Την προηγούμενη Παρασκευή το… έγκριτο Πρώτο Θέμα έγραφε συγκλονισμένο: «Τραγικά ρεκόρ θανάτων και κρουσμάτων στην Κούβα». Ανάλογους δραματικούς τίτλους είχαν πολλά ακόμη εγχώρια ΜΜΕ που –ως συνήθως– αρκούνται σε μετάφραση των «ειδήσεων» που εκπορεύονται από τα δυτικά πρακτορεία. Αν βέβαια διάβαζε κανείς όλη τη δημοσίευση, θα διαπίστωνε αυτό που έγραφε και ο Δρόμος το περασμένο Σάββατο: ότι δηλαδή η Κούβα, με πληθυσμό λίγο μεγαλύτερο από της Ελλάδας και όντας μια χώρα εξίσου τουριστική με τη δική μας, μετρούσε «μόλις 1.431 θανάτους, έναντι 12.749 θανάτων στην Ελλάδα». Όμως η μεθοδική δουλειά που ξεκίνησαν εδώ και εβδομάδες τα δυτικά ΜΜΕ είχε φέρει καρπούς: να προπαρασκευαστεί η διεθνής κοινή γνώμη για το «εύλογο» της συνέχειας. Δηλαδή των αντικυβερνητικών διαδηλώσεων που σημειώθηκαν την περασμένη Κυριακή στην Αβάνα και άλλες κουβανικές πόλεις.
Από την άλλη, πρέπει να σημειωθεί ότι οι κινητοποιήσεις που ξέσπασαν την Κυριακή (όσο κι αν οι κουβανικές αρχές υποστηρίζουν ότι οργανώθηκαν μεθοδικά από την Ουάσιγκτον και τους πράκτορές της στην Κούβα) ξέφυγαν από τον συνήθη –και περιορισμένο– αντικαθεστωτικό κύκλο. Σε αυτές συμμετείχαν και χιλιάδες απλοί Κουβανοί, κυρίως νέοι σε ηλικία, απηυδισμένοι από την πρόσφατη έξαρση ελλείψεων σε τρόφιμα και καταναλωτικά αγαθά και διακοπών στην παροχή ενέργειας, αλλά και θυμωμένοι από την αδυναμία της κυβέρνησης να εξαλείψει την πανδημία (προφανώς δεν ήταν διατεθειμένοι να προβούν σε συμψηφιστικές συγκρίσεις για τις τραγικά πολλαπλάσιες εκατόμβες σε άλλες χώρες της περιοχής – ή στην… Ελλάδα). Βέβαια φαίνεται ότι η αναταραχή, περιλαμβανομένων επιθέσεων σε κυβερνητικά κτίρια, λεηλασιών καταστημάτων κ.λπ., γρήγορα κόπασε. Αλλά οι ρίζες του προβλήματος παραμένουν.
60 χρόνια ασφυξίας
Τα δομικά προβλήματα της κουβανέζικης οικονομίας, λόγω και της προϊστορίας της όσο συμμετείχε στον «σοσιαλιστικό καταμερισμό εργασίας», όπως και οι απαντήσεις που επιχειρείται να δοθούν σ’ αυτά, περιλαμβάνονται στις αιτίες μιας δυσαρέσκειας που εξαπλώνεται. Οπωσδήποτε, όμως, η έντασή της θα ήταν σαφώς υποπολλαπλάσια αν δεν διογκωνόταν με κάθε τρόπο από τον βόρειο γείτονα, που νιώθει ότι ταπεινώνεται από την ύπαρξη και μόνο μιας «απείθαρχης» πρώην επαρχίας του. Αναφερόμαστε φυσικά στο εξηκονταετές ασφυκτικό εμπάργκο των ΗΠΑ και σε όσα το συνοδεύουν (π.χ. η βρώμικη προπαγάνδα της Ουάσιγκτον συχνά γίνεται και ένοπλη: σαμποτάζ, αεροπειρατείες, βόμβες, δολοφονίες και γενικά αυτό που ο κόσμος αποκαλεί «τρομοκρατικές ενέργειες» – εκτός κι αν στόχο έχουν μια Κούβα, οπότε πρόκειται για… δημοκρατικές δράσεις).
