Μέσα από διάφορες συμπληγάδες, διεθνείς εξελίξεις, τον πόλεμο στην Ουκρανία, τις συνεχείς επιθέσεις του Ισραήλ κατά των Παλαιστινίων, τις πιέσεις περιφερειακών δυνάμεων για επικράτηση και ενίσχυση της επιρροής τους, επιχειρείται να μπει στην εξίσωση και το Κυπριακό. Η όποια κινητικότητα στο θέμα της Κύπρου έχει ξεκινήσει και βρίσκεται στη σκιά των εξελίξεων αυτών αλλά και ενός άλλου σημαντικού διαχρονικού δεδομένου: Σε όλα τα ανοικτά μέτωπα, η λεγόμενη διεθνής κοινότητα παραμένει αδύναμη μπροστά στο θέατρο της καταστροφής. Τις συνεχιζόμενες επιθέσεις της Ρωσίας στην Ουκρανία και τη γενοκτονία του Ισραήλ σε βάρος των Παλαιστινίων στη Γάζα. Κυρίως σε ό,τι αφορά τη Γάζα, τους Παλαιστίνιους, η γενοκτονία και η εθνοκάθαρση αντιμετωπίζει μόνο ρητορικά.
Στο κάδρο των όσων διαδραματίζονται στην ευρύτερη περιοχή δεν μπορούσε να απουσιάζει, βέβαια, ο Πρόεδρος της κατοχικής δύναμης, Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν, ο οποίος αναζητεί ρόλο «περιφερειάρχη». Υπενθυμίζεται ότι ο Τούρκος πρόεδρος έσπευσε πρόσφατα να δηλώσει, πενήντα χρόνια μετά την εισβολή στην Κύπρο, ότι θα έπρεπε ο τουρκικός στρατός να προχωρούσε τότε, το 1974, στην κατάληψη ολόκληρου του νησιού! Το είπε δημόσια, το εννοούσε, αλλά στην Αθήνα το γνωστό κλαμπ, έσπευσε να τον ξεπλύνει. Ντόρα Μπακογιάννη και Χρίστος Ροζάκης έσυραν το χορό για να δικαιολογηθεί η ακραία απειλή του Ερντογάν. Έχει, είπε, η πρώην υπουργός Εξωτερικών, της Ελλάδος, εκλογές και γι αυτό το ανέφερε, για να αποσπάσει ψήφους.
Οι βολιδοσκοπήσεις του ΟΗΕ
Μέσα σε αυτό το κλίμα, τα γεωπολιτικά δεδομένα, που προδήλως επηρεάζουν τους σχεδιασμούς, επιχειρείται λοιπόν μια προσπάθεια στο Κυπριακό με το διορισμό απεσταλμένης του γενικού γραμματέα των Ηνωμένων Εθνών, Μαρία Άνχελ Ολγκίν Κουεγιάρ, η οποία διετέλεσε υπουργός Εξωτερικών της Κολομβίας. Η απεσταλμένη του Γενικού Γραμματέα επισκέφθηκε ήδη δυο φορές την Κύπρο και από μια τις λεγόμενες εγγυήτριες δυνάμεις, Ελλάδα, Τουρκία και Βρετανία.
Μέχρι στιγμής, η κ. Ολγκίν βολιδοσκοπεί. Αλλά και από τις βολιδοσκοπήσεις μπορεί κάποιος να αντιληφθεί την προσέγγισή της και το πώς θα προχωρήσει στην πρωτοβουλία αυτή. Για παράδειγμα: Ζητά να μάθει γιατί οι Ελληνοκύπριοι απέρριψαν το σχέδιο Ανάν στο δημοψήφισμα, που διεξήχθη στις 24 Απριλίου 2004. Ζητά να μάθει γιατί οι Ελληνοκύπριοι εγκατέλειψαν τη Διάσκεψη του Κραν Μοντανά, το καλοκαίρι του 2017. Το ρωτά τούτο, το τελευταίο, παρόλο που τα πρακτικά των Ηνωμένων Εθνών επιβεβαιώνουν ότι ήταν η Τουρκία, διά του τότε υπουργού Εξωτερικών, Μεβλούτ Τσαβούσογλου, που τίναξε τη Διάσκεψη στον αέρα. Η κατοχική πλευρά ζητούσε, όπως είναι γνωστό, να παραμείνουν τα στρατεύματα και οι εγγυήσεις.
