Ένα παλιό ερώτημα που ακόμα γυρεύει απάντηση
του Απόστολου Αποστολόπουλου
Όλες οι παλιές και νέες προσπάθειες να ενωθεί η Δυτική Ευρώπη σε μια ενιαία οντότητα, υπό μια ηγεσία, αποδείχθηκαν θνησιγενείς. Η πρώτη απόπειρα ήταν του Καρλομάγνου, γύρω στα 800, και ακολούθησαν κι άλλες, όλες εφήμερες, ανεξαρτήτως καθεστώτος.
Οι έχθρες των Δυτικών έχουν αποδειχθεί αγεφύρωτες. Η Ε.Ε. πιθανότατα θα έχει την ίδια τύχη αν και οι εκλογές στην Αγγλία και στη Γαλλία δεν ξεκαθαρίζουν το τοπίο. Πάντως, ο κόσμος στην Ευρώπη δεν φαίνεται έτοιμος ούτε πρόθυμος να φέρει στην εξουσία πολιτικές δυνάμεις που αυτοπαρουσιάζονται ως αντισυστημικές. Δεν είναι πειστικές και ουδείς φαίνεται διατεθειμένος να αμφισβητήσει έμπρακτα την καθεστηκυία τάξη.
Δυο άνισα παραδείγματα:
- Ο Ολάντ αφέθηκε να εξαντλήσει τη θητεία του παρότι είχε περιπέσει στη γενική ανυποληψία. Όχι από αδιαφορία, αλλά από πολιτική αδυναμία δεν συγκροτήθηκε κίνημα που να τον υποχρεώσει σε παραίτηση. Η αδυναμία επιβεβαιώθηκε πάραυτα με την εκλογή Μακρόν.
- Η ηγεσία της ΓΣΕΕ για γνωστούς λόγους θεωρείται ανυπόληπτη. Μένει στη θέση της επειδή ουδείς έχει την απαραίτητη ισχύ για την ανατροπή της.
Το Σύστημα μπορεί ακόμα να κρατάει σε χαμηλούς τόνους τις αντιδράσεις των πολιτών. Ουδείς αντέδρασε όταν ο Τσίπρας έκανε τη γνωστή τούμπα με το δημοψήφισμα. Ο Μακρόν μπορεί στην πράξη να πήρε μόνο 16% του συνολικού εκλογικού σώματος (οι μισοί απείχαν στον Α΄ γύρο), αλλά θα έχει συντριπτική πλειοψηφία στη Βουλή, αλλοιώνοντας επί της ουσίας τη λαϊκή θέληση. Στα λόγια πολλοί θα διαμαρτυρηθούν, αλλά ο Μακρόν θα κυβερνήσει με το επιχείρημα ότι εκπροσωπεί τη νομιμότητα. Εξάλλου, οι αντίπαλοί του πήραν ακόμα λιγότερες ψήφους. Είναι προφανές ότι ούτε τη Λεπέν, ούτε τον Μελανσόν εμπιστεύεται ο κόσμος. Για μια ακόμα φορά αποδεικνύεται ότι οι κραυγές περί φασιστικού κινδύνου είναι το άλλοθι της Αριστεράς για να αφεθεί στη θαλπωρή του καθεστώτος. Και γιατί να ψηφίσουν Μελανσόν; Δεν άντεξε καν στην πίεση του Κ.Κ. Γαλλίας, ένα κόμμα του 2%, και παραδόθηκε στον Μακρόν. Με ποιο ηθικό ανάστημα μπορούσε να πείσει ότι ήταν ικανός να αντιμετωπίσει π.χ. το σκληροτράχηλο δίδυμο Μέρκελ- Σόιμπλε; Όσο για τη Λεπέν, θα ήθελε να κινηθεί στο χώρο του γκωλισμού αλλά δεν έδειξε να διαθέτει έστω ψίχουλα από το όραμα, τη διορατικότητα και το σθένος του στρατηγού.
Οι αντιπολιτεύσεις φαίνονται ανίκανες, μικρές και ασήμαντες ηθικά, πολιτικά και ατομικά με κορυφαίο παράδειγμα τον Σάντερς που έγλυφε την Κλίντον μετά την εσωκομματική του ήττα. Στην Ελλάδα ο βίος και η πολιτεία των πολιτικών δυνάμεων, στην κυβερνητική θητεία τους ή ως αντιπολίτευση, καθιστούν περιττό κάθε σχόλιο για τις ικανότητες και το πολιτικό ανάστημα των ηγεσιών. Κανένας λαγός δεν γίνεται λιοντάρι όσο έξυπνος κι αν είναι.
