Συνέντευξη των Τάσου Κουράκη και Χρήστου Καραγιαννίδη στον Σπύρο Βαρβέρη.
Στις θεμελιώδεις αξίες της Αριστεράς αναφέρονται στην κοινή συνέντευξή τους ο βουλευτής Α’ Θεσσαλονίκης Τάσος Κουράκης και ο βουλευτής Δράμας Χρήστος Καραγιαννίδης. Οι δύο βουλευτές του ΣΥΡΙΖΑ εκτιμούν ότι η Αριστερά μπορεί να φράξει το δρόμο στο φασισμό, αλλά προϋπόθεση για να συμβεί αυτό είναι το βάθεμα της δημοκρατίας και η ανακάλυψη καινοτόμων τρόπων συλλογικής ζωής.
Υπάρχουν μέτρα άμεσου αποτελέσματος που από τη μια θα βελτιώσουν τα φτωχότερα στρώματα και τα οποία δεν θα βάζουν σε περιπέτεια τη χώρα;
Τάσος Κουράκης: Προϋπόθεση για υλοποίηση αυτών των μέτρων είναι η είσπραξη χρημάτων από εκείνους που φοροδιαφεύγουν. Από κει και πέρα μπορεί να γίνει μια αξιολόγηση για τις προτεραιότητες που πρέπει να ικανοποιηθούν, καθώς όταν λέμε χώρα και πατρίδα, εννοούμε πρώτα από όλα τους ανθρώπους που ζουν σ’ αυτήν.
Χρήστος Καραγιαννίδης: Το σημαντικότερο είναι να αντιμετωπιστεί η κατάσταση κοινωνικής διάλυσης καθώς και να επανορθωθούν οι αδικίες που η πολιτική των μνημονίων και της σκληρής λιτότητας προκάλεσε. Η ιστορικά πρωτόγνωρου μεγέθους ανεργία, η επικράτηση του μοντέλου της αδυσώπητης επισφαλούς εργασίας, η διάλυση της κοινωνικής πολιτικής και της δημόσιας υγείας καθώς και η απειλή του δημόσιου και δωρεάν χαρακτήρα της εκπαίδευσης θέτει ως προτεραιότητα της αγωνιστικής μας ατζέντας την υπεράσπιση και την εκ νέου διεκδίκηση των στοιχειωδών για τη ζωή μας. Ωστόσο, οι αγώνες δεν μπορεί να αποβλέπουν στην επιστροφή στην προ Mνημονίου κατάσταση, αλλά αντίθετα πρέπει να θέτουν την προοπτική της οριστικής ρήξης με τις αξίες και τις πολιτικές πρακτικές που οδήγησαν στη σημερινή παρακμή και με απώτερο στόχο την ανατροπή των κυρίαρχων οικονομικών και κοινωνικών σχέσεων.
Προσωπικά, σας δημιουργήθηκε μια νέα ιδέα από τη ζύμωση στo πλαίσιo της Πανελλαδικής Συνδιάσκεψης του ΣΥΡΙΖΑ;
Τ.Κ.: Επιβεβαιώθηκε η πεποίθησή μου ότι η πολυμορφία και η διαφορετικότητα όταν μπορούν να συντίθενται είναι πλούτος που προάγει τα άτομα και την κοινωνία. Εκτιμώ ότι οδεύοντας προς το Συνέδριό μας η διαδικασία ώσμωσης θα συνεχιστεί, καθώς θα κληθεί ο χώρος της ριζοσπαστικής Αριστεράς να πρωτοστατήσει στην κοινωνική αλλαγή, τόσο στη χώρα μας όσο και στην Ευρώπη.
Χρ.Κ.: Οπωσδήποτε η Πανελλαδική Συνδιάσκεψη του ΣΥΡΙΖΑ ήταν μία εξαιρετικά χρήσιμη διαδικασία που έθεσε τις βάσεις για τη διαμόρφωση ενός πλαισίου γόνιμης αλληλεπίδρασης και πολιτικής ζύμωσης, που θα μας οδηγήσει στη συγκρότηση του συλλογικού φορέα. Η κριτική που ασκήθηκε σχετικά με τη διαδικασία, κατά τη γνώμη μου, συνέβαλε επίσης θετικά, αναδεικνύοντας ταυτόχρονα τη ζωντάνια των συλλογικών μας διαδικασιών καθώς και τα ισχυρά αντανακλαστικά που υπάρχουν στο χώρο μας σχετικά με την υπεράσπιση του δημοκρατικού χαρακτήρα της εσωτερικής μας λειτουργίας.
