Διεύρυνση του ΚΕΑ
Καταρχήν, το 3ο Συνέδριο ενέκρινε την εισδοχή νέων κομμάτων στο ΚΕΑ με καθεστώς πλήρους μέλους: από τη Βουλγαρική Αριστερά και το λευκορωσικό αριστερό κόμμα «Δίκαιος Κόσμος» έως τη φιλανδική Αριστερή Συμμαχία, το Κ.Κ. Φιλανδίας και την Κοκκινοπράσινη Συμμαχία από τη Δανία – δηλαδή και δυνάμεις που στέκονται κριτικά απέναντι στην «ευρωπαϊκή ολοκλήρωση». Δύο ακόμη σημαντικές εντάξεις αφορούσαν τις δύο άλλες συνιστώσες του γαλλικού Μετώπου της Αριστεράς, πέραν του Γαλλικού Κ.Κ. το οποίο είναι ιδρυτικό μέλος του ΚΕΑ: του Κόμματος της Αριστεράς με επικεφαλής τον Ζαν-Λικ Μελανσόν (πρώην στέλεχος του Σοσιαλιστικού Κόμματος) και της Ενωτικής Αριστεράς με επικεφαλής τον Κριστιάν Πικέ (πρώην μέλος του Π.Γ. της Λίγκας, την οποία δεν ακολούθησε στην ίδρυση του Νέου Αντικαπιταλιστικού Κόμματος).
Έτσι, πλέον το ΚΕΑ, που στην ίδρυσή του το 2004 είχε 11 μέλη, περνά στα 27 πλήρη μέλη, επιπλέον των 11 κομμάτων που συμμετέχουν με το καθεστώς του «παρατηρητή». Ας σημειωθεί ότι από την Ελλάδα συμμετείχε με μεγάλη αντιπροσωπεία ο ΣΥΝ (με τη συμμετοχή του προέδρου του Α. Τσίπρα), που είναι ιδρυτικό μέλος του ΚΕΑ, καθώς και αντιπροσωπεία της ΑΚΟΑ, που διατηρεί το καθεστώς του παρατηρητή. Επίσης, τις δημόσιες εργασίες του 3ου Συνεδρίου παρακολούθησαν, με την ιδιότητα του «προσκεκλημένου», αντιπροσωπεία της Δημοκρατικής Αριστεράς (Ά. Φιλίνη κ.ά.) και εκπρόσωπος της ΚΟΕ.
Η δημόσια συζήτηση
Οι περισσότερες και σημαντικότερες δυνάμεις του ΚΕΑ, περιλαμβανομένου του Γαλλικού Κ.Κ. και της γερμανικής Αριστεράς, συνέκλιναν στην άποψη για «δημοκρατική επανίδρυση της Ε.Ε.», παρ’ όλο που άλλες οργανώσεις είχαν πιο ευρωκριτική και ριζοσπαστική στάση. Έτσι, το τελικό ντοκουμέντο που υιοθετήθηκε, η «Ατζέντα για μια Κοινωνική Ευρώπη», προτείνει την κατάργηση του Συμφώνου Σταθερότητας, την απευθείας χρηματοδότηση των κρατών από την Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα, την έκδοση ευρωομολόγων και τη δημιουργία «μόνιμου μηχανισμού προστασίας και αλληλεγγύης», καθώς και ευρωπαϊκών οίκων αξιολόγησης. Στo πλαίσιo αυτά, το 3ο Συνέδριο ενέκρινε και την πρόταση του Φρανσίς Βιρτζ (γερμανική Αριστερά) για την επιδίωξη συγκέντρωσης ενός εκατομμυρίου υπογραφών ώστε να ζητηθεί από την Κομισιόν η διεξαγωγή «ευρωπαϊκού δημοψηφίσματος», με επίδικο την αντικατάσταση του Ευρωπαϊκού Ταμείου Χρηματοπιστωτικής Σταθερότητας από ένα Ευρωπαϊκό Ταμείο Κοινωνικής Ανάπτυξης.
Ενδιαφέρον παρουσίαζε και η σύγκριση των τοποθετήσεων των διαφόρων κομμάτων. Ενώ το Γαλλικό Κ.Κ. (όπως και η γερμανική Αριστερά, και σε μικρότερο βαθμό ακόμη και το προερχόμενο από τη Λίγκα κόμμα της Ενωτικής Αριστεράς) αναφέρθηκαν στην υποστήριξη του «ευρωπαϊκού οικοδομήματος», ο προερχόμενος από το Σοσιαλιστικό Κόμμα Μελανσόν τοποθετήθηκε πιο κριτικά απέναντι στην «ολοκλήρωση της ΕΕ» και στην πολιτική εξαθλίωσης των λαϊκών στρωμάτων και παραβίασης της κυριαρχίας των κρατών και των κοινοβουλίων. Επιπλέον το κόμμα του Μελανσόν πρότεινε (και η πρόταση υιοθετήθηκε από το Συνέδριο) να ξεκινήσει καμπάνια ενάντια στην υφαρπαγή, από την Κομισιόν, του δικαιώματος κοινοβουλευτικού ελέγχου των εθνικών προϋπολογισμών. Μικρότερα κόμματα, όπως π.χ. το ελβετικό Κόμμα Εργασίας, τοποθετήθηκαν ακόμη πιο ριζοσπαστικά, καλώντας το Συνέδριο να υιοθετήσει «σαφείς αντικαπιταλιστικές και αντιιμπεριαλιστικές κατευθύνσεις, μιλώντας ανοιχτά για τη σοσιαλιστική προοπτική».
