Με τη φράση του τίτλου έκλεινε, τον περασμένο Νοέμβριο, ο Ούγγρος πρωθυπουργός Βίκτορ Ορμπάν την 6η συνάντηση κορυφής των «16+1» – δηλαδή της Κίνας και 16 χωρών της Κεντρικής και Ανατολικής Ευρώπης και των Βαλκανίων*. Ο Βούλγαρος πρωθυπουργός Μπόικο Μπορίσοφ, που φιλοξένησε την προηγούμενη εβδομάδα στη Σόφια την 7η συνάντηση κορυφής, ήταν λιγότερο γραφικός: δήλωσε ότι «χειροκροτεί τις διαβεβαιώσεις του Κινέζου πρωθυπουργού Λι Κετσιάνγκ υπέρ μιας ενωμένης και ισχυρής Ευρώπης» και ότι «είναι εντυπωσιασμένος από τη διαπίστωση ότι η κινεζική κυβέρνηση “βλέπει” 50 χρόνια μπροστά». Πράγματι, η νέα πολυήμερη περιοδεία του Λι Κετσιάνγκ στην Ευρώπη, με αφετηρία τη Βουλγαρία και κατάληξη τη Γερμανία, είχε σαφή στόχο να προωθήσει περαιτέρω τα μεγαλεπήβολα σχέδια του Πεκίνου στη Γηραιά Ήπειρο.
Η κινεζική σφήνα χώνεται έτσι βαθύτερα στις ρωγμές που δημιουργεί η οξύτατη αντιπαράθεση των ΗΠΑ με τους Ευρωπαίους συμμάχους τους, καθώς και μια παραπαίουσα και αποπροσανατολισμένη Ευρωπαϊκή Ένωση. Με όπλο τη γενναία χρηματοδότηση μεγάλων έργων, το Πεκίνο προωθεί την επέκταση των «Νέων Δρόμων του Μεταξιού» σε ευρωπαϊκό έδαφος. Ταυτόχρονα, εμφανίζεται ως θεματοφύλακας του ελεύθερου εμπορίου και πολέμιος του προστατευτισμού. Έτσι κερδίζει, εξάλλου, και τους ύμνους των κατά τα άλλα ακροδεξιών ή συντηρητικών και ευρωσκεπτικιστών –στην πλειοψηφία τους– ηγετών των «16» που, εν μέσω της αβεβαιότητας που σκορπούν η Ουάσιγκτον και οι Βρυξέλλες, βλέπουν στην Κίνα μια χρυσή (και προπαντός σταθερή) εναλλακτική εφεδρεία…
Βαθαίνει η συνεργασία με τους 16
Στη Σόφια ο Λι Κετσιάνγκ υπέγραψε 20 εμπορικές συμφωνίες, πραγματοποίησε πλειάδα διμερών συναντήσεων με ομολόγους του, ζήτησε τη μετατροπή της συνόδου κορυφής σε μόνιμο θεσμό και υποσχέθηκε αύξηση της χρηματοδότησης για έργα που διευκολύνουν τη μεταφορά των κινεζικών προϊόντων στην καρδιά της Ευρώπης. Μεταξύ αυτών, η σιδηροδρομική γραμμή υψηλής ταχύτητας μεταξύ Βελιγραδίου και Βουδαπέστης (που τώρα το Πεκίνο θέλει να την επεκτείνει νοτιότερα, με αφετηρία τον Πειραιά), η σύνδεση άλλων ελληνικών λιμανιών με βαλκανικές χώρες μέσω αυτοκινητόδρομων και σιδηροδρόμων, η δημιουργία «βιομηχανικών πάρκων», δικτύων οπτικών ινών κ.λπ. Ας σημειωθεί ότι οι 16+1 συζητούν σχέδια που θα ξεκινούν από την Ελλάδα, δίχως τη συμμετοχή της ελληνικής ηγεσίας – ίσως βέβαια να μην επιτρέπει και η Ουάσιγκτον τη μετατροπή των 16 σε 17…