Με την έννοια Αριστερά δεν εννοούμε όλοι το ίδιο πράγμα. Εσείς μπορείτε να βάλετε τις διαχωριστικές γραμμές και να αναφέρετε τις θεμελιώδεις
αξίες της;
Τ.Κ.: Με τον όρο Αριστερά εννοούμε εκείνη την πολιτική και εκείνες τις αξίες που βάζουν σε προτεραιότητα τον άνθρωπο σε αρμονία με το φυσικό περιβάλλον. Όρος είναι η κοινωνική δικαιοσύνη, η ανακατανομή του πλούτου, ο σεβασμός των δικαιωμάτων ανεξάρτητα από φύλο, χρώμα και κοινωνική θέση. Τέλος η έννοια Αριστερά είναι άρρηκτα δεμένη με τον αγώνα για το σοσιαλισμό με δημοκρατία και ελευθερία.
Χρ.Κ.: Σοσιαλισμός με δημοκρατία και ελευθερία. Ισότητα και ενότητα μέσα από τη διαφορετικότητα. Το κομμουνιστικό κίνημα του 21ου αιώνα πρέπει, κατά τη γνώμη μου, να μπορεί να ενοποιεί τις επιμέρους κοινωνικές διεκδικήσεις στη βάση μίας υλικής συνιστώσας, χωρίς ωστόσο να υποβαθμίζει τον ιδιαίτερο χαρακτήρα της κάθε μίας εξ αυτών. Αυτό εξάλλου το παράδειγμα αντλούμε από το αντιπαγκοσμιοποιητικό κίνημα και τα κοινωνικά φόρα.
Είμαστε σε μια έξαρση του μίσους μέσα στην κοινωνία. Ένα με δύο χρόνια πριν, μητροπολίτης εναντιώθηκε στους μαύρους, μετά στους μετανάστες κι έπειτα στους ομοφυλόφιλους. Τον ιδεολογικό αυτό λόγο έρχεται να τον υλοποιήσει η Χρυσή Αυγή με τραμπουκισμό. Ποια είναι η λύση; Αρκεί η ιδεολογική αντιπαράθεση; Απαιτούνται ενέργειες φιλανθρωπίας ή η βίαιη αντιμετώπιση της Χρυσής Αυγής είναι δυνατόν να οδηγήσει στη διάσπαση της κοινωνίας;
Τ.Κ.: Η Χρυσή Αυγή και τα φαινόμενα φασισμού στην κοινωνία εδράζονται σε υπαρκτά προβλήματα της κοινωνίας που επιχειρείται να λυθούν με λάθος τρόπο. Η απαξίωση του πολιτικού συστήματος δεν αντιμετωπίζεται με την κατάργησή του μα με την αναβάθμιση και το βάθεμα της δημοκρατίας. Από την άλλη, υποτιμήθηκε για χρόνια η αξία της Παιδείας σχετικά με τα ζητήματα των δικαιωμάτων, της ιστορικής μνήμης, το διαρκές πάλεμα του φασισμού. Παρόλα αυτά η Αριστερά μπορεί να φράξει το δρόμο στη Χρυσή Αυγή, αν αντιληφθεί ότι όντως είναι απειλή για την κοινωνία.
Χρ.Κ.: Αυτό που απαιτείται είναι η διαμόρφωση των προϋποθέσεων για τη συμμετοχή των περισσοτέρων σε συλλογικές διαδικασίες κοινωνικής και πολιτικής χειραφέτησης και βεβαίως ένα όραμα κοινωνικής ανατροπής που να μπορέσει να εμπνεύσει τους/τις εργαζόμενους/ες και τη βαθύτατα πληττόμενη από τη νεοφιλελεύθερη πολιτική, νεολαία. Ο φασισμός βρίσκει χώρο και διεισδύει όπου υπάρχει κοινωνική απογοήτευση και απόγνωση. Δεν χρειάζεται «φιλανθρωπία», αλλά η ανακάλυψη καινοτόμων τρόπων συλλογικής ζωής.
