Οι λύκοι του Λουξεμβούργου

Φορολογικό πάρτι τρισεκατομμυρίων με τις ευλογίες του νυν προέδρου της Κομισιόν

Η δημοσίευση της έρευνας (διαθέσιμη στην ιστοσελίδα www.icij.org/project/luxembourg-leaks) του Διεθνούς Συνεταιρισμού Ερευνητών Δημοσιογράφων που τεκμηρίωσε τη μετατροπή του Λουξεμβούργου σε φορολογικό παράδεισο 340 πολυεθνικών εταιριών, δεν αποτέλεσε έκπληξη παρά μόνον για όσους πιστεύουν ότι η Ευρωζώνη (αλλά και η Ε.Ε.) αποτελεί ένα «συνεταιρισμό αλληλεγγύης» και όχι μια άκρως ανταγωνιστική ένωση κρατών όπου ισχύει το δίκαιο του ισχυρότερου.

Οι ερευνητές χρειάσθηκε να μελετήσουν περίπου 28.000 έγγραφα πριν δημοσιοποιήσουν τα συμπεράσματά τους από όπου προκύπτει ότι οι μεγαλύτερες πολυεθνικές εταιρίες του πλανήτη, μεταξύ των οποίων τη μερίδα του λέοντος κατέχουν τράπεζες και ασφαλιστικές εταιρίες αλλά και πολυεθνικές εταιρίες όπως η PepsiCo, η Coca-Cola, η IKEA και πολλές άλλες μετέφεραν μέσα από δαιδαλώδεις διαδικασίες τα έσοδά τους στο Λουξεμβούργο και επιτύγχαναν συντελεστές φορολόγησης των κερδών τους μικρότερους του 1%.

Αξίζει να σημειωθεί ότι μεταξύ των τραπεζών και των ασφαλιστικών εταιριών περιλαμβάνονται και πολλές που διασώθηκαν με δημόσιο χρήμα που επιβάρυνε το δημόσιο χρέος και σε τελική ανάλυση τους φορολογούμενους που δεν μπορούσαν να προσφύγουν στη φορολογική θαλπωρή του Μεγάλου Δουκάτου. Είναι χαρακτηριστική η περίπτωση της Eurobank που διασώθηκε με επιβάρυνση του ελληνικού δημόσιου χρέους και αφού πρώτα είχε απαλλαγεί ο κύριος μέτοχος (οικογένεια Λάτση) μέσω της ανταλλαγής μετοχών της Eurobank με μετοχές της ΕΤΕ.

Τη διαμεσολάβηση είχε αναλάβει μία από τις διεθνείς εταιρίες αξιολόγησης, η PricewaterhouseCoopers (πρόσφατα κατηγορήθηκε και για την πρόθεσή της να καταστρέψει τα ηλεκτρονικά αρχεία της Lehman Brothers στην Ευρώπη), η οποία, όχι μόνο, οργάνωνε τις νομικές διαδικασίες αλλά και εξασφάλιζε στις ενδιαφερόμενες εταιρίες την αποδοχή της ένταξής τους στο ευνοϊκό φορολογικό καθεστώς του Μεγάλου Δουκάτου.

Οι εταιρίες που εντάσσονταν στο καθεστώς διοχέτευαν εκατοντάδες δισεκατομμύρια κεφάλαια και γλύτωναν δισεκατομμύρια φόρων, τα οποία διαφορετικά θα έπρεπε να καταβάλλουν στις χώρες άσκησης των δραστηριοτήτων τους. Το αποτέλεσμα ήταν το Λουξεμβούργο να συγκεντρώσει ένα ποσό που υπερβαίνει τα τρία τρισεκατομμύρια ευρώ, να βρίσκεται στη δεύτερη θέση (μετά τις ΗΠΑ) ως παγκόσμιο επενδυτικό κέντρο και να διαθέτει, σύμφωνα με το ΔΝΤ, το υψηλότερο κατά κεφαλή εισόδημα (112.473 δολάρια το 2013), υπερδιπλάσιο των ΗΠΑ (53.001 δολάρια) της Γαλλίας (44.099 δολάρια) και του Ην. Βασιλείου (39.372 δολάρια). Από τα στοιχεία της έρευνας προκύπτει, επίσης, ότι 170 από τις 500 μεγαλύτερες εταιρίες (σύμφωνα με το περιοδικό Fortune) είχαν δημιουργήσει θυγατρικές ή υποκαταστήματα στο Λουξεμβούργο χωρίς να έχουν ουσιαστική επιχειρηματική δραστηριότητα (ακόμη και παρουσία). Είναι χαρακτηριστικό ότι μόνο σε μία διεύθυνση (5, rue Guillaume Kroll) είχαν την έδρα τους 1.600 εταιρίες.

