Εικοσαετής έρευνα Αμερικανών οικονομολόγων από το Πανεπιστήμιο του Μίσιγκαν (των Ρ. Γουίλις και Σ. Ρόβεντερ, New York Times, 13/10) σε Αμερικανούς άνω των 50 ετών έδειξε, λένε τα πορίσματα, ότι οι εργαζόμενοι που βγαίνουν στη σύνταξη νωρίς αποδίδουν λιγότερο στα τεστ μνήμης. Ειδικά μειωμένη ικανότητα έχουν όσοι βγαίνουν στη σύνταξη ανάμεσα στα 60-64 χρόνια τους. Ανάλογες έρευνες γίνονται στην Ευρώπη και σύντομα θα ακολουθήσουν στην Κίνα, την Ινδία, την Ιαπωνία και τη Λ. Αμερική.
Το συμπέρασμα; Όπως τονίζει ένας εκ των ερευνητών, ο Ρ. Γουίλις, «υπάρχουν αποδείξεις ότι είναι σημαντικό να έχει κανείς λόγο να σηκώνεται το πρωί, να συνδιαλέγεται με άλλα άτομα, να έχει κατά νου ότι πρέπει να είναι ευπαρουσίαστος και αξιόπιστος. Αξίες που έχουν άμεση συνάφεια με το εργασιακό περιβάλλον».
Πέρα από το οφθαλμοφανές –το χρόνο έναρξης και διεξαγωγής της έρευνας, αλλά και δημοσίευσης των αποτελεσμάτων της, στο ζενίθ του νεοφιλελευθερισμού και της κατάλυσης όλων των εργασιακών και ασφαλιστικών δικαιωμάτων, που φανερώνουν ένα θεματικό συντονισμό των επιστημόνων με τις κυρίαρχες πολιτικές– εκείνο που κάνει τη μεγαλύτερη εντύπωση είναι το ό,τι η έρευνα περιορίζει το ενδιαφέρον για τη ζωή μονοδιάστατα στην εργασία, στο είδος της εργασίας που προσφέρεται στον καπιταλισμό, που είναι αγώνας δρόμου για την επιβίωση σε ένα άκρως ανταγωνιστικό περιβάλλον μειούμενων θέσεων εργασίας, που συντρίβει την προσωπικότητα και τις κοινωνικές σχέσεις. Στην προβληματική των ερευνητών –είναι τυχαίο;– απουσιάζει η χαρά, η ικανοποίηση, η ανάπτυξη ικανοτήτων και ταλέντων, που συνδέονται με ασχολίες όπως η απόλαυση της φύσης, η προσφορά κοινωνικού έργου, η επαφή με τις τέχνες, το διάβασμα, ο στοχασμός, η κοινωνική συναναστροφή, η οικογένεια. Το μοντέλο που προσφέρουν είναι από τη γραμμή παραγωγής στην εντατική με ισχυρή μνήμη.
Σε μια περίοδο που 210 εκατομμύρια άνθρωποι παραγωγικής ηλικίας και όχι 60άρηδες είναι άνεργοι και σε όλες τις χώρες οι κυβερνήσεις εφαρμόζουν την αύξηση του ορίου συνταξιοδότησης, τι μπορεί να πει κανείς για επιστήμονες που εμμέσως συνιστούν σε ανθρώπους που έχουν εργαστεί 40 χρόνια να δουλεύουν μέχρι τα εβδομήντα τους;
Το ζήτημα εδώ δεν είναι μια θεωρία συνωμοσίας: πάρτε χρήματα να κάνετε αυτή την έρευνα και φροντίστε τα αποτελέσματα να είναι αποδεκτά. Είναι ότι η ιδεολογική και οικονομική εξάρτηση του ακαδημαϊκού χώρου περιορίζει τον ορίζοντα στα όρια της υπάρχουσας οργάνωσης παραγωγής και κοινωνικών σχέσεων. Από εκεί και πέρα τα πράγματα παίρνουν τον επιθυμητό δρόμο και με τη σφραγίδα της επιστημονικής τεκμηρίωσης. Από την εποχή του Διαφωτισμού, η επιστήμη συνδέθηκε με την κοινωνική απελευθέρωση, αλλά στην πορεία του 20ού αιώνα φάνηκε ότι αυτό το κοινωνικό αγαθό το έπνιξαν στην κούνια: ο λόγος έγινε εργαλειακός και αυτό οδήγησε σε επιστήμονες πολύ αποτελεσματικούς, αλλά βυθισμένους στο ηθικό κενό.
