του Γκάμπορ Ματέ*
Ίσως γνωρίζετε την ιστορία μου, δεν ξέρω αν πρέπει να την επαναλάβω, αλλά είμαι κι εγώ προσωπικά ένας επιζών του Ολοκαυτώματος. Οι παππούδες μου εξοντώθηκαν στο Άουσβιτς, όπως και τα περισσότερα μέλη της ευρύτερης οικογένειάς μου. Μεγάλωσα νιώθοντας ντροπή για την εβραϊκότητά μου. Ζώντας στην Ουγγαρία μετά τον πόλεμο με παρενοχλούσαν επειδή ήμουν Εβραίος, και θυμάμαι έναν φίλο μου που τους έλεγε «αφήστε τον ήσυχο, δεν φταίει αυτός που είναι Εβραίος»… Σε αυτό το κλίμα μεγάλωσα.
Πηγαίνοντας σαν έφηβος στο Τορόντο, έγινα σιωνιστής: μοιράστηκα αυτό το όνειρο της ανάστασης του εβραϊκού λαού στην ιστορική του πατρίδα και της αντικατάστασης του συρματοπλέγματος του Άουσβιτς από ένα εβραϊκό κράτος με ισχυρό στρατό. Η πίστη σε αυτό το όνειρο ήταν απελευθερωτική, συναρπαστική. Ένιωσα δική μου αυτήν την προοπτική, και πραγματικά πίστεψα σ’ αυτήν.
Και μετά ανακάλυψα…
…ότι δεν ήταν ακριβώς έτσι τα πράγματα. Ότι για να κάνω αυτό το εβραϊκό όνειρο πραγματικότητα, θα έπρεπε να βάλω σε έναν εφιάλτη τον ντόπιο πληθυσμό. Υπήρχε ένα σιωνιστικό σύνθημα που έλεγε: «Μια γη χωρίς λαό για έναν λαό χωρίς γη». Αλλά δεν υπήρχε γη χωρίς λαό. Σε εκείνη τη γη υπήρχε ένας λαός που την κατοικούσε για εκατοντάδες, χιλιάδες χρόνια. Δεν υπήρχε ποτέ περίπτωση να δημιουργηθεί αυτό το εβραϊκό κράτος χωρίς να καταπιεστεί και να εκδιωχθεί ο ντόπιος πληθυσμός. Κι αυτό συνέβη, καταρχήν με τη συνδρομή της Βρετανικής Αυτοκρατορίας.
Για όσα συνέβησαν από το 1948 και μετά, είναι Ισραηλινοί ιστορικοί, Εβραίοι ιστορικοί που έχουν αποδείξει πέραν πάσης αμφιβολίας ότι ο διωγμός των Παλαιστινίων ήταν επίμονος, διάχυτος, σκληρός και σκόπιμος: αυτό που στα αραβικά ονομάζεται Νάκμπα, δηλαδή «Καταστροφή» ή «Συμφορά». Όταν άρχισα να τα συνειδητοποιώ αυτά, σκέφτηκα, υλοποιήσαμε το όνειρό μας γεννώντας έναν εφιάλτη σε κάποιους άλλους.
Έπειτα επισκέφθηκα τα Κατεχόμενα, τη Δυτική Όχθη, κατά την πρώτη Ιντιφάντα. Έκλαιγα κάθε μέρα επί δύο εβδομάδες με αυτά που έβλεπα. Η βαρβαρότητα της κατοχής, οι συνεχείς μικροπρεπείς παρενοχλήσεις, οι δολοφονίες, το ξερίζωμα των παλαιστινιακών ελαιώνων, η αφαίρεση του δικαιώματος στο πόσιμο νερό, οι ταπεινώσεις… αυτό συνεχίστηκε, και τώρα τα πράγματα είναι πολύ χειρότερα από τότε. Και δεν θα μπορούσε να γίνει αλλιώς. Δεν μπορείς να φτιάξεις ένα κράτος αποκλειστικά για Εβραίους χωρίς να καταπιέσεις και να εκδιώξεις τον ντόπιο πληθυσμό. Πρόκειται για την πιο μακροχρόνια επιχείρηση εθνοκάθαρσης: ξεκίνησε τον 20ό αιώνα και συνεχίζεται τον 21ο.