Επίσης ο Λι Κετσιάνγκ ανακοίνωσε την περαιτέρω μείωση των κινεζικών δασμών στα προϊόντα των 16, δεδομένου του αρνητικού ισοζυγίου στις εμπορικές συναλλαγές και τις επενδύσεις (η Κίνα έχει μέχρι στιγμής επενδύσει 10 δισεκατομμύρια δολάρια στους 16, έναντι 1,4 δισεκατομμυρίου δολαρίων που οι 16 έχουν επενδύσει στην Κίνα). Μετά την περασμένη σύνοδο στη Βουδαπέστη, πάντως (δηλαδή το πρώτο εξάμηνο του 2018), το εμπόριο μεταξύ της Κίνας και των 16 εκτινάχθηκε κατά 25% περίπου – γεγονός που καταδεικνύει ότι η συνεργασία δεν μένει σε λόγια, αλλά υλοποιείται με γοργούς ρυθμούς. Ήδη το 2017 η αξία των συναλλαγών είχε ξεπεράσει τα 68 δισεκατομμύρια δολάρια, από 40 το 2011. Τέλος, ο Κετσιάνγκ δεσμεύτηκε ότι το Πεκίνο θα αναλάβει την κατασκευή ενός νέου βουλγαρικού εργοστασίου πυρηνικής ενέργειας στο Μπέλενε (ακριβώς πάνω στα σύνορα με τη Ρουμανία…).
Με την Μέρκελ ενάντια στα «σύννεφα προστατευτισμού»
Την ίδια στιγμή, ο Κινέζος πρωθυπουργός εξαπέλυσε από τη Σόφια νέους μύδρους κατά της προστατευτικής πολιτικής του Τραμπ, λέγοντας ότι η Κίνα ποτέ δεν ξεκίνησε έναν εμπορικό πόλεμο – αλλά θα απαντά ισοδύναμα κάθε φορά που πλήττεται το «ελεύθερο εμπόριο» και θα υπερασπίζεται «όχι μόνο τα συμφέροντα των Κινέζων πολιτών, αλλά και τις αρχές του Παγκόσμιου Οργανισμού Εμπορίου»! Στο ίδιο μοτίβο, μαζί με επανάληψη των διαβεβαιώσεων ότι κάθε άλλο παρά επιθυμεί την αποδυνάμωση της Ε.Ε., κινήθηκε και στον τελευταίο σταθμό του ταξιδιού του, το Βερολίνο, όπου έφτασε στις αρχές της εβδομάδας. Μιλώντας σε έκθεση «έξυπνων» αυτοκινήτων που κατασκευάστηκαν με γερμανοκινεζική συνεργασία, ο Λι Κετσιάνγκ είπε ότι οι γερμανικές εταιρείες είναι παρούσες εδώ και 40 χρόνια στην Κίνα, γεγονός που –όπως τόνισε με νόημα– «τους επέτρεψε να επιτύχουν σημαντικά κέρδη στην κινεζική αγορά».
Από την πλευρά της η καγκελάριος Άνγκελα Μέρκελ υπογράμμισε ότι «Γερμανία και Κίνα απολαμβάνουν μια στενή διμερή συνεργασία» και δήλωσε ότι «και οι δύο πλευρές στοχεύουμε στην περαιτέρω εμβάθυνση των σχέσεών μας». Απαντώντας, ο Κινέζος πρωθυπουργός κάλεσε σε «ολόπλευρη κινεζογερμανική συνεργασία, ιδίως σε μία στιγμή που βρισκόμαστε και οι δύο αντιμέτωποι με τα σύννεφα του προστατευτισμού, ενώ πασχίζουμε από κοινού να ρίξουμε τους εμπορικούς φραγμούς και να οικοδομήσουμε μια ανοιχτή παγκόσμια οικονομία»… Δηλώσεις που πρέπει να ακούστηκαν σαν γλυκιά μελωδία στα αυτιά μιας Μέρκελ αποδυναμωμένης τόσο από την πολιτική και οικονομική κρίση διαρκείας, όσο και από τις πολύμορφες επιθέσεις του άσπονδου συμμάχου Τραμπ εναντίον της.
