Η κυβέρνηση Τσίπρα υπογραμμίζει στους δανειστές την εθελοδουλία της, ενώ στο εσωτερικό τάζει «λαγούς και πετραχείλια» όσον αφορά την ανάπτυξη
του Παύλου Δερμενάκη
Η εθελόδουλη κυβέρνηση Τσίπρα κατέθεσε το Προσχέδιο Κρατικού Προϋπολογισμού 2017. Πρόκειται για το 2ο μνημονιακό Προϋπολογισμό της, που εξειδικεύει τα δεινά του ελληνικού λαού στο δημοσιονομικό τομέα για το 2017.
Η κυβέρνηση μέσω του Προσχεδίου Προϋπολογισμού (Π.Π.), στο σκέλος των εσόδων και των δαπανών, απευθύνεται προς τους δανειστές αποδεικνύοντας πόσο καλή είναι στο να εκτελεί τις εντολές τους. Παράλληλα, μέσω των γενικότερων εκτιμήσεών της, όσον αφορά την πορεία της οικονομίας και τη σύνδεσή της με τα δημοσιονομικά μεγέθη, απευθύνεται προς το εσωτερικό της χώρας, για μία ακόμα φορά, με τη γλώσσα του ψεύδους και της εξαπάτησης, υποσχόμενη «λαγούς με πετραχήλια», όσον αφορά την ανάπτυξη.
Τα ψέματα χοντραίνουν
Στο Π.Π. η κυβέρνηση εκτιμά ότι το 2016 θα έχουμε μείωση του ΑΕΠ μόνο κατά 0,3% και το 2017 ανάπτυξη 2,7%(!). Την αισιοδοξία της κυβέρνησης συμμερίζεται και το ΔΝΤ καθώς, στην έκθεσή του, που δημοσιοποιήθηκε προχθές, εκτιμά ότι το 2016 το ΑΕΠ θα αυξηθεί οριακά και το 2017 θα αυξηθεί 2,8%(!). Δηλαδή το ΔΝΤ προβλέπει ότι η ελληνική οικονομία θα πάει ακόμα καλύτερα από ότι προβλέπει η ίδια η κυβέρνηση. Βέβαια, για την αξιοπιστία αυτών των προβλέψεων ας κρατάμε πολύ μικρό καλάθι.
Έχουμε την αρνητική εμπειρία, όλα τα προηγούμενα χρόνια, όταν οι εκτιμήσεις τόσο της εκάστοτε κυβέρνησης όσο και του ΔΝΤ, για την ανάκαμψη της οικονομίας και το τέλος της κρίσης, όχι μόνο δεν επιβεβαιώνονταν αλλά τα τελικά αποτελέσματα ήταν πάρα πολύ χειρότερα των αναμενόμενων. Νομίζω, δεν χρειάζεται να μπούμε σε βάθος ανάλυσης για τα «ομολογημένα», από το ίδιο, λάθη του ΔΝΤ όσον αφορά τον πολλαπλασιαστή (αρχές 2013) και το γενικότερο σχέδιο για την Ελλάδα (Ιούλιος 2016).
Σε κάθε περίπτωση, βάση για τις μελλοντικές προβλέψεις, όσον αφορά την ανάπτυξη, δεν μπορεί παρά να είναι τρέχοντα στοιχεία και η γενικότερη κατάσταση της οικονομίας, όπως αποτυπώνεται στην κοινωνία.
Με βάση τα επίσημα (ΕΛΣΤΑΤ) στοιχεία των εθνικών λογαριασμών (29/8/2016) το ΑΕΠ στο 1ο εξάμηνο 2016 ήταν μειωμένο κατά 1,0%. Η κυβέρνηση προσδοκά θετικούς ρυθμούς ανάπτυξης στο 2ο εξάμηνο, ώστε το ΑΕΠ να αυξηθεί κατά 0,4% για να διαμορφωθεί στο σύνολο του έτους στο -0,3% που προβλέπει. Το κατά πόσο θα επιβεβαιωθεί αυτή η θετική καμπή στο ΑΕΠ, όταν είναι γνωστοί μια σειρά αρνητικοί παράγοντες που επέδρασαν ήδη στο 3ο τρίμηνο, όσον αφορά κυρίως τη χαμηλότερη μέση δαπάνη στον τουρισμό και την καταβαράθρωση των εξαγωγών, είναι κάτι που πολύ σύντομα θα γνωστοποιηθεί.