Οι διαδικασίες ένταξης στο φορολογικό καθεστώς του Λουξεμβούργου ήταν εξαιρετικά σύνθετες. Περιλάμβαναν δεκάδες βήματα προκειμένου να χάνονται τα ίχνη από τις φορολογικές αρχές των άλλων κρατών, προέβλεπαν ακόμη και τη δημιουργία θυγατρικών π.χ. στην Κύπρο ή το Γιβραλτάρ, οι σχετικές οδηγίες κυμαίνονταν μεταξύ είκοσι και εκατό σελίδων, ενώ σε μία περίπτωση, της φαρμακευτικής Abbott Laboratories, απαιτήθηκαν 79 βήματα για την ολοκλήρωση της «απάτης».

Η μετατροπή του Λουξεμβούργου σε φορολογικό παράδεισο για τις πολυεθνικές είχε επισημανθεί από πολιτικούς και αναλυτές εδώ και αρκετά χρόνια. Δεν υπήρχαν, όμως, τα στοιχεία για την τεκμηρίωση των καταγγελιών ενώ η πολιτική ηγεσία της χώρας (δηλαδή ο κ. Γιούνκερ, που σήμερα είναι πρόεδρος της Κομισιόν) χαρακτήριζε ως ανυπόστατες τις σχετικές κατηγορίες. Ακόμη και φέτος τον Ιούλιο, σε ομιλία του στις Βρυξέλλες, ο κ. Γιούνκερ υποσχέθηκε να «καταπολεμήσει τη φοροδιαφυγή και τον αθέμιτο φορολογικό ανταγωνισμό» λέγοντας παράλληλα ότι «θα προσπαθήσει να επιβάλλει ηθικούς κανόνες στο ευρωπαϊκό φορολογικό τοπίο». Πρόσφατα, στη γερμανική τηλεόραση δήλωσε ότι «κανένας δεν μπορεί να με πείσει ότι το Λουξεμβούργο είναι φορολογικός παράδεισος. Οι φορολογικοί κανόνες του Λουξεμβούργου είναι σε πλήρη συμφωνία με όσα προβλέπει η ευρωπαϊκή νομοθεσία». Συνεπής ως προς την προστασία των δικαιωμάτων των πελατών της, η κυβέρνηση του Λουξεμβούργου εναντιώθηκε στους νέους κανόνες της Ε.Ε. για τη διαφάνεια στο τραπεζικό σύστημα. Ο κ. Γιούνκερ πέτυχε να κάνει πλούσια τη χώρα του βάζοντας το χέρι στην τσέπη των εργαζομένων, των συνταξιούχων και των μικρομεσαίων επιχειρήσεων των υπόλοιπων χωρών της Ε.Ε.

Η περίπτωση του Λουξεμβούργου αποδεικνύει ότι η διαφθορά δεν είναι «προνόμιο» του ευρωπαϊκού Νότου ή των λεγόμενων PIGS.

Υπενθυμίζεται ότι:

1. Η οικονομία της Κύπρου οδηγήθηκε στην καταστροφή με το επιχείρημα ότι η διόγκωση του τραπεζικού συστήματος οφειλόταν στην παροχή άτυπων διευκολύνσεων στους ξένους επενδυτές και ιδιαίτερα στα ρωσικά κεφάλαια.
2. Στην Ιρλανδία ασκήθηκαν τρομερές πιέσεις για την αύξηση του συντελεστή φορολόγησης των εταιρικών κερδών που είναι 12,5% όταν το Λουξεμβούργο φορολογεί τα εταιρικά κέρδη με συντελεστή μικρότερο του 1%.

Η κατάσταση στην Ευρωζώνη (και στην Ε.Ε.) θυμίζει ελληνική αρχαία τραγωδία που πλησιάζει στην κορύφωσή της. Το μόνο ερώτημα είναι αν ο «από μηχανής θεός» θα επιφέρει την κάθαρση ή θα ρίξει απλά την αυλαία…

Γιώργος Τοζίδης

Ενδεικτική καταγραφή των εταιριών που συμμετείχαν στο… πάρτι του Λουξεμβούργου

* Το άθροισμα των εταιριών είναι μεγαλύτερο των 340 λόγω της δραστηριοποίησης πολλών εταιριών σε δύο ή περισσότερους κλάδους.

Σου άρεσε αυτό το άρθρο; Ενίσχυσε οικονομικά την προσπάθειά μας!