Μπορεί να δολοφονήθηκε ο Μπιν Λάντεν, μπορεί να συμβεί το ίδιο και με τον Καντάφι, ακόμα και με τον Αχμαντινετζάντ, η πλειοψηφία όμως των Αμερικανών θα συνεχίσει να παραμένει απελπισμένη και σκυθρωπή. Κι ο λόγος δεν είναι μόνο η ανεργία που έχει στυλώσει τα ποδάρια και δεν λέει να φύγει, αλλά κυρίως η εγκατάλειψη της ελπίδας ότι ακόμα και αν προέκυπταν δουλειές, δεν θα ήταν τέτοιες που θα μπορούσαν να συγκρατήσουν τα νοικοκυριά από την ελεύθερη πτώση προς τη φτώχεια. Τουλάχιστον αυτά λένε η καθημερινή εμπειρία, οι αριθμοί και τα στοιχεία.
Την 19η Απριλίου η εταιρία McDonalds ανακοίνωσε την πρόσληψη -σε μία μόνο μέρα- 62.000 νέων υπαλλήλων για όλη την Αμερική και στα γραφεία της συνωστίστηκαν ούτε λίγο-ούτε πολύ κοντά στο ένα εκατομμύριο. Όχι φυσικά για τους υψηλούς μισθούς και την προοπτική καριέρας, αλλά για τη φραντζόλα το ψωμί και των παιδιών το γάλα. 14 εκατ. οι (επίσημοι) άνεργοι κι ένα ακόμα εκατομμύριο όσοι σταμάτησαν να ψάχνουν από κούραση και απογοήτευση. Ακόμα και τα 8 δολάρια την ώρα που προσέφεραν, τα μισά απ’ όσα θα έπαιρναν αν έβρισκαν δουλειά σε μια μεσαία βιομηχανία, από το τίποτα, είναι τουλάχιστον κάτι. Οι δουλειές McJobs είναι πια πραγματικότητα, που δεν μπορείς να αρνηθείς, καταχωρισμένες μάλιστα και στα επίσημα λεξικά.
Από όλες τις νέες θέσεις εργασίας που δημιουργήθηκαν στις ΗΠΑ από το 2008 και εντεύθεν, περίπου οι μισές αφορούσαν δουλειές όπως οι παραπάνω και μόνο το 14% αντιστοιχούσε σε θέσεις με αξιοπρεπείς μισθούς. Για δε το 2010, μία στις τέσσερις δουλειές ήταν προσωρινής απασχόλησης. Θα μπορούσε να πει κανείς ότι η εικόνα αυτή είναι πρόσκαιρη και συγκυριακή, αλλά όπως λένε και οι αριθμοί, πρόκειται για μια ξεκάθαρη τάση της οικονομίας η οποία ακολουθεί την ίδια ρότα, σταθερά, εδώ και τρεις δεκαετίες.
Κι όχι μόνο στις ΗΠΑ, αλλά παντού, και φυσικά και στην Ελλάδα. Στο πρώτο δίμηνο του τρέχοντος έτους, για παράδειγμα, οι θέσεις μερικής απασχόλησης αντιστοιχούσαν στο 42% των νέων προσλήψεων, ενώ την ίδια εποχή πέρσι, στο 30%, έχοντας ως αποτέλεσμα τη διεύρυνση των εισοδηματικών ανισοτήτων, με ένα στρατό να συνωστίζεται στα κατώτερα κλιμάκια και κάποιες μερίδες, σαφώς μικρότερες αριθμητικά, να καλπάζουν προς τα ανώτερα.
Αν η παρούσα κρίση διεύρυνε ακόμα περισσότερο τις εισοδηματικές ανισότητες, σε βαθμό όμοιο με αυτές που επικρατούσαν προ του κραχ του ’29, κατά τον ίδιο τρόπο οι ίδιες οι μεγάλες εισοδηματικές ανισότητες έχουν ως αποτέλεσμα την πρόκληση οικονομικών κρίσεων, όπως η σημερινή. Ο λόγος που συμβαίνει αυτό είναι ότι τα εισοδήματα που υπολείπονται, τείνουν να αναπληρώνονται μέσω του δανεισμού από το πλεόνασμα των υψηλότερων εισοδημάτων, τα οποία αυξάνοντας έτσι τα κέρδη τους, επιτείνουν, μέσω ενός θετικά ανατροφοδοτούμενου κύκλου το εισοδηματικό άνοιγμα, μέχρι το μεγάλο «μπαμ».
Από όλες τις νέες θέσεις εργασίας που δημιουργήθηκαν στις ΗΠΑ από το 2008 και εντεύθεν, περίπου οι μισές αφορούσαν δουλειές όπως οι παραπάνω και μόνο το 14% αντιστοιχούσε σε θέσεις με αξιοπρεπείς μισθούς. Για δε το 2010, μία στις τέσσερις δουλειές ήταν προσωρινής απασχόλησης. Θα μπορούσε να πει κανείς ότι η εικόνα αυτή είναι πρόσκαιρη και συγκυριακή, αλλά όπως λένε και οι αριθμοί, πρόκειται για μια ξεκάθαρη τάση της οικονομίας η οποία ακολουθεί την ίδια ρότα, σταθερά, εδώ και τρεις δεκαετίες.
Κι όχι μόνο στις ΗΠΑ, αλλά παντού, και φυσικά και στην Ελλάδα. Στο πρώτο δίμηνο του τρέχοντος έτους, για παράδειγμα, οι θέσεις μερικής απασχόλησης αντιστοιχούσαν στο 42% των νέων προσλήψεων, ενώ την ίδια εποχή πέρσι, στο 30%, έχοντας ως αποτέλεσμα τη διεύρυνση των εισοδηματικών ανισοτήτων, με ένα στρατό να συνωστίζεται στα κατώτερα κλιμάκια και κάποιες μερίδες, σαφώς μικρότερες αριθμητικά, να καλπάζουν προς τα ανώτερα.
Αν η παρούσα κρίση διεύρυνε ακόμα περισσότερο τις εισοδηματικές ανισότητες, σε βαθμό όμοιο με αυτές που επικρατούσαν προ του κραχ του ’29, κατά τον ίδιο τρόπο οι ίδιες οι μεγάλες εισοδηματικές ανισότητες έχουν ως αποτέλεσμα την πρόκληση οικονομικών κρίσεων, όπως η σημερινή. Ο λόγος που συμβαίνει αυτό είναι ότι τα εισοδήματα που υπολείπονται, τείνουν να αναπληρώνονται μέσω του δανεισμού από το πλεόνασμα των υψηλότερων εισοδημάτων, τα οποία αυξάνοντας έτσι τα κέρδη τους, επιτείνουν, μέσω ενός θετικά ανατροφοδοτούμενου κύκλου το εισοδηματικό άνοιγμα, μέχρι το μεγάλο «μπαμ».
Αλίκη Βεγίρη
Σχόλια
