Πολυ-κρίση και ασυνεννοησία στην Ε.Ε.

Η επίσκεψη της απερχόμενης Γερμανίδας καγκελαρίου στην Αθήνα, πέρα από τον… υψηλό συμβολισμό της (ξεκίνησε την ημέρα του Όχι), έβγαλε κάτι παραπάνω από επιφανειακές ατάκες. Διά των όσων ειπώθηκαν (και, περισσότερο ίσως, διά των όσων δεν ειπώθηκαν) μπορεί για μια ακόμη φορά να διαβαστεί, πίσω από τις γραμμές, όχι μόνο η ενδοτικότητα και εθελοδουλεία της ελληνικής πλευράς, αλλά και η μόνιμη και δομική κρίση που διαπερνά το ευρωπαϊκό οικοδόμημα. Η Μέρκελ (που, έστω και ενόψει συνταξιοδότησης, εκφράζει τον σκληρό πυρήνα της ευρωκρατίας) μίλησε μεταξύ άλλων για «δημοσιονομικούς κανόνες που θα ανταποκρίνονται στις σύγχρονες προκλήσεις και στη νέα ευρωπαϊκή πραγματικότητα». Τέτοιου είδους όμως ξύλινες και ταυτόχρονα λειασμένες εκφράσεις αδυνατούν να συγκαλύψουν το γεγονός ότι η «ολοκλήρωση» έχει μετατραπεί σε σκορποχώρι, κάθε οικογένεια του οποίου προσπαθεί να διασωθεί περιοριζόμενη στη δική της «φούσκα», ή δημιουργώντας ευκαιριακές συμμαχίες που συντηρούν την ένταση της ασυνεννοησίας.

Αυτό καταδεικνύεται με σαφήνεια από τα ανοιχτά μέτωπα αντιπαράθεσης σε καθένα από τα οποία η σύνθεση των αντιμαχόμενων πλευρών είναι διαφορετική. Ένα από αυτά είναι το διαρκές άρπαγμα του Βερολίνου και των Βρυξελλών με το μπλοκ στο οποίο ηγεμονεύουν η Βαρσοβία και η Βουδαπέστη. Η πρόσφατη απόφαση του Ευρωπαϊκού Δικαστηρίου να επιβάλλει στην Πολωνία πρόστιμο 1 εκατομμυρίου ευρώ ημερησίως για όσο διάστημα αυτή δεν αποδέχεται την ανωτερότητα του ευρωπαϊκού «δικαίου» επί του εθνικού τεντώνει το σκοινί, αφού συνοδεύεται και από την κυνική απειλή ότι η Βαρσοβία θα χάσει δεκάδες δισεκατομμύρια ευρώ ευρωπαϊκών πιστώσεων και ενισχύσεων για την αντιμετώπιση της πανδημίας. Τώρα η πολωνική κυβέρνηση και οι σύμμαχοί της (πρώτα-πρώτα οι Ούγγροι, που επίσης ανεβάζουν τους τόνους) πρέπει να αποφασίσουν αν θα βάλουν σε πράξη τις απειλές τους για αντίποινα: το βέτο δηλαδή σε αποφάσεις κεντρικής σημασίας για την ευρωκρατία. Σε κάθε περίπτωση, το ρήγμα είναι βαθύ και η όποια τυχόν διευθέτηση θα είναι προσωρινή.

