Για την κατάσταση του ΣΥΡΙΖΑ, ο οποίος –όπως σημειώνει- βρίσκεται σε τέλμα, για την ιστορική ευθύνη συνολικά της Αριστεράς στη ζοφερή περίοδο που διαμορφώνεται για το λαό, αλλά και για το Μέτωπο Αλληλεγγύης και Ανατροπής, μίλησε στο Δρόμο, το μέλος της ΚΟΕ και μέλος της Γραμματείας του ΣΥΡΙΖΑ, Νίκος Γαλάνης.
Ο κόσμος του ΣΥΡΙΖΑ είναι, μάλλον, απογοητευμένος. Συμφωνείτε με την εκτίμηση αυτή;
Θα το γενίκευα. Θα ’λεγα ότι ο κόσμος όλης της Αριστεράς, όλη η εργαζόμενη κοινωνία, οι ψηφοφόροι του ΠΑΣΟΚ και της Ν.Δ. είναι απογοητευμένοι, βρίσκονται σε αμηχανία. Οι ψυχολόγοι και οι ψυχίατροι ίσως θα ’ναι επάγγελμα με τεράστια ζήτηση στο άμεσο μέλλον. Ο πανικός και η κατάθλιψη θα ’ναι οι δεσπόζουσες σύγχρονες ασθένειες. Η Αριστερά βαδίζει σε παρακμιακές συνθήκες. Η λέξη που ταιριάζει για τις σχέσεις της με τον κόσμο είναι η «ανυποληψία». Η ανυπόληπτη Αριστερά είναι ο μεγαλύτερος εχθρός για την ίδια Αριστερά. Η ασθένεια αυτή έχει πλήξει το σώμα του ΣΥΡΙΖΑ, ο οποίος εδώ και αρκετό καιρό βρίσκεται σε τέλμα. Βρισκόμαστε μπροστά σε μια αντίφαση. Αντίφαση μεταξύ λογικής και πραγματικότητας. Ενώ είναι μέσα στην ιδεολογία, την κοσμοθεωρία, την πολιτική αντίληψη της Αριστεράς η σημερινή πραγματικότητα της κρίσης –που γεννά ο καπιταλισμός–, ενώ το σύστημα είναι όλο χρεοκοπημένο, η Αριστερά βρίσκεται σε τελματώδη κατάσταση. Βιώνει έναν αργό θάνατο, αντίστοιχο με αυτόν που θέλουν να επιβάλλουν στους εργαζόμενους στην Ελλάδα. Η λογική θα έλεγε ή θα έδειχνε άλλα πράγματα, ότι σε αυτή την πραγματικότητα είναι η ώρα της Αριστεράς.
Πάντως, υπάρχουν πολλοί που υποστηρίζουν ότι έχει βελτιωθεί το κλίμα στη Γραμματεία, είναι πιο παραγωγικές οι συνεδριάσεις και παρουσιάζουν ως επιτυχίες το περιοδικό και τον εκπρόσωπο Τύπου…
Να το θέσω διαφορετικά. Αν μας ικανοποιεί ότι βγάλαμε ένα περιοδικό –που είναι καλό– τρία χρόνια μετά την απόφαση της Α’ Πανελλαδικής Συνδιάσκεψης, αν μας ικανοποιεί ότι βρεθήκαμε σε κοινή συνεδρίαση Γραμματείας – Κοινοβουλευτικής Ομάδας (ΚΟ), προκειμένου να μας ανακοινωθεί η πρόταση του Αλέξη Τσίπρα για δημοψήφισμα για το ΔΝΤ χωρίς να ’ναι –τότε- «γραμμή του ΣΥΝ», αν μας ικανοποιεί ότι δεν μπορεί να αποφασίσει τίποτα η Γραμματεία, αλλά