Mα. N.
Πέρα από το οφθαλμοφανές –το χρόνο έναρξης και διεξαγωγής της έρευνας, αλλά και δημοσίευσης των αποτελεσμάτων της, στο ζενίθ του νεοφιλελευθερισμού και της κατάλυσης όλων των εργασιακών και ασφαλιστικών δικαιωμάτων, που φανερώνουν ένα θεματικό συντονισμό των επιστημόνων με τις κυρίαρχες πολιτικές– εκείνο που κάνει τη μεγαλύτερη εντύπωση είναι το ό,τι η έρευνα περιορίζει το ενδιαφέρον για τη ζωή μονοδιάστατα στην εργασία, στο είδος της εργασίας που προσφέρεται στον καπιταλισμό, που είναι αγώνας δρόμου για την επιβίωση σε ένα άκρως ανταγωνιστικό περιβάλλον μειούμενων θέσεων εργασίας, που συντρίβει την προσωπικότητα και τις κοινωνικές σχέσεις. Στην προβληματική των ερευνητών –είναι τυχαίο;– απουσιάζει η χαρά, η ικανοποίηση, η ανάπτυξη ικανοτήτων και ταλέντων, που συνδέονται με ασχολίες όπως η απόλαυση της φύσης, η προσφορά κοινωνικού έργου, η επαφή με τις τέχνες, το διάβασμα, ο στοχασμός, η κοινωνική συναναστροφή, η οικογένεια. Το μοντέλο που προσφέρουν είναι από τη γραμμή παραγωγής στην εντατική με ισχυρή μνήμη.
Σε μια περίοδο που 210 εκατομμύρια άνθρωποι παραγωγικής ηλικίας και όχι 60άρηδες είναι άνεργοι και σε όλες τις χώρες οι κυβερνήσεις εφαρμόζουν την αύξηση του ορίου συνταξιοδότησης, τι μπορεί να πει κανείς για επιστήμονες που εμμέσως συνιστούν σε ανθρώπους που έχουν εργαστεί 40 χρόνια να δουλεύουν μέχρι τα εβδομήντα τους;
Το ζήτημα εδώ δεν είναι μια θεωρία συνωμοσίας: πάρτε χρήματα να κάνετε αυτή την έρευνα και φροντίστε τα αποτελέσματα να είναι αποδεκτά. Είναι ότι η ιδεολογική και οικονομική εξάρτηση του ακαδημαϊκού χώρου περιορίζει τον ορίζοντα στα όρια της υπάρχουσας οργάνωσης παραγωγής και κοινωνικών σχέσεων. Από εκεί και πέρα τα πράγματα παίρνουν τον επιθυμητό δρόμο και με τη σφραγίδα της επιστημονικής τεκμηρίωσης. Από την εποχή του Διαφωτισμού, η επιστήμη συνδέθηκε με την κοινωνική απελευθέρωση, αλλά στην πορεία του 20ού αιώνα φάνηκε ότι αυτό το κοινωνικό αγαθό το έπνιξαν στην κούνια: ο λόγος έγινε εργαλειακός και αυτό οδήγησε σε επιστήμονες πολύ αποτελεσματικούς, αλλά βυθισμένους στο ηθικό κενό.
Mα. N.
Σχόλια
