23 Ιανουαρίου, κάλεσε τα κράτη μέλη της Ε.Ε. να αναγνωρίσουν ως νόμιμο πρόεδρο της Βενεζουέλας τον αυτοανακηρυχθέντα Γκουαϊδό. Στις 26 Ιανουαρίου η Ε.Ε., μέσω της Μογκερίνι, έστειλε τελεσίγραφο στον Μαδούρο να προκηρύξει νέες προεδρικές εκλογές εντός 8 ημερών (αυτές που έγιναν τον περασμένο Μάιο δεν της άρεσαν, αφού ηττήθηκαν οι υποψήφιοι της αντιπολίτευσης, κι ας αναγνώρισαν οι τελευταίοι την ήττα τους). Στις 31 Ιανουαρίου το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο, με ψήφους «σοσιαλιστών», κεντροδεξιών, ακροδεξιών και λοιπών δημοκρατών (περιλαμβανομένων και μερικών «αριστερών»…), δήλωσε ότι αναγνωρίζει κι αυτό τον Γκουαϊδό. Την Δευτέρα 4 Φεβρουαρίου ακριβώς τα μισά κράτη μέλη της Ε.Ε. (Γερμανία, Γαλλία, Βρετανία, Ολλανδία, Αυστρία, Πορτογαλία, Τσεχία, οι 3 Σκανδιναβικές χώρες, οι 3 Βαλτικές και το Λουξεμβούργο) αναγνώρισαν επίσημα τον Γκουαϊδό ως «μεταβατικό πρόεδρο». Σχεδόν όλα τα υπόλοιπα κράτη μέλη δήλωσαν ότι τον υποστηρίζουν. Στη στήλη αριστερά θα δούμε και τις λιγοστές εξαιρέσεις – δηλαδή την… εξής μία: την Ιταλία.
Και κάπου εδώ αρχίζει η φαρσοκωμωδία. Πέραν της παραβίασης του διεθνούς δικαίου, της αρχής της μη επέμβασης σε εσωτερικά ζητήματα τρίτων χωρών κ.λπ. (όλα αυτά θεωρούνται ήδη κουρελόχαρτα, κι ας βροντά στου κουφού την πόρτα ο ΟΗΕ ότι αναγνωρίζει τον Μαδούρο), ο αυτοανακηρυχθείς «μεταβατικός πρόεδρος» υποχρεούται να οργανώσει προεδρικές εκλογές εντός 30 ημερών από την αυτοανακήρυξή του. Όλοι γνωρίζουν ότι αυτό δεν θα γίνει, για τον απλούστατο λόγο ότι ο Γκουαϊδό διαθέτει τόση πραγματική εξουσία όση και ο δήμαρχος ενός ορεινού χωριού. Αλλά αυτό δεν ενδιαφέρει: η γραμμή της Ε.Ε. είναι γαία πυρί μιχθήτω, αρκεί να ανατραπεί ο νόμιμος πρόεδρος. Ας οξυνθεί το αδιέξοδο, ας σφαχτούν στους δρόμους, εν ανάγκη ας υπάρξει και στρατιωτική επέμβαση (είτε «χαμηλής έντασης» είτε ανοιχτή, είτε εσωτερική είτε εξωτερική): αυτή είναι η επιλογή των Βρυξελλών, που δεν διανοούνται να ξεφύγουν από τα δεσμά του ευρωατλαντισμού.
