Διάβασα το μεγάλο μυθιστόρημα του Τζον Μπόιν «Οι αόρατες ερινύες της καρδιάς» (μεταφρ. Έφη Τσιρώνη, εκδ. Ψυχογιός). Ενός διάσημου συγγραφέα, Ιρλανδού, ο οποίος μέσα από την ιστορία ενός ομοφυλόφιλου συμπατριώτη του παρουσιάζει ανάγλυφα και παραστατικά τις πτυχές της ευρωπαϊκής ζωής που οι ίδιοι οι Ευρωπαίοι είτε δεν παραδέχονται είτε την σπρώχνουν κάτω από το χαλί για να μην φαίνεται, αφού δεν μπορούν να την εξαφανίσουν.
Δεν υπάρχει καμία αμφιβολία ότι στην Ευρώπη αναπτύχθηκαν και εφαρμόστηκαν οι προωθημένες καινοτομίες, ανατροπές, εκσυγχρονισμοί και ελευθερίες που απολαύσαμε μεταπολεμικά. Αλλά, με τα πισωγυρίσματα που βρίσκονται σε εξέλιξη με τον ένα ή τον άλλο τρόπο, στον ένα ή τον άλλο βαθμό, το φλασμπάκ, οι αναδρομές στο απώτερο αλλά ιδίως το πρόσφατο παρελθόν, γίνονται εξαιρετικά αναγκαίες και επιτακτικές για να βγούμε από τον εφησυχασμό και να κατανοήσουμε πόσο εύθραυστη είναι αυτή η πρόοδος στα ήθη, τα έθιμα, τα δικαιώματα και τους δημοκρατικούς θεσμούς σε φάση που το ευρωπαϊκό οικοδόμημα, το τόσο αξιοθαύμαστο απ’ αυτή την πλευρά, κλονίζεται και κινδυνεύει με αποσύνθεση εξ αιτίας της εφαρμογής πολιτικών και συστημάτων που εν τέλει είναι ασύμβατες μ’ αυτή την πρόοδο.
Για να συνεχίσει ανεμπόδιστα την πορεία του το καπιταλιστικό σύστημα, για όλο και μεγαλύτερη ανισότητα και για όλο μεγαλύτερη κερδοφορία για τους λίγους και λιτότητα για τους πολλούς, θα αναιρέσει, θα καταργήσει και θα συρρικνώσει πολλές από τις ανθρωπιστικές και δημοκρατικές κατακτήσεις της μεταπολεμικής περιόδου. Σ’ αυτή τη διαδικασία, ό,τι θεωρούσαμε αποδοκιμαστέο και ξεπερασμένο από το παρελθόν, βρίσκει ξανά εύφορο έδαφος για να αναγεννηθεί και να ευδοκιμήσει. Η σταδιακή απόσυρση του κοινωνικού κράτους, που παρείχε τη μέγιστη ασφάλεια στις κοινωνίες, είτε με τη μορφή που είχε στο ανατολικό μπλοκ είτε με τη μορφή που είχε, και σε διαφορετικούς ανά χώρα βαθμούς ακόμα έχει, στο δυτικό μπλοκ, αποτελεί ένα πολύ σημαντικό παράγοντα σ’ αυτή την οπισθοδρόμηση. Οπισθοδρόμηση που τα ιδιαίτερα χαρακτηριστικά της βρίσκονται στο πρόσφατο παρελθόν κάτω από την επιφάνεια των ευρωπαϊκών κοινωνιών. Ο συντηρητισμός, η θεοκρατία, ο εθνικισμός, ο ρατσισμός και ο αυταρχισμός ενυπάρχουν στην πρόσφατη ιστορία των ευρωπαϊκών χωρών. Υποχώρησαν μετά την ήττα του φασισμού και την ανάπτυξη της αστικής δημοκρατίας και του υπαρκτού σοσιαλισμού, αλλά φαίνεται ότι αντί να εξαφανιστούν παρέμειναν σε λανθάνουσα κατάσταση για να επανεμφανιστούν με τη χρεοκοπία, τη μετάλλαξη και την εξελισσόμενη απονομιμοποίηση των μεταπολεμικών καθεστώτων.