Όμως, για το 2017 η οικονομία, σύμφωνα με το Π.Π., προβλέπεται να απογειωθεί σημειώνοντας ανάπτυξη 2,7%. Εκτός από το σοκαριστικό του μεγέθους αυτό που έχει ακόμα μεγαλύτερη σημασία είναι το από που θα προέλθει αυτή η ανάπτυξη. Έτσι, λοιπόν, σύμφωνα με το Π.Π. θα προέλθει με την αύξηση της ιδιωτικής κατανάλωσης κατά 1,8%, από πάγιες επενδύσεις & αποθέματα 9,1% και από εξαγωγές 5,3%. Τώρα, πώς θα γίνουν αυτά τα θαύματα αποτελούν μεγάλο μυστήριο.
Για να έχουμε μια αίσθηση της πραγματικότητας, μακριά από τα κυβερνητικά παραμύθια, οφείλουμε να σημειώσουμε ότι στο 1ο εξάμηνο 2016 η ιδιωτική κατανάλωση μειώθηκε κατά 1,4%, οι εξαγωγές κατά 11,4% και οι πάγιες επενδύσεις & αποθέματα αυξήθηκαν κατά 12,1% (κυρίως λόγω αύξησης των αποθεμάτων). Επίσης, η αύξηση στο Πρόγραμμα Δημοσίων Επενδύσεων για το 2017 είναι ένα ολοστρόγγυλο μηδενικό Συνεπώς πως από αυτή την αρνητική εικόνα του 2016 θα φτάσουμε στα θαυμαστά μεγέθη του 2017 είναι τουλάχιστον απορίας άξιο ή τεράστιο ψέμα. Μάλιστα η εκτίμηση για μεταστροφή στις εξαγωγές και ραγδαία αύξηση τους αναμένεται να υλοποιηθεί εν μέσω περιορισμού του ρυθμού ανάπτυξης στην ευρωζώνη (1,4% το 2017 έναντι 1,6% το 2016), που είναι και ο κύριος εξαγωγικός μας εταίρος.
Προκλητική πρόβλεψη
Από όλες τις παραπάνω προβλέψεις η πλέον ακραία και ταυτόχρονα προκλητική είναι εκείνη που αφορά την αύξηση της ιδιωτικής κατανάλωσης κατά 1,8%. Είναι τουλάχιστον ύβρις απέναντι στο λαό, που επί 9 χρόνια βλέπει το εισόδημά του συνεχώς να μειώνεται, όταν το 40% σχεδόν του κόσμου είναι κάτω από το όριο ή στο όριο της φτώχειας, να βλέπουν το φως τέτοιες άκρως προκλητικές εκτιμήσεις.
Καλό θα ήταν τα κυβερνητικά στελέχη να εξηγήσουν από πού θα βρει ο λαός αυτά τα εισοδήματα, όταν το 2017 θα υποστεί νέα μέτρα 4 δισ. €, για να αυξήσει την κατανάλωσή του, που τόσο πολύ την έχει ανάγκη για επιβίωση. Εκτός και αν έχουν σκοπό να ξεπεράσουν τον Ντράγκι και να ρίξουν χρήματα από το ελικόπτερο…
Την αισιοδοξία κυβέρνησης και ΔΝΤ δεν φαίνεται να συμμερίζεται ούτε το Δημοσιονομικό Συμβούλιο, ένα καθαρά μνημονιακό όργανο. Στην πρώτη του έκθεση επισημαίνει ότι «Για το 2017, η εκτίμηση αύξησης του ΑΕΠ με ρυθμό 2,7% αξιολογείται ως αρκετά αισιόδοξη, και υπό προϋποθέσεις». Παράλληλα, οι διεθνείς αναλυτές, με μια σειρά δημοσιεύματα, κριτικάρουν τους υπερβολικά αισιόδοξους στόχους συμπληρώνοντας πως η ελληνική οικονομία εισέρχεται σταδιακά σε μία περίοδο μάλλον στασιμότητας, παρά ανάπτυξης.
Συνεπώς, οι προβλέψεις του Π.Π. για την ανάπτυξη το 2017 είναι ένα ακόμα κακόγουστο παραμύθι για εσωτερική κατανάλωση στο πλαίσιο της επικοινωνιακής πολιτικής της κυβέρνησης.
