Της Νάντιας Βαλαβάνη