Η διπλότητα της κυβερνώσας «αριστεράς»
Εύλογη η στάση και ο κυνισμός της ευρωκρατίας, δεδομένου του τι διακυβεύεται. Αλλά η φαρσοκωμωδία δεν τελειώνει. Αντίθετα, οι αυτοπροσδιοριζόμενες ως προοδευτικές, ου μην και αριστερές, κυβερνήσεις του ευρωπαϊκού Νότου κοντράρουν στα ίσα τις πιο αντιδραστικές δυνάμεις όσον αφορά το βαθμό υποκρισίας. Στην πρώτη γραμμή της διπλότητας βρίσκεται φυσικά η κυβέρνηση Τσίπρα, με τον αναπληρωτή ΥΠΕΞ Γιώργο Κατρούγκαλο να δηλώνει (αφότου η πρεσβεία τράβηξε το αυτί στη… ριζοσπαστική αριστερά, που δεν έσπευσε από την αρχή να χειροκροτήσει τον Τραμπ) ότι «η θέση της Ελλάδας όχι απλώς δεν αποκλίνει από τις θέσεις της Ε.Ε., αλλά τις συνδιαμόρφωσε». Και συμπληρώνει: «Είναι αυτονόητο ότι σεβόμαστε και υποστηρίζουμε τις αρμοδιότητες και της Εθνοσυνέλευσης της Βενεζουέλας και του προέδρου της στην άσκηση των συνταγματικών τους αρμοδιοτήτων προς την κατεύθυνση διεξαγωγής εκλογών» (εντυπωσιακή η αδιαφορία του συνταγματολόγου υπουργού για την αυθαιρεσία του Γκουαϊδό, που παραβιάζει κατάφωρα «κάθε λέξη του Συντάγματος» – αλλά εδώ αδιαφόρησε για το ελληνικό Σύνταγμα ο κ. Κατρούγκαλος, θα ενδιαφερθεί για το βενεζουελάνικο;). Αφού πάντως αυτό τακτοποιήθηκε, ο ΣΥΡΙΖΑ θα μπορούσε να χωθεί και σε καμιά διαδήλωση στην αμερικάνικη πρεσβεία, με υψωμένες γροθιές και αντιιμπεριαλιστικά συνθήματα. Και με μπόλικο σανό…
Υπάρχουν όμως κι άλλοι που στο παρελθόν, μέχρι και το πρόσφατο, πουλούσαν πολύ Βενεζουέλα (μερικοί έφαγαν και ψωμάκι από αυτήν), και τώρα σφυράνε αδιάφορα – στην καλύπτερη περίπτωση. Ο λόγος για δυνάμεις του βαρέος πυροβολικού της ευρωπαϊκής Αριστεράς, σε όλες τις εκδοχές της: από το Πορτογαλικό Κομμουνιστικό Κόμμα και το Μπλόκο της Αριστεράς, που στηρίζουν τη «σοσιαλιστική» κυβέρνηση μειοψηφίας του Αντόνιο Κόστα, ως τους Podemos και την ισπανική Ενωμένη Αριστερά, που στηρίζουν την επίσης «σοσιαλιστική» κυβέρνηση μειοψηφίας του Πέδρο Σάντσεθ. Ως γνωστόν, η μεν Πορτογαλία αναγνώρισε επίσημα τον Γκουαϊδό, η δε Ισπανία δήλωσε ότι τον υποστηρίζει. Και δεν άνοιξε μύτη. Καμία πραγματική πίεση από «ορθόδοξους» κομμουνιστές, από «ριζοσπάστες» αριστερούς και από «εναλλακτικούς» προς τις κυβερνήσεις που εξαρτώνται απόλυτα από τη στήριξή τους, ώστε να μην ευθυγραμμιστούν με τον επάρατο, κατά τα άλλα, Τραμπ. Ο οποίος απολαμβάνει βέβαια, στην απόπειρά του να καταβροχθίσει τη Βενεζουέλα, την αμέριστη υποστήριξη τόσο των εσωτερικών όσο και των διεθνών «δημοκρατικών» αντιπάλων του.
Κουρέλι η δημοκρατία, το διεθνές δίκαιο και οι αξίες
Σε λίγο καιρό όλες αυτές οι δυνάμεις, διασπασμένες βέβαια σε διαφορετικά και ευκαιριακά μικρομπλοκ, θα διεκδικήσουν την ψήφο των πολιτών στις ευρωεκλογές, στο όνομα των «αριστερών αξιών» και των «αγώνων ενάντια στην Ακροδεξιά και τον εθνολαϊκισμό, που απειλούν τη δημοκρατία και τα δικαιώματα». Μα, αγαπητοί πρώην σύντροφοι, η δημοκρατία και τα δικαιώματα δεν κινδυνεύουν αυτή τη στιγμή από τους μπαμπούλες που κουνάτε. Διότι τα έχουν ήδη κάνει κουρέλι οι κυβερνήσεις που υποστηρίζετε στο όνομα ψευδεπίγραφων αντιδεξιών και αντιφασιστικών μετώπων. Και μαζί έχουν κάνει κουρέλι και το διεθνές δίκαιο – ναι, αυτό στο οποίο ομνύετε όταν πρόκειται να κρατήσετε ίσες αποστάσεις π.χ. ανάμεσα στους Παλαιστίνιους «τρομοκράτες» και το κατοχικό Ισραήλ. Ή ανάμεσα στις «δύο κοινότητες» της μαρτυρικής Κύπρου. Ή, εν προκειμένω, ανάμεσα στον «Μαδούρο που μας απογοήτευσε» και τον εγκάθετο του Τραμπ.