Νέα μέτρα οδηγούν σε εξαθλίωση τα λαϊκά στρώματα
Στο Π.Π. είναι ξεκάθαρα αποτυπωμένος ο μνημονιακός του χαρακτήρας. Όπως ειδικότερα τονίζεται στο σχετικό τμήμα του, το σύνολο των νέων μέτρων για το 2017, που προκύπτουν από τις υποχρεώσεις στο πλαίσιο του 3ου μνημονίου, ανέρχεται σε 4 δισ. € από τα οποία 3,1 δισ. € αφορούν τα έσοδα και 900 εκ. € αφορούν τις δαπάνες. Δηλαδή ο λαός θα χάσει, για μία ακόμα φορά, άμεσα ή έμμεσα από τα εισοδήματά του ένα πρόσθετο ποσό της τάξης των 2,2% του ΑΕΠ για την ικανοποίηση των στόχων των δανειστών. Συνολικά, μάλιστα, στο πλαίσιο του 3ου Μνημονίου, την περίοδο 2015-2017 η επιβάρυνση ανέρχεται σε 11,3 δισ. €. Δηλαδή η αναδιανομή, με νέα μέτρα σε βάρος των λαϊκών στρωμάτων, μέσω του Κρατικού Προϋπολογισμού ανέρχεται σε ποσοστό 6,3% του ΑΕΠ την περίοδο 2015-2017.
Οι νέα φοροεπιδρομή προβλέπει, μεταξύ άλλων, αυξήσεις 1 δισ. € από φόρο εισοδήματος, 736 εκ. € από εισφορά αλληλεγγύης, 437 εκ. € από την αύξηση κατά 1% του ΦΠΑ, 422 εκ. € από αυξήσεις φόρων στα καύσιμα κ.λπ. Δηλαδή ενώ έχει διαπιστωθεί η εξάντληση της φοροδοτική δυνατότητα του λαού, ενώ τα χρέη προς το Δημόσιο αυξάνονται κατά 1 δισ. € κάθε μήνα και έχουν ξεπεράσει τα 90 δισ. €, η κυβέρνηση συνεχίζει τη φορομπηχτική πολιτική οδηγώντας τα λαϊκά στρώματα στην εξαθλίωση.
Στον τομέα των κοινωνικών δαπανών προβλέπει μειώσεις συντάξεων κατά 600 εκ. € και κοινωνικών δαπανών κατά 950 εκ. € αλλά ένα μέρος από αυτές επιστρέφει (600 εκ. €) μέσω της χορήγησης του εισοδήματος κοινωνικής αλληλεγγύης, χωρίς όμως μέχρι στιγμής να είναι απόλυτα ξεκάθαρο από που θα προέλθουν αυτά τα χρήματα. Σε περίπτωση δε αστοχίας του Προϋπολογισμού, το αποτέλεσμα θα είναι η ισόποση μείωση, με τα 600 εκ. €, άλλων κοινωνικών δαπανών, κυρίως επιδομάτων.
Η κυβέρνηση με τα νέα μέτρα επιδιώκει την επίτευξη του στόχου του 3ου μνημονίου για πρωτογενές πλεόνασμα 1,75% του ΑΕΠ. Υπενθυμίζουμε ότι αν υπάρξει αρνητική απόκλιση μεγαλύτερη από 0,25% του ΑΕΠ ενεργοποιείται την επόμενη χρονιά ο αυτόματος «κόφτης» δαπανών, περικόπτοντας γενικά τις συντάξεις και τους μισθούς δημοσίων υπαλλήλων.
Συνεπώς, η κυβέρνηση με το Π.Π. φτάνει τα δημοσιονομικά μεγέθη στα όρια, με άμεσα μέτρα την αύξηση της φορολογίας και τη μείωση των κοινωνικών δαπανών και έμμεσα τη θεωρητική αύξηση του ΑΕΠ. Σε κάθε περίπτωση, όμως, οι δανειστές είναι εξασφαλισμένοι. Η οποιαδήποτε ουσιαστική απόκλιση από τον τελικό στόχο του πρωτογενούς πλεονάσματος θα καλυφθεί με την αυτόματη διαδικασία του κόφτη δαπανών.
