Επιμέλεια: Γιάννης Σχίζας
Συνωστισμός επικρατεί τις τελευταίες ημέρες στον Διεθνή Διαστημικό Σταθμό (ISS), καθώς όλες οι θυρίδες πρόσδεσης του τροχιακού συγκροτήματος είναι για πρώτη φορά κατειλημμένες ταυτόχρονα.
Οκτώ σκάφη βρίσκονται σταθμεύσει στον ISS μετά την άφιξη ενός ρωσικού Soyuz στις 27 Νοεμβρίου, ανέφερε η NASA. Το σκάφος μετέφερε δύο Αμερικανούς αστροναύτες και έναν Ρώσο κοσμοναύτη που θα παραμείνουν σε τροχιά για οκτώ μήνες.
Για την άφιξη της ρωσικής αποστολής χρειάστηκε να απελευθερωθεί χώρος. Το Κέντρο Ελέγχου Αποστολής στο Διαστημικό Κέντρο Τζόνσον στο Χιούστον χρησιμοποίησε τον τηλεχειριζόμενο ρομποτικό βραχίονα του σταθμού για να απομακρύνει προσωρινά ένα σταθμευμένο σκάφος ανεφοδιασμού Cygnus προκειμένου να «εξασφαλίσει ελευθερία χώρου» για το Soyuz.
Στη συνέχεια το Cygnus μεταφέρθηκε σε διαφορετική θυρίδα της υπομονάδας Unity, η οποία είναι στραμμένη προς την πλευρά της Γης.
Στις υπόλοιπες έξι θυρίδες βρίσκονται σταθμευμένα ένα ακόμα Soyuz, δύο ρωσικά σκάφη ανεφοδιασμού Progress, ένα ιαπωνικό HTX και δύο σκάφη Dragon της SpaceX.
Στο τροχιακό συγκρότημα φιλοξενούνται αυτή την περίοδο δέκα άτομα από τις ΗΠΑ, τη Ρωσία και την Ιαπωνία.
Ο πρώτος επαναχρησιμοποιούμενος πύραυλος που αναπτύχθηκε στην Κίνα έφτασε με επιτυχία σε τροχιά την Τετάρτη, απέτυχε όμως στην προσπάθεια προσεδάφισης του πρώτου σταδίου – ένα σημαντικό πλήγμα στην προσπάθεια της χώρας να ανταγωνιστεί την SpaceX του Έλον Μασκ και την Blue Origin του Τζεφ Μπέζος.
Το κατώτερο στάδιο του πυραύλου Zhuque-3, τον οποίο ανέπτυξε η ιδιωτική εταιρεία LandSpace, συνετρίβη λίγα λεπτά μετά την εκτόξευση από το διαστημικό κέντρο του Ζιουκουάν στη βορειοδυτική Κίνα.
«Ένα μη φυσιολογικό συμβάν καύσης συνέβη κατά τη διάρκεια της διαδικασίας, εμποδίζοντας την ομαλή προσεδάφιση στην πλατφόρμα ανάκτησης» ανέφερε το κρατικό πρακτορείο Xinhua. «Η αιτία παραμένει υπό περαιτέρω ανάλυση και διερεύνηση» πρόσθεσε.
Η αποτυχία του Zhuque-3 αναδεικνύει τις τεχνικές δυσκολίες στην ανάπτυξη επαναχρησιμοποιούμενων πυραύλων που επιστρέφουν στη Γη έπειτα από κάθε αποστολή.
Η LandSpace ήλπιζε ότι ο πύραυλός της θα επιτάχυνε την εκτόξευση δορυφόρων χαμηλής τροχιάς για τα δίκτυα επικοινωνιών που σχεδιάζει η Κίνα, απάντηση στην δορυφορική υπηρεσία Starlink που προσφέρει η SpaceX.
Η διαστημική εταιρεία του Μασκ παρουσίασε πριν από μια δεκαετία τον Falcon 9, τον πρώτο της επαναχρησιμοποιούμενο πύραυλο, μια εξέλιξη που ανέτρεψε τις ισορροπίες στη διαστημική βιομηχανία, η οποία μέχρι τότε βασιζόταν σε πυραύλους μίας χρήσης.
Χάρη στον Falcon 9, η SpaceX έχει καταφέρει να εκτοξεύσει πάνω από 10.000 δορυφόρους Starlink, αριθμός που αντιστοιχεί στην πλειονότητα των ενεργών δορυφόρων που κινούνται σήμερα γύρω από τη Γη.
Τον Οκτώβριο, ο Έλον Μασκ επαίνεσε την LandSpace, λέγοντας μάλιστα ότι ο πύραυλος Zhuque-3 θα μπορούσε τελικά να ξεπεράσει τις επιδόσεις του Falcon 9.
