Η επιβράδυνση που υπήρξε την περασμένη εβδομάδα στον πόλεμο στην Ουκρανία, συνοδεύτηκε από σειρά συναντήσεων και συνεδριάσεων που έδωσαν μια εικόνα για τις κινήσεις και τις αναδιατάξεις των βασικών δυνάμεων την επόμενη περίοδο. Όχι μόνο σε ό,τι αφορά καθαυτό το πολεμικό σκηνικό αλλά κυρίως σχετικά με τα πεδία που άμεσα επηρεάζονται από τη σύγκρουση Δύσης-Ρωσίας. Έτσι, μέσα σε λίγες μέρες, με αφορμή την επίσκεψη Μπάιντεν στην Πολωνία, είχαμε τη συνάντησή του με τους υπουργούς της Ουκρανίας, και τις Συνόδους Κορυφής των G7, του ΝΑΤΟ και της Ε.Ε., με στόχο να βρεθεί ένας κοινός βηματισμός για το δυτικό στρατόπεδο. Παράλληλα, η συνάντηση Ρωσίας-Ουκρανίας στην Τουρκία, έδειξε πως έγιναν τα πρώτα βήματα σε σχέση με μια ενδεχόμενη κατάπαυση πυρός, ενώ η Ρωσία προχώρησε σε συνάντηση με την Κίνα. Μέσω των υπουργών Εξωτερικών των δύο χωρών επιβεβαιώθηκε η πρόθεσή της να συνεχίσει την παροχή φυσικού αερίου προς την Ε.Ε. μόνο εφόσον αυτό πληρωθεί σε ρούβλια.

ΚΑΤΑ ΤΗΝ επίσκεψή του στην Πολωνία, ο Μπάιντεν ανακοίνωνε την περαιτέρω οικονομική και στρατιωτική ενίσχυση της Ουκρανίας, ενώ την ίδια στιγμή η Ρωσία βομβάρδιζε την πόλη Λβιβ στα σύνορα Ουκρανίας-Πολωνίας στέλνοντας έτσι ένα συμβολικό μήνυμα στις ΗΠΑ. Ακολούθησαν δηλώσεις Μπάιντεν για τον «χασάπη Πούτιν» που ενίσχυσαν το ψυχροπολεμικό κλίμα. Στη συνέχεια είχαμε συναντήσεις για την αναδιάταξη του δυτικού στρατοπέδου με τη συμμετοχή των πρωθυπουργών Καναδά και Ιαπωνίας. Η συνεδρίαση του G7 προσπάθησε να δώσει το κλίμα για το δυτικό στρατόπεδο, αφού πέρα από την επιβεβαίωση των ήδη υπαρχουσών κυρώσεων και την ανάγκη για την διεύρυνση τους, συζητήθηκε ο αποκλεισμός της Ρωσίας από τους G20. Παράλληλα, απέκλεισαν οποιαδήποτε συναλλαγή που αφορά τα αποθέματα χρυσού της Ρωσίας ώστε να μην διαρραγεί το μέτωπο των κυρώσεων. Η Σύνοδος του ΝΑΤΟ, αφού ανανέωσε τη θητεία του γ.γ. Γενς Στόλτενμπεργκ έως το 2023, επιβεβαίωσε προηγούμενες δηλώσεις για την ανάπτυξη στρατιωτικών μονάδων στην ανατολική Ευρώπη, σε Ουγγαρία, Ρουμανία, Σλοβακία και Βουλγαρία. Κίνηση που συνοδεύτηκε από τη δήλωση ότι το ΝΑΤΟ δεν δεσμεύεται πλέον από την Ιδρυτική Πράξη ΝΑΤΟ-Ρωσίας και άρα θα προχωρήσει σε σημαντικές αναπροσαρμογές με στόχο τη μόνιμη παρουσία δυνάμεων στην περιοχή και το πέρασμα από το δόγμα της «προωθημένης παρουσίας» σε αυτό της «προωθημένης άμυνας». Παράλληλα, τέθηκε εκτός πλάνων ο αποκλεισμός του εναέριου χώρου της Ουκρανίας ή η αποστολή δυνάμεων καθώς κάτι τέτοιο θεωρήθηκε παρακινδυνευμένο σε αυτή τη φάση. Μέσα από αυτές τις συναντήσεις προσπαθήθηκε να επιταχυνθεί η αμυντική ανασυγκρότηση της Δύσης αλλά και να βρεθεί κοινή οδός για την αντιμετώπιση των προβλημάτων σε ενέργεια, επισιτισμό και διεθνείς συναλλαγές, τέτοια που να μπορεί να απαντήσει στη διαφαινόμενη συγκρότηση ενός ευρασιατικού μπλοκ, σε μια στιγμή που η δυτική συμμαχία βρίσκεται σε κατάσταση κρίσης και αποδρομής.