Χριστιανική Ευρώπη
Ο Μπόιν, χωρίς πολιτικές προσεγγίσεις, καταπιάνεται με το ζήτημα της επίδρασης του καθολικισμού με εργαλείο τη σεξουαλικότητα, όχι θεωρητικά, αλλά στην πραγματική του μορφή στην πατρίδα του, την Ιρλανδία. Επικεντρώνοντας την ιστορία του στην καταπίεση που υφίστανται οι απλοί άνθρωποι όταν προσπαθούν να εκφραστούν και να εκδηλωθούν σεξουαλικά, ετεροφυλόφιλοι και ομοφυλόφιλοι. Όχι στο μεσαίωνα, αλλά στη μεταπολεμική περίοδο, στην εποχή μας. Βέβαια, στις τελευταίες δεκαετίες, έχουν συμβεί και στην Ιρλανδία πολύ σημαντικές αλλαγές στην κουλτούρα, κατοχυρωμένες θεσμικά ή κατακτημένες κοινωνικά, αλλά το ανατριχιαστικό είναι ότι η φρικώδης πραγματικότητα που περιγράφει ο συγγραφέας στην πλοκή του έργου του είναι πολύ κοντινή μας για να την προσπεράσουμε αβασάνιστα. Μια πραγματικότητα που την βλέπουμε να αναδύεται ισχυρή και επιθετική στην Πολωνία, με οκταπλάσιο πληθυσμό από την Ιρλανδία, αλλά και σε άλλες χώρες, με διαφορετικές μορφές, από τις μικρές βαλτικές ως τις μεγάλες μεσογειακές, την Ιταλία και την Ισπανία.
Εν συντομία, στο μυθιστόρημα, σε πραγματικούς ιστορικούς χρόνους, εκτυλίσσεται η προσωπική περιπέτεια ενός απλού, αυτού που λέμε κοινού ανθρώπου, χωρίς εμπλοκή σε πολιτικές διενέξεις, διακριτικού και νομοταγούς, που είναι ομοφυλόφιλος, παιδί μιας νεαρής ανύπαντρης και ανήλικης μητέρας η οποία εκδιώκεται με τρομακτική αγριότητα από το σπίτι και το χωριό της με πρωτοβουλία του καθολικού ιερέα μιας μικρής αγροτικής κοινωνίας και αναγκάζεται να δώσει το βρέφος της για υιοθεσία, στο Δουβλίνο. Μεγαλώνοντας, ο γιος της προσπαθεί να επιβιώσει, στην πρωτεύουσα, σαν παρίας, με διπλή ζωή, που η αποκάλυψή της ισοδυναμεί με καταστροφή, με τον καθολικισμό να είναι κράτος εν κράτει. Ελέγχει, κρίνει και ορίζει την κοινωνική ζωή σε διαπλοκή με την πολιτική και οικονομική ελίτ και με τη συμφωνία, συνενοχή ή ανοχή μεγάλων τμημάτων της κοινωνίας. Επαναλαμβάνω, όχι στον μεσαίωνα, ούτε καν στον 19ο αιώνα, αλλά στην μεταπολεμική Ευρώπη, σε μια χώρα αρκετά κλειστή, αλλά και με μεγάλη διασπορά στην Αγγλία και την Αμερική.
Η βία που εκδηλώνεται με τρομακτική ένταση σε βάρος της γυναίκας και του νεαρού ομοφυλόφιλου, ασκείται ταυτόχρονα στο σύνολο της οικογένειας, της κοινότητας και της κοινωνίας ολόκληρης. Αυτή η κουλτούρα που έχει διαμορφωθεί και εδραιωθεί σε βάθος πολλών αιώνων δεν ξεριζώνεται μέσα σε λίγες δεκαετίες. Δεν ξεριζώθηκε ούτε στο ανατολικό μπλοκ που οι θιασώτες της τελούσαν υπό αυστηρότερο περιορισμό ούτε στο δυτικό που υποχώρησε και έχασε σημαντικό μέρος της επιρροής και της εξουσίας της μέσα από μια συστηματική μορφωτική, πολιτική και κοινωνική αναμόρφωση των κοινωνιών.