Ο Μανώλης Γλέζος σε μία συνέντευξη που μου έδωσε το 2004, μεταξύ άλλων, μου είχε πει: «Χρέος των ομοφυλόφιλων, όπως και κάθε συνειδητοποιημένου πολίτη, είναι να μετέχει τόσο στους πολιτικούς όσο και κοινωνικούς αγώνες. Αυτό είναι μονόδρομος». Με τη σειρά μου να ρωτήσω: Πόσο εύκολο είναι να βρει αποδοχή και όχι ανοχή ένας ομοφυλόφιλος ή μια ομοφυλόφιλη σε κινήματα πολιτικά ή κοινωνικά, ώστε να συμπορευτεί μαζί τους;
Τ.Κ.: Συμφωνώντας με τον Μανώλη Γλέζο θα πρόσθετα ότι οι συνθήκες σήμερα είναι πολύ καλύτερες για τους ομοφυλόφιλους, όχι μόνο στο να γίνονται αποδεκτοί από τα κινήματα, αλλά να συμμετέχουν χωρίς διάκριση σε όλες τις κινηματικές διαδικασίες. Ιδιαίτερα στη ριζοσπαστική Αριστερά, εκτιμώ ότι το περιβάλλον είναι εξαιρετικά θετικό, χωρίς αυτό να σημαίνει ότι έχουν λυθεί όλα τα προβλήματα. Προφανώς υπάρχει δρόμος, και είναι μακρύς.
Χρ.Κ.: Είναι εύκολο πλέον, γιατί όπως είπαμε και προηγουμένως το κίνημα για την κοινωνική και πολιτική χειραφέτηση δε μπορεί να είναι μονοθεματικό: Δεν είμαστε μόνο εργαζόμενοι/ες, ούτε μόνο ομοφυλόφιλοι/ες, ούτε μόνο μετανάστες/τριες, ούτε μόνο άτομα με αναπηρία. Θέλω να πω ότι όλοι/ες έχουμε πολλαπλές ταυτότητες και κουβαλώντας αυτές τις ταυτότητες συμμετέχουμε στο κίνημα διεκδικώντας τη συνολική αλλαγή των όρων της ζωής μας.
Θεωρώ ότι ο ΣΥΡΙΖΑ σηκώνει από την πλευρά της Αριστεράς το βάρος των LGBT θεμάτων: γάμος ομόφυλων ζευγαριών, ρητορική μίσους, κηρύγματα εκκλησιαστικών κύκλων, δραστηριοποίηση μητροπολιτών. Θεωρείτε ότι έχουν διαμορφωθεί οι κατάλληλοι υποστηρικτικοί θεσμοί από την πλευρά της πολιτείας, π.χ. υπηρεσίες προγραμματισμού οικογένειας ή διατάξεις του Δημοσιοϋπαλληλικού Κώδικα κ.ά., ώστε να μπορέσουν να προχωρήσουν οι πρωτοβουλίες που έχει αναλάβει ο ΣΥΡΙΖΑ;
Τ.Κ.: Παρ’ όλο που σε επίπεδο θέσεων τα πιο πολλά LGBT θέματα είναι αρκετά επεξεργασμένα, σε επίπεδο δομών υστερούμε πολύ. Θα χρειαστεί, αν έλθουμε στην κυβέρνηση να δημιουργήσουμε όλες εκείνες τις δομές και τους υποστηρικτικούς θεσμούς που απαιτούνται για να αρθούν τα εμπόδια της ισότιμης ένταξης στην κοινωνία. Παρ’ όλα αυτά, μπορούμε περίφημα από τώρα να επεξεργαζόμαστε και να διεκδικούμε αυτές τις δομές με όλες τις δυσκολίες που αυτό συνεπάγεται. Τέλος, παρ’ όλη τη δύσκολη οικονομική κατάσταση και την κρίση, να μη θεωρούμε ούτε στιγμή ότι κάποια ζητήματα, όπως το θέμα των δικαιωμάτων, είναι μικρότερης αξίας από τα ζητήματα της οικονομίας.
Χρ.Κ.: Προφανώς και δεν έχουν δημιουργηθεί οι θεσμικές προϋποθέσεις. Εξάλλου, τα μνημόνια υπήρξαν πολύ αποτελεσματικά στο να διαλύσουν το πλαίσιο θεσμικής ισότητας που είχε διαμορφωθεί μετά το 1975 στην Ελλάδα. Ωστόσο, εμένα δεν με απασχολεί κυριότερα το θεσμικό επίπεδο, χωρίς βέβαια να υποτιμώ τη χρησιμότητα των θεσμικών ρυθμίσεων σε ζητήματα ισότητας και δικαιοσύνης. Κατά τη γνώμη μου, η σκληρή πάλη θα είναι στο επίπεδο των αξιών. Πρέπει να συγκρουστούμε με τον κοινωνικό συντηρητισμό και να μη «χαϊδέψουμε αφτιά». Νίκη θα είναι, κατά τη γνώμη μου, να ξεπεραστούν οι διαχρονικές προκαταλήψεις σε τέτοιο βαθμό, ώστε η θεσμοποίηση της νομικής ισότητας των ομόφυλων ζευγαριών να έχει την ολόπλευρη στήριξη της πλειοψηφίας της κοινωνίας.