παρόλα αυτά, υπάρχει ηρεμία και «αλληλεγγύη» εντός Γραμματείας, τότε, ναι, έχει βελτιωθεί το κλίμα. Όμως αυτό θέλουμε; Ο ΣΥΡΙΖΑ και σύσσωμη η Αριστερά έπρεπε και πρέπει να προβάλλει ως η μοναδική εναλλακτική λύση, να ενώνει και να ενώνεται με τις θυμωμένες και «ορφανές» πλέον δυνάμεις που ψήφισαν το δικομματισμό και τον ΛΑΟΣ, να εξοντώνει ένα χρεοκοπημένο αντίπαλο, να συντρίβει τους μύθους και τις αφηγήσεις του συστήματος (δημοκρατία, δικομματισμός, ευημερία, ισχυρή Ελλάδα, Σύμφωνο Σταθερότητας, ευρωπαϊσμός, ΟΝΕ κ.λπ.). Σήμερα παρακολουθούμε έναν ΣΥΡΙΖΑ αυτολογοκρινόμενο από τα βαρίδια του αριστερού ευρωπαϊσμού (ακατανόητη έννοια), έναν ΣΥΡΙΖΑ που εγκλωβίζεται στην αναζήτηση οικονομικών προτάσεων και διεξόδων, ενώ το πρόβλημα είναι κυρίως πολιτικό. Σήμερα, δεν έχουμε δύο Αριστερές –της μεταρρύθμισης και της επανάστασης. Σήμερα, το στρατηγικό δίλημμα είναι το εξής: με την επιβίωση και την αναμονή ή με τη ριζική αλλαγή και το μετασχηματισμό, με την Αριστερά πρωταγωνίστρια, με μαζική απεύθυνση και δράση;
Έγινε πριν λίγες μέρες το Παναττικό Συντονιστικό. Τι ανέδειξε αυτή η διαδικασία;
Ήταν μια καλή ιδέα για συντονισμό, απολογισμό και προτάσεις δράσεις εντός του ΣΥΡΙΖΑ Αττικής. Στην πράξη, αποδείχτηκε μια άστοχη και απογοητευτική διαδικασία. Έχουμε και είχαμε «απόσυρση» του ΣΥΝ. Μια «απόσυρση», που δεν είναι μονοήμερη, αλλά πολύμηνη. Ο ΣΥΝ ασχολείται με τις τάσεις του (τώρα προκύπτει και νέα τάση, αναδιαρθρωμένη), με τις μικροεξουσίες και τους εσωκομματικούς συσχετισμούς. Εκεί σπαταλιούνται δυνάμεις, απορροφιέται χρόνος, σε συνθήκες, όμως, που θα χρειαζόταν ένταση των μετωπικών – ενωτικών διαδικασιών και απάντηση στην κραυγή του κόσμου για τη ζήτηση κάποιας αναφοράς. Ο κόσμος, για να κινηθεί, θέλει αναφορά: ηγέτη ή μετωπικό σχήμα ή κόμμα ή σχήματα αντίστασης και αλληλεγγύης, ενωτικές δράσεις κ.ά. Ο κόσμος νιώθει μόνος του. Αυτός είναι ο κύριος λόγος της απάθειάς του, που κάποια στιγμή θα μετασχηματιστεί σε αυθόρμητη, τυφλή εξέγερση, αλλά με την Αριστερά στο περιθώριο.
Αλλά ας ξαναγυρίσουμε στο πρόβλημα. Έλειψε και λείπει ο ενωτικός συνεκτικός λόγος, η ενωτική συνεκτική δράση στον κόσμο. Αυτό, το Παναττικό Συντονιστικό δεν το άλλαξε.