Παρά τη γενική συμπαράταξη στο αντιρωσικό μέτωπο, οι χώρες της Ευρώπης είναι προβληματισμένες για τις συνέπειες των κυρώσεων, ειδικά σε σχέση με την ενέργεια, τον πληθωρισμό και τον επισιτισμό. Γιατί, σε αντίθεση με τις ΗΠΑ, δημιουργείται έτσι σημαντική κρίση στις ευρωπαϊκές εισαγωγές και σε στρατηγικούς τομείς

ΩΣΤΟΣΟ, ακόμη και αν ισχύουν οι δηλώσεις Στόλτενμπεργκ ότι «το ΝΑΤΟ είναι πιο ενωμένο από πότε», αυτό δε φάνηκε να ισχύει και στη Σύνοδο Κορυφής της Ε.Ε. Συγκεκριμένα, και παρά τη γενική συμπαράταξη γύρω από το «αντιρωσικό», φαίνεται πως οι χώρες της Ευρώπης είναι προβληματισμένες για τις συνέπειες των κυρώσεων, ειδικά σε σχέση με την ενέργεια, τον πληθωρισμό και τον επισιτισμό. Καθώς, σε αντίθεση με τις ΗΠΑ, η Ευρώπη δεν είναι βέβαιο ότι δεν «πυροβολεί τα πόδια της» μέσα από την επιμονή στον οικονομικό στραγγαλισμό της Ρωσίας, πράγμα που δημιουργεί σημαντική κρίση στις ευρωπαϊκές εισαγωγές σε στρατηγικούς τομείς. Ειδικά σε ό,τι αφορά το θέμα της ενέργειας και της εκτίναξης των τιμών του αερίου, υπήρξαν σημαντικές διαφωνίες, με την αντίθεση Βορρά -Νότου να επανέρχεται στο προσκήνιο, με αφορμή το αίτημα χωρών του Νότου για πλαφόν στις τιμές της αγοράς ενέργειας, πράγμα το οποίο συνάντησε τη διαφωνία χωρών όπως η Ολλανδία και η Γερμανία. Το μοναδικό βήμα που μπόρεσε να γίνει σε αυτόν τον τομέα είναι η απόφαση για κοινή προμήθεια ενέργειας από την Ε.Ε., αλλά και για ανοχή προς τις χώρες της Ιβηρικής σε σχέση με προσωρινά, εγχώρια ρυθμιστικά μέτρα. Έτσι, παρά τις προσπάθειες των ΗΠΑ να γλυκάνουν την Ε.Ε., με την αύξηση για φέτος της προμήθειας LNG και το στόχο για αύξηση της παροχής υγροποιημένου LNG μέχρι το 2027, δεν μπόρεσαν να καμφθούν οι ανησυχίες. Αφού ακόμη και με τους πιο αισιόδοξους σχεδιασμούς η απεξάρτηση από το ρώσικο αέριο θα απαιτήσει να βρεθούν νέες λύσεις πέρα από αυτή των ΗΠΑ που οριακά θα μπορέσει σε βάθος χρόνου να καλύψει μόλις το ένα τρίτο των αναγκών της Ε.Ε. Δεν είναι άλλωστε τυχαία η αναθέρμανση του ενδιαφέροντος για τα πιθανά κοιτάσματα της Ανατολικής Μεσογείου αλλά και η αναβάθμιση του ρόλου χωρών της Β. Αφρικής, στις οποίες αναφέρθηκε και το Στέιτ Ντιπάρτμεν. Σε γενικές γραμμές το δυτικό στρατόπεδο προσπάθησε να θέσει ένα πλαίσιο ενοποίησης του «δημοκρατικού μπλοκ» απέναντι σε κάθε «απολυταρχικό καθεστώς» –χαρακτηρισμός που περιλαμβάνει και την Κίνα– αλλά φαίνεται να υπάρχουν προβλήματα στη δημιουργία των συμπαγών, σκληρών στρατοπεδεύσεων που επιδιώκουν οι ΗΠΑ.

ΠΑΡΑΛΛΗΛΑ, εξελίξεις υπήρχαν και από μεριάς του ευρασιατικού μπλοκ. Η Ρωσία προχώρησε σε συνάντηση με την Κίνα όπου αποφασίστηκε η περαιτέρω συνεργασία των δύο χωρών, ενώ από μεριάς της η Κίνα συνεχίζει να καταδικάζει τις κυρώσεις προς την Ρωσία και τάσσεται ενάντια στην αποπομπή της από το G20. Έπειτα, είχαμε την οριστικοποίηση της απόφασης της Ρωσίας για την πληρωμή των αγορών αερίου σε ρούβλια, πράγμα που προκάλεσε σημαντικές αναταράξεις στο δυτικό στρατόπεδο, ενώ έγιναν μια σειρά από δηλώσεις σε σχέση με την παροχή σιτηρών και μετάλλων και με πιθανή την προτεραιοποίηση των «φιλικών» χωρών. Σε ό,τι αφορά το ίδιο το μέτωπο του πολέμου, οι τελευταίες συναντήσεις Ρωσίας-Ουκρανίας φαίνεται να προχώρησαν ως προς τους όρους ουδετεροποίησης της δεύτερης για την κατάπαυση πυρός, χωρίς ωστόσο να υπάρχει κάποια συμφωνία. Άλλωστε κάτι τέτοιο δε φαίνεται να είναι εύκολο προς το παρόν, καθώς και οι δυο δυνάμεις θα ήθελαν μια συμφωνία που να επιτρέπει να παρουσιαστεί ως νίκη. Με την Ουκρανία να ζητά ως εγγυήτριες δυνάμεις τον Καναδά, την Πολωνία και την Τουρκία και να θέτει ζήτημα δημοψηφίσματος για την υλοποίηση οποιασδήποτε απόφασης. Την ίδια στιγμή η Ρωσία μοιάζει δύσκολο να δεχτεί να μην έχει και αυτή ρόλο εγγυήτριας, αλλά και να οπισθοχωρήσει σε ό,τι αφορά τις περιοχές του Ντονμπάς και της Κριμαίας (τουλάχιστον).

Σχόλια

Σου άρεσε αυτό το άρθρο; Ενίσχυσε οικονομικά την προσπάθειά μας!