Σύμφωνα με την κινεζική εταιρεία, ο πύραυλος μπορεί να μεταφέρει φορτία 18 τόνων και θα χρησιμοποιείται τουλάχιστον 20 φορές.
Παρά την αποτυχία της Τετάρτης, η LandSpace προηγείται σε σχέση με άλλες κινεζικές εταιρείες που αναπτύσσουν επαναχρησιμοποιούμενους πυραύλους, όπως η iSpace, η Galactic Energy και η Deep Blue Aerospace.
Η SpaceX και η Blue Origin είναι οι μόνες εταιρείες που έχουν πετύχει τις περίπλοκες μανούβρες που απαιτούν οι επαναχρησιμοποιούμενοι πύραυλοι. Μετά την αποδέσμευση του δεύτερου σταδίου που μεταφέρει το φορτίο, το κατώτερο στάδιο πρέπει να πυροδοτήσει τους κινητήρες του για να επιβραδύνει, να πέσει προς τη Γη με υπερηχητική ταχύτητα και ενεργοποιήσει ξανά τους κινητήρες λίγα δευτερόλεπτα πριν προσεδαφιστεί.
Η πυροδότηση των κινητήρων πρέπει να ελέγχεται με ακρίβεια χιλιοστών του δευτερολέπτου από το λογισμικό του πυραύλου, το οποίο ελέγχει και διορθώνει σε πραγματικό χρόνο την πορεία του. Μικρά λάθη στον χρόνο πυροδότησης ή στη γωνία επανεισόδου μπορεί να κάνουν τον πύραυλο να περιστρέφεται εκτός ελέγχου, να χάσει την πλατφόρμα προσεδάφισης ή να καταστραφεί κατά την πτώση.
Πέρα από τη SpaceX, o μόνος άλλος επαναχρησιμοποιούμενος πύραυλος είναι ο New Glenn της Blue Origin, o οποίος πραγματοποίησε την πρώτη εμπορική αποστολή του μόλις τον περασμένο Νοέμβριο.
Κυβερνοασφάλεια: Το 93% των χρηστών υιοθετεί κάποια λύση ασφαλείας
Η Εταιρεία Kaspersky εντοπίζει μια σημαντική αλλαγή στις ψηφιακές συνήθειες: το 93% των χρηστών παγκοσμίως χρησιμοποιεί πλέον τουλάχιστον μία λύση κυβερνοασφάλειας, σημειώνοντας άνοδο 14 ποσοστιαίων μονάδων από το 79% του 2023.
Αυτή η τάση αντικατοπτρίζει αυξανόμενη ευαισθητοποίηση απέναντι στις κυβερνοαπειλές, με τις λύσεις της εταιρείας να μπλοκάρουν 389 εκατομμύρια επιθέσεις από διαδικτυακούς πόρους μόνο από Ιούνιο έως Αύγουστο 2025.
Η έρευνα της εταιρείας κυβερνοασφάλειας, που κάλυψε πάνω από 20 χώρες σε Ασία-Ειρηνικό, Ευρώπη, Λατινική και Κεντρική Αμερική και Μέση Ανατολή, υπογραμμίζει πώς η ασφάλεια μετατρέπεται σε mainstream δεξιότητα καθημερινής ζωής.
Οι χρήστες επιλέγουν λύσεις κυρίως για μπλοκάρισμα ιών, κακόβουλου λογισμικού και επιθέσεων (60%), προστασία ευαίσθητων δεδομένων (53%) και γενικότερη αίσθηση ασφάλειας online (53%). Τα πιο δημοφιλή εργαλεία περιλαμβάνουν antivirus λογισμικό, VPN και password managers, ακολουθούμενα από εφαρμογές φραγής κλήσεων και γονικού ελέγχου. Αυτή η ποικιλία δείχνει ολοκληρωμένη προσέγγιση, πέρα από απλή αντιμετώπιση απειλών, με έμφαση στην πρόληψη και την ευκολία χρήσης.
Η εξέλιξη αυτή δεν περιορίζεται σε τεχνολογικά προχωρημένους: γίνεται πολιτισμική μετατόπιση, όπου ο ψηφιακός γραμματισμός θεωρείται απαραίτητος όπως η οδική ασφάλεια. Η Kaspersky τονίζει ότι οι καταναλωτές μεταβαίνουν από παθητική εξάρτηση σε ενεργή διαχείριση κινδύνων.
Η εταιρεία προτείνει πρακτικά βήματα για ενίσχυση της ασφάλειας:
– Εγκατάσταση ολοκληρωμένων λύσεων antivirus για μπλοκάρισμα απειλών σε συσκευές.
– Τακτικές ενημερώσεις λειτουργικών και εφαρμογών, που κλείνουν γνωστά κενά ασφαλείας.
– Αποφυγή υπερβολικής έκθεσης προσωπικών δεδομένων, όπως διευθύνσεις ή τηλέφωνα, σε social media.
