Σκίτσο του Latuff:
Ο νέος πρόεδρος Μάκρι βάζει πωλητήριο στην Αργεντινή – και οι ΗΠΑ μοιάζει να ενδιαφέρονται…
Ο δεύτερος γύρος των προεδρικών εκλογών στην Αργεντινή εξελίχθηκε άσχημα για το στρατόπεδο της απερχόμενης κεντροαριστερής προέδρου Κριστίνα Κίρχνερ που, καθώς δεν δικαιούτο να θέσει εκ νέου υποψηφιότητα, όρισε διάδοχό της τον όχι ιδιαίτερα δημοφιλή Ντανιέλ Σιόλι. Οι κακές γλώσσες λένε ότι η επιλογή της καθορίστηκε από το γεγονός ότι αυτός δεν απειλούσε την πρωτοκαθεδρία της στην ηγεσία του περονιστικού κινήματος…
Τα αποτελέσματα του πρώτου γύρου, όπου ο Σιόλι ήρθε μεν πρώτος αλλά λαβωμένος, χτύπησαν καμπανάκι για μια αναμέτρηση που αρχικά θεωρείτο περίπατος (βλ. Δρόμος, φ.284, σελ. 15). Η έστω οριακή επικράτηση, τελικά, του δεξιού Μαουρίσιο Μάκρι, με 51,4% έναντι 48,6% του Σιόλι, προσθέτει μια ακόμη ρωγμή στο όλο και πιο εύθραυστο μπλοκ των λατινοαμερικάνικων κυβερνήσεων που επαγγέλλονταν, στον ένα ή τον άλλο βαθμό, μια φιλολαϊκή πολιτική.
Βέβαια, όπως θα δούμε και στο άρθρο του Ρικάρντο Φιέρο που ακολουθεί, η πραγματικότητα ήταν κάπως διαφορετική από την εικόνα που κυριαρχούσε διεθνώς για την Αργεντινή, όπως το ίδιο ισχύει για τη Βραζιλία ή την Ουρουγουάη. Αυτή ακριβώς η επώδυνη για τη λαϊκή πλειοψηφία πραγματικότητα, εξηγεί αρκετά την «αναπάντεχη» πρωτιά του Μάκρι – σε συνδυασμό με την αδυναμία της Αριστεράς να προβάλει ως ενιαίος εναλλακτικός πόλος.
Το 2015 δεν είναι η εποχή μετά την εξέγερση του 2001-2002, όταν η κυβέρνηση του περονιστή Νέστορ Κίρχνερ (ο οποίος διαδέχτηκε τους προέδρους που… διέφευγαν με ελικόπτερα) αναγκαζόταν κάτω από τη λαϊκή πίεση να πάρει φιλολαϊκά μέτρα, να τα σπάσει με το ΔΝΤ και να ζητήσει τη δίωξη των ατιμώρητων έως τότε πρωταίτιων της αιματηρής στρατιωτικής χούντας του 1976-1983. Σταδιακά η πολιτική της Κριστίνα Κίρχνερ, που πήρε τη θέση του συζύγου της το 2007, γινόταν όλο και πιο «κεντρώα», εντείνοντας εκ νέου τη λαϊκή δυσαρέσκεια.
Οι πρώτες μετεκλογικές δηλώσεις του Μάκρι δείχνουν ότι άφησε οριστικά πίσω του την περίοδο που εμφανιζόταν ως μετριοπαθής ώστε να… δανειστεί τις ψήφους των δυσαρεστημένων. Κατέστησε σαφές ότι σχεδιάζει να ανατρέψει εντελώς τα τελευταία υπολείμματα κοινωνικής πολιτικής και να ευθυγραμμιστεί με τις ΗΠΑ, ενώ ταυτόχρονα υποστήριξε ότι «πρέπει να σταματήσουμε να πιπιλάμε την καραμέλα των ανθρωπίνων δικαιωμάτων»!
Πρόεδρος με δανεικές ψήφους ο Μάκρι στην Αργεντινή
Οδυνηρή ήττα για την Κριστίνα Κίρχνερ
του Ρικάρντο Φιέρο*
Η ήττα του υποψήφιου προεδρικού διδύμου Σιόλι και Ζανίνι, το οποίο επιλέχθηκε απευθείας από την απερχόμενη πρόεδρο Κριστίνα Κίρχνερ, ήταν ένα οδυνηρότατο πλήγμα στη σημερινή κυβέρνηση. Αυτό το βαρύ πλήγμα προστίθεται στα εξίσου σκληρά χτυπήματα που δέχτηκε το στρατόπεδο της Κίρχνερ στον πρώτο γύρο των εκλογών, όπου έχασε τη διακυβέρνηση της περιφέρειας του Μπουένος Άιρες και άλλων περιφερειών και δήμων.