Η «χριστιανική Ευρώπη» αποδεικνύει ότι παραμένει χριστιανική με το χαρακτήρα και το περιεχόμενο που της έδωσαν όχι μόνο ορισμένοι φιλόσοφοι και πεφωτισμένοι κληρικοί, αλλά και οι εκκλησιαστικοί μηχανισμοί που χειραγωγούσαν απροκάλυπτα και βάναυσα τις κοινωνίες επί αιώνες. Οι πιο φανατικοί πιστοί, σήμερα, είναι αυτοί που παραμένουν οι πιο εχθρικοί, μερικοί ακραία, όχι μόνο απέναντι στους ομοφυλόφιλους, τους μετανάστες, τους πρόσφυγες, τους μαύρους, τους τσιγγάνους και τους αλλόθρησκους, αλλά και απέναντι στις γυναίκες, τους προοδευτικούς, τους φτωχούς και τα άτομα με ειδικές ανάγκες. Αυτή η «χριστιανική Ευρώπη» αναδύεται σαν εφιάλτης μέσα από την κρίση. Κι αυτή η «χριστιανική Δύση» βρίσκει ως καλύτερους συμμάχους τους σκοταδιστές του ναζισμού και του φασισμού, αλλά και του ισλαμισμού της Σαουδικής Αραβίας και του σιωνισμού στο Ισραήλ.
Στη Δημοκρατία της Ιρλανδίας
Στην Ιρλανδία, πίσω από τον ασφυκτικό εναγκαλισμό της Καθολικής Εκκλησίας, που κανένας δεν τολμούσε να αμφισβητήσει όχι μόνο τη θρησκευτική της μονολιθικότητα, αλλά και την εξουσιαστική επιρροή που ασκούσε στο πολιτικό σύστημα και στον εν γένει κοινωνικό βίο, λειτουργούσε επί αιώνες ένα καθεστώς ασυδοσίας και βίας, ψυχολογικής και σωματικής, για το οποίο όλοι ήξεραν και κανένας δεν μιλούσε. Στο μυθιστόρημα του Τζον Μπόιν, ο παπάς που χτυπάει με χαστούκια και κλωτσιές μέσα στην εκκλησία την δεκαεξάχρονη έγκυο χωριάτισσα, έχει δύο εξώγαμα παιδιά –όντας υποχρεωτικά άγαμος και παρθένος από το δόγμα του- με δύο διαφορετικές γυναίκες. Η εξουσία του είναι τόσο μεγάλη που ούτε οι γονείς και τα αδέλφια της κοπέλας δεν τολμούν να την υπερασπιστούν την ώρα που μπροστά σε όλους τους συγχωριανούς ο παπάς την ξεφτιλίζει αποκαλώντας την τσούλα και, στη συνέχεια, την πετάει στο δρόμο διατάζοντας την να φύγει από το χωριό και να μην ξαναγυρίσει! Υπενθυμίζω ότι αυτά συμβαίνουν στη μεταπολεμική Ιρλανδία και δεν αποτελούν μεμονωμένο γεγονός, αλλά εντάσσονται σε ένα μακροχρόνιο καθεστώς που ίσχυε σε όλη την επικράτεια.
Αλλά ακόμα κι αυτό το βάναυσο περιστατικό ωχριά μπροστά στα όσα αποκαλύπτονται τα τελευταία χρόνια, όχι σε μυθιστορήματα, αλλά στις αστυνομικές έρευνες και τις δικαστικές διώξεις που προκλήθηκαν από ένα κύμα σαρωτικών και ανατριχιαστικών αποκαλύψεων που είδαν το φως της δημοσιότητας.