Και δεν πρόκειται μονάχα για τον Νότο: άλλο τρανό παράδειγμα η Γαλλία του Μακρόν, που ξιφούλκησε από τους πρώτους ενάντια στον «δικτάτορα Μαδούρο». Στις τελευταίες προεδρικές εκλογές της οποίας, είτε φωναχτά (Γαλλικό Κ.Κ.) είτε ντροπαλά (Μελανσόν), αντί η Αριστερά να υιοθετήσει μια στάση ανεξάρτητη από τα δύο αντιδραστικά μπλοκ που αντιπαλεύουν σε διεθνές και ευρωπαϊκό επίπεδο, ψήφισε Μακρόν στο όνομα της δημοκρατίας – για να μην εκλεγεί η Λεπέν. Ψήφισε δηλαδή έναν αλαζονικό βοναπαρτίσκο, τσιράκι της τραπεζοκρατίας, που κάθε βδομάδα μακελεύει τα Κίτρινα Γιλέκα και νομοθετεί μια σιδηρόφρακτη «δημοκρατία» την οποία η Λεπέν δεν τολμούσε ούτε να ονειρευθεί. Εν τέλει, αγαπητοί πρώην σύντροφοι, εάν ψάξετε τις αριστερές αξίες στις… κάλπες και δεν τις βρείτε, μην ανησυχήσετε: άφησαν σημείωμα ότι θα λείψουν για λίγο, γιατί δεν αντέχουν άλλο τόση (μετα)δημοκρατία.
Η ιταλική εξαίρεση
Κι ενώ σύμπασα η δημοκρατική Ευρώπη συμμετέχει στην τραμπική σταυροφορία εναντίον του «δικτάτορα Μαδούρο», κάποιοι έχουν στυλώσει τα πόδια. Είναι το Πορτογαλικό Κ.Κ. και το Μπλόκο, που μπορούν να ρίξουν την κυβέρνησή τους αν αναγνωρίσει τον Γκουαϊδό; Μπα… Είναι μήπως η συμμαχία Podemos-Ενωμένης Αριστεράς, από την οποία εξαρτάται η επιβίωση της κυβέρνησης Σάντσεθ; Ούτε… Μπας και πρόκειται για τον ΣΥΡΙΖΑ, που ανέκαθεν είχε στενές σχέσεις με τη Βενεζουέλα; Μπλακ χιούμορ…
Τότε ποιοι; Μα, τα συνήθη μαύρα πρόβατα της ευρωκρατίας! Δηλαδή οι Ιταλοί «λαϊκιστές» των 5 Αστέρων, που μέχρι στιγμής μπλοκάρουν κάθε απόπειρα να υιοθετηθεί κοινή θέση από την Ε.Ε. κατά της νόμιμης κυβέρνησης της Βενεζουέλας. Και μάλιστα ενώ αποτελούν μειοψηφία εντός της ιταλικής κυβέρνησης, καθώς η Λέγκα του Σαλβίνι και οι «μετριοπαθείς ανεξάρτητοι» εταίροι τους (πρωθυπουργός Τζουζέπε Κόντε, υπουργός Οικονομικών Τζοβάνι Τρία κ.λπ.) επιθυμούν να ευθυγραμμιστούν με την Ουάσιγκτον και τις Βρυξέλλες.
