Καθώς συμπληρώνονται 1.000 μέρες από την έναρξη του πολέμου στην Ουκρανία, τα δυτικά ΜΜΕ όλο και πιο συχνά κάνουν αναφορές για τον κίνδυνο κατάρρευσης του ουκρανικού στρατού στα ανατολικά της χώρας υπό την αυξανόμενη πίεση των ρωσικών δυνάμεων. Αυτήν ακριβώς τη στιγμή ο απερχόμενος πρόεδρος των ΗΠΑ Μπάιντεν αποφάσισε «αιφνιδιαστικά» να ρίξει λάδι στη φωτιά του πολέμου, κλιμακώνοντας στο έπακρο την αντιπαράθεση με τη Ρωσία και απειλώντας ευθέως την παγκόσμια ειρήνη.
Περίπου δύο μήνες πριν την κυβερνητική αλλαγή στις ΗΠΑ και, όπως καταγγέλλεται, χωρίς τη στοιχειώδη ενημέρωση του νέου εκλεγμένου προέδρου των ΗΠΑ, ο Μπάιντεν αποφάσισε να δώσει την έγκρισή του στη χρήση αμερικάνικων πυραύλων μεγάλου βεληνεκούς για πλήγματα εντός της Ρωσίας. Αν και η απόφαση διέρρευσε στον Τύπο ανώνυμα, επιβεβαιώθηκε έμπρακτα την επόμενη ημέρα, όταν τέτοιας κατηγορίας πύραυλοι κτύπησαν το έδαφος της Ρωσίας στην ευρύτερη περιοχή του Κουρσκ. Ακολούθησαν αμέσως μετά αντίστοιχες επιθέσεις με τη χρήση βρετανικών πυραύλων μεγάλου βεληνεκούς.
Η απόφαση του Μπάιντεν αποτελεί κίνηση δέσμευσης και δημιουργίας τετελεσμένων στην επερχόμενη διοίκηση Τραμπ. Θα ήταν λοιπόν αναμενόμενο να υπάρξει άμεση αντίδραση από την πλευρά του τελευταίου. Αντί αυτού, μέχρι στιγμής ο Τραμπ έχει επιλέξει μια εκκωφαντική σιωπή…
Τετελεσμένα και εκκωφαντικές σιωπές
Η απόφαση Μπάιντεν στρατιωτικά σημαίνει ότι οι ΗΠΑ και οι Ευρωπαίοι σύμμαχοι τους εμπλέκονται άμεσα πλέον στον πόλεμο της Ουκρανίας. Και αυτό γιατί η χρήση τέτοιων πυραύλων δεν μπορεί να πραγματοποιηθεί δίχως υποστήριξη από δορυφορικά συστήματα και χαρτογράφηση του εδάφους της Ρωσίας που διαθέτουν μόνο οι ΗΠΑ. Στην πραγματικότητα, τόσο η επιλογή των στόχων όσο και η εκτόξευση και καθοδήγηση των πυραύλων γίνεται από Δυτικούς ειδικούς.
Από την άλλη πλευρά, πολιτικά αποτελεί μια κίνηση δέσμευσης και δημιουργίας τετελεσμένων στην επερχόμενη διοίκηση Τραμπ. Όπως είναι γνωστό, ο νέος εκλεγμένος πρόεδρος έχει δεσμευτεί προεκλογικά ότι θα επιβάλει με διαπραγματεύσεις άμεση ειρήνευση στην Ουκρανία – χωρίς βέβαια να εξηγεί πώς ακριβώς θα επιτευχθεί κάτι τέτοιο. Θα ήταν λοιπόν αναμενόμενο να υπάρξει άμεση αντίδραση από την πλευρά Τραμπ, αφού το πράσινο φως από τον Μπάιντεν συνιστά κίνηση που δυσχεραίνει την πολιτική του, και να φορτώσει την ευθύνη των συνεπειών αυτής της ανεξέλεγκτης κλιμάκωσης του πολέμου στην απερχόμενη διοίκηση των ΗΠΑ.
Αντί αυτού, μέχρι στιγμής, έχει επιλέξει μια εκκωφαντική σιωπή. Διότι ούτε οι «αντιδράσεις» περί μη ενημέρωσης ούτε οι δηλώσεις του υιού Τραμπ στέκονται στο ύψος των περιστάσεων. Ορισμένοι υποστηρίζουν ότι ο Τραμπ θα αξιοποιήσει την απόφαση Μπάιντεν μελλοντικά ως διαπραγματευτικό ατού έναντι της Μόσχας για την επιβολή της «ειρήνευσης» που σχεδιάζει. Είναι αδύναμη εξήγηση, επειδή κάτι τέτοιο θα μπορούσε να συμβεί με ταυτόχρονη εκδήλωση της διαφοροποίησής του. Πιο πιθανό είναι να έχουμε πρόωρες ενδείξεις των συνεπειών του βαθύτατου ρήγματος στο εσωτερικό των ΗΠΑ, που όχι μόνο δεν έκλεισε με τις πρόσφατες εκλογές, αλλά θα εκδηλωθεί με εντεινόμενη οξύτητα το επόμενο διάστημα για όλες τις εκφάνσεις των επιλογών Τραμπ. Σε τελευταία ανάλυση, η πολιτική των ΗΠΑ στην παγκόσμια σκακιέρα είναι πολύ σοβαρή υπόθεση ώστε να καθορίζεται από τη ρητορική ενός ανθρώπου, ακόμα και αν είναι ο εκλεγμένος πρόεδρος των ΗΠΑ.