Οι αποκαλύψεις άρχισαν από τη δεκαετία του ’80, αλλά πέρασαν σχεδόν τριάντα χρόνια μέχρι να βγουν οι πρώτες λεπτομερείς εκθέσεις για την αποπλάνηση, το βιασμό και την κακοποίηση ανηλίκων στις ενορίες και τα ιδρύματα που ελέγχει η Καθολική Εκκλησία. Εντωμεταξύ, κάποιοι ιερείς που ενοχοποιούνταν είχαν απλά μετατεθεί σε άλλη ενορία και μόνο ελάχιστοι έφτασαν στις αίθουσες των δικαστηρίων. Ο Πάπας στην πρόσφατη επίσκεψη του στην Ιρλανδία δεν ζήτησε συγγνώμη, όπως περίμεναν τα θύματα και πολλοί πιστοί, όχι μόνο για τα εγκλήματα, αλλά και για τη συγκάλυψη τους από τους καρδινάλιους και το Βατικανό. Αντιθέτως, στην παπική έδρα, το εκκλησιαστικό δικαστήριο που ορίστηκε για να εξετάσει δεσποτάδες που κατηγορούνταν ότι συγκάλυψαν περιπτώσεις κακοποιήσεων από κληρικούς της δικαιοδοσίας τους, το 2015, παρεμποδίστηκε να λειτουργήσει από τους εσωτερικούς μηχανισμούς του Βατικανού.
Χιλιάδες θύματα
Με αυτή τη γραμμή και νοοτροπία, κληρικοί που αποδείχτηκε ότι κακοποίησαν σεξουαλικά πολλά παιδιά σε μια μεγάλη χρονική περίοδο, όπως ο Brendan Smyth που κακοποίησε τουλάχιστον 20 παιδιά από το 1945 μέχρι το 1989, έμειναν ασύδοτοι και ατιμώρητοι επί δεκαετίες. Αυτό εξηγεί και την εξωφρενική ποιότητα και ποσότητα των εγκλημάτων που διαπράχτηκαν. Στην Ιρλανδία, από τη δεκαετία του 1930 μέχρι τη δεκαετία του 1990, περίπου 35.000 παιδιά πέρασαν από τα 250 ιδρύματα που λειτουργούσαν κάτω από τον αποκλειστικό έλεγχο της εκκλησίας. Παιδιά ορφανά, από ανύπαντρες μητέρες και από φτωχές ή δυσλειτουργικές οικογένειες, μικροπαραβάτες και παιδιά με αναπηρίες, σε ειδικά εκκλησιαστικά σχολεία, ορφανοτροφεία, αναμορφωτήρια και ξενώνες, βρίσκονταν στο έλεος των βιαστών και σαδιστών κληρικών που τα χρησιμοποιούσαν και τα εκμεταλλεύονταν κατά βούληση. Παπάδες και καλόγριες κακομεταχειρίστηκαν χιλιάδες παιδιά. Βιασμοί, ξυλοδαρμοί και ταπεινώσεις ήταν «ενδημικές» στα ιρλανδικά καθολικά «κολέγια», όπως αναφέρεται στην έκθεση 2.600 σελίδων που συνέταξε – εξετάζοντας 2.000 μάρτυρες- η επιτροπή που διόρισε η κυβέρνηση και γνωστοποιήθηκε στις 20 Μαΐου 2009. Η Εκκλησία απέκρυπτε ανέκαθεν την αλήθεια για να προστατέψει τη φήμη, το κύρος και τα συμφέροντα της, αδιαφορώντας εντελώς για την υγεία και την ακεραιότητα των παιδιών. Ιδιαίτερα σοκαριστική είναι η αποκάλυψη ότι ανάμεσα στα μεγάλα θύματα των κακοποιήσεων ήταν τα παιδιά με σωματικές και πνευματικές αναπηρίες που ήταν και τα πιο ευάλωτα. Σε μία περίπτωση, έντεκα καλόγεροι και επτά μέλη του προσωπικού κακοποίησαν σεξουαλικά 121 παιδιά με πνευματική καθυστέρηση από το 1965 ως το 1998! Ο κληρικός Eugene Greene βίασε 26 αγόρια!
