Διαβάστε το Μέρος Α’
Μετακατοχικά, η εκτεταμένη διαφθορά του κρατικού μηχανισμού, η προστασία και νομιμοποίηση των μαυραγοριτών και των συνεργατών των ναζί, η επάνοδος του ξένου βασιλιά, το προσκύνημα των αστών πολιτικών στους νέους κηδεμόνες της χώρας, Άγγλους και Αμερικάνους, το εξοντωτικό πογκρόμ κατά των αντιφασιστικών αντιιμπεριαλιστικών πατριωτικών δυνάμεων με χιλιάδες δολοφονίες, φυλακές και εκτοπισμούς (μέχρι στην αιγυπτιακή έρημο, στην Αφρική, έστειλαν οι Άγγλοι, υπό πανάθλιες συνθήκες, 7.672 Έλληνες αυθαιρέτως συλληφθέντες στα «Δεκεμβριανά»!), η αιματηρή στρατιωτικοποίηση της πολιτικής (από τη λευκή και μαύρη τρομοκρατία, 1945-1949, στη διακυβέρνηση των στρατηγών Πλαστήρα και Παπάγου, 1950-1955), η προσφυγιά πολλών δεκάδων χιλιάδων αγωνιστών στις ανατολικές χώρες, το παρανοϊκό σύρσιμο των Ελλήνων στον πόλεμο της Κορέας, η εκδικητική εκτέλεση του Νίκου Μπελογιάννη και των άλλων αγωνιστών παρά τη διεθνή κατακραυγή, η μοναχική εξέγερση των Κυπρίων κατά των Άγγλων αποικιοκρατών, η ανοχή και υποβάθμιση του πογκρόμ κατά των Ρωμιών της Κωνσταντινούπολης και τα πιστοποιητικά κοινωνικών φρονημάτων που διαχώριζαν τους Έλληνες σε εθνικόφρονες και κομμουνιστοσυμμορίτες, είναι μερικά μόνο από τα κακουργήματα που διαμορφώνουν μια Ελλάδα στην οποία η ξενοκρατία, η φτώχεια, η καθυστέρηση, η σήψη, η ανελευθερία, ο αυταρχισμός και οι διωγμοί συνθέτουν το καθεστώς που επικροτεί ο ξένος παράγοντας και συντηρούν οι εντόπιοι υποτακτικοί του.
Είναι αποκαλυπτικό της υποτέλειας και της φαυλοκρατίας ότι την περίοδο 1944–1953 άλλαξαν 13 κυβερνήσεις και το εθνικό νόμισμα υπέστη 8 υποτιμήσεις! Γι’ αυτούς που συμμετείχαν επωφελώς σ’ αυτό το τσίρκο, που βασιζόταν στην ανασφάλεια κι έσπερνε θάνατο, η κοινωνία ήταν πρόβατα για γδάρσιμο.
Κερασάκι γιγαντιαίων διαστάσεων που ολοκληρώνει την εκκένωση της Ελλάδας από το πιο παραγωγικό της κομμάτι ήταν η μετανάστευση. Το πρώτο πελώριο κύμα φυγής είχε πραγματοποιηθεί στην πρώτη εικοσαετία του 20ου αιώνα, όταν για να εξυπηρετηθεί η βιομηχανική άνοδος των ΗΠΑ δόθηκαν βίζες σε πάνω από 500.000 Έλληνες, σε μια εποχή που το ελληνικό κράτος είχε κάτω από 2,5 εκατομμύρια πληθυσμό! Το πιο γεροδεμένο και νεανικό δυναμικό του ελλαδικού χώρου, συμπεριλαμβανομένων περιοχών υπό οθωμανική κυριαρχία, μεταφέρεται στις ΗΠΑ για να δουλέψει στα ανθρωποκτόνα ορυχεία, στις σιδηροδρομικές γραμμές στις ερήμους και στη ρυπογόνα βαριά βιομηχανία.