Άλλο ανοιχτό μέτωπο είναι αυτό της μετανάστευσης, όπου ακόμη και κράτη μέλη νομοταγή στην ευρωκρατία (όπως η Ελλάδα) συντάσσονται με τα «μαύρα πρόβατα» της Κεντρικής και Ανατολικής Ευρώπης, που ζητούν να χρηματοδοτήσει η Ε.Ε. την κατασκευή φρακτών και τειχών στα εξωτερικά της σύνορα. Η ευρωπαϊκή σύνοδος κορυφής απέρριψε μετ’ επαίνων το σχετικό αίτημα, διευκρινίζοντας πάντως ότι τα «ενδιαφερόμενα» κράτη μέλη δικαιούνται να προστατευθούν όπως νομίζουν, αλλά με εθνικά κεφάλαια! Κι αυτό παρόλο που τώρα κατηγορείται για «υβριδικό πόλεμο» και η Λευκορωσία, η οποία επιτρέπει τη διέλευση μεταναστών από το έδαφός της προς την Ε.Ε. ως αντίποινα για τις κυρώσεις εναντίον της. Την ίδια στιγμή η ουγγρική κυβέρνηση διαρρηγνύει έμμεσα το αντιρωσικό μέτωπο, αμφισβητώντας την κυριαρχία της Ουκρανίας στα εδάφη της εκεί ουγγρικής μειονότητας: «Η ουκρανική κυβέρνηση υποδαυλίζει εμφύλιο στην Υπερκαρπαθία, και οι συμπατριώτες μας που ζουν εντός ουκρανικών συνόρων δεν νιώθουν ότι η Ουκρανία είναι κράτος με μέλλον», δήλωσε πρόσφατα εκπρόσωπος του κόμματος του Όρμπαν. Μύλος!

Στα ενεργειακά, πάλι, σχηματίζονται συμμαχίες των «μαύρων προβάτων» (περιλαμβανομένων των Βαλκάνιων) με τη Γαλλία, που ζητά να θεωρηθεί «πράσινη και καθαρή» η πυρηνική ενέργεια ώστε να αντιμετωπιστεί η ενεργειακή κρίση… Την ίδια στιγμή συνεχίζονται τα δύσκολα παζάρια για τον σχηματισμό της νέας γερμανικής συγκυβέρνησης, με τους Σοσιαλδημοκράτες, τους Πράσινους και τους Φιλελεύθερους να συμφωνούν σχετικά εύκολα μόνο σε μια εξωτερική πολιτική που θα στρέφεται εναντίον των «αυταρχικών» αντιπάλων της Δύσης. Οι κοινές διακηρύξεις τους για δυναμική επανάκαμψη της Γερμανίας στο ευρωπαϊκό και διεθνές γίγνεσθαι δεν μπορούν να κρύψουν την αδυνατισμένη επιρροή του Βερολίνου σε μια Ε.Ε. όπου κυριαρχούν πλέον οι αποκλίσεις. Όλα αυτά, μαζί με τη σχεδόν πανευρωπαϊκή απονομιμοποίηση του πολιτικού προσωπικού, και σε συνδυασμό με την απελπισία ή και τον θυμό που γεννά η διαχείριση της πολυ-κρίσης από τις ελίτ, επιτείνουν τα αδιέξοδα της «ολοκλήρωσης».

Και η Πορτογαλία στον «κανόνα» της αστάθειας

Καταψηφίστηκε στη βουλή ο προϋπολογισμός της κεντροαριστερής κυβέρνησης

Την Τετάρτη ο Πορτογάλος «σοσιαλιστής» πρωθυπουργός Αντόνιο Κόστα υπέβαλε προς έγκριση στη βουλή τον προϋπολογισμό του 2022. Πρόκειται για έναν προϋπολογισμό εμπνευσμένο από τη σκληρή γερμανική γραμμή περί δημοσιονομικής πειθαρχίας, ακόμη και εν μέσω πανδημίας. Βασικό χαρακτηριστικό του είναι η περαιτέρω περικοπή των κοινωνικών δαπανών, ώστε να μειωθεί το δημοσιονομικό έλλειμμα από 4,3% σε 3,2% του ΑΕΠ. Δεδομένου ότι το κόμμα του Κόστα δεν διαθέτει κοινοβουλευτική πλειοψηφία (έλαβε 36,6% το 2019)[1], ο Πορτογάλος πρωθυπουργός έλπιζε ότι θα συνεχίσει να απολαμβάνει της… δωρεάν στήριξης την οποία του παρέχουν από το 2015 τα δύο βασικά κόμματα της πορτογαλικής Αριστεράς: το Μπλόκο και το Κομμουνιστικό Κόμμα.