Την ίδια ώρα, όπως συναφώς πληροφορούμαστε, η απεσταλμένη του Γκουτέρες, κινείται στη λογική πώς επειδή είναι η ελληνική πλευρά που θέλει διαπραγματεύσεις και όχι η τουρκική, θα πρέπει η Λευκωσία να δώσει κίνητρα στην Τουρκία. Κοντολογίς, ζητά να μάθει τι είναι διατεθειμένη η Κυπριακή Δημοκρατία «να δώσει» για να προσέλθει στις διαπραγματεύσεις η τουρκική πλευρά. Πρόκειται για βρετανικό εφεύρημα, σύμφωνα με το οποίο θα πρέπει να… πεισθεί η κατοχική πλευρά για να προσέλθει σε μια νέα διαδικασία. Για να γίνει τούτο πρέπει να προσφέρει δώρα η πλευρά που ζητά διάλογο. Σε αυτή τη λογική η Λευκωσία έχει ανάψει κόκκινο.
Είναι σαφές πως το σκηνικό, το οποίο στήνεται έχει ως στόχο «να φέρει κοντά» την Τουρκία. Πώς; Διά του κατευνασμού. Παλιά πρακτική, που οδηγεί σε αδιέξοδα και την Άγκυρα να στοιβάζει «δώρα» και ελληνικές υποχωρήσεις
Η τουρκική πλευρά ζητά εκ προοιμίου αναγνώριση για να προσέλθει σε διαπραγματεύσεις. Απαιτεί να αναγνωριστεί στους Τουρκοκύπριους κυριαρχική ισότητα και ίσο διεθνές καθεστώς. Αλλά ζητά και κάτι άλλο: Να διασφαλιστεί εκ των προτέρων το καθεστώς των Τουρκοκυπρίων σε περίπτωση νέας αποτυχίας της προσπάθειας. Δηλαδή, συζητούν το διαζύγιο πριν από το γάμο. Εάν αυτό γίνει αποδεκτό, που δεν γίνεται, θα συνιστά κίνητρο στην τουρκική πλευρά για να τουμπάρει και τη νέα προσπάθεια καθώς θα προσβλέπει στην επόμενη ημέρα ενός νέου αδιεξόδου.
Παρά το γεγονός, λοιπόν, ότι με το διορισμό της νέας απεσταλμένης και τις επαφές που ξεκίνησε, υπάρχουν πολιτικές και διπλωματικές κινήσεις είναι σαφές πως το επόμενο βήμα στο Κυπριακό παραμένει μετέωρο. Κι αυτό γιατί η τουρκική πλευρά από την μια θέτει ως προϋπόθεση για επανέναρξη διαπραγματεύσεων την εκ προοιμίου αναγνώριση της αποσχιστικής οντότητας των κατεχομένων και από την άλλη, μεθοδεύει την επιβολή νέων τετελεσμένων. Τετελεσμένα, κυρίως στη νεκρή ζώνη.
Είναι σαφές πως κι αυτή τη φορά το πάνω χέρι των διπλωματικών κινήσεων το έχουν οι Βρετανοί, οι οποίοι θεωρούν πως κατέχουν την πατέντα για τη λύση του Κυπριακού. Φαίνεται δε πως επιχειρούν να ποδηγετήσουν την απεσταλμένη του Αντόνιο Γκουτέρες. Αν κι αυτό μπορεί να θεωρηθεί νωρίς για να αναφερθεί με βεβαιότητα, εκείνο που προκύπτει από τα όσα θέτει στις επαφές της, φαίνεται πως οι Βρετανοί ασκούν επιρροή στην κ. Μαρία Άνχελ Ολγκίν Κουεγιάρ.