Μεταπολεμικά, άλλη μια πολύ μεγάλη φουρνιά, εκατοντάδων χιλιάδων ανθρώπων, πακετάρεται με τις ευλογίες των κυβερνήσεων για «τις φάμπρικες της Γερμανίας και του Βελγίου τις στοές». 270.000 Έλληνες μεταναστεύουν στην Αυστραλία από το 1952 ως το 1974, ενώ υπάρχουν ήδη κοινότητες εκεί από μικρότερα μεταναστευτικά κύματα από το 1870. Και, παράλληλα, πληθαίνουν οι κοινότητες των Ελλήνων στην Αφρική, τη Λατινική Αμερική κι αλλού. Έλληνες από την Ελλάδα και ένας αριθμός από τις κοινότητες της Αιγύπτου, της Ρουμανίας κ.λπ. προτιμάει να πάει σε τρίτη χώρα παρά να έρθει στην Ελλάδα.
Συστηματική εκδίωξη
Επίσης, καθοριστική είναι και η εσωτερική μετανάστευση. Άμεσα εξαναγκαστική είναι η εκκένωση περίπου 700.000 ανθρώπων που εκδιώκει ο στρατός από τα χωριά στην περίοδο 1946-49 με σκοπό την αποδυνάμωση του Δημοκρατικού Στρατού Ελλάδας που αντλεί τρόφιμα και αγωνιστές από τις περιοχές στις οποίες δραστηριοποιείται. Οι περισσότεροι απ’ αυτούς δεν επανεγκαταστάθηκαν ποτέ στα χωριά τους που ερήμωσαν.
Έμμεσα αναγκαστική είναι η μετανάστευση ανθρώπων που ξεριζώνονται με δική τους πρωτοβουλία από περιοχές απολύτως εγκαταλειμμένες από την κρατική μέριμνα, χωρίς γιατρό, χωρίς δάσκαλο, χωρίς δρόμους, χωρίς ηλεκτρικό ρεύμα, χωρίς ραδιόφωνο, χωρίς εφημερίδες κ.λπ. από τη Θράκη και την Ήπειρο ως την Πελοπόννησο και τα νησιά. Αυτή η εγκατάλειψη των σπιτιών και του χωριού τους, βαφτίζεται με μπόλικο καλλωπισμό «αστυφιλία». Τους εξωθούν να φύγουν στο εξωτερικό ή να μετοικήσουν στις πόλεις όχι μόνο επειδή οι συνθήκες στα ελληνικά χωριά είναι τραγικά άθλιες, αλλά και γιατί τους παροτρύνουν προκειμένου να τους ελέγχουν και να τους εκμεταλλεύονται καλύτερα!
Αυτό που πρέπει να γίνει κατανοητό είναι ότι από τη σύσταση του ελληνικού κράτους οι Έλληνες, πλην των ευπόρων, είναι υποχρεωμένοι για να επιβιώσουν να ξεριζώνονται από τις εστίες τους και να μετακινούνται ανέστιοι προς κάθε κατεύθυνση, στο εσωτερικό και το εξωτερικό.
Στα πρώτα 100 χρόνια από την Επανάσταση, εκτός από τους εκατοντάδες χιλιάδες μετανάστες στις ΗΠΑ, άλλοι 300.000 περίπου φεύγουν και εγκαθίστανται στην Κωνσταντινούπολη, τη Σμύρνη και την Αίγυπτο, δηλαδή βρίσκουν καλύτερη τη ζωή στην Οθωμανική Αυτοκρατορία από την οποία πολύ πρόσφατα έχουν απελευθερωθεί!
Όπως γράφει, μεταξύ άλλων, ο σημαντικός συγγραφέας Μιχαήλ Χουρμούζης, αγανακτισμένος από τη διαφθορά και την αναξιοκρατία, την οποία καταγγέλλει από τα πρώτα χρόνια της Βαυαροκρατίας δίνοντάς μας και τη σημαντική πληροφορία ότι από τότε κιόλας είχε ενταθεί η μαζική μετεγκατάσταση Ελλήνων στις πόλεις της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας: «79.000 Ἕλληνες», γράφει στην «Εποχή», «ὑπῆγαν νὰ εὕρουν παρὰ τοῖς ἐχθροῖς, τοὺς ὁποίους ἐνίκησαν, τὸ ψωμί, τὸ ὁποῖον ἡ πατρὶς τοὺς ἠρνεῖτο».
Ο ίδιος απηυδισμένος μετακομίζει στην Κωνσταντινούπολη το 1856. Κι αυτή η συνειδητή διαρροή συνεχίζεται για να φτάσει η Πόλη το 1920 να έχει πάνω από 300.000 Έλληνες, πολλοί με ελληνικά διαβατήρια όπως ο εκ μητρός παππούς μου Κωνσταντίνος Σαλαμπάς ή Σαλαμβάς από τη Χίο.