Κι αν αυτό δεν συνέβαινε, ίσως ο Κόστα να περίμενε ότι θα του ρίξει το απαραίτητο σωσίβιο η Κεντροδεξιά. Αυτό είχε γίνει άλλωστε τη μοναδική άλλη φορά που η Αριστερά αναγκάστηκε να μην τον στηρίξει. Ήταν όταν ο Κόστα ουσιαστικά χάρισε την τράπεζα Banif στην ισπανική Santander, ζημιώνοντας 3 δισεκατομμύρια ευρώ το δημόσιο ταμείο. Τότε προσέτρεξε προς βοήθειά του η κεντροδεξιά αξιωματική αντιπολίτευση, υπερψηφίζοντας το ξεπούλημα, βεβαίως υπό τις επιδοκιμασίες της Κομισιόν και της τραπεζοκρατίας[2]. Μετά από εκείνο το εξαιρετικό συμβάν, που επέτρεψε στον Κόστα να παραμείνει πρωθυπουργός, η Κεντροδεξιά επέστρεψε στο ρόλο της αντιπολίτευσης και η Αριστερά στο ρόλο του δεκανικιού…

Υπεράνω όλων η «διεθνής αξιοπιστία»

Από τότε όμως έχει κυλίσει πολύ νερό στο αυλάκι. Η Κεντροδεξιά ξεπέρασε το τσουρούφλισμα των προηγούμενων βουλευτικών εκλογών και κέρδισε τις προεδρικές εκλογές «πανηγυρικά» (αν ξεχάσει κανείς ότι το ποσοστό συμμετοχής… κατήλθε στο 39,3%). Έτσι, για «μικροκομματικούς» λόγους, κατέληξε τώρα να καταψηφίσει έναν προϋπολογισμό όχι πολύ διαφορετικό από αυτόν που θα κατάρτιζε και η ίδια εάν κυβερνούσε. Αυτό είχε αποφασίσει να κάνει και το Κ.Κ., ενώ την τελευταία στιγμή –μετά την άρνηση του Κόστα να κάνει την παραμικρή «φιλολαϊκή» παραχώρηση– το ίδιο έπραξε με βαριά καρδιά και το Μπλόκο[3]. Το αποτέλεσμα ήταν να μην εγκριθεί ο προϋπολογισμός, για πρώτη φορά από τότε που ανατράπηκε η δικτατορία (1974), και άρα η κυβέρνηση Κόστα να χάσει τη δεδηλωμένη.

Ο κεντροδεξιός πρόεδρος Μαρσέλο ντε Σόουζα έσπευσε να δηλώσει ότι οι πρόωρες εκλογές είναι αναπόφευκτες, παρόλο που ο Κόστα είπε ότι δεν σκοπεύει να παραιτηθεί. Ο Πορτογάλος πρωθυπουργός έδειξε μάλιστα σίγουρος ότι άλλοι θα πληρώσουν τη νύφη της εισόδου σε περίοδο αστάθειας. Εξηγώντας για ποιο λόγο δεν ανταποκρίθηκε στις εκκλήσεις των δύο κομμάτων της Αριστεράς, ούτε καν για την ενίσχυση του δημόσιου συστήματος υγείας, δήλωσε με στόμφο: «Έχω τη συνείδησή μου ήσυχη. Δεν θα θέσω σε κίνδυνο τη διεθνή αξιοπιστία της χώρας». Αναφερόταν στην επιμονή του να ικανοποιήσει μέχρι κεραίας τις έξωθεν απαιτήσεις για μείωση του δημοσιονομικού ελλείμματος…