Χαρακτηριστική είναι η προχθεσινή απάντηση που έστειλε σε επιστολή του αυτοανακηρυγμένου «μεταβατικού πρόεδρου» Γκουαϊδό ο Λουίτζι Ντι Μάιο, επικεφαλής των 5 Αστέρων και αντιπρόεδρος της ιταλικής κυβέρνησης: τον προσφωνεί «αγαπητέ πρόεδρε της βουλής», και επαναλαμβάνει ότι η Ιταλία θα συνεχίσει να τηρεί ουδέτερη στάση και ότι αντιτίθεται σε ξένη επέμβαση στις εσωτερικές υποθέσεις της Βενεζουέλας. Η απάντηση αυτή, που προκάλεσε την οργή όλων όσοι ανεμίζουν τη σημαία μιας α λα καρτ δημοκρατίας, ήταν η τελευταία προσπάθεια των «λαϊκιστών» να σταματήσουν έξωθεν βιασμούς της κυριαρχίας μιας χώρας, όπως αυτές που κι η Ιταλία γεύτηκε πρόσφατα.
Φυσικά δεν περιμένει κανείς ότι οι 5 Αστέρες θα ρίξουν την κυβέρνηση στην οποία συμμετέχουν για χάρη οποιουδήποτε τρίτου. Αλλά η στάση που τήρησαν ως τώρα, και η πεισματική άρνησή τους να αναγνωρίσουν το νεοαποικιοκρατικό «δίκαιο» που υπαγορεύει στην υφήλιο η Ουάσιγκτον, δείχνει τις δυνατότητες που υπήρχαν –και σε θεσμικό επίπεδο– για να μπει φρένο στην ξένη επέμβαση, το αιματοκύλισμα και τη λεηλασία του πλούτου μιας ανεξάρτητης χώρας. Δυνατότητες τις οποίες αποποιήθηκε, και μάλιστα με εξοργιστική ευκολία, το μεγαλύτερο μέρος αυτών που αρκούνται να παίζουν το… Μπέλα Τσάο.
Είναι η δεύτερη φορά μέσα σε λίγους μήνες που οι «λαϊκιστές» έρχονται σε ευθεία σύγκρουση με τις ντιρεκτίβες της ευρωκρατίας. Ή μάλλον η τρίτη, αν ληφθεί υπόψη και η συνάντηση του Ντι Μάιο με τα Κίτρινα Γιλέκα, που έκανε τον Μακρόν έξω φρενών (έφτασε να ανακαλέσει τον Γάλλο πρέσβη από τη Ρώμη!). Κι ας είναι, σε θεσμικό επίπεδο, «μόνοι». Στη βάση της κοινωνίας, όμως, μόνη κι έρημη είναι η αριστερά που ψελλίζει τον δεκάλογο του ατομικίστικου δικαιωματισμού, έχει μετατραπεί σε κατοικίδιο των ελίτ, εργάζεται ως απολογητής της παγκοσμιοποίησης και, καλοεκπαιδευμένη μαϊμού κι αυτή πια, βαράει παλαμάκια στα ενεργούμενα των ΜΚΟ της CIA – σε σεμινάριο των οποίων εκπαιδεύτηκε και ο μέγας δημοκράτης «μεταβατικός πρόεδρος» Γκουαϊδό (ας είναι καλά και τα wikileaks που αποκαλύπτουν μερικές ενδιαφέρουσες λεπτομέρειες).
Οι πραγματικές αιτίες του δυτικού τελεσίγραφου στον Μαδούρο
- Ο φυσικός πλούτος της Βενεζουέλας κάνει το μάτι Αμερικανών και Ευρωπαίων να γυαλίζει. Η Βενεζουέλα διαθέτει τα μεγαλύτερα αποθέματα χρυσού και πετρελαίου στον κόσμο, καθώς και τεράστια αποθέματα μεταλλευμάτων, σπάνιων γαιών, ουρανίου, αερίου, διαμαντιών κ.λπ. Για να περιοριστούμε στο ζωτικής σημασίας για όλους πετρέλαιο, το Καράκας διαθέτει σήμερα σχεδόν το 25% των εξακριβωμένων παγκόσμιων αποθεμάτων, τη στιγμή που σταδιακά στερεύουν οι πετρελαιοπηγές στις ΗΠΑ (εξ ου και η στροφή στην καταστροφική για το περιβάλλον μέθοδο υδραυλικής ρωγμάτωσης, ακόμη και στον παρθένο Βορρά) και μειώνονται τα αποθέματα των συμμάχων τους.