Οργανωτικές αλλαγές
Το 3ο Συνέδριο προχώρησε και σε καταστατικές αλλαγές, με σημαντικότερη την υιοθέτηση μιας νέας ηγετικής σύνθεσης, μετά από αρκετές έντονες και συχνά παρασκηνιακές διαπραγματεύσεις μεταξύ των διαφόρων κομμάτων. Από την αρχή ήταν σαφής η επιδίωξη των Γάλλων να διεκδικήσουν την προεδρία παρά την αναμονή ορισμένων ότι αυτή τη θητεία τη «δικαιούται» ο ευρωπαϊκός Nότος. Έτσι και τελικά έγινε, με την ανάδειξη σε αυτή τη θέση του Πιερ Λοράν, εθνικού γραμματέα του Γαλλικού Κ.Κ.
Οι επιδιώξεις άλλων αντιπροσωπειών για συλλογική προεδρία δεν τέθηκαν καν υπόψη του Συνεδρίου, αφού η «διάσκεψη των προέδρων των κομμάτων» κατέληξε τελικά στη συμβιβαστική πρόταση για 4 αντιπροέδρους. Στις θέσεις αυτές αναδείχθηκαν 3 «νότιοι» (Α. Τσίπρας, Μαρίζα Ματίας από το πορτογαλικό Μπλόκο και Μαϊτέ Μόλα από το Ισπανικό Κ.Κ.) και ο Γκριγκόρι Πετρένκο από το Κ.Κ. της Μολδαβίας, ώστε να υπάρχει παρουσία και από το πρώην ανατολικό μπλοκ. Την πεντάδα της προεδρίας συμπληρώνει, ως οικονομικός υπεύθυνος, ο Ντίτερ Ντεμ από τη γερμανική Αριστερά.
Έτσι, η νέα οργανωτική διάρθρωση της ηγεσίας του ΚΕΑ αντανακλά έστω και συμβολικά την απαίτηση των κομμάτων των «περιφερειακών» χωρών (νότια και ανατολική Ευρώπη) για καλύτερη εκπροσώπηση, χωρίς να σηματοδοτεί διάθεση των ισχυρότερων κομμάτων από το ευρωπαϊκό κέντρο να χαλαρώσουν τον πολιτικό και οργανωτικό έλεγχο του ΚΕΑ. Ας σημειωθεί ότι το συνέδριο ενέκρινε, επίσης, την πλήρη ισότητα στην ποσόστωση ανδρών-γυναικών στα όργανά του, εξ ου και οι δύο γυναίκες αντιπρόεδροι.
Η κρίση θα θέσει σε δοκιμασία τις αποφάσεις
Πέρα από τις αποφάσεις, όμως, υπάρχει και η σκληρή πραγματικότητα της κρίσης. Εκεί θα κριθεί το αν και σε ποια κατεύθυνση αυτό το ευρύ σχήμα της Ευρωπαϊκής Αριστεράς θα παίξει ρόλο ενοποίησης και συντονισμού των αγώνων για να μη συνεχιστεί ο στραγγαλισμός των λαών της Ευρώπης, ακόμα κι αν οι τελικές αποφάσεις μοιάζουν αρκετά «πίσω» από τα αιτήματα που επιτάσσει το εύρος της επίθεσης. Ήταν πράγματι αίσθηση αρκετών παρατηρητών ότι η γραμμή του ΚΕΑ απαντά με τρόπο πολύ συγκρατημένο σε μια κατάσταση που αλλάζει με ραγδαίους ρυθμούς προς το χειρότερο, διαλύοντας ουσιαστικά το «ευρωπαϊκό όραμα». Σε αυτές τις συνθήκες ό,τι φαινόταν «ρεαλιστικό» πριν από πέντε και δέκα χρόνια, ίσως σήμερα να μετατρέπεται σε ουτοπία μεγαλύτερη από μια οπτική ρήξης με αυτή την ανύπαρκτη, πλέον, ολοκλήρωση – τουλάχιστον από τη σκοπιά των συμφερόντων της μεγάλης πλειοψηφίας των λαών της Ευρώπης. Παρ’ όλα αυτά, αυτός καθαυτός ο συντονισμός της αντίστασης μπορεί στην πράξη να αναδειχθεί σε παράγοντα σημαντικότερο από «αδύναμες» αποφάσεις. Άλλωστε αυτή η ανάγκη (της ενωτικής και συντονισμένης δράσης) ήταν που έκανε ριζοσπαστικές και κριτικές προς την ΕΕ οργανώσεις, όπως η Κοκκινοπράσινη Συμμαχία της Δανίας, να αποφασίσουν την πλήρη ένταξή τους στο ΚΕΑ.