«Δεν μπορείς να φτιάξεις ένα κράτος αποκλειστικά για Εβραίους χωρίς να καταπιέσεις και να εκδιώξεις τον ντόπιο πληθυσμό. Πρόκειται για την πιο μακροχρόνια επιχείρηση εθνοκάθαρσης: ξεκίνησε τον 20ό αιώνα και συνεχίζεται τον 21ο»
Τι είναι αυτοί οι άνθρωποι στη Γάζα;
Πρέπει να πάτε εκεί για να το καταλάβετε. Μια μικρή έκταση στην οποία στριμώχνονται εκατοντάδες χιλιάδες άνθρωποι, παιδιά και τα εγγόνια αυτών που εκδιώχθηκαν από το Ισραήλ – ή από το μη Ισραήλ. Και ιδού η προσβολή: εγώ, όντας Εβραίος, θα μπορούσα να προσγειωθώ αύριο στο Τελ Αβίβ, να ζητήσω την ισραηλινή υπηκοότητα, και να την πάρω αμέσως. Αλλά ο Παλαιστίνιος φίλος μου στο Βανκούβερ, ο οποίος γεννήθηκε στην Ιερουσαλήμ, δεν μπορεί καν να την επισκεφθεί!
Λοιπόν, έχετε αυτούς τους εξαθλιωμένους ανθρώπους στοιβαγμένους σε αυτό που πολλοί αποκαλούν «υπαίθρια φυλακή», και περί αυτού πρόκειται. Η Χαμάς τώρα, είναι μια ισλαμική οργάνωση που υποστηρίχθηκε αρχικά από το Ισραήλ ως αντίβαρο στην κοσμική Οργάνωση για την Απελευθέρωση της Παλαιστίνης. Εν πάση περιπτώσει, δεν είναι περίεργο που οι απελπισμένοι στράφηκαν σε μια τέτοια εξτρεμιστική ηγεσία.
Έγιναν ελεύθερες εκλογές, υπό τον έλεγχο της διεθνούς κοινότητας. Και συνέβη να νικήσει η Χαμάς. Το Ισραήλ και οι ΗΠΑ αμέσως οργάνωσαν στρατιωτικό πραξικόπημα εναντίον της. Αλλά η Χαμάς το κατέπνιξε. Τότε ξεκίνησε ο ασφυκτικός αποκλεισμός όχι της Χαμάς, αλλά της Γάζας. Και έπειτα οι συγκρούσεις. Κάθε φορά που ξεσπά η σύγκρουση, το Ισραήλ «κουρεύει το γκαζόν» – ναι, αυτήν την έκφραση χρησιμοποιούν, η οποία μεταφράζεται σε μαζικές δολοφονίες Παλαιστινίων αμάχων…
Σας καλώ να σκεφθείτε ό,τι χειρότερο θα μπορούσατε να πείτε για τη Χαμάς. Μετά πολλαπλασιάστε το επί χίλιες φορές: και πάλι δεν θα πλησιάζει στο ελάχιστο την ισραηλινή καταπίεση, τον αφανισμό και τον ξεριζωμό των Παλαιστινίων… Το ζήτημα είναι περίπλοκο αλλά, από άποψη ισχύος και ελέγχου, είναι σχετικά απλό: υπήρχε μια χώρα όπου ζούσαν κάποιοι άνθρωποι, αλλά κάποιοι άλλοι άνθρωποι ήθελαν να την κάνουν δική τους. Την κατέλαβαν λοιπόν, κι εξακολουθούν να καταλαμβάνουν ό,τι απόμεινε, και συνεχίζουν να καταπιέζουν και να κλέβουν την περιουσία αυτών που ήδη ζούσαν εκεί. Αυτό συνέβαινε, κι αυτό εξακολουθεί να συμβαίνει…
* Ο Γκάμπορ Ματέ είναι πολυβραβευμένος γιατρός και συγγραφέας εβραϊκής καταγωγής. Γεννήθηκε στη Βουδαπέστη στις αρχές του 1944, και έζησε κρυμμένος μέχρι το τέλος του πολέμου. Το 1956 μετανάστευσε στον Καναδά, όπου ζει μέχρι σήμερα. Το κείμενο αυτό αποτελεί απόσπασμα μιας μεγαλύτερης ομιλίας του, που δημοσιοποιήθηκε στις 14/10/2023. Ο τίτλος είναι της Σύνταξης.