Οι ήττες αυτές υποχρεώνουν το στρατόπεδο της Κίρχνερ να προσαρμοστεί σε μια νέα κατάσταση, έχοντας απωλέσει βασικούς μοχλούς της εξουσίας: την προεδρία, την τοπική κυβέρνηση του Μπουένος Άιρες και τις κρατικές τράπεζες, που ήταν η πολιτική και οικονομική βάση της ισχύος της. Ακόμη περισσότερο, οι ήττες αυτές εισάγουν τον περονισμό σε μια περίοδο βαθιάς εσωτερικής κρίσης.
Την ίδια στιγμή βέβαια, το στρατόπεδο της Κίρχνερ εξακολουθεί να ελέγχει αρκετές περιφέρειες της χώρας. Αν και έχασε την πλειοψηφία, φιλοδοξεί να είναι η μεγαλύτερη αντιπολίτευση στο Κογκρέσο, διατηρεί θέσεις στη δικαιοσύνη και άλλους τομείς του κράτους, έχει πάντα μια σημαντική κοινωνική βάση, κι όλα αυτά θα μετρήσουν μπροστά στην επόμενη κυβέρνηση.
Η κυβέρνηση Κίρχνερ πλήρωσε τη λαϊκή δυσαρέσκεια εξαιτίας της πολιτικής που εφάρμοζε, κι αφήνει πίσω της μια θλιβερή κληρονομιά: Το 30% των Αργεντίνων ζει σε συνθήκες φτώχειας και συμπληρώνονται τέσσερα χρόνια ύφεσης στη βιομηχανία, δίχως τη δημιουργία νέων θέσεων εργασίας. Η Κεντρική Τράπεζα απογυμνώθηκε και η Εθνική Διοίκηση Κοινωνικής Ασφάλισης λεηλατήθηκε. Διογκώθηκε το δημοσιονομικό έλλειμμα και το δημόσιο χρέος ξεπέρασε τα 300 δισεκατομμύρια δολάρια. Οι περιφερειακές οικονομίες είναι σε κρίση και χάθηκε η ενεργειακή αυτάρκεια. Γιγαντώθηκε η δηλητηριώδης εξορυκτική δραστηριότητα των πολυεθνικών των ιμπεριαλιστικών χωρών. Εξαπλώθηκε το εμπόριο ναρκωτικών και το οργανωμένο έγκλημα, σε διαπλοκή με τμήματα του κρατικού μηχανισμού. Για να μην αναφερθούμε στην αλαζονεία και την εκτεταμένη διαφθορά…
Εργαλείο… τιμωρίας
Ο Μάκρι εκλέχθηκε πρόεδρος με μικρή διαφορά από τον Σιόλι και, το σημαντικότερο, με πολλές δανεικές ψήφους. Ο ίδιος πήρε μόλις 5,5 εκατομμύρια ψήφων στις προκριματικές εκλογές του Αυγούστου, στα οποία προστέθηκαν τα 1,3 εκατομμύρια ψήφων που του πρόσφεραν τα «κεντρώα» κόμματα στον πρώτο γύρο της 25ης Οκτωβρίου. Αλλά ήταν το επιπλέον 1,8 εκατομμύριο δανεικών ψήφων που πήρε τότε, το οποίο του επέτρεψε να μπει στο δεύτερο γύρο και να διεκδικήσει την προεδρία. Το παραδέχτηκε εξάλλου και ο ίδιος, όταν τη νύχτα του πρώτου γύρου ευχαρίστησε «όσους με ψήφισαν παρόλο που δεν μοιράζονται τις ιδέες μου, και το γνωρίζω».
Αλλά γιατί χρησιμοποιούμε τον όρο «δανεικές ψήφοι»; Διότι ο Μάκρι μπόρεσε να κερδίσει ακριβώς χάρη στις ψήφους αυτών που «δεν μοιράζονται τις ιδέες του», αλλά τον χρησιμοποίησαν ως εργαλείο για να τιμωρήσουν την κυβέρνηση της Κριστίνα Κίρχνερ. Από τα 12,9 εκατομμύρια ψήφων που πήρε ο Μάκρι στο δεύτερο γύρο, πάνω από 6 εκατομμύρια (ή σχεδόν 7,5 εκατομμύρια, εάν υπολογιστούν και οι ψήφοι των «κεντρώων» κομμάτων) τον ψήφισαν για να τιμωρήσουν τους απερχόμενους.
Η διαίρεση των από πάνω
Η διάταξη των εκλογικών στρατοπέδων κατέδειξε την όξυνση της αντιπαράθεσης μεταξύ δύο ομάδων των κυρίαρχων τάξεων, που ανταγωνίζονται μεταξύ τους για την ηγεμονία. Πηγή της αντιπαράθεσης είναι οι σχέσεις καθεμιάς από αυτές τις δύο ομάδες με διαφορετικούς ιμπεριαλισμούς και διαφορετικά τμήματα της ολιγαρχίας, και βγήκε καθαρά στο φως της μέρας όταν διαφώνησαν μεταξύ τους για το σχέδιο ανακεφαλαιοποίησης της Κεντρικής Τράπεζας.