Και οι κακοποιήσεις ήταν συχνές στις ιεραποστολές. Η Ιρλανδική Ιεραποστολική Ένωση, με 83 αποστολές σε πολλά μέρη του κόσμου, αρνήθηκε να δώσει πληροφορίες για τα μέλη της, ακόμα και μετά την αποκάλυψη συγκεκριμένων περιπτώσεων κακοποίησης στη Νιγηρία και σε άλλες χώρες.
Η κρούστα άρχισε να σπάει όταν η ιρλανδική κοινωνία ανοίχτηκε αναγκαστικά με την επανάσταση της τεχνολογίας και τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης, την εξωστρέφεια που προέκυψε από τις διευρυμένες συναλλαγές με άλλες ευρωπαϊκές χώρες, την επιρροή των νέων κινημάτων για τις γυναίκες, τους ομοφυλόφιλους κ.ά., που έχουν έντονο κοσμικό και αντικληρικαλιστικό χαρακτήρα κ.λπ. Βοήθησαν πολύ μερικές δημοσιογραφικές έρευνες που παρουσίασαν τα ευρήματα τους σε ντοκιμαντέρ, από το 1994. Στην επίσκεψη του Πάπα Φραγκίσκου, το 2018, δεν υπήρξε η λαοθάλασσα των δύο εκατομμυρίων πιστών που υποδέχτηκαν τον Ιωάννη Παύλο Β΄ το 1979. Η αθεΐα, μέχρι πρόσφατα ισοδύναμη με μεγάλη αμαρτία που επέφερε κοινωνικό αποκλεισμό και αποδοκιμασία, κερδίζει έδαφος και στην Ιρλανδία. Τα αδιανόητα μέχρι πρότινος, ο γάμος μεταξύ ανθρώπων του ιδίου φύλου και οι αμβλώσεις νομιμοποιήθηκαν με δημοψηφίσματα το 2015 και το 2018. Ακόμα και ομοφυλόφιλο πρωθυπουργό απέκτησε η Ιρλανδία!
Και ο Τζον Μπόιν, στο μυθιστόρημα του, που εκτυλίσσεται σχεδόν μέχρι τις μέρες μας μέσα από τη διαδρομή του πρωταγωνιστή του, επισημαίνει αυτές τις αλλαγές, αλλά οι κοινωνίες που κάνουν άλματα δεν απαλλάσσονται με την ίδια ταχύτητα από τα ισχυρά κατάλοιπα της κληρονομημένης τους κουλτούρας. Όσο κι αν το καθολικό κατεστημένο αναγκάστηκε να βάλει νερό στο κρασί του κι όσο κι αν εκσυγχρονίζεται και εκδημοκρατίζεται η κοινωνία, οι αντιλήψεις, οι νοοτροπίες, οι αξίες, τα ήθη και τα κουσούρια αιώνων, δεν εξαφανίζονται, αλλά λουφάζουν, μεταμορφώνονται και προσαρμόζονται στα νέα δεδομένα, για να επανεμφανιστούν μόλις οι συνθήκες το επιτρέψουν, όπως φάνηκε σε χώρες, π.χ. στην Πολωνία και την Ουκρανία, που πλήττονται από τη λιτότητα, την ανεργία, την ξενιτιά, την ανασφάλεια κ.λπ. Κι αυτό το υπολανθάνον καρκίνωμα, που δεν θεραπεύτηκε ολοσχερώς, απειλεί εκ θεμελίων όλες τις ευρωπαϊκές πολιτικές, κοινωνικές και πολιτισμικές κατακτήσεις.