– Χρήση ισχυρών, μοναδικών κωδικών ανά υπηρεσία μέσω password managers.
– Εκπαίδευση μέσω δωρεάν προγραμμάτων όπως το Cyberhygiene, για αναγνώριση phishing, deepfakes και ασφαλείς αγορές.
Αυτές οι πρακτικές όχι μόνο μειώνουν ρίσκα, αλλά ενδυναμώνουν χρήστες απέναντι σε εξελισσόμενες απειλές από AI-generated απάτες. Η τάση υποδηλώνει ώριμη αγορά cybersecurity, με ευκαιρίες για παρόχους όπως η Kaspersky να επεκταθούν σε εκπαίδευση και ολοκληρωμένα πακέτα.
Πηγή: ot.gr
Επιστροφή της φύσης στις πόλεις
Ένας ελληνικός κήπος ή ένα αστικό λιβάδι, στο κέντρο μιας πόλης, χωρίς ατελείωτους υδροβόρους χλοοτάπητες αλλά με γκορτσιές, κρανιές, σαμπούκο, άγρια λεβάντα, σπαθόχορτο και άγριες τριανταφυλλιές, είναι το μοντέλο που οραματίζονται τα τελευταία χρόνια για τον αστικό σχεδιασμό πολλοί άνθρωποι από διαφορετικούς επιστημονικούς κλάδους. Σε ένα τέτοιο πλαίσιο τα φυτά της τοπικής χλωρίδας προσελκύουν πεταλούδες, μέλισσες, έντομα, πουλιά και άλλους φυσικούς επικονιαστές, η διατήρηση των εγχώριων ειδών ενισχύει την αστική ανθεκτικότητα, οι απαιτήσεις σε πόρους, νερό, λιπάσματα και φάρμακα ελαχιστοποιούνται και οι κάτοικοι βιώνουν μια ευεργετική εμπειρία επαφής με το φυσικό περιβάλλον.
«Ξενοδόχοι, αλλά και δήμαρχοι, μας ζητούν να ελληνοποιήσουμε τη χλωρίδα των υποδομών και των πόλεων, δηλαδή να ξεφύγουμε από τα εμπορικά είδη και να χρησιμοποιήσουμε ελληνικά υποχρησιμοποιούμενα είδη. Με τον τρόπο αυτό στη θέση του χλοοτάπητα και των φοινικοειδών, τοποθετούνται ελληνικά φυτά στους εξωτερικούς χώρους των ξενοδοχείων, με αποτέλεσμα οι τουρίστες να βιώνουν το φυσικό περιβάλλον ενός τόπου και η επιχείρηση να λαμβάνει πιστοποίηση ότι είναι φιλική προς το περιβάλλον» επισημαίνει στο ΑΠΕ-ΜΠΕ ο Νίκος Θυμάκης, κηποτέχνης και γεωπόνος, Αν. Επιμελητής του Βαλκανικού Βοτανικού Κήπου Κρουσσίων και μέλος της Επιστημονικής Επιτροπής της Ευρωπαϊκής Διαδρομής Ιστορικών Κήπων και Πάρκων (European Route of Historic Gardens and Parks).
O ίδιος τονίζει ότι το εν λόγω μοντέλο του ελληνικού κήπου είναι εμπνευσμένο από το έργο του αρχιτέκτονα Δημήτρη Πικιώνη στον αστικό σχεδιασμό, και προσθέτει: «Πρέπει πλέον να αντιληφθούμε ότι όταν κατέχουμε ένα κομμάτι γης ως ιδιοκτήτες κατοικιών, ή ως δήμαρχοι, διαχειριστές του δημόσιου χώρου και των πάρκων, αυτό δεν είναι αποκλειστικά δικό μας. Ανήκει στο περιβάλλον και οφείλουμε με βάση την αρχή της επιστροφής της φύσης στις πόλεις, να σκεφτόμαστε φιλοπεριβαλλοντικά και όχι μόνο αισθητικά».
Αναφερόμενος ειδικότερα στα υποχρησιμοποιούμενα φυτά, που δεν είναι ευρύτερα γνωστά στο κοινό και δεν κυκλοφορούν πολύ στην αγορά, μιλάει για τις γκορτσιές δηλαδή τις αγριοαχλαδιές, οι καρποί των οποίων γίνονταν κάποτε πετιμέζι, γλυκό του κουταλιού ή και αφέψημα. Σημειώνει ότι η λεβάντα stoechas είναι μια μεσογειακή και ελληνική ποικιλία που δεν καλλιεργείται ιδιαίτερα για το αιθέριο έλαιό της, όμως είναι ένα φυτό εξαιρετικά μελισσοτροφικό και χρειάζεται να μπαίνει στους κήπους.
Πηγή: ΑΠΕ-ΜΠΕ