Η αργή αυτοκτονία της Αριστεράς

Ότι οι «προοδευτικές κυβερνήσεις» τύπου Πορτογαλίας εφαρμόζουν αποτελεσματικότερα νεοφιλελεύθερες πολιτικές, αφού ξορκίζουν την «αντιλαϊκή Δεξιά», ενώ ταυτόχρονα κάθονται προσοχή στις ελίτ και στον ξένο παράγοντα, δεν προκαλεί δα και τεράστια έκπληξη. Ιδίως σήμερα, που οι παραδοσιακές στρατοπεδεύσεις έχουν χάσει το νόημά τους. Πλέον το μεγαλύτερο μέρος του πολιτικού φάσματος «αρπάζεται» μόνο για τα δευτερεύοντα, ώστε να υπάρχει μια ψευδαίσθηση ύπαρξης επιλογών. Το εντυπωσιακό είναι ότι στην ίδια ρότα πλέει και το μεγαλύτερο μέρος της Δυτικής Αριστεράς, έχοντας ουσιαστικά αποδεχθεί τα ασφυκτικά πλαίσια της ευρωκρατίας, του ατλαντισμού, της παγκοσμιοποίησης, ακόμη και ενός νέου τύπου ολοκληρωτισμού που προωθείται ανοιχτά πια από τις ελίτ με το πρόσχημα της πανδημίας. Βαθαίνει έτσι το χάσμα που τη χωρίζει από τους πληβείους, οι οποίοι σπρώχνονται είτε έξω από την πολιτική σκηνή (αποχή 50% στις τελευταίες βουλευτικές εκλογές) είτε στις αγκάλες της Ακροδεξιάς.

Η απόφαση του Μπλόκο και του Κ.Κ. να καταψηφίσουν τον προϋπολογισμό, ρισκάροντας την πτώση της «προοδευτικής διακυβέρνησης» που επί 6 χρόνια στήριζαν, μάλλον έρχεται πολύ αργά. Εξαρχής αδιαφόρησαν για το ότι οι «σοσιαλιστές» επέστρεψαν το 2015 στη διακυβέρνηση μόνο αφού έδωσαν ρητές εγγυήσεις ότι θα συμμορφώνονται στα προστάγματα των πιστωτών, της Ε.Ε. και του ΝΑΤΟ. Με την επιπλέον πικάντικη λεπτομέρεια ότι η επιστροφή τους έγινε δυνατή μόνο χάρη στη στήριξη από το Κ.Κ. και το Μπλόκο, βάσει της λογικής του «μικρότερου κακού». Η Αριστερά ανέχτηκε ακόμη και τον υπουργό Οικονομικών Σεντένο όταν δήλωνε το αμίμητο «θα εκπληρώσουμε τις υποχρεώσεις μας, αλλά με λιγότερο πόνο για τους φτωχούς»[4]… Η ρετσινιά των «χρήσιμων ηλίθιων» δεν φεύγει πια, και η γενικευμένη απονομιμοποίηση του πολιτικού συστήματος αφορά πλέον και τα αριστερά κόμματα.

***

Υπό τέτοιους όρους μπαίνει και η Πορτογαλία στη χορεία των κρατών μελών της Ε.Ε. που σημαδεύονται από αστάθεια και των οποίων το πολιτικό σύστημα απαξιώνεται πλήρως από τη λαϊκή πλειοψηφία. Από την πλευρά του ο Κόστα βολεύεται μια χαρά με την αποστράτευση που προκαλεί η διαρκής διάψευση των λαϊκών προσδοκιών. Ευελπιστεί ότι θα εκβιάσει την εκλογική στήριξη μιας μειοψηφίας που, καλά διδαγμένη από την Αριστερά, θα τον ξαναψηφίσει ως το μικρότερο κακό – δίνοντάς του ένα ποσοστό που χάρη στο εκλογικό σύστημα θα μεταφραστεί σε κοινοβουλευτική πλειοψηφία. Παραμένει όμως το πρόβλημα, κι όχι μόνο για την Πορτογαλία, ότι με την υποστήριξη ή ανοχή ενός 20-25% σε ένα φόντο δομικής κρίσης και ευρύτατης δυσπιστίας, οι κυβερνήσεις –«προοδευτικές» και μη– βαδίζουν σε τεντωμένο σκοινί.