Σεξουαλική κακοποίηση με την ανοχή της Εκκλησίας
Το φαινόμενο της κακοποίησης ανηλίκων από κληρικούς δεν είναι τοπικό, είναι παγκόσμιο και κατέστη δυνατό χάρη στον ασφυκτικό έλεγχο που ασκεί επί εκατοντάδες χρόνια η Καθολική Εκκλησία στις κοινωνίες, στις πολιτικές εξουσίες με τις οποίες ταυτίζεται και στη συνείδηση του ποιμνίου της. Προέκταση και όρος αυτού του ελέγχου και της επιβολής είναι η συγκάλυψη των εγκλημάτων που τελούνται από τους κληρικούς και τους συνεργαζόμενους ιθύνοντες προκειμένου να μην κλονιστεί η εξουσία, η επιρροή και το κύρος του θεσμού, των προσώπων, των μηχανισμών και των αφηγημάτων που τα συνοδεύουν. Η αποκάλυψη αυτών των κατά συρροή και κατ’ επάγγελμα βδελυρών εγκλημάτων σε βάρος χιλιάδων ανυπεράσπιστων ψυχών, μετά την πάροδο αιώνων βαναυσότητας και ατιμωρησίας, δείχνει το μέγεθος, το βάθος, την ισχύ, την ένταση και την έκταση αυτής της εξουσίας στη διαμόρφωση των συνειδήσεων, του τρόπου ζωής και του χαρακτήρα των κοινωνιών. Δείχνει όχι μόνο την κακοποίηση των πιο αδύναμων και ανυπεράσπιστων, αλλά και τη συνολική βία που έχει ασκηθεί σε βάρος των κοινωνιών. Και η αποκάλυψη γίνεται μεταπολεμικά, όχι παντού και όχι στον ίδιο βαθμό από χώρα σε χώρα και από περιοχή σε περιοχή. Όπου η εξουσία της Εκκλησίας παραμένει αμείωτη, κοινοποιήσεις δεν γίνονται. Αλλά και όπου γίνονται, δεν γίνονται χωρίς εμπόδια. Ακόμα και σήμερα, μετά από τόσα σκάνδαλα σε όλες τις ηπείρους, οι μηχανισμοί συγκάλυψης βρίσκονται σε επιφυλακή και εγρήγορση. Καταγγελίες θάβονται, στοιχεία καταστρέφονται, δράστες φυγαδεύονται ή μετατίθενται, θύματα απειλούνται ή εξαγοράζεται η σιωπή τους, συνένοχες κυβερνήσεις εμπλέκονται, κάθε δυνατή προσπάθεια γίνεται για να μην βγουν στη φόρα τα άπλυτα της Εκκλησίας. Αλλά κι αυτά που βγαίνουν είναι τρομακτικά. Η υποκρισία σε όλο της το μεγαλείο. Βιαστές, σαδιστές και ομοφυλόφιλοι κληρικοί, παπάδες και δεσποτάδες, καλόγεροι και καλόγριες, ορκισμένοι άγαμοι και παρθένοι, οι οποίοι δημόσια καταδικάζουν μετά βδελυγμίας τις ομοφυλοφιλικές και τις εκτός γάμου ετεροφυλοφιλικές σχέσεις, πρωτοστατούν οι ίδιοι ασκώντας βία με πράξεις και πρακτικές που επισήμως θεωρούνται αποδοκιμαστέες και αμαρτωλές επισύροντας βαριές ποινές, κοινωνικής απόρριψης, διασυρμού και αποκλεισμού, στις πλάτες και τις ψυχές των πολιτών που θα «εκτροχιαστούν». Και δεν πρόκειται για μεμονωμένες περιπτώσεις.
Το πόρισμα που μόλις βγήκε από τη Συνδιάσκεψη των Γερμανών καθολικών επισκόπων το οποίο συντάχθηκε με τη συνδρομή των πανεπιστημίων Γκίσεν, Χαϊδελβέργης και Μάνχαϊμ, είναι ανατριχιαστικό. Αναφέρεται σε 3.677 περιπτώσεις σεξουαλικής κακοποίησης ανηλίκων σε όλη τη χώρα που διαπράχτηκαν από 1.670 κληρικούς, από το 1946 ως το 2014. Χιλιάδες περιπτώσεις, βεβαιωμένες, που οι περισσότερες συγκαλύφθηκαν από την Εκκλησία -ούτε ο σημερινός πάπας ζήτησε συγγνώμη- και λίγοι από τους δράστες υπέστησαν εκκλησιαστικές ποινές, ενώ σχεδόν κανένας δεν παραπέμφθηκε στην ποινική δικαιοσύνη για να λογοδοτήσει για τις πράξεις του. Οι περισσότεροι παρέμειναν στα πόστα τους ή μετατέθηκαν αθόρυβα σε άλλη ενορία.
