Οι επιπτώσεις της στην εμβάθυνση της κρίσης
Η τεράστια αύξηση της ανεργίας των πρώην μισθωτών στην Ελλάδα στη διάρκεια της κρίσης (2008-2014) ευθύνεται για την απώλεια του 65% της συνολικής μείωσης του ΑΕΠ την περίοδο αυτή. Και συγκεκριμένα, ο τετραπλασιασμός της ανεργίας των πρώην μισθωτών αφαίρεσε από την ελληνική οικονομία πάνω από 40 δισ. ευρώ, αλλά στέρησε και από το ΑΕΠ των βασικών εμπορικών εταίρων της Ελλάδας στην Ευρωπαϊκή Ένωση σχεδόν 12 δισ. ευρώ.
Αυτό είναι το βασικό εύρημα έρευνας που διενήργησε η Σχολή Εφαρμοσμένων Μαθηματικών του ΕΜΠ, κατ’ ανάθεση της Ευρωβουλευτή του ΣΥΡΙΖΑ Κωνσταντίνας Κούνεβα. Η έρευνα, που παρουσιάστηκε χθες το μεσημέρι, πραγματοποιήθηκε από ομάδα επιστημόνων με επικεφαλής την αναπληρώτρια καθηγήτρια του ΕΜΠ Αθ. Μπελεγρή-Ρομπόλη και με τη συμμετοχή των Μ. Μαρκάκη (PhD), Θ. Μαρίνου (υποψήφιου διδάκτορα) και Γ. Κρητικίδη (επιστημονικού συνεργάτη του ΙΝΕ/ΓΣΕΕ).
Από τα ευρήματα προκύπτει ότι η παραμονή στην ανεργία κάθε μισθωτού την περίοδο 2008-2014 προκάλεσε μείωση της παραγωγής της ελληνικής οικονομίας κατά 10.837 ευρώ το χρόνο. Μάλιστα, όπως επισημαίνει η έρευνα, σχεδόν το 30% αυτής της μείωσης είναι έμμεση, οφείλεται δηλαδή στην ένταση των σχέσεων αλληλεπίδρασης ανάμεσα στους κλάδους της οικονομίας. Επίσης, κάθε άνεργος προκαλεί μείωση της ζήτησης για εισαγόμενα καταναλωτικά προϊόντα κατά 1.240 ευρώ τον χρόνο και μια μείωση της παραγωγής σε τρίτες χώρες, ιδιαίτερα στην Ε.Ε., κατά 2.263 ευρώ. Ακόμη, η παραμονή στην ανεργία ενός πρώην μισθωτού επιδρά και στις εισαγωγές των ενδιάμεσων προϊόντων και υπηρεσιών, όπως οι πρώτες ύλες, κατά 896 ευρώ τον χρόνο, ανεβάζοντας έτσι τη συνολική απώλεια για τους εμπορικούς εταίρους στην Ε.Ε. στα 3.158 ευρώ τον χρόνο ανά άνεργο.
Όσον αφορά την κατά κλάδο επίδραση της ανεργίας των πρώην μισθωτών στο σπιράλ της κρίσης στην Ελλάδα, αποτυπώνεται, μεταξύ άλλων, στο γεγονός πως οι απώλειες όγκου παραγωγής καταγράφονται στον τριτογενή τομέα της οικονομίας, πράγμα που απεικονίζει και τη διαρθρωτική ιδιαιτερότητα της ελληνικής οικονομίας, με τη διόγκωση του τομέα υπηρεσιών. Οι απώλειες από την ανεργία των πρώην μισθωτών, μεταξύ 2008 και 2013, υπερτετραπλασιάζονται, από 1,4 δισ. σε 6,1 δισ.
Διαφορετική είναι η επίδραση της ανεργίας των Ελλήνων πρώην μισθωτών στους εμπορικούς εταίρους της χώρας στην Ε.Ε. Εδώ, οι μεγαλύτερες απώλειες καταγράφονται στον δευτερογενή τομέα, γεγονός που απεικονίζει την εξάρτηση της εγχώριας κατανάλωσης από εισαγόμενα αγαθά βιομηχανικής παραγωγής (από αυτοκίνητα, μέχρι ηλεκτρικές μικροσυσκευές). Συγκεκριμένα, από τη συνολική απώλεια 11,3 δισ. ευρώ που κόστισαν οι εγχώριοι άνεργοι πρώην μισθωτοί στην παραγωγή των εμπορικών μας εταίρων, τις μεγαλύτερες απώλειες καταγράφουν κατά σειρά η Γερμανία, η Ιταλία, η Γαλλία, η Ισπανία και το Ηνωμένο Βασίλειο. Τρόφιμα-ποτά, ένδυση-δέρμα, φυτική και ζωική παραγωγή, φαρμακευτικά, χημικά και οχήματα είναι οι κλάδοι των Ευρωπαίων εμπορικών εταίρων της χώρας που πλήττονται περισσότερο.
Πού στοχεύει η έρευνα;
Ο στόχος της έρευνας, όπως δηλώνει και ο τίτλος της, είναι να αναλυθεί και να μετρηθεί με συγκεκριμένο τρόπο, για πρώτη φορά στο ελληνικό επιστημονικό-ερευνητικό πεδίο, η επίδραση της ανεργίας στην εμβάθυνση της κρίσης. Αποδεικνύεται με την έρευνα αυτή ότι οι πολιτικές της εσωτερικής υποτίμησης και της «απελευθέρωσης» της αγοράς εργασίας είχαν τα αντίθετα από τα διακηρυττόμενα αποτελέσματα: όχι μόνο δεν ενίσχυσαν την ανταγωνιστικότητα της ελληνικής οικονομίας, αλλά ενέτειναν το σπιράλ της κρίσης, αφαίρεσαν παραγωγική ικμάδα ακόμη και από τους εμπορικούς εταίρους της Ελλάδας, έστω κι αν οι απώλειες σε κάθε χώρα της Ε.Ε. φαίνονται μικρές.
Όπως άλλωστε δήλωσε χαρακτηριστικά η ευρωβουλευτής Κωνσταντίνα Κούνεβα, που παρήγγειλε και την έρευνα: «Σαν ΣΥΡΙΖΑ λέμε συχνά ότι πρέπει να δούμε τους ανθρώπους πέρα από τους αριθμούς. Και κατηγορούμε, δίκαια, τους εταίρους μας στην Ευρωπαϊκή Ένωση, ότι δεν ξέρουν να διαβάζουν τίποτε άλλο εκτός από νούμερα. Να, λοιπόν: εμείς τους δείχνουμε τι λένε πραγματικά τα νούμερα για τους ανθρώπους. Οι πολιτικές που εφαρμόστηκαν με τα μνημόνια όχι μόνο έχουν προκαλέσει τεράστια αύξηση της ανεργίας, αλλά αυτή η τεράστια ανεργία καταστρέφει και απομακρύνει κάθε ελπίδα ανάπτυξης».
(Πατήστε για να δείτε το διάγραμμα σε μεγαλύτερο μέγεθος)