Το εμπάργκο αυτό καταδικάστηκε πρόσφατα, για νιοστή φορά, από τη Γενική Συνέλευση του ΟΗΕ. Σχεδόν ομόφωνα: υπέρ του εμπάργκο ψήφισαν μόνο οι ΗΠΑ, βέβαια, και –ποιος άλλος;– το έτερο διεθνές υπόδειγμα ελευθερίας και δημοκρατίας: το Ισραήλ. Και η ζωή συνεχίζεται, μαζί με το εμπάργκο: η καταδίκη του δεν αξίζει ούτε το χαρτί στο οποίο τυπώθηκε. Διότι αν ο ΟΗΕ είχε τη δυνατότητα να εφαρμόζει τις αποφάσεις του (ιδίως αυτές που ενοχλούν τους ισχυρούς) μάλλον δεν θα υπήρχε καν… Ίσως πάλι κανείς να νομίζει ότι το εμπάργκο υπάρχει μεν, αλλά έχει ατονήσει. Λάθος: από το 2019 οι ΗΠΑ έλαβαν επιπρόσθετα μέτρα αποκλεισμού και ασφυξίας της κουβανικής οικονομίας – 243 νέα μέτρα για την ακρίβεια! Επιπλέον, ενέταξαν την Κούβα στη λίστα των χωρών που υποστηρίζουν την τρομοκρατία, με ό,τι σημαίνει αυτό…
Κάτω ο Τραμπ, ζήτω η πολιτική του!
Αυτά βέβαια τα έκανε ο κακός Τραμπ για να διασφαλίσει την ψήφο των Κουβανών του Μαϊάμι. Μετά θα ερχόταν ο καλός Μπάιντεν και θα επανέφερε μια πολιτική βελτίωσης των σχέσεων – άλλωστε το υποσχόταν προεκλογικά. Σωστά; Όχι! Ο καλός Μπάιντεν ήρθε, χάρη στην πανστρατιά προοδευτικών και… αριστερών, αλλά τα 243 μέτρα και ο χαρακτηρισμός της Κούβας ως φιλοτρομοκρατικής χώρας δεν έφυγαν. Μάλιστα, μετά από μια περίοδο αμφιταλαντεύσεων, η κυβέρνηση Μπάιντεν υιοθέτησε τη γραμμή των αδιάλλακτων γερακιών και άναψε το πράσινο φως για μια ακόμη απόπειρα «απελευθέρωσης και εκδημοκρατισμού» του απείθαρχου νησιού.
Μερικά από τα αποτελέσματα περιγράφονταν την περασμένη εβδομάδα στον Δρόμο: η προηγμένη στην ιατρική έρευνα και βιοτεχνολογία Κούβα μπορεί να έχει αναπτύξει τα δικά της εμβόλια κατά του Covid-19 αλλά –ο προοδευτικός Μπάιντεν να ’ναι καλά– δεν έχει αρκετές σύριγγες για να εμβολιάσει τους πολίτες της… Έτσι εννοούν οι ΗΠΑ το ενδιαφέρον τους για τον «λαό της Κούβας που στενάζει κάτω από τον αυταρχικό ζυγό» (όχι, δεν το είπε ο κακός Τραμπ αυτό, ο καλός κ’αγαθός Τζο το είπε). Ο κυνισμός έχει χτυπήσει κόκκινο. Το ίδιο και η υποκρισία των επιλεκτικά «φιλελεύθερων».
