Έρευνα στον σερβικό Tύπο:
Μάριος Μαθιός Ιωσηφίδης
Ένα γενικόλογο κείμενο της συμφωνίας για την εξομάλυνση των σχέσεων Σερβίας-Κοσόβου υπογράφτηκε από τις δύο πλευρές, το οποίο όμως δεν δεσμεύει καμία εκ των δύο σε συγκεκριμένες ενέργειες. Το κείμενο θυμίζει διεθνή σχέδια του παρελθόντος, χωρίς σαφώς διατυπωμένα βήματα. Διότι τι συγκεκριμένα μπορεί να σημαίνει η φράση «ένα κατάλληλο επίπεδο αυτοδιοίκησης για τη σερβική κοινότητα στο Κόσοβο», ή η αναφορά σε ένα «υψηλό επίπεδο προστασίας της σερβικής θρησκευτικής και πολιτιστικής κληρονομιάς»;
H σερβική εφημερίδα Danas, η οποία είναι υπέρ της ευρωπαϊκής και ΝΑΤΟϊκής πορείας της χώρας, και φυσικά έντονα αντιρωσική, φιλοξένησε δηλώσεις υποστηρικτών της κυβέρνησης: σύμφωνα με αυτές, η υπογραφή του εν λόγω κειμένου ήταν «το καλύτερο δυνατό αποτέλεσμα», αφού θα ανοίξει τον δρόμο για την Ε.Ε., και συνιστά «την καλύτερη συμφωνία της τελευταίας δεκαετίας» μεταξύ Σερβίας και Κοσόβου. Στην ίδια εφημερίδα παρατίθεται δήλωση της Τάντα Τραΐκοβιτς, καθηγήτριας πανεπιστημίου που είχε διατελέσει υπουργός στην κυβέρνηση Μιλόσεβιτς: η Τραΐκοβιτς υποστηρίζει ότι «ενώ ο Βούτσιτς θέλει να γίνει Ντε Γκολ, θα μείνει στην ιστορία σαν Τσαρνόγεβιτς» – εννοώντας τον αρχιεπίσκοπο Αρσένιο Τσαρνόγεβιτς που τάχθηκε με τους Αυστριακούς και το 1690 πήρε μαζί του 37.000 οικογένειες Σέρβων για μετεγκατάσταση στην αυτοκρατορία των Αψβούργων. Υπονοεί δηλαδή ότι δεν θα μείνουν Σέρβοι στο Κόσοβο…
Η Večernje Νovosti, εφημερίδα με περισσότερο εθνικό «χρώμα» από την Danas, μετέφερε τις δηλώσεις του Αμερικανού διαμεσολαβητή Εσκομπάρ, ο οποίος ανέφερε ότι «ήρθαν ένα βήμα πιο κοντά οι δύο πλευρές». Ωστόσο αναφέρθηκε συγκεκριμένα και στην Ένωση Σερβικών Δήμων, της οποίας η ίδρυση είναι «υποχρέωση του Κοσόβου». Ο Σέρβος πρόεδρος Βούτσιτς, συγκρατημένος, είπε ότι «επέμεινα στην ZSO (Zajednica Srpskih Opština: Ένωση Σερβικών Δήμων), αλλά ο Κούρτι δεν ήταν έτοιμος να υπογράψει». Ανέφερε ότι οι 22 όροι που είναι κρίσιμοι για τη Σερβία δεν είναι κάτι που αναγνωρίζει το Κόσοβο.
Στο RST (Σερβικό Πρακτορείο Ειδήσεων) ο Βούτσιτς δήλωσε ότι δεν θέλει να γίνουν παρίες οι Σέρβοι, όπως τη δεκαετία του 1990, διαφορετικά «όσοι από εμάς έχουμε υπερηφάνεια, θα τους λέγαμε ξεκουμπιστείτε από εδώ». Διέψευσε ότι υπήρξε συμφωνία περί αναγνώρισης του Κοσόβου, και ανέφερε ότι η συμπεριφορά προς αυτόν, στη συνάντησή του με τον Κοσοβάρο πρωθυπουργό Κούρτι, υπήρξε εκβιαστική – κάτι το οποίο δεν συνέβη από την αλβανική πλευρά.
