Η νέα ανακάλυψη υδρογονανθράκων στο θαλασσοτεμάχιο 6 της κυπριακής ΑΟΖ, οι τακτικισμοί της Άγκυρας, που θέλει να κρατά στην πρίζα Αθήνα και Λευκωσία αλλά και να διατηρεί ανοικτά τα κανάλια επικοινωνίας με τις ΗΠΑ και την Ε.Ε., διαμορφώνουν το σκηνικό στην ανατολική Μεσόγειο. Σε αυτό το παιχνίδι, στο οποίο η κατοχική Τουρκία θέλει να επιβάλει τον δικό της πρωταγωνιστικό ρόλο, παρακολουθούμε πολλές κινήσεις δημιουργίας νέων δεδομένων. Το σκηνικό διαμορφώνεται σε μια ιδιαίτερα κρίσιμη φάση με έκρυθμη την κατάσταση στην ευρύτερη περιοχή και την κατοχική Τουρκία να αναβαθμίζεται.
Η Τουρκία επιδίωξε και εξασφάλισε ρόλο στο ουκρανικό και μεσολαβεί για την… ειρήνευση. Αυτόν της τον ρόλο αναγνωρίζουν οι εμπόλεμοι, Ρωσία και Ουκρανία, οι ΗΠΑ, η Ε.Ε. και τα Ηνωμένα Έθνη. Από τον ρόλο αυτό, πέραν από τη γεωπολιτική της αναβάθμιση, η κατοχική δύναμη έχει και οικονομικά οφέλη. Χωρίς να υλοποιεί κυρώσεις, έχει συνάψει οικονομικές και εμπορικές συμφωνίες με τη Μόσχα και το Κίεβο. Την ίδια ώρα θέλει να διασφαλίσει την παρουσία της στη Συρία, κάνοντας ανοίγματα στη Δαμασκό. Παράλληλα ξεκίνησε η ομαλοποίηση των σχέσεων με το Ισραήλ, ενώ πιέζει και την Αίγυπτο για αποκατάσταση των σχέσεών τους. Αυτό γίνεται για να κλείσουν μέτωπα, ώστε να επιτραπεί στον Ερντογάν να υλοποιήσει τους επεκτατικούς του σχεδιασμούς.
Πρόσφατα, όπως είναι γνωστό, έχει μεταβεί στην Ουάσινγκτον τουρκική αντιπροσωπεία για να συζητήσει την αγορά μαχητικών F-16 και εκσυγχρονισμών άλλων, που διαθέτει η Τουρκία. Την ώρα κατά την οποία οι Τούρκοι αξιωματούχοι βρισκόντουσαν στην αμερικανική πρωτεύουσα το ρωσικό πρακτορείο ειδήσεων TASS μετέδωσε την είδηση για την προμήθεια δεύτερης συστοιχίας των S-400 στην Τουρκία. Η αμερικανική αντίδραση, όπως και την πρώτη φορά, ήταν έντονη, αλλά είναι προφανές πως δεν πρόκειται η Ουάσινγκτον να κόψει τα κανάλια επικοινωνίας με την Άγκυρα. Το τι θα γίνει στη συνέχεια, αυτό θα φανεί κυρίως προς το θέμα των πολυσυζητημένων κυρώσεων. Δηλαδή, εάν η Άγκυρα πάρει τη δεύτερη συστοιχία των πυραύλων και παράλληλα… πείσει και τους Αμερικανούς για την πώληση των F-16.