Υπανάπτυξη και φτώχεια
Και ενώ ο πληθυσμός της Ελλάδας δέχεται ισχυρή πληθυσμιακή ενίσχυση με την εισροή πάνω από 1.200.000 προσφύγων από την Ανατολή (Μικρά Ασία, Κωνσταντινούπολη, Ανατολική Θράκη, Βουλγαρία και Ρωσία), η μετανάστευση προς το εξωτερικό όπως και η μετακίνηση από τα χωριά στις πόλεις συνεχίζεται με εντατικό ρυθμό και μετά τον Β΄ΠΠ.
Γι’ αυτό, ο πληθυσμός της Αθήνας τριπλασιάζεται από το 1950 ως το 2025, από 1.350.000 σε 4.100.000 κατοίκους, ήτοι κατά 300%, ενώ ο πληθυσμός της χώρας αυξάνεται μόνο κατά 40%, από 7.632.000 σε 10.400.000. Η αντιπαροχή πολλαπλασιάζει τους εργολάβους που χτίζουν εύκολα χωρίς κεφάλαια προπωλώντας διαμερίσματα σε ξένα οικόπεδα και καταστρέφοντας την ιστορική ταυτότητα και την αισθητική της πόλης καθώς κατεδαφίζουν χιλιάδες κτήρια σπουδαίων αρχιτεκτόνων, νεοκλασικά και νεωτερικά του Μεσοπολέμου, για να τα αντικαταστήσουν με πολυκατοικίες χωρίς αυλές, χωρίς θέσεις στάθμευσης και χωρίς γούστο σε δρόμους χαραγμένους για μονοκατοικίες!
Σε καμία άλλη ευρωπαϊκή πόλη δεν ενθάρρυναν ούτε επέτρεψαν να γίνει αυτό το τερατούργημα, το 40% των κατοίκων μιας χώρας να μαζευτεί σε μία πόλη και το 50% σε δύο πόλεις, αν βάλουμε και τη Θεσσαλονίκη, σε βάρος της υπαίθρου! Για παράδειγμα, το Άμστερνταμ έχει το 7% των κατοίκων της Ολλανδίας, η Βουδαπέστη το 16% της Ουγγαρίας και η Βαρσοβία μόνο το 5% των κατοίκων της Πολωνίας! Ακόμα και η Σόφια έχει το 20% των κατοίκων της Βουλγαρίας, της μοναδικής χώρας της Ε.Ε. που έχει χειρότερους δείκτες από την Ελλάδα, έχοντας υποστεί τρομακτική μείωση πληθυσμού, από 9 εκατομμύρια το 1988 σε μόλις 6,5 το 2024!
Συνολικά, αυτοί που ξεριζώνονται από τις κοινότητές τους και μεταναστεύουν εκούσια και ακούσια στο εξωτερικό και το εσωτερικό είναι πάνω από 6 εκατομμύρια Έλληνες και αν προσθέσει κανείς κι αυτούς που μένουν πίσω στη φτώχεια και την εγκατάλειψη από το κράτος, αντιλαμβάνεται ότι σε κάθε εποχή ένα τεράστιο ποσοστό του πιο ενεργού τμήματος του πληθυσμού ή φεύγει έξω ή εγκαταλείπει την εστία του για μετεγκατάσταση στο εσωτερικό ή παραμένει αποκλεισμένο σε συνθήκες μεσαιωνικές ή πεθαίνει από πολέμους και διωγμούς. Για μια χώρα με τόσο μικρό πληθυσμό, τα υπερμεγέθη νούμερα είναι αποκαρδιωτικά.
