του Γιώργου Κυριακού
Ο Δρόμος συνομίλησε με τον κ. Ζήσο Λούτση, μέχρι πρότινος Διευθυντή Εκπαίδευσης, υπεύθυνο των δημόσιων σχολείων της Ελληνικής Μειονότητας, ο οποίος απολύθηκε από τις αλβανικές αρχές με το πρόσχημα ότι παραβιάζει εγκύκλιο που δεν επιτρέπει σε ελληνοδιδασκάλους γενικής παιδείας να διδάσκουν μαθήματα ειδικοτήτων (βιολογία, ιστορία κ.λπ.) στα ελληνικά, παρόλο που κάτι τέτοιο προβλέπεται έμμεσα από άλλη εγκύκλιο. Όπως μας είπε ο κ. Λούτσης, προβλέπεται το δικαίωμα των διευθυντών –ειδικά στα μειονοτικά σχολεία– να επιλέγουν εκπαιδευτικούς που θα διδάξουν τα 16 μαθήματα στη μητρική γλώσσα των μαθητών (7 μαθήματα προβλέπονται στην αλβανική γλώσσα) μετά από έγκριση του Διευθυντή Εκπαίδευσης. Όταν δεν υπάρχουν ειδικότητες στην επετηρίδα, τότε ακολουθείται η διαδικασία πρόσληψης με φακέλους, βάσει προσόντων, αναπληρωτών εκπαιδευτικών.
Το πρόβλημα προέκυψε εξαιτίας του γεγονότος ότι ενώ τα μαθήματα ειδικοτήτων στη μειονοτική εκπαίδευση θα πρέπει να διδάσκονται στην ελληνική γλώσσα, στην επετηρίδα δεν υπάρχουν ειδικότητες παρά μόνο στα φιλολογικά. Αυτό συμβαίνει διότι τα πτυχία αποφοίτων του Παιδαγωγικού Πανεπιστημίου στην Ελλάδα δεν αναγνωρίζονται, η Μεσαία Παιδαγωγική Σχολή του Αργυροκάστρου (από την οποία αποφοιτούσαν ελληνοδάσκαλοι για το 9τάξιο σχολείο) έχει κλείσει και έχει μετατραπεί σε ελληνικό λύκειο, και οι απόφοιτοι του Τμήματος Ελληνικής Γλώσσας, Λογοτεχνίας και Πολιτισμού στο Πανεπιστήμιο του Αργυροκάστρου μπορούν να διδάσκουν μόνο το μάθημα της Γλώσσας. Και εξηγεί ο κ. Λούτσης:
«Ελλείψει δασκάλων ειδικοτήτων, ως διευθυντής έχεις το δικαίωμα να επιλέξεις αναπληρωτές εκπαιδευτικούς για τα μαθήματα ειδικότητας. Με αυτόν τον τρόπο λειτούργησε η περσινή χρονιά, όπως και η φετινή. Και δεν υπήρξε –μέχρι την άδικη απόλυσή μου– κάποια παρατήρηση για το γεγονός ότι καλύψαμε τις ανάγκες των μαθητών με συνταξιούχους και με εκτός επετηρίδας εκπαιδευτικούς, και μάλιστα σχεδόν με τους ίδιους. Η απόλυσή μου ουσιαστικά έρχεται επειδή τήρησα το συνταγματικό δικαίωμα που μάς παρέχει το άρθρο 20 του Συντάγματος της Δημοκρατίας της Αλβανίας και το άρθρο 10 του νόμου 69/2017 περί προπανεπιστημιακής εκπαίδευσης, διασφαλίζοντας ότι τα μαθήματα ειδικοτήτων διδάσκονταν στα ελληνικά, ενώ π.χ. στο ελληνικό σχολείο των Αγίων Σαράντα τα περισσότερα διδάσκονται στα αλβανικά. Υπερασπίστηκα το Σύνταγμα και τον Νόμο, εφόσον και μέσω των εγκυκλίων δίνεται αυτή η δυνατότητα».
Ο κ. Ζήσος Λούτσης το 2022 είχε απευθυνθεί στους παρατηρητές του Συμβουλίου της Ευρώπης, αιτούμενος δικαιωμάτων που προβλέπονται από τη Σύμβαση-Πλαίσιο του 1995 την οποία υπέγραψε το αλβανικό κράτος το 1998. Η 5η έκθεση της Συμβουλευτικής Επιτροπής που εξέδωσε ο ευρωπαϊκός οργανισμός το 2023** επιβεβαίωσε τα αιτήματά του. Ο ίδιος, όντας βουλευτής του ΚΕΑΔ-ΟΜΟΝΟΙΑ την περίοδο που ψηφίστηκε το Σύνταγμα του 1998, ήταν εισηγητής του άρθρου 20. Σε ερώτησή μας για το τι μέλλει γενέσθαι μετά την απόλυσή του, είπε: «Διατύπωσα επίσημα ένσταση στη Κεντρική Διεύθυνση Εκπαίδευσης, στην αρμόδια Υπουργό και στον Πρωθυπουργό, και συνεχίζω με διαδικασίες στο Πρωτοδικείο. Κοινοποίησα εγγράφως την ένσταση και προς τις διπλωματικές αρχές της Ελλάδας, αλλά από πουθενά δεν πήρα απάντηση»… Η ερώτηση είναι προφανής: Εφόσον συμβαίνουν αυτά, προς τι η ελλαδική αδιαφορία;
* «Προεκλογικό κλίμα στην ελληνική κοινότητα» (φύλλο 720).
** Fifth Opinion on Albania, Advisory Committee on the Framework Convention for the Protection of National Minorities, Συμβούλιο της Ευρώπης (www.coe.int/minorities, 19/10/2023).