Σε ό,τι αφορά τα ενεργειακά, η Άγκυρα επιχειρεί να επιβάλει διά πυρός και σιδήρου αλλά και παρασκηνιακών διπλωματικών συνεννοήσεων την εμπλοκή της. Οι πληροφορίες αναφέρουν πως το καθεστώς Ερντογάν διατηρεί κανάλια επικοινωνίας με όλους τους εμπλεκόμενους στην ανατολική Μεσόγειο, πλην ασφαλώς της Κυπριακής Δημοκρατίας. Διατηρεί, λοιπόν, κανάλια επικοινωνίας με τις εταιρείες που δραστηριοποιούνται στην κυπριακή ΑΟΖ. Αυτό γίνεται καθώς εκατέρωθεν οι πλευρές θέλουν να αποφύγουν τον όποιο αιφνιδιασμό. Αυτό, άλλωστε, φάνηκε και από τον τρόπο που αντέδρασε η Άγκυρα όταν ανακοινώθηκε η νέα ανακάλυψη στο θαλασσοτεμάχιο 6.
Ο Τούρκος υπουργός Εξωτερικών Μεβλούτ Τσαβούσογλου, μετά τις ανακοινώσεις για την ανακάλυψη στο θαλασσοτεμάχιο 6, δήλωσε πως δεν παραβιάστηκε η λεγόμενη τουρκική υφαλοκρηπίδα και πως η γεώτρηση των εταιρειών έγινε νοτιότερα. Σημειώνεται ότι στο θαλασσοτεμάχιο 6 η Τουρκία έχει προβεί σε γεώτρηση τον Απρίλιο του 2020 και μάλιστα ανενόχλητα, ενώ οι πληροφορίες αναφέρουν πως το νέο τουρκικό γεωτρύπανο «Abdulhamid Han» θα έλθει τον Οκτώβριο στην περιοχή. Ο στόχος είναι να κάνει γεώτρηση σε σημείο μεταξύ των θαλασσοτεμαχίων 6 και 7 (στο βόρειο τμήμα τους). Το «Abdulhamid Han», όπως είναι γνωστό, έχει σταλεί πρώτα στον κόλπο της Αττάλειας, όπου πραγματοποιεί γεώτρηση.
Σημειώνεται συναφώς ότι ανακοίνωση της νέας ανακάλυψης της ιταλογαλλικής κοινοπραξίας, Eni-Total Energies, στο θαλασσοτεμάχιο 6, αν και όχι τόσο μεγάλη (2,5 τρισ. κυβικών ποδών-tcf), θεωρείται σημαντική πολιτικά, γεωπολιτικά. Κι αυτό γιατί είναι προφανές πως διανοίγονται προοπτικές στο πεδίο αυτό εάν συνδυαστούν με άλλες ανακαλύψεις σε συνδυασμό με εκείνες που έγιναν από γειτονικές χώρες.
Φοβικά σύνδρομα
Η Λευκωσία αναπαύεται στις… δάφνες της τελευταίας ανακάλυψης και δεν προετοιμάζεται για το τι θα γίνει τον Οκτώβριο, όταν κατά πάσα πιθανότητα οι Τούρκοι θα στείλουν το γεωτρύπανό τους στην κυπριακή ΑΟΖ. Είναι σαφές πως οι εταιρείες που είναι αδειοδοτημένες στο θαλασσοτεμάχιο 6, η ιταλογαλλική κοινοπραξία Eni-Total Energies, δεν πρόκειται να αντιδράσουν. Ούτε και η Λευκωσία, που άλλωστε δεν έχει τη δυνατότητα. Διαφημίζει, ωστόσο, το γεγονός ότι δίπλα από το γεωτρύπανο της κοινοπραξίας βρέθηκε τις τελευταίες ημέρες ιταλική φρεγάτα ενώ οι Γάλλοι πραγματοποίησαν ημερήσια ναυτική άσκηση. Αυτές οι παρουσίες, όμως, είναι προσωρινές και όχι μόνιμες και δεν πρόκειται προφανώς ούτε η Ιταλία, ούτε η Γαλλία να επιλέξουν την οδό της έντασης με την Τουρκία.
