Κάποια στιγμή, οι Ευρωπαίοι φορολογούμενοι, για τους οποίους τόσο πολύ κόπτονται οι ηγέτες τους, θα πρέπει να ζητήσουν το λογαριασμό: πόσα ακριβώς χρήματα τους έχουν κοστίσει οι δεκάδες ατελέσφορες σύνοδοι κορυφής, οι υπουργικές σύνοδοι, τα ραντεβού των πρωθυπουργών μια στο Παρίσι, μια στο Βερολίνο, τα σούρτα φέρτα των τραπεζιτών, των κομισιονάριων, της τρόικας με όλα της τα κλιμάκια από την Αθήνα στη Λισσαβώνα κι από εκεί στο Δουβλίνο. Θα είναι ένας ενδιαφέρων απολογισμός, ιδιαίτερα αν συγκριθεί με τα αποτελέσματα που θα έπρεπε να επιφέρει στο πρόβλημα που υποτίθεται ότι αντιμετωπίζει εδώ και δύο χρόνια. Την κρίση χρέους. Τις μέρες αυτές εξελίσσεται ένας ακόμη μαραθώνιος συνόδων των ευρωκρατών. Eurogroup χθες, Ecofin σήμερα, ραντεβού Μέρκελ – Σαρκοζί, Σύνοδος Κορυφής αύριο Κυριακή, κι άλλη μία Σύνοδος Κορυφής την Τετάρτη.
Η σχιζοφρενική ιδέα μιας ευρωπαϊκής συνόδου σε δύο δόσεις προέκυψε λόγω της ασυμφιλίωτης μέχρι στιγμής αντίθεσης των δύο ισχυρών του ευρώ, της Γερμανίας και της Γαλλίας, στα θέματα της ανακεφαλαιοποίησης των ευρωπαϊκών τραπεζών και του εύρους της αναδιάρθρωσης του ελληνικού χρέους. Αλλά, αυτή η διαβούλευση σε δόσεις σημαίνει ταυτόχρονα κι έναν «θάνατο» σε δόσεις για την ελληνική οικονομία και κοινωνία. Διότι η σύγκλιση των γαλλογερμανικών συμφερόντων στην υποτιθέμενη ένωση των 17 «ισότιμων» εταίρων του ευρώ περνά από τον βαθμό χρεοκοπίας, ο οποίος θα επιβληθεί στην Ελλάδα, παρά το γεγονός ότι η ψήφιση των εξοντωτικών νόμων που απαιτεί η τρόικα από την κυβέρνηση πληρώνονται πια ακόμη και με αίμα.
Πιστωτικό γεγονός
Μέρκελ και Σαρκοζί δεν φαίνεται να έχουν κλείσει το χάσμα που τους χωρίζει στα δύο επίμαχα θέματα. Ο Γάλλος πρόεδρος προσπαθεί να αποφύγει ένα βαθύτερο κούρεμα του ελληνικού χρέους που θα φέρει σε δύσκολη θέση τις ήδη εκτεθειμένες γαλλικές τράπεζες και την οικονομία του, την οποία ήδη οι οίκοι αξιολόγησης απειλούν με υποβάθμιση. Συζητά, όμως, μια μικρή διεύρυνση του κουρέματος του ελληνικού χρέους, πέρα από το 21% που προέβλεπε η απόφαση της 21ης Ιουλίου. Επίσης, θέλει μια διεύρυνση του ρόλου του ταμείου EFSF, ώστε να καλύπτει και διασώσεις χωρών και επανακεφαλαιοποίηση των τραπεζών.
Η Γερμανίδα καγκελάριος από την άλλη, αρνείται μια αύξηση του μεριδίου της προς το EFSF και επιδιώκει ένα βαθύ κούρεμα των ελληνικών ομολόγων σε ποσοστό έως και 50%, και, μάλιστα, ακόμη και εξαναγκαστικό, όχι εθελοντικό όπως προβλέπει η συμφωνία της 21ης Ιουλίου. Αυτό σημαίνει πρακτικά ότι η γερμανική ηγεσία ρισκάρει το λεγόμενο πιστωτικό γεγονός, να θεωρηθεί, δηλαδή, το κούρεμα ανεξέλεγκτη χρεοκοπία και να αποκλειστεί δια παντός η Ελλάδα από τις αγορές χρήματος.