Χαιρετίζει η Ευρωπαϊκή Ένωση!
Οι επικεφαλής της ευρωπαϊκής γραφειοκρατίας, Μπορέλ και φον ντερ Λάιεν, έσπευσαν να χαιρετίσουν την αμερικάνικη απόφαση, σημειώνοντας την πρόθεση της Ε.Ε. «να σταθεί στο πλευρό της Ουκρανίας για όσο χρειαστεί». Αντίστοιχη στάση κρατήθηκε από τη Γαλλία και τη Βρετανία, που άλλωστε είχαν δώσει από καιρό τη δική τους έγκριση στο Κίεβο για αντίστοιχη χρήση των δικών τους οπλικών συστημάτων. Έγκριση χωρίς νόημα όσο οι ΗΠΑ δεν έδιναν την συγκατάθεσή τους…
Η αυτοκτονική στάση των ιθυνόντων της Ευρώπης έχει, σε αυτήν την περίπτωση, την εξήγησή της. Η ρητορική Τραμπ, κυρίως η πρόθεσή του να φορτώσει στην Ευρώπη όχι μόνο τις συνέπειες από τη μέχρι τώρα ρήξη των σχέσεών της με την Ρωσία, αλλά και ολόκληρο το κόστος συνέχισης του πολέμου στην Ουκρανία (ή ακόμα και τη διαχείριση της επόμενης ημέρας), προκαλούσε τρόμο. Το σχέδιο στρατιωτικοποίησης της ευρωπαϊκής οικονομίας και κοινωνίας, όσο και αν κυριαρχεί, δεν παύει να είναι ουτοπικό μπροστά στο ύψος των κεφαλαίων που απαιτεί μια αποκλειστικά ευρωπαϊκή διαχείριση του πολέμου.
Έτσι, η αμερικάνικη κλιμάκωση σήμερα, και τα τετελεσμένα απέναντι στις ασαφώς διακηρυγμένες προθέσεις του Τραμπ, εκλαμβάνονται ως ευκαιρία για τη συνέχιση της κατάστασης ως έχει. Για τους ιθύνοντες της Ε.Ε., δεν υφίσταται καμία ανησυχία για τις συνέπειες της ανεξέλεγκτης κλιμάκωσης του πολέμου!
Σφοδρές αντιδράσεις από τη Ρωσία
Αναμενόμενες ήταν οι αντιδράσεις της Ρωσίας. Ο Πούτιν υπέγραψε εσπευσμένα την αλλαγή του πυρηνικού δόγματος της χώρας του: το νέο δόγμα, ανάμεσα σε άλλα, προβλέπει τη δυνατότητα χρήσης πυρηνικών όπλων στην περίπτωση που η Ρωσία υποστεί ακόμη και συμβατική πυραυλική επίθεση, εάν η τελευταία υποστηρίζεται από πυρηνική δύναμη. Η Ρωσία δεν αρκέστηκε όμως να φωτογραφίσει με ακρίβεια τα όσα συμβαίνουν τώρα στο μέτωπο: σύμφωνα με αναφορές, ως προειδοποιητικό μήνυμα στη Δύση, εκτόξευσε προχθές διηπειρωτικό πύραυλο με συμβατική γόμωση σε ουκρανικό στόχο. Αναμένεται οπωσδήποτε σκληρή κλιμάκωση των πληγμάτων ρωσικών πυραύλων στην Ουκρανία, ως στοιχειώδης αντίδραση στην αβεβαιότητα του μεσοδιαστήματος μέχρι την ορκωμοσία Τραμπ.
Οι δυτικές προκλήσεις στην Ουκρανία στηρίζονται στη βεβαιότητα ότι οι ρωσικές απειλές είναι λόγια χωρίς αντίκρισμα. Φροντίζουν άλλωστε και τα δικά τους πλήγματα να είναι προσεγμένα, δοκιμάζοντας την ανοχή του αντιπάλου. Όλα αυτά όμως δεν είναι παρά παιχνίδια με τη φωτιά. Πρώτον, επειδή οι ανοχές έχουν ένα όριο, που όλο και πιο συχνά ξεπερνιέται, αλλά και επειδή δεν μπορούν να αποκλειστούν ανεξέλεγκτες προκλήσεις ή μεθοδευμένα και μη λάθη. Το διακύβευμα; Η ύπαρξη της ζωής στον πλανήτη. Μέχρι πότε αυτό το παιχνίδι θα είναι ανεκτό;