Το γεγονός δε ότι αυτοί που αποχωρούν από τα χωριά και τις λαϊκές συνοικίες είναι νέοι, εύκολα οδηγεί και στην εκτίμηση ότι η υπογεννητικότητα από την οποία σήμερα πάσχει θανάσιμα η Ελλάδα έχει και αυτή την αιτία, γιατί είναι γνωστό από τη διεθνή εμπειρία ότι οι πολύτεκνοι ανέκαθεν ευδοκιμούν σε πιο κλειστά οργανωμένες κοινωνίες της υπαίθρου και των πόλεων. Ο δε εναπομείνας πληθυσμός, πιο γερασμένος, δεν μπορεί να στηρίξει ούτε τη βιομηχανία ούτε την αγροτική παραγωγή που έτσι κι αλλιώς ο αφανισμός τους είναι μέσα στο πλαίσιο της πολιτικής που χαράζει η Ε.Ε. και εκτελεί πιστά η ντόπια ξενόδουλη εξουσία. Ως εκ τούτου, η υπανάπτυξη, ο ξεριζωμός και η υπογεννητικότητα είναι δομικά στοιχεία που έχει το εντόπιο καθεστώς σε όλη την περίοδο της υποτέλειας και της ανωμαλίας.
Για λόγους, λοιπόν, πολιτισμικούς, κοινωνικούς, οικονομικούς, πολιτικούς, ακόμα και εθνικής ασφάλειας, αυτή η σκοπούμενη ιδιαιτερότητα ήταν και παραμένει εγκληματική. Άλλο ένα αρνητικό πρωτείο που το πληρώνει πανάκριβα ο τόπος.
Κουφάρια και μνήμες
Μετά τη φασιστική δεκαετία 1936-1944 και την αποικιοκρατική επικυριαρχία 1945-1955 με παράταση του πολέμου, ακολουθεί μια εικοσαετία εδραίωσης του καθεστώτος με κρατική πολιτική βία, νοθεία, ανωμαλία, σκληρούς ενδοαστικούς ανταγωνισμούς και συμφορές που καταλήγουν σε δικτατορία το 1967. Ξανά-μανά φυλακές, εξορίες, βασανιστήρια, κοινωνικά φρονήματα, αποκλεισμοί, απολυταρχία, στρατοκρατία, φαινομενική σταθερότητα και ουσιαστική στασιμότητα, για άλλα επτά χρόνια! Ό,τι πνευματικό έχει ενδιαφέρον διαμορφώνεται και εκδηλώνεται ερήμην και εναντίον της δικτατορίας.
Η καθυστερημένη και ανερμάτιστη αλλά υπαρκτή βιομηχανική ανάπτυξη των πρώτων μεταπολεμικών δεκαετιών φθίνει. Σε λίγα χρόνια από τις μεγάλες μονάδες θα απομείνουν κουφάρια και μνήμες μόνο στις γενιές που φεύγουν. Πάνω από ένα εκατομμύριο διακόσιες χιλιάδες νέοι, που αντιστοιχούν περίπου στο 30% του ενεργού πληθυσμού, το 80-90% κάτω από 35 ετών, μεταξύ των οποίων και γυναίκες 20-24 ετών, άλλες για υπηρέτριες στον Καναδά και εργάτριες στη Γερμανία κι άλλες για νύφες στις ΗΠΑ και την Αυστραλία, έχουν μεταναστεύσει μέχρι τα μέσα της δεκαετίας, στερώντας τη χώρα από τη φρεσκάδα και τη δύναμή τους.
Οι άνευ ορίων και όρων εισαγωγές προϊόντων που κατασκευάζονταν στην Ελλάδα και άλλοι παράγοντες υπονομεύουν τη βιομηχανία και οι ευρωπαϊκές επιδοτήσεις για το ξήλωμα των αμπελιών και το κόψιμο των 14.000 αλιευτικών σκαφών είναι μέρος της στρατηγικής υποβάθμισης της χώρας σε προσωρινό σταθμό τουριστικών υπηρεσιών, μαζικής και χαμηλού εισοδήματος πελατείας. Σε κάθε κυβερνητική και μητροπολιτική επιλογή υπάρχει μια ύποπτη σκοπιμότητα. Όπως το ξήλωμα των γραμμών του τραμ από τον Καραμανλή στη δεκαετία του 1950, σε εποχή που οι ΗΠΑ και η Ευρώπη -έχοντας εξασφαλίσει βίαια το φτηνό πετρέλαιο από τους παραγωγούς του, λανσάρουν υποχρεωτικά στις προσκείμενες χώρες το αυτοκίνητο που εξελίσσεται σε ναυαρχίδα της δυτικής βιομηχανίας. Για τον ίδιο λόγο κατασκευάζονται χρήσιμοι δρόμοι που φτάνουν, όμως, σε περιοχές που δεν έχουν και δεν θα έχουν για πολλά ακόμα χρόνια ηλεκτρικό ρεύμα! Το ρυπογόνο αυτοκίνητο και το καρκινογόνο τσιγάρο προβάλλονται από το Χόλυγουντ ως το αναγνωριστικό στοιχείο της οικονομικής επιτυχίας και της κοινωνικής χειραφέτησης.