Το γερμανικό σχέδιο, στον βαθμό που επιβληθεί και δεν «χρυσωθεί» με κάποιου είδους συμβιβασμό στις δύο επικείμενες συνόδους κορυφής, πηγαίνει ακόμη παραπέρα. Για να παρακαμφθεί η ανάγκη ενίσχυσης του ταμείου EFSF με περισσότερα χρήματα, πέραν τα των 440 δισ. που διαθέτει σήμερα ως «προίκα» και για να καλυφθούν οι ανάγκες για ενδεχόμενες νέες κρατικές «διασώσεις», αλλά και η επανακεφαλαιοποίηση των τραπεζών, προτείνεται η συγχώνευση του EFSF με τον μηχανισμό που θα πρόκειται να τον διαδεχθεί το 2013, τον ESM, και η επίσπευση της λειτουργίας του από την άνοιξη του επόμενου έτους, μ’ ένα συνολικό κεφάλαιο 940 δισ. Αυτό το σενάριο δεν απαντά βέβαια στις πιέσεις των αγορών που θα επιθυμούσαν την αύξηση των ταμείων διάσωσης τουλάχιστον στα 2 τρισ., ώστε να καλύπτουν τις ανάγκες και των τραπεζών και μεγάλων χωρών, όπως η Ιταλία.
Φέρνει, όμως, πιο κοντά τις προβλέψεις για ελεγχόμενη χρεοκοπία και πλήρη οικονομική επιτήρηση στις χώρες με μη βιώσιμο χρέος, που περιλαμβάνει ο μόνιμος μηχανισμός διάσωσης ESM.
Σκληρή επιτήρηση
Το ότι το ελληνικό χρέος δεν είναι βιώσιμο το λέει ορθά κοφτά η έκθεση της τρόικας, που δίνει μεν το πράσινο φως για την εκταμίευση της έκτης δόσης των 8 δισ. ευρώ, αλλά το ακυρώνει με μια ζοφερή εικόνα για την εξέλιξη όλων των οικονομικών δεικτών, ιδιαίτερα της ύφεσης και της ανεργίας.
Για τη γερμανική ηγεσία αυτές οι προειδοποιήσεις είναι περισσότερο ευκαιρίες παρά ανασταλτικοί παράγοντες. Διότι μαζί με το ρίσκο της ελληνικής χρεοκοπίας επισπεύδει και τη θέσπιση για τον ακρωτηριασμό της εθνικής κυριαρχίας και την πλήρη επιτήρηση της ελληνικής οικονομίας. Η Ευρωπαϊκή Σύνοδος Κορυφής υποτίθεται ότι πρόκειται να εγκρίνει τις προτάσεις της Κομισιόν για την οικονομική διακυβέρνηση της Ευρωζώνης, που περιλαμβάνουν τις γνωστές υποχρεώσεις για το φρένο στα ελλείμματα και τα χρέη, τις κυρώσεις στις χώρες που το παραβιάζουν και τη μεταφορά ενός μεγάλου μέρους του δημοσιονομικού ελέγχου στην Κομισιόν και τα άλλα ευρωπαϊκά όργανα. Σ’ αυτές τις ήδη εξουθενωτικές λειτουργίες, η γερμανική ηγεσία φαίνεται να επιδιώκει να προσθέσει ακόμη πιο οδυνηρές για την κρατική κυριαρχία δεσμεύσεις, χωρίς, μάλιστα, να συναντά ιδιαίτερες αντιρρήσεις από τη γαλλική πλευρά:
Πρώτον, επιδιώκει να επιβάλλει πλήρη επιτήρηση της διακυβέρνησης στις προβληματικές χώρες, με πρώτη την Ελλάδα, με την τοποθέτηση μιας σκιώδους κυβέρνησης επιτηρητών που θα έχει τον έλεγχο και του τελευταίου ευρώ που βγαίνει από τον κρατικό προϋπολογισμό. Για να χρυσωθεί το χάπι της δημοσιονομικής και όχι μόνο κατοχής, μάλιστα, σύμφωνα με πληροφορίες διεθνών πρακτορείων, αναζητούνται Έλληνες με θητεία στα ευρωπαϊκά όργανα για να τοποθετηθούν ως επιτηρητές σε κάθε υπουργείο, υπό την ομπρέλα της task force που έχει ήδη συγκροτήσει η Κομισιόν.
Δεύτερον, μια πιο ακραία εισήγηση που μελετά η γερμανική ηγεσία προβλέπει την αλλαγή της ευρωπαϊκής συνθήκης ώστε να δίνει τη δυνατότητα αποβολής από τη ζώνη του ευρώ των κρατών με… ανήκεστο βλάβη από τη «νόσο» του χρέους. Κι αυτό, με πρώτο πιθανό πεδίο εφαρμογής την Ελλάδα που θα έχει ήδη υποστεί τις συνέπειες της χρεοκοπίας.