Γιατί (και πώς) μας νοιάζει η Κούβα
Δεν μας αρκεί η προσπάθεια πιστής καταγραφής των γεγονότων, τα οποία παραποιούνται σε ακραίο βαθμό από μια δυτική προπαγάνδα με τεράστιες δυνατότητες επηρεασμού της διεθνούς κοινής γνώμης. Γιατί δεν μας αρκεί μια τέτοια «αντικειμενική» στάση; Επειδή μας νοιάζουν ειλικρινά οι όποιες απόπειρες μετάβασης. Πολύ περισσότερο όταν συμβαίνουν σε χώρες που ματώνουν για να προστατέψουν (ή να κατακτήσουν) την ανεξαρτησία τους ενώ έχουν τη μεγάλη ατυχία να γειτνιάζουν με τις ΗΠΑ. Έτσι, βλέπουμε τον καθοριστικό ρόλο της Ουάσιγκτον και των φίλα προσκείμενων σε αυτήν ολιγαρχιών της περιοχής (όχι μόνο στην Κούβα – είναι πρόσφατο το πραξικόπημα στη Βολιβία και η υποστήριξή του από ΗΠΑ, Ε.Ε. κ.ά. «δημοκράτες»). Ταυτόχρονα, όμως, δεν αποστρέφουμε τη ματιά από υπαρκτά προβλήματα, τα οποία διευκολύνουν τη δεδομένη υπονομευτική δράση αντιδραστικών και ιμπεριαλιστικών μηχανισμών.
Με άλλα λόγια, και κάπως σχηματικά ειπωμένο, ναι, βαραίνει πολύ το παράνομο και εγκληματικό βορειοαμερικανικό εμπάργκο δεκαετιών. Είναι όμως η μοναδική αιτία της δυσφορίας; Μας προβληματίζει για παράδειγμα το αν, πώς και πόσο καταφέρνει ένα σύστημα που γενικά έχει την ανοχή (αν όχι υποστήριξη) των λαϊκών τάξεων, να μεταλαμπαδεύσει και να διατηρήσει ένα αγωνιστικό πνεύμα στις νεότερες γενιές. Επειδή δίχως αυτό, είναι δύσκολο να αντέξουν τις απίστευτες δοκιμασίες στις οποίες υποβάλλεται η χώρα τους από τότε που διέπραξε το «έγκλημα» να πάψει να είναι καζίνο και πορνείο των ΗΠΑ. Ζήτημα κρίσιμο, ακριβώς διότι η Ουάσιγκτον ποντάρει στην καθημερινή φθορά, στην αναπόφευκτη κούραση και στο θάμπωμα της σημασίας όσων κατακτήθηκαν μέχρι σήμερα.
Είναι χαρακτηριστικό από αυτήν την άποψη ότι στις διαδηλώσεις υποστήριξης της κουβανικής ηγεσίας (οι οποίες ήταν μαζικότερες από τις αντικυβερνητικές διαμαρτυρίες – όσο κι αν δεν τις είδαν τα δυτικά ΜΜΕ, ή τις είδαν και τις βάφτισαν… αντικαθεστωτικές) η πλειοψηφία των συμμετεχόντων ήταν μιας κάποιας ηλικίας. Πρόκειται δηλαδή για έναν αγώνα αντοχής στον χρόνο – και είναι άγνωστο αν οι αλλεπάλληλες μεταρρυθμίσεις «εξορθολογισμού» που υιοθετήθηκαν τα τελευταία χρόνια βοηθούν ή όχι. Όπως αποδεικνύει τα όριά του και το ποντάρισμα στον τουρισμό, ή στην ελπίδα ότι η Ουάσιγκτον θα το πάρει απόφαση ότι δεν μπορεί να ανατρέψει τα πράγματα και άρα θα βρεθεί ένας κοινός τόπος συνεννόησης (αυτό έδειχνε όντως το άνοιγμα του Ομπάμα, που όμως αποδείχθηκε «στιγμιαίο»).
Όλα τα παραπάνω είναι καλοπροαίρετοι προβληματισμοί ανθρώπων που στέκονται αλληλέγγυοι με τον Δαβίδ της Καραϊβικής, ο οποίος αντιμετωπίζει περήφανα εδώ κι 63 χρόνια τον αυτοκρατορικό Γολιάθ. Αυτός ο λαός βαδίζει τον ανηφορικό δρόμο της αξιοπρέπειας, αυτός και μόνο δικαιούται να δώσει τις απαντήσεις.