Ο αποκληθείς «εθνάρχης» Κωνσταντίνος Καραμανλής δραπετεύει μεταμφιεσμένος το 1963 στο Παρίσι αφήνοντας πίσω του την πικρή γεύση μιας επταετίας που κυριαρχεί το αστυνομικό κράτος και η φτώχεια μαστίζει τη χώρα. Χιλιάδες αριστεροί παραμένουν εξορισμένοι στα δυσπρόσιτα νησιά και τις φυλακές και ο Μανώλης Γλέζος δικάζεται για κατασκοπία το 1959 και καταδικάζεται σε πέντε χρόνια φυλακή και τέσσερα χρόνια εκτόπιση. «Κλείνει» το Κυπριακό με τη Συμφωνία Ζυρίχης-Λονδίνου με την οποία βάζουν τους λύκους να φυλάνε τα πρόβατα, ενώ τα ξένα κέντρα προσαρμόζουν τα σχέδια τους για πολύ χειρότερες καταστάσεις. Οι τραγικές απελάσεις των Ελλήνων υπηκόων από την Κωνσταντινούπολη το 1964-65 αποτελούν μόνο ένα «επεισόδιο».
Ανώμαλη κατάσταση
Οι πολιτικοί δυνάστες οδηγούν τη χώρα σε μια νέα παρατεταμένη ανωμαλία όχι βέβαια εξ αιτίας της Αριστεράς, αλλά των αντιθέσεων μέσα στη Δεξιά που «επιλύονται» με το πραξικόπημα της 21ης Απριλίου 1967 το οποίο θα καταρρεύσει μετά την Εξέγερση του Πολυτεχνείου το ’73 με την προδοσία της Κύπρου το καλοκαίρι του 1974. Το πόσο χρήσιμη για τις ιμπεριαλιστικές δυνάμεις ήταν η διάσωση από την ελληνική και ελληνοκυπριακή Δεξιά των βρετανικών βάσεων στο νησί αποδείχτηκε πολλές φορές φορές από τότε με την αξιοποίησή τους για όλες τις δολοφονικές επιδρομές στη Μέση Ανατολή, της γενοκτονίας των Παλαιστινίων συμπεριλαμβανομένης. Αναμφίβολα, μέχρι το 1974, το κυριότερο χαρακτηριστικό της ελληνικής πολιτείας είναι η εξαιρετικά ανώμαλη πολιτική κατάσταση, με ομαλότητα κατ’ εξαίρεση σε σύντομες περιόδους.
Οι χιλιάδες κομμουνιστές και αριστεροί που μπαινοβγαίνουν στις φυλακές και τους τόπους εξορίας, καμία ευθύνη δεν είχαν για την πολιτική ανωμαλία που εκδηλώνεται κατά κύματα και ήταν καθαρά εσωτερική υπόθεση της αντικομμουνιστικής Δεξιάς. Η ομαλοποίηση της πολιτικής ζωής που ποτέ δεν είχε πραγματικά επιτευχθεί από την ίδρυση του ελληνικού κράτους, πάντοτε με υπαιτιότητα των ξένων και των εντόπιων δεξιών κάθε απόχρωσης, από τους πραξικοπηματίες στρατιωτικούς και τους εγκάθετους βασιλιάδες μέχρι τον Γούναρη, τον Βενιζέλο, τον Μεταξά, τον Τσαλδάρη, τον Παπανδρέου, τον Καραμανλή και τους υπόλοιπους πρωτοστατούντες, αναβαλλόταν κάθε φορά που έβηχε η Δεξιά.