Η (Δυτική) Ευρώπη ανοικοδομήθηκε μετά τον Πόλεμο με πολλά δολάρια ως προτεκτοράτο των ΗΠΑ. Νικητές και ηττημένοι ήλπιζαν σε μια, εν καιρώ, παλινόρθωση. Αλλά οι Αγγλογάλλοι αποικιοκράτες πήραν σκληρό μάθημα στο Σουέζ το 1956 από τις ΗΠΑ αλλά και την ΕΣΣΔ. Οι ΗΠΑ ήθελαν να ενώσουν την Ευρώπη για να εγκλωβίσουν την ΕΣΣΔ, ανταγωνίστρια για την παγκόσμια κυριαρχία τους. Η ΕΣΣΔ δεν απειλούσε τη Δυτική Ευρώπη. Η Γιάλτα είχε καθορίσει με σαφήνεια τα όρια των δυο κόσμων στην ήπειρο. Κίνδυνος ήταν μόνο οι λαοί της Ευρώπης, αλλά τα ισχυρά Κ.Κ. Γαλλίας και Ιταλίας, πιστά στην ΕΣΣΔ, εξασφάλισαν την κοινωνική ηρεμία. Κατασκεύασαν, μάλιστα και ψευδοθεωρίες για ειρηνικό πέρασμα στο σοσιαλισμό. Συνεργάστηκαν με τις αστικές ηγεσίες προσφέροντας κοινωνική ειρήνη έναντι επιπέδου ζωής.
Κλειδί των πολιτικών εξελίξεων στην Δ. Ευρώπη ήταν και είναι η στάση απέναντι στη Ρωσία. Κορυφαίο παράδειγμα: Ο Χριστιανοδημοκράτης πρωθυπουργός Άλντο Μόρο δολοφονήθηκε για να ματαιωθεί η (εθνική) συνεννόηση με το Ιταλικό Κ.Κ. και να αποκλειστεί κάθε έμμεση ρωσική επιρροή. Στην Ελλάδα, με το γιγαντιαίο κίνημα αντίστασης, πληρώσαμε αντίστοιχα τεράστιο τίμημα με τη δολοφονία ολόκληρου του λαού -εννοώ του συνόλου, όχι της μιας πλευράς. Επιπρόσθετο κόστος, ευθέως ανάλογο με τον Μόρο, ήταν η δολοφονία του Μπακογιάννη.
Εκείνη την εποχή παραπλανούσαν τον κόσμο ότι εχθρός ήταν, δήθεν, ο κομμουνισμός αλλά τώρα πια όλοι καταλάβαμε ότι αυτό που φόβιζε ήταν η Ρωσία σε οποιοδήποτε περιτύλιγμα. Κατά το Limes, (ιταλικό συνδρομητικό περιοδικό), εκτός από τον Μόρο, δυο άλλοι ισχυροί παράγοντες στην Ιταλία δεν έχασαν μεν τη ζωή τους αλλά έχασαν τη θέση τους: Ο πρωθυπουργός Μπερλουσκόνι και ο προηγούμενος Πάπας Βενέδικτος. Και οι δυο υποχρεώθηκαν σε παραίτηση υπό τη βοή ή τους ψιθύρους για σκάνδαλα. Και οι δυο, λέει το περιοδικό (τεύχος Απριλίου, αναδημοσίευση/πηγή το γαλλικό ιστολόγιο reseau international) υποστήριζαν την προσέγγιση με τη Ρωσία του Πούτιν. Τελευταίο θύμα ήταν ο νεοφιλελεύθερος Φ. Φιγιόν, πρώην πρωθυπουργός και αρχηγός των ρεπουμπλικάνων, υποψήφιος στις προεδρικές εκλογές στη Γαλλία, υπέρ της προσέγγισης με τη Μόσχα και αυτός.
Η στρατηγική των ΗΠΑ έναντι της ΕΣΣΔ/Ρωσίας μοιάζει, από την εποχή του Τρούμαν, με οδοστρωτήρα έτοιμη να συνθλίψει όποιον παρεκκλίνει. Ο Ερντογάν επιλέγει το «ζειν επικινδύνως» αλλά είναι προσεκτικός. Π.χ. για την ώρα, από τη Βάση του Ιντσιρλίκ δεν φεύγουν οι Αμερικανοί αλλά τα μαζεύουν και αποχωρούν οι αντίπαλοί τους, οι Γερμανοί, που χάνουν δυνατότητες παρέμβασης στη Μ. Ανατολή. Το ερώτημα είναι παλιό, ισχυρό και γυρεύει απάντηση: Ποιος κυβερνάει αυτόν τον κόσμο;