Η ΚΟΕ συμμετέχει στο Μέτωπο Αλληλεγγύης και Ανατροπής, το οποίο, το τελευταίο διάστημα δραστηριοποιείται πολύ έντονα. Ποιος είναι ο στόχος της συμμετοχής στο Μέτωπο; Τι απαντάτε σε όσους λένε ότι το Μέτωπο λειτουργεί ανταγωνιστικά στον ΣΥΡΙΖΑ;
Υπάρχουν πράγματι στιγμές που ο θύτης γίνεται θύμα ή και το ανάποδο. Ποιος θα διασπάσει ποιον; Ή, καλύτερα, ποιος διασπά ποιον; Δεν είναι παιχνίδι λέξεων, αλλά ουσίας. Δεν αφορά μόνο το παρελθόν αλλά το παρόν. Υπάρχουν, δυστυχώς, και αναπτύσσονται όχι διασπαστικές κινήσεις, αλλά κινήσεις που αποστρατεύουν διαρκώς κόσμος, που απογοητεύουν και αδρανοποιούν εκατοντάδες κόσμου, εγκαταλείπουν –δημοσκοπικά, τουλάχιστον– τον ΣΥΡΙΖΑ χιλιάδες άνθρωποι. Κάποιοι, αντί για το ενωτικό εγχείρημα, εμφανίζονται στους δέκτες της TV (γνωστοί-άγνωστοι) και δηλώνουν ότι δεν αναγνωρίζουν τον ΣΥΡΙΖΑ. Κάποιοι άλλοι, ενδιαφέρονται για την τάση τους και το κόμμα τους και όχι για τον ΣΥΡΙΖΑ κ.λπ. Ποιος, πραγματικά, ροκανίζει τον ΣΥΡΙΖΑ αλλά και την ιδέα της ενότητας; Το Μέτωπο Αλληλεγγύης και Ανατροπής ενδιαφέρεται για την κοινωνία κι όχι για τις ίντριγκες και τις αντιπαραθέσεις εντός ΣΥΡΙΖΑ. Βλέπει την κοινωνία και δεν είναι ανταγωνιστικό στον ΣΥΡΙΖΑ. Το ενδιαφέρει ένας μετασχηματισμός του ΣΥΡΙΖΑ και δεν θα εγκλωβιστεί στις ενδοπαραταξιακές εμφύλιες καταστάσεις. Το Μέτωπο θέλει να γίνει καταλύτης και προς την κοινωνία και προς την Αριστερά. Δεν είναι ούτε πολιτική παράταξη ούτε τάση. Είναι ανοιχτό. Για παράδειγμα, πήραμε μια πρωτοβουλία για μια συζήτηση σε δύο καυτά θέματα –χρέος και Ευρωζώνη– ανάμεσα σε έξι οικονομολόγους, με διακριτή έως και διαφορετική άποψη, για να βοηθηθούμε και να βοηθηθεί ο κόσμος της Αριστεράς γενικότερα. Είχαμε κατ’ επανάληψη θέσει μέσα στη Γραμματεία του ΣΥΡΙΖΑ και αυτή την πρωτοβουλία αλλά και την πρωτοβουλία για μια συνέλευση της Αριστεράς και μια σειρά προτάσεων δράσης. Ακόμα περιμένουμε –έχουν περάσει δύο μήνες– απόφαση. Το Μέτωπο δεν είναι ανταγωνιστικό στον ΣΥΡΙΖΑ. Μάλλον κάποιοι από τον ΣΥΡΙΖΑ είναι ανταγωνιστικοί, γιατί απλά ξεχνάνε ότι το ζήτημα στην άποψη και τη δράση δεν είναι το ποιος λέει ή κάνει, αλλά τι λέει και τι κάνει… Δεν εγκλωβιζόμαστε σε λογική αντιπαράθεσης. Μας ενδιαφέρει το βλέμμα μας να είναι στραμμένο στην κοινωνία. Μας ενδιαφέρει η πολιτική στόχευση, η επαφή με τον κόσμο που είναι απογοητευμένος και θυμωμένος με το ΠΑΣΟΚ και το τρικομματικό μέτωπο Ν.Δ.-ΠΑΣΟΚ-ΛΑΟΣ.