- Ο ευρωατλαντισμός ενοχλείται σφόδρα από τη ρωσική και κινεζική διείσδυση. Πριν ένα χρόνο ο τότε ΥΠΕΞ των ΗΠΑ Τίλερσον ανησυχούσε δημόσια για τις «υπερβολικές οικονομικές σχέσεις» του Καράκας με το Πεκίνο και τη Μόσχα. Πράγματι, Κίνα και Ρωσία έχουν «επενδύσει» ή δανείσει δεκάδες δισεκατομμύρια δολάρια στη Βενεζουέλα, με αντάλλαγμα πετρέλαιο και άλλες πρώτες ύλες, καθώς και σημαντικότερο ρόλο για τις κινεζικές και ρωσικές εταιρίες στην εξόρυξη και εμπορία του. Επιπλέον, η συνεργασία δεν περιορίζεται στον οικονομικό τομέα: έχει και πολιτικές και στρατιωτικές πτυχές. Ακόμη και το Ιράν αναπτύσσει προνομιακές σχέσεις με τη Βενεζουέλα.
- Οι ΗΠΑ και η Ε.Ε. αντιλαμβάνονται ότι έχουν κολλήσει στον μεσανατολικό βάλτο, και πρώτη η Ουάσιγκτον στρέφει εκ νέου την προσοχή της στην «πίσω αυλή» της, που απειθαρχούσε από τις αρχές του αιώνα. Ακολουθείται κατά πόδας από την ευρωκρατία, που δεν θέλει να βρεθεί εκτός μοιρασιάς. Εδώ εντάσσονται και οι προσπάθειες κατάργησης ανταγωνιστικών προς τη Δύση ολοκληρώσεων (MERCOSUR, ALBA), καθώς και εμπορικών συναλλαγών σε «τριτοκοσμικά» νομίσματα, που πλήττουν την κυριαρχία του δολαρίου και του συμπληρωματικού (κι όχι ανταγωνιστικού πλέον, έστω και προοπτικά, προς το δολάριο) ευρώ.
Ο Δρόμος για τη Βενεζουέλα
Μια αναδρομή σε κείμενα που δημοσιεύθηκαν τα τελευταία δύο χρόνια στην εφημερίδα μας, παρουσιάζοντας την βενεζουελάνικη κρίση και ρίχνοντας φως στις αιτίες της:
► «Απόπειρα πραξικοπήματος στη Βενεζουέλα» (αυτοανακήρυξη Γκουαϊδό και αναγνώριση από Τραμπ, φύλλο 439).
► «Πετρέλαιο: το μόνο που αναγνωρίζουν όλοι» (ορκωμοσία Μαδούρο και ανάληψη προεδρίας ΟΠΕΚ, φύλλο 437).
► «Επανεκλογή του Μαδούρο» (προεδρικές εκλογές, φύλλο 409).
► «Η Πατρίδα ενάντια στην Αυτοκρατορία» (άρθρο του Λ.Μ.Γκαρσία, φύλλο 408).
► «Ξεμένει από “επιχειρήματα” η αντιπολίτευση» (αναβολή προεδρικών εκλογών, φύλλο 397).
► «Ο λαός δεν αντιστέκεται ποτέ για χάρη ενός ανθρώπου» (συνέντευξη του πρέσβη της Βενεζουέλας, φύλλο 395).
► «Η “χρεοκοπία” της Βενεζουέλας» (διαπραγματεύσεις με πιστωτές, φύλλο 382).
► «Ανάσα-ευκαιρία για τη Βενεζουέλα» (περιφερειακές εκλογές, φύλλο 378).
► «Κόντρα διαρκείας» (νέα Συντακτική Εθνοσυνέλευση, φύλλο 371).
► «Ολομέτωπη σύγκρουση» (δημοψήφισμα της αντιπολίτευσης, φύλλο 369).
► «Αντιπαράθεση στη Βενεζουέλα» (άρθρα των Φ.Ουτάρ και Α.Μπορόν, φύλλο 361).
► «Μια χώρα σε οξύτατη κρίση και αναταραχή» (αφιέρωμα με κείμενα του Κ.Κ. Βενεζουέλας, του Χ. Μαρτίν και του Ρ. Ζιμπέκι, φύλλο 358).
► «Η Βενεζουέλα κομμένη στα δύο» (αιματηρές συγκρούσεις, φύλλο 357).
