του Στρατή Πλωμαρίτη*
Στο νομό Θεσσαλονίκης και στην επαρχία Λαγκαδά έχει συντελεστεί μια μεγάλη οικολογική καταστροφή. Πρόκειται για την καταστροφή της λίμνης Κορώνειας.
Μια λίμνη που το 1986 είχε επιφάνεια 46 τετ. χλμ και βάθος 4 μέτρα και το 1995 περιορίστηκε σε 30 τετ. χλμ και βάθος 0,5 μέτρα. Σήμερα πλέον μιλάμε για μια «Χαβούζα» γεμάτη με βούρκο εμπλουτισμένο με άφθονα αστικά λύματα, βιομηχανικά απόβλητα και γεωργικά φυτοφάρμακα.
Αποτελεί δηλαδή σήμερα η λίμνη Κορώνεια ένα ανθρωπογενώς τροποποιημένο οικοσύστημα με ακραίες συνθήκες υψηλής ρύπανσης, με εξαιρετικά χαμηλή βιοποικιλότητα και κυριαρχία τοξικών, παρασιτικών και παθογόνων μικροοργανισμών στα υψηλότερα επίπεδα αφθονίας που έχουν καταγράφει σε παγκόσμιο επίπεδο.
Η καταστροφή της Κορώνειας δεν συντελέστηκε αφ’ εαυτής ούτε εντάσσεται στον γεωλογικό κύκλο ζωής της λίμνης, ο οποίος ανάγεται σε μερικές χιλιάδες ή και εκατομμύρια χρόνια.
Η καταστροφή της λίμνης οφείλεται σε ανθρωπογενείς παράγοντες, σε ανθρώπινες δραστηριότητες.
Και η άσκηση των δραστηριοτήτων αυτών εντάσσεται σε ένα συγκεκριμένο αναπτυξιακό μοντέλο, μια συγκεκριμένη οικονομικοπολιτική αντίληψη του κόσμου και της ανθρώπινης δραστηριότητας. Στον πυρήνα αυτής της αντίληψης βρίσκεται το κέρδος.
Και για να επανέλθουμε στα γεγονότα, τις δραστηριότητες που λέγαμε ότι γέννησαν αυτή την καταστροφή, αυτές είναι:
1. Γεωργικές δραστηριότητες. Παράνομες γεωτρήσεις, πάνω από 3.000 σήμερα, που λειτουργούν σχεδόν ανεξέλεγκτα καταναλώνοντας πολύ μεγαλύτερες ποσότητες νερού από τις πραγματικές απαιτήσεις των καλλιεργειών, υδρόβιες καλλιέργειες (τριφύλλι) σε ποσοστό 70%, που απαιτούν σύστημα άρδευσης με μεγάλες απώλειες (καρούλια) αντί της άρδευσης με σταγονίδια, αλόγιστη χρήση λιπασμάτων και χημικών είναι η συνεισφορά του μοντέλου γεωργικής ανάπτυξης της περιοχής.
2. Βιομηχανικές δραστηριότητες. Τα απόβλητα 30 περίπου βιομηχανικών και βιοτεχνικών μονάδων επεξεργασίας μετάλλων, φινιριστήρια, βαφεία που είχαν σταδιακά εγκατασταθεί στη λίμνη Κορώνεια, συνέχισαν να χύνονται ανεξέλεγκτα και χωρίς καμιά προηγούμενη επεξεργασία στη λίμνη. Μην ξεχνάμε ότι η εγκατάσταση και η λειτουργία μονάδων επεξεργασίας των λυμάτων στοιχίζει και οδηγεί σε μείωση των κερδών.
3. Τα λύματα της πόλης του Λαγκαδά αλλά και 12 άλλων οικισμών συνεχίζουν μέχρι σήμερα να ρίχνονται χωρίς καμιά επεξεργασία στη λίμνη συμπληρώνοντας την εικόνα της περιβαλλοντικής υποβάθμισης της Κορώνειας.
Και η αναμενόμενη οικολογική καταστροφή δεν άργησε να έρθει, καθώς η λίμνη της Κορώνειας έπνεε τα λοίσθια και είχε πλέον ΡΗ αλκαλικής μπαταρίας. Έτσι είχαμε πρώτα το θάνατο όλων των ψαριών της λίμνης και ακολούθησαν μαζικοί θάνατοι χιλιάδων πουλιών.
Σήμερα η λίμνη Κορώνεια συνεχίζει την προδιαγεγραμμένη πορεία της υποβάθμισής της και η σωτηρία της μοιάζει με ανέκδοτο. Η Νομαρχιακή Αυτοδιοίκηση Θεσσαλονίκης ανέλαβε την υπόθεση της σωτηρίας της λίμνης χωρίς να έχει επίγνωση του μεγέθους του προβλήματος. Η διοίκηση του κ. Ψωμιάδη προσέγγισε το πρόβλημα επικοινωνιακά και καθόλου περιβαλλοντικά. Έπρεπε να συμβούν αλλεπάλληλες οικολογικές κρίσεις για να συνειδητοποιήσει το μέγεθος του προβλήματος και τότε άρχισε να διατυμπανίζει ότι η σωτηρία της Κορώνειας είναι εθνική υπόθεση.
Εμείς γνωρίζουμε ότι η πορεία θανάτου της Κορώνειας είναι το αποτέλεσμα της πολιτικής που ακολουθήθηκε επί σειρά ετών. Μιας πολιτικής που αποφεύγει να θίξει συμφέροντα και να αλλάξει το μοντέλο ανάπτυξης, μια πολιτική που συνεχίζει τη μακροχρόνια ληστρική εκμετάλλευση των φυσικών πόρων, μιας πολιτικής που στον πυρήνα της βρίσκεται η διασφάλιση της κερδοφορίας του κεφαλαίου.
* Ο Στρατής Πλωμαρίτης είναι Νομαρχιακός Σύμβουλος Θεσσαλονίκης