Είστε αισιόδοξος για τον ΣΥΡΙΖΑ από δω και πέρα; Υπάρχει ακόμα χρόνος; Μπορεί να ανατραπεί η κατάσταση;
Είπα, λίγο πρωτύτερα, ότι υπάρχει ζήτηση. Βοά η πραγματικότητα. Ο κόσμος θέλει αναφορά, θέλει εκπροσώπηση. Αυτή είναι η υλική βάση για να ‘μαι αισιόδοξος. Υπάρχει, όμως, και το αντικείμενο – υποκείμενο: η άποψη, το εργαλείο, και η δουλειά μέσα και μαζί με τον κόσμο. Εδώ, αναγκαστικά, τα ερωτηματικά είναι καυτά. Πόσο έξω από το πλαίσιο σκέψης, οπτικής, εννοιών και λειτουργίας του συστήματος είσαι; Πόσο μακριά ή κοντά με τους μύθους και τις μεγάλες ιδέες της αστικής τάξης της Ελλάδας είσαι, όπως η Ενωμένη Ευρώπη, η ΟΝΕ, το καλό ευρώ, η αντιπαράθεση με την Αμερική, οι πρόθυμοι, οι αναγκαίοι ραντιέρηδες και το χρηματοπιστωτικό σύστημα; Από την άλλη, τι σημαίνει σήμερα δουλειά με τον κόσμο και μέσα στον κόσμο; Αυτό είναι το κρίσιμο ερώτημα, που χρειάζεται άμεση και αποτελεσματική απάντηση. Πρέπει να δώσουμε αγώνα, όχι μάχη. Πρέπει να καταλάβουμε πως βρισκόμαστε σε μια περίοδο γενικής προετοιμασίας και δράσης του κόσμου μας, των σχέσεών μας με την κοινωνία, με τους εαυτούς μας, ότι θα δοκιμαστούμε από πολλά και θα δοκιμάσουμε πολλά, χωρίς διακοπές και χωρίς άστοχες κινήσεις. Δεν μας ενδιαφέρουν γενικές αλήθειες, εικονικά κινήματα, βολικά συνθήματα και σχήματα, διγλωσσίες και «κοινοβουλευτισμοί». Δουλειά με τον κόσμο και μέσα στον κόσμο, για να αλλάξουμε, πρώτον, τη σχέση ανυποληψίας Αριστεράς και κόσμου και, δεύτερον, το κλίμα μιας αβέβαιης μελαγχολίας, μιας επιθετικής μανιοκατάθλιψης, μιας θυμωμένης απάθειας. Υπάρχουν προτάσεις: Ξεκινώντας από την ΚΟ του ΣΥΡΙΖΑ, προτείνουμε να αλλάξει οπτική, να πιστέψει ότι δεν κρίνονται όλα –ειδικά για την Αριστερά- στο πλαίσιο του Κοινοβουλίου. Να εξορμήσει σε κάθε γειτονιά, πόλη, χωριό, πρωτεύουσα, για να αποκαλύψει, να ακούσει, να ξεσηκώσει τον κόσμο. Να κατέβει στο λαό -αυτό απαιτούν οι καιροί. Να ξεχωρίσει από τους 300. Να δείξει με κάθε τρόπο στον κόσμο ότι «δεν είμαστε όλοι ίδιοι». Να αναδείξει τους κλέφτες με όνομα και επώνυμο, να στηριχτεί και να στηρίξει το λαό. Το ανάθεμα που θα πέσει από το λαό στο υπό κατάρρευση πολιτικό σύστημα, θα συμπεριλάβει και τους βουλευτές της Αριστεράς, αν δεν αλλάξουν…
Ζούμε, δηλαδή, μια ιστορική περίοδο;
Είναι μια ευκαιρία, έστω και επικίνδυνη. Αλλά είναι μονόδρομος, γιατί θα αποτελέσει ένα φρένο, τουλάχιστον, στη βαρβαρότητα. Είναι και κάτι παραπάνω: Είναι μια ευκαιρία για σημαντικές ιδεολογικές μάχες, είναι μια εξόφληση σε ένα γραμμάτιο από το παρελθόν, αν θέλουμε να ξελασπώσουμε το μέλλον. Είναι μια μεγάλη μάχη για την ίδια την Αριστερά να μετασχηματίσει τον εαυτό της και να γίνει Αριστερά του 21ου αιώνα, αφήνοντας πίσω την ιστορική Αριστερά, σε όλες τις μορφές και τις εκφάνσεις της. Είναι μια ευκαιρία για την επιλογή ενός νέου πολιτικού συστήματος, και αυτό απαιτεί το σημαντικότερο πολιτικό, ταξικό, οικολογικό, πολιτισμικό αγώνα της εποχής μας, σε ελλαδική, ευρωπαϊκή και παγκόσμια κλίμακα.