Οι ίδιες κατηγορίες, προσφάτως, απαγγέλθηκαν από το δικαστήριο που χειρίστηκε αντίστοιχη υπόθεση στην Πενσυλβανία. Μετά από έρευνα δύο ετών, διαπιστώθηκαν πάνω από 1.000 σεξουαλικές κακοποιήσεις ανηλίκων από κληρικούς, μόνο σ’ αυτή την πολιτεία, με το επιβαρυντικό στοιχείο ότι οι εκκλησιαστικές αρχές συγκάλυπταν όσα απ’ αυτά τα εγκλήματα καταγγέλλονταν, προστατεύοντας τους θύτες και δαιμονοποιώντας τα θύματα.
Στην Αυστραλία, για πρώτη φορά, δικαστήριο καταδίκασε τον περασμένο Αύγουστο τον πρώην αρχιεπίσκοπο της Καθολικής Εκκλησίας Φίλιπ Ουίλσον για συνειδητή και συστηματική συγκάλυψη τέτοιων αποτρόπαιων εγκλημάτων. Την ίδια ώρα ο νόμος που επιτρέπει στα σχολεία που ελέγχει η Εκκλησία να απολύουν δασκάλους και να αποβάλουν μαθητές και μαθήτριες που έχουν «ομοφυλοφιλικές τάσεις» εξακολουθεί να είναι σε ισχύ.
Αν συμβαίνουν αυτά στη Γερμανία, την Αυστραλία και τις ΗΠΑ, σ’ αυτή την κλίμακα –τουλάχιστον όσα έχουν καταγγελθεί γιατί όσα δεν έχουν καταγγελθεί για προφανείς λόγους δεν ξέρουμε πόσα είναι- όπου ο νόμος και η τάξη έχουν κύρος και ισχύ, μπορεί κανείς να φανταστεί την έκταση του φαινομένου σε άλλες χώρες, στην Ευρώπη, τα Βαλκάνια, την Ασία, την Αφρική, τη Νότια Αμερική κ.λπ. Εκατοντάδες είναι οι περιπτώσεις που εξετάζονται από τις αρχές στη Χιλή και έρχονται στη φόρα αποκαλύψεις για τα εγκλήματα των κληρικών που έχουν ενορίες ή συμμετέχουν σε χιλιάδες ιεραποστολές σε όλο τον κόσμο.
Στις χώρες, όπως η Ιρλανδία, η Γερμανία, η Δανία κ.λπ., που η επιρροή της Εκκλησίας παρουσιάζει μείωση, τα εγκλήματα των κληρικών αρχίζουν να βγαίνουν στην επιφάνεια. Αλλού, στην Πολωνία ή την Ουγγαρία, αυτό είναι ακόμα πολύ δύσκολο γιατί η εξουσία της Καθολικής Εκκλησίας τελεί υπό την προστασία της κοσμικής εξουσίας.
Το ανησυχητικό είναι ότι, ακόμα κι εκεί όπου η κυριαρχία της Εκκλησίας υποχωρεί, η πολύχρονη επίδραση της -συν την οικονομική της ισχύ- είναι βαθιά εδραιωμένη στις κοινωνίες και τους θεσμούς όχι μόνο δυσχεραίνοντας την πρόοδο, αλλά και παραμονεύοντας να επανακάμψει ενισχυμένη σε φάσεις κρίσης, απογοήτευσης, ανασφάλειας και απαξίωσης. Κι αυτό το βλέπουμε και στην Ελλάδα, με πόση άνεση ορισμένοι υψηλόβαθμοι κληρικοί εκβάλλουν ανεμπόδιστα τις δηλητηριώδεις απόψεις τους στην κοινωνία.