Η νέα κυβέρνηση υπό τον Μάκρι ξεκινά με την κληρονομιά που αφήνει η Κριστίνα Κίρχνερ, σε μια τεταμένη διεθνή κατάσταση που βρίσκεται υπό το σοκ ενός «τρίτου παγκόσμιου πολέμου ο οποίος ήδη διεξάγεται σταδιακά σε περιφέρειες του κόσμου», όπως είπε ο Πάπας Φραγκίσκος, και κλονίζεται περαιτέρω από την τρομοκρατία. Επιπλέον, η επιβράδυνση της κινεζικής οικονομίας έχει οδηγήσει σε τεράστια πτώση των τιμών των πρώτων υλών, όπως τα δημητριακά και τα ορυκτά που παράγει η Αργεντινή. Το δολάριο έχει ενισχυθεί. Η Ρωσία και η Βραζιλία είναι σε κρίση. Όλα αυτά δημιουργούν αντιξοότητες για τη λιμνάζουσα οικονομία της Αργεντινής.
Το γήπεδο είναι ναρκοθετημένο
Οι πέντε γενικές απεργίες, τα ξεσπάσματα αυθόρμητων λαϊκών διαμαρτυριών, μαζικές πρωτοβουλίες όπως η Εθνική Συνάντηση Γυναικών, οι αγώνες των αγροτών που ξεφυτρώνουν σε όλη τη χώρα, δημιούργησαν τις συνθήκες ήττας της κυβέρνησης Κίρχνερ. Αλλά, αν η Κριστίνα μιλούσε για την Αργεντινή «της» λες και η χώρα ήταν μια χαρούμενη Ντίσνεϊλαντ, ο Μάκρι έκανε προεκλογική εκστρατεία υποσχόμενος τον Παράδεισο. Δεν πρόλαβε καλά-καλά να εκλεγεί και άρχισε να υπαναχωρεί από τις προεκλογικές υποσχέσεις του επικαλούμενος την κληρονομιά που φορτώθηκε!
Η οριακή νίκη του Μάκρι δείχνει μια διαίρεση της χώρας. Οι δανεικές ψήφοι στο νικητή, κι επίσης αυτές που πήρε ο Σιόλι παριστάνοντας τον υποψήφιο του έθνους και του λαού, όπως και το σχεδόν 1 εκατομμύριο λευκών και άκυρων (άγνωστο πόσες ακόμη τέτοιες ψήφους υπέκλεψαν οι δύο υποψήφιοι, αφού ήταν οι μοναδικοί που εκπροσωπούνταν στις εφορευτικές επιτροπές), σε συνδυασμό με το επίπεδο της εργατικής, αγροτικής και λαϊκής κινητοποίησης, δεν δίνουν καμιά λευκή επιταγή στον Μάκρι και ναρκοθετούν το πεδίο κινήσεων της νέας κυβέρνησης.
Επείγοντα μέτρα
Ο αναγκαίος αναπροσανατολισμός του λαϊκού κινήματος πρέπει να γίνει βάσει της εκτίμησης ότι δεν υπάρχει κανένας λαϊκός έρωτας για το νικητή. Αυτό που απαιτούν οι εργαζόμενοι, οι αγρότες και ο λαός είναι επείγοντα μέτρα για να αντιμετωπιστεί το καθημερινό μαρτύριο της φτώχειας, της ανεργίας, της κρίσης των περιφερειακών οικονομιών, του εμπορίου ναρκωτικών, της ανασφάλειας και της διαφθοράς. Γι’ αυτό επείγει η αγωνιστική λαϊκή ενότητα ώστε να προχωρήσουμε σε μια ενεργητική πολυτομεακή γενική απεργία που θα επιβάλει τα αιτήματά της στη νέα κυβέρνηση.
Την ίδια στιγμή, ένα από τα μεγάλα διδάγματα που αποκομίζουμε από αυτές τις εκλογές είναι ότι ο λαός επιλέγει όποια εργαλεία έχει μπροστά του κάθε δεδομένη στιγμή. Από εδώ προκύπτει το καθήκον για παραπέρα ενίσχυση του κόμματός μας, ιδίως σε εργατικές περιοχές, και για το δυνάμωμα του Λαϊκού Μετώπου, η παρουσία και το πρόγραμμα του οποίου πρέπει να φτάσει και στην τελευταία γωνιά της χώρας. Το Λαϊκό Μέτωπο μπορεί να αναδειχθεί ως η αυθεντικά εθνική και λαϊκή επιλογή!
* Εκτενή αποσπάσματα από το κύριο άρθρο που δημοσιεύθηκε στην εβδομαδιαία εφημερίδα hoy (φ. 1595), η οποία εκδίδεται από το Επαναστατικό Κ.Κ. Αργεντινής (www.pcr.org.ar). Ο Ρικάρντο Φιέρο είναι διευθυντής της εφημερίδας.