[1] «Η μισή Πορτογαλία είναι αλλού» (φύλλο 470).
[2] «Γοργή διάψευση των κεντροαριστερών σχεδίων» (φύλλο 293).
[3] Η Αυγή, που από το 2015 εξυμνεί το πορτογαλικό «υπόδειγμα προοδευτικής συνεργασίας», παραλείπει την «ενοχλητική» πληροφορία ότι και το Μπλόκο καταψήφισε τον προϋπολογισμό. Στο σχετικό ρεπορτάζ χρεώνει «την ενδεχόμενη διάλυση της Βουλής» αποκλειστικά στο Κ.Κ. (www.avgi.gr, Newsroom, 27/10/2021).
[4] «Έχουμε πράγματι μια δεύτερη αριστερή κυβέρνηση στην Ευρώπη;» (φύλλο 288).

No Green Pass

Μια πρώτη νίκη σημείωσαν οι λιμενεργάτες της Γένοβα

Επιμένουν για 14η εβδομάδα οι διαδηλώσεις σε όλη την Ιταλία ενάντια στην επιβολή του Green Pass*, που τυπικά τουλάχιστον είναι πλέον σε ισχύ, απαγορεύοντας σε όσους δεν το κατέχουν (ή δεν το επιδεικνύουν) την είσοδο σε μια σειρά εργασιακούς και άλλους χώρους. Στην πράξη, όμως, οι κινητοποιήσεις το έχουν ακυρώσει, ιδίως στα λιμάνια. Στους πρωτοπόρους «χαμάληδες» της Τεργέστης, που τόσο θύμωσαν τον «τεχνοκράτη-σωτήρα» πρωθυπουργό Ντράγκι και όλο το πολιτικό σύστημα, προστέθηκαν την περασμένη εβδομάδα και οι συνάδελφοί τους από την Ανκόνα ως τη Γένοβα. Συγκεντρώσεις ενάντια στο Green Pass και για συμπαράσταση στον αγώνα των λιμενεργατών πραγματοποιούνται σε δεκάδες ιταλικές πόλεις, από το Μιλάνο και το Τορίνο στον Βορρά έως τη Νάπολη και το Παλέρμο στον Νότο, ενώ συνεχίζονται οι διαμαρτυρίες και στα πανεπιστήμια. Στη Γένοβα τα συνδικάτα βάσης και αυτόνομες συλλογικότητες λιμενεργατών πραγματοποίησαν αυτήν την εβδομάδα 48ωρη απεργία, αποκλείοντας ταυτόχρονα τις πύλες εισόδου στο λιμάνι, και σημείωσαν μία πρώτη νίκη: το Green Pass αντικαθίσταται από rapid test, τα οποία δεν θα πληρώνουν οι ίδιοι, αλλά η εργοδοσία. Δημοσιεύουμε παρακάτω αποσπάσματα από τις σχετικές ανακοινώσεις της USB (Συνδικαλιστική Ένωση της Βάσης) και της CALPGE (Αυτόνομη Συλλογικότητα Λιμενεργατών Γένοβα).

USB: Ενάντια στις πολιτικές που διχάζουν τον κόσμο της δουλειάς

«Μετά τη σημερινή συγκέντρωση έξω από τα γραφεία της διοίκησης του λιμανιού, η USB συναντήθηκε με τη Λιμενική Αρχή, η οποία ανταποκρίθηκε στα αιτήματα που υποβλήθηκαν με βάση την απεργιακή πλατφόρμα. Συγκεκριμένα συμφώνησε ότι:

– Όλοι οι λιμενεργάτες θα έχουν τη δυνατότητα εισόδου στον χώρο εργασίας με rapid test που θα πραγματοποιούνται σε κεντρικά σημεία (HUB) του λιμένα και σε άλλες αρμόδιες δομές. Τα τεστ θα είναι εντελώς δωρεάν για τους εργαζόμενους. Το κόστος τους θα καλύπτεται πλήρως από τις εργοδότριες εταιρίες.