Γερμανική ανάμιξη
Το Βερολίνο, όπως συναφώς προκύπτει από παρασκηνιακές και μη προσπάθειες, θέλει διακαώς προσέγγιση της Ευρωπαϊκής Ένωσης με την κατοχική Τουρκία. Στο τελευταίο Ευρωπαϊκό Συμβούλιο στις Βρυξέλλες είχε προωθήσει σχετική παράγραφο στα Συμπεράσματα της Συνόδου για τα ευρωτουρκικά. Επιχειρήθηκε να περάσει μια αναφορά, η οποία θα έδινε ένα θετικό πρόσημο στις ευρωτουρκικές σχέσεις. Σε τεχνοκρατικό επίπεδο δεν επιτεύχθηκε ο στόχος της υιοθέτησης της παραγράφου καθώς αντιδρούσε η Κυπριακή Δημοκρατία. Ως αποτέλεσμα τούτου έγινε, στο περιθώριο της Συνόδου, συνάντηση του καγκελάριου της Γερμανίας με τον Κύπριο πρόεδρο και τον πρόεδρο του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου. Η συνάντηση δεν απέδωσε τα αναμενόμενα, η Λευκωσία ζήτησε όπως οι αναφορές στην Τουρκία να συνδεθούν και με το Κυπριακό και το θέμα έμεινε ανοικτό.
Είναι σαφές πως το Βερολίνο θα επανέλθει στο θέμα αυτό καθώς φαίνεται να υπάρχουν δεσμεύσεις προς την Άγκυρα. Είναι, όμως, προφανές πως η κυπριακή πλευρά δεν αποδέχεται χωρίς ανταλλάγματα, που αφορούν το Κυπριακό, να γίνουν βήματα στα ευρωτουρκικά. Σε ό,τι αφορά την Αθήνα, μάλλον προτίμησε να παρακολουθεί το παρασκήνιο από απόσταση ασφαλείας για να μην… παρεξηγηθεί προφανώς ο Ερντογάν!
Είναι σαφές πως το σκηνικό, το οποίο στήνεται έχει ως στόχο «να φέρει κοντά» την Τουρκία. Πώς; Διά του κατευνασμού. Παλιά πρακτική, που οδηγεί σε αδιέξοδα και την Άγκυρα να στοιβάζει «δώρα» και ελληνικές υποχωρήσεις.
Η επανάσταση του 1955 δεν δικαιώθηκε
Την 1η Απριλίου 1955 ξεκίνησε στην Κύπρο ο αγώνας για την απελευθέρωση και την Ένωση με την Ελλάδα. Ο εθνικοαπελευθερωτικός αγώνας της ΕΟΚΑ, η παλλαϊκή κινητοποίηση του λαού κατά της αποικιοκρατικής, κατοχικής δύναμης, αποτελεί σημαντική ιστορική προίκα για τον ελληνισμό στην Κύπρο. Εκείνος ο αγώνας δεν δικαιώθηκε. Αυτό δεν σημαίνει, όμως, ότι απέτυχε ή πως λάθος διεξήχθη. Γιατί αναπτύσσονται κι αυτά τα αφηγήματα από όσους θεωρούν «λάθος» την επανάσταση του 1955. Ο αγώνας κράτησε τέσσερα χρόνια και οδηγήθηκε αντί στην Ένωση σε μια κολοβωμένη εξαρτημένη ανεξαρτησία.
Με βάση έγγραφα που αποχαρακτηρίσθηκαν, τα οποία είδαν τη δημοσιότητα 27 Σεπτεμβρίου 2013, και κάλυπταν την περίοδο του εθνικοαπελευθερωτικού αγώνα (σχετικό τηλεγράφημα Κυπριακού Πρακτορείου), η αποικιοκρατία αναγνωρίζει την αποτυχία της να αντιμετωπίσει την ΕΟΚΑ. Κι αυτό παρά το γεγονός ότι η αποικιοκρατική δύναμη ενίσχυσε τις δυνάμεις της. Η ΕΟΚΑ, όμως, ο κυπριακός Ελληνισμός έμεινε μόνος να αναμετράται με την κατοχική δύναμη, η οποία μεθόδευε εμπλοκή και της Τουρκίας.