Το σκιάχτρο του ευρώ
Τα κίνητρα της γερμανικής ολιγαρχίας που, έστω και σε μια εμφανή κόντρα με τους τραπεζίτες, προωθεί αυτές τα ακραίες και επικίνδυνες για τη συνοχή της ευρωζώνης λύσεις παραμένουν δυσδιάκριτα. Μπορεί, πάντως, να πιθανολογήσει βάσιμα κανείς ότι, προκειμένου να μην αποκλίνει κανείς στην Ευρωζώνη από τον μονόδρομο της λιτότητας και της πλήρους κατεδάφισης του κοινωνικού κράτους, η γερμανική ηγεσία χρειάζεται ένα ισχυρό παράδειγμα προς αποφυγή, ένα είδος σκιάχτρου για να το περιφέρει ως φόβητρο στις ευρωπαϊκές κοινωνίες και ηγεσίες. Και το ελληνικό παράδειγμα, αν δεν υπάρξει απόδραση από τη ζούγκλα του ευρώ προς το συμφέρον της λαϊκής πλειοψηφίας, σε λίγο καιρό θα έχει όλα τα αποκρουστικά χαρακτηριστικά της φτώχειας, της ανεργίας, της υποτέλειας, της κοινωνικής αποσάθρωσης και της παραγωγικής απαξίωσης που θα «πείθουν» τις ευρωπαϊκές κοινωνίες να μείνουν πειθαρχημένες στο μαντρί.
Στο και πέντε ξύπνησε και ο ΣΕΒ
Φυσικά, όλα αυτά είναι προς το παρόν σενάρια και αντικείμενα μυστικής διπλωματίας εντός ενός στενού πυρήνα Ευρωπαίων αξιωματούχων και τραπεζιτών, με την ελληνική κυβέρνηση εκτός κάθε διαπραγμάτευσης να περιμένει σαν θανατοποινίτης την εκτέλεση.
Οι αντιθέσεις που προκαλούν οι διεργασίες αυτές, ανάλογα με τα συμφέροντα που θίγονται, σε κάθε «εθνική» ολιγαρχία είναι βαθύτατες και προκαλούν παρενέργειες με απρόβλεπτη επιρροή στην έκβαση των γεγονότων. Τι πιο χαρακτηριστικό από την ίδια την Ελλάδα, όπου η κυβέρνηση βρίσκεται πλήρως απομονωμένη από την κοινωνία, ο πρωθυπουργός αμφισβητείται ανοικτά από τους ίδιους τους βουλευτές που προχθές ψήφισαν «ναι» στο νομοσχέδιο έκτρωμα -«για τελευταία φορά»- και η επιχειρηματική ελίτ αποσύρει ταχύτατα τη στήριξή της στη μνημονιακή κυβέρνηση και αναζητεί εναλλακτικές, νιώθοντας πια ότι κι η ίδια απειλείται.
Μια εβδομάδα μετά τα πυρά Σάλλα κατά του μεγαλύτερου «κουρέματος» του χρέους και λίγες μέρες μετά τα πυρά που ανταπέδωσε ο Γ. Παπανδρέου σε τμήμα του τραπεζικού λόμπι από το βήμα της Κ.Ο. του ΠΑΣΟΚ, ήρθε η σειρά του ΣΕΒ να ξιφουλκήσει εναντίον των σεναρίων αυτών. Η κορυφαία εργοδοτική οργάνωση, αφού έχει «κατακτήσει» μια σειρά αντεργατικών ρυθμίσεων με τη βούλα της ευρωζώνης, επικρίνει σφοδρά τα σενάρια για κούρεμα των ελληνικών ομολόγων μέχρι 50% και, μάλιστα, σε μη εθελοντική βάση, όπως φαίνεται να ζητάει η Γερμανία, επισημαίνοντας ότι αυτό θα επιφέρει ασήμαντη ελάφρυνση του χρέους, ενώ ταυτόχρονα «θα απομειώσει την αξία των κινητών και ακίνητων περιουσιακών στοιχείων επιχειρήσεων και ιδιωτών και θα προκαλέσει στραγγαλισμό της ιδιωτικής πρωτοβουλίας».
Το κόμμα του μνημονίου, αφού άνοιξε την Κερκόπορτα και παρέδωσε τον πληθυσμό στους «εισβολείς», ξαφνικά αισθάνεται να απειλείται και αποφάσισε να το ρίξει στην «αντίσταση».