– Τα HUB που βρίσκονται υπό τη διαχείριση των αυτοκινητοδρόμων δεσμεύονται ότι θα επεκτείνουν την υπηρεσία διεξαγωγής τεστ και στους υπαλλήλους εταιριών που δραστηριοποιούνται σε διάφορους άλλους τομείς του λιμένα.

Σε σχέση με την κατάσταση που ίσχυε ως τις 14 Οκτωβρίου, θεωρούμε ότι πετύχαμε ένα πρώτο θετικό αποτέλεσμα στην κατεύθυνση του εγγυημένου εισοδήματος και της σταθερής απασχόλησης. Πρόκειται για απόδειξη του γεγονότος ότι ο αγώνας φέρνει αποτελέσματα. Τώρα είναι αναγκαίο να επαληθεύσουμε ότι υλοποιούνται όλες οι δεσμεύσεις της Λιμενικής Αρχής και η εγγύηση που μας παρείχε, ότι τα μέτρα αυτά θα εφαρμόζονται μέχρι να λήξει η ισχύς του νομικού διατάγματος 127/21 [που επιβάλλει το Green Pass].

Παραμένει επίσης σημαντικό να επαληθευτεί ότι η εργοδοσία εφαρμόζει και όλα τα άλλα μέτρα προστασίας από τον Covid-19. Γι’ αυτό καλούμε όλους τους συναδέλφους να αναφέρουν κάθε παραβίασή τους στους αντιπροσώπους της USB και στην Υπηρεσία Υγιεινής και Ασφάλειας. Επαναλαμβάνουμε ότι θα συνεχίσουμε να καταπολεμούμε κάθε μορφή διακρίσεων και πολιτικών που διχάζουν τον κόσμο της δουλειάς».

CALPGE: Το Green Pass αποσκοπεί στην υποταγή των εργατών

«Το λιμάνι της Γένοβας, όπως και τα άλλα λιμάνια και οι τομείς των Logistics, βίωσαν αυτά τα δύο χρόνια της πανδημίας ακραίες και συχνά επικίνδυνες συνθήκες. Το Green Pass δεν είναι τίποτε άλλο από μια αυταρχική απόπειρα της εργοδοσίας να υποτάξει ακόμη περισσότερο τους εργάτες, και εντάσσεται σε μια λογική κυριαρχίας που δεν έχει καμία σχέση με την “ασφάλεια”. Με τη 48ωρη απεργία μας πετύχαμε τη διεξαγωγή τεστ για όλους τους εργάτες στο λιμάνι της Γένοβα, που θα πληρώνονται από τα αφεντικά, και είμαστε πεισμένοι ότι θα καταφέρουμε να επεκτείνουμε τα δωρεάν τεστ σε όλους τους εργάτες.
Ένα άλλο ζήτημα είναι η απόπειρα πολιτικής εκμετάλλευσης του αγώνα των εργατών από δεξιές και ακροδεξιές δυνάμεις, που επιχειρούν να καπελώσουν τις διαμαρτυρίες ενάντια στο Green Pass. Δεν έχουμε την παραμικρή σχέση με τον “αγώνα” τέτοιων δυνάμεων. Υπερασπιζόμαστε τις αντιφασιστικές ρίζες μας με την ιστορία των αγώνων μας στο λιμάνι, μεταξύ άλλων και για το μπλοκάρισμα πλοίων που υπηρετούν το εμπόριο όπλων, και στεκόμαστε στο πλάι των αγώνων των αντιφασιστών και αντιρατσιστών συντρόφων μας».

* Βλ. «Το Green Pass μετατρέπεται σε κεντρικό πολιτικό ζήτημα στην Ιταλία» (φύλλο 562) και «Όχι “καθαρά” ταξική, αλλά πάλη» (φύλλο 561).

Πηγές: contropiano.org, www.usb.it, facebook.com/CalpGe

Σου άρεσε αυτό το άρθρο; Ενίσχυσε οικονομικά την προσπάθειά μας!