Η Εξέγερση του Πολυτεχνείου και η έντονη πολιτικοποίηση της πρώτης περιόδου της μεταπολίτευσης ήταν ένα γερό σοκ για την αδιόρθωτη Δεξιά όλων των αποχρώσεων, όπως ήταν και το εκλογικό αποτέλεσμα του 1958 που ανέδειξε υπό συνθήκες εντονότατης κρατικής τρομοκρατίας την ΕΔΑ σε αξιωματική αντιπολίτευση με 25%! Και οι δύο δράσεις έπαιξαν σημαντικό ρόλο στην έκφραση των βαθύτερων αισθημάτων μιας σημαντικής μερίδας της κοινωνίας, στην τόνωση της Αριστεράς και, επαγωγικά, στη νίκη του ΠΑΣΟΚ το 1981. Δυστυχώς, η οργανωμένη Αριστερά, τόσο η κομμουνιστογενής όσο και η σοσιαλδημοκρατική, φάνηκε ότι δεν ήταν σε θέση να αξιοποιήσει μακροπρόθεσμα τις μεγάλες αυτές ευκαιρίες για μακροβιότερη ανάταξη των πολιτικών συσχετισμών και ουσιαστική αλλαγή πλεύσης για την Ελλάδα.
Η Μεγάλη Ληστεία
Τα εκφυλιστικά φαινόμενα στο ΠΑΣΟΚ από τη μία και η θολή αριστεροδεξιά συγκυβέρνηση από την άλλη, έβαλαν ξανά την τσαλακωμένη Δεξιά στο παιχνίδι και ανέδειξαν γρήγορα ένα μεταλλαγμένο ΠΑΣΟΚ που με τον Σημίτη επικεφαλής και τον Γιώργο Παπανδρέου διάδοχο έριξαν, μαζί με τα ναυάγια της Δεξιάς, την οικονομία στα βράχια, εκκινώντας μια νέα περίοδο καταβύθισης της χώρας στο βούρκο της εξάρτησης και της φτωχοποίησης.
Η Μεγάλη Ληστεία του Χρηματιστηρίου πάνω στην αλλαγή της χιλιετίας το 1999-2000 αποτελεί μία σαρωτική επίθεση του νεοφιλελευθερισμού στην ελληνική οικονομία. Χειραγωγώντας τον κόσμο με βομβαρδισμό προπαγάνδας στον οποίο πρωτοστατούσε ο ίδιος ο πρωθυπουργός της χώρας, με καμία δικλείδα ασφαλείας, ενθαρρύνθηκαν και σπρώχτηκαν οι πολίτες να πάρουν μέρος σε ένα τζόγο απολύτως στημένο από τα ολιγαρχικά κέντρα εξουσίας που μοναδικό τους σκοπό είχαν να υφαρπάξουν «νόμιμα» το απόθεμα που οι Έλληνες είχαν μαζέψει μέσα σε είκοσι και τριάντα χρόνια εργασίας και αποταμίευσης. «Καθαρή» δουλειά, γρήγορη και πάρα πολύ αποδοτική. Μέσα σε λίγους μήνες εκατοντάδες δισεκατομμύρια πλούτου πέρασαν ταχυδακτυλουργικά στους μεγάλους λήσταρχους που είχαν στήσει το κόλπο γκρόσο. Ένα πάρα πολύ μεγάλο μέρος του ιδιωτικού πλούτου έγινε καπνός. Συλλογικά οι Έλληνες είχαν γίνει φτωχότεροι χωρίς καμία δυνατότητα να ανακτήσουν τα κλοπιμαία. Και, βέβαια, κανένας από τους λήσταρχους, ούτε από τα τσιράκια τους, δεν λογοδότησε. Μόνο κάποιοι δικάστηκαν, σχεδόν είκοσι χρόνια μετά τη διάπραξη του μαζικού εγκλήματος σε βάρος του λαού και της χώρας, όταν μερικά από τα αδικήματα είχαν παραγραφεί και πολλοί μάρτυρες και κατηγορούμενοι είχαν πλέον αποβιώσει!
Οι κρατούντες, ένα συνονθύλευμα ξένων και ντόπιων μαφιόζων με «πολιτικά», συνέχιζαν να εφορμούν κατά κύματα εναντίον της κοινωνίας κι εναντίον της Ελλάδας.
Η ευκολία με την οποία έγδυσαν τους Έλληνες χρησιμοποιώντας το Χρηματιστήριο, τους άνοιξε την όρεξη για το επόμενο κόλπο γκρόσο που σχεδιάστηκε το ίδιο καλά και υλοποιήθηκε με τον κωδικό «Μνημόνια».