Το σκηνικό το οποίο στήνεται, οι εξελίξεις που τρέχουν, επηρεάζουν σημαντικά την Κύπρο όπως και την Ελλάδα. Το ζητούμενο είναι τι κάνουν. Υπάρχει σήμερα ένα δεδομένο, που δεν μπορεί να αμφισβητηθεί. Οι βασικοί διεθνείς παίκτες θεωρούν και το δηλώνουν πως η Άγκυρα είναι «χρήσιμη» και «απαραίτητη» στην ευρύτερη περιοχή. Ενόψει τούτου κάνουν και τα στραβά μάτια σε όποιες ενέργειες προβαίνει η κατοχική Τουρκία σε βάρος των δύο κρατών, Αθηνών και Λευκωσίας.
Τι κάνουν Ελλάδα και Κύπρος; Η Λευκωσία εκλιπαρεί βοήθεια από τις χώρες από τις οποίες προέρχονται οι εταιρείες που δραστηριοποιούνται στην ΑΟΖ. Ζητά βοήθεια από το Ισραήλ, επενδύει σε Ιταλία και Γαλλία. Πρόκειται, βέβαια, για μια ψευδαίσθηση την οποία συντηρεί η Λευκωσία μπροστά στα αδιέξοδά της.
Την ίδια ώρα η Αθήνα, η οποία ανέχεται τις προσβολές του Ερντογάν, αποφεύγει να αναφέρει πως αντιμετωπίζει τις τουρκικές παραβιάσεις. Επιλέγει «χαμηλές πτήσεις», δεν θέλει να… προκαλεί την Άγκυρα και «παρακαλάει» να μην κάνει τις απειλές πράξεις ο Ερντογάν. Αυτό το αντιλαμβάνονται στην Άγκυρα και επενδύουν στα φοβικά σύνδρομα της Αθήνας.
Την ίδια ώρα επίσης είναι σαφές πως η κατοχική Τουρκία κρατά το χαρτί της περαιτέρω κλιμάκωσης της έντασης για να το αξιοποιήσει χρονικά κοντά στις εκλογές στην Τουρκία. Εάν, δηλαδή, προχωρήσει σε επεισόδιο θα το κάνει το 2023. Και το έχει τις τελευταίες ημέρες εξαγγείλει.
Προεκλογική, «χρυσά διαβατήρια» και παρακολουθήσεις
Η Κύπρος έχει εισέλθει σε προεκλογική περίοδο ενόψει των προεδρικών εκλογών του Φεβρουαρίου 2023 ενώ το «φάντασμα» των σκανδάλων δεν αφήνει το πολιτικό σύστημα να ηρεμήσει. Το θέμα των «χρυσών διαβατηρίων» παραμένει στο προσκήνιο καθώς η χώρα διασύρεται και τα λεφτά ήταν πολλά. Πάρα πολλά. Η κυβέρνηση παραμένει εκτεθειμένη καθώς η τελευταία έκθεση του γενικού ελεγκτή επιβεβαιώνει πως μια «ιερή συμμαχία» δικηγορικών και ελεγκτικών γραφείων και επιχειρηματιών ανάπτυξης γης είχε οργανώσει έναν μηχανισμό πώλησης υπηκοοτήτων, παρακάμπτοντας σε κάποιες περιπτώσεις τα καθορισμένα κριτήρια. Κι αυτό δεν μπορούσε να γίνει χωρίς την κυβέρνηση να τους κάνει πλάτες. Το θέμα των παρακολουθήσεων επικοινωνιών επί του παρόντος κινείται σε χαμηλές πτήσεις, ωστόσο, είναι σαφές πως κάποια στιγμή αναμένεται ότι θα ξεσπάσει. Κυρίως όταν η εταιρεία που εμπλέκεται στην Ελλάδα είχε «μετακομίσει» από την Κύπρο. Μια εταιρεία, που σύμφωνα με καταγγελίες του βουλευτή της ΕΔΕΚ Κωστή Ευσταθίου, πώλησε βαλιτσάκι (παρακολούθησης) σε κόμματα! Γίνεται λόγος για δύο κόμματα…