Η νέα συνάντηση Σερβίας-Κοσόβου έχει προγραμματισθεί για τις 18 Μαρτίου στα Σκόπια μετά από σχετική πρόταση του Σκοπιανού πρωθυπουργού Κοβατσέφσκι, εφόσον «η Βόρεια Μακεδονία συνιστά παράγοντα σταθερότητας, είναι χώρα-μέλος του ΝΑΤΟ, έχει ξεκινήσει τις διαπραγματεύσεις με την Ε.Ε. και ασκεί την προεδρία του ΟΑΣΕ». Εν τω μεταξύ, η ελληνική αμφικτυονία ασχολείται με προβλήματα μεταξύ των δωρικών και ιωνικών φύλων…
Κομμάτια να γίνουν και τα ανατολικά Βαλκάνια;
Η ακύρωση από τον Πούτιν ενός διατάγματος του 2012, το οποίο αναγνώριζε την εν μέρει κυριαρχία της Μολδαβίας στην αποσχισθείσα και ντε φάκτο ανεξάρτητη Υπερδνειστερία, ανάβει φωτιά στα Ανατολικά Βαλκάνια.
Η Υπερδνειστερία, συνορεύοντας με την ουκρανική Οδησσό, μια περιοχή που βρίσκεται κυριολεκτικά στο μάτι της Ρωσίας, είναι ο γνωστός φιλορωσικός θύλακας ο οποίος διαθέτει αποθήκες με ανυπολόγιστο πολεμικό υλικό, καθώς κι έναν ετοιμοπόλεμο στρατό μεγαλύτερο από αυτόν της Μολδαβίας. Από την άλλη, αυτή η στόχευση πολέμου, που κλιμακώνεται με προειδοποιήσεις και με μια ραγδαία αναθεώρηση συνόρων, ξεκινά από την έτερη πλευρά: η φιλοδυτική Μολδαβή πρόεδρος Μάια Σάντου, σε μια περίοδο κατά την οποία δέχεται βολές από τη φιλορωσική αντιπολίτευση αλλά κι από τμήμα του πληθυσμού που έχει βγει στους δρόμους και την κατηγορεί για την ακρίβεια, προσκλήθηκε στην Πολωνία, στη συνάντηση του Μπάιντεν με τους ηγέτες των ανατολικοευρωπαϊκών χωρών που είναι στο ΝΑΤΟ.
Είναι πλέον κοινό μυστικό ότι οι νυν επικεφαλής της Μολδαβίας (που έως το 1991 ανήκε στην ΕΣΣΔ) δεν φείδονται προσπαθειών που θα καταστήσουν το έδαφος της χώρας τους ένα νέο πεδίο σύγκρουσης μεταξύ κοσμοκρατορικών δυνάμεων. Στο μεταξύ η Ρουμανία, ως… μολδαβικότερη της Μολδαβίας, εξέδωσε πρώτη ανακοίνωση κατά της ρωσικής «επέκτασης». Η σπουδή της ρουμανικής κυβέρνησης εξηγείται από το γεγονός ότι θεωρεί τη Μολδαβία «ιστορικό ρουμανικό έδαφος», στο οποίο αδίκως αποδόθηκε ανεξαρτησία! Έτσι, τα σχέδια μιας «μεγάλης Ρουμανίας» προβλέπουν την ενσωμάτωση σε αυτήν της Μολδαβίας… Θα μείνουν άραγε σε αυτό το σημείο οι περίεργες ιστορικές συμπτώσεις μετά από μια όλο και πιθανότερη ανάφλεξη; Π.χ., τι θα συμβεί εάν αποψυχθεί και η Δοβρουτσά της «ιστορικής Βουλγαρίας», και η Τρανσυλβανία της «ιστορικής Ουγγαρίας», εδάφη που έχουν παραχωρηθεί στη σημερινή Ρουμανία; Πάντως ο ουκρανικός στρατός, εντείνοντας τον έλεγχο στα σύνορα με την Υπερδνειστερία, έχει αρχίσει να δημιουργεί δίκτυο οχυρώσεων…
Γ.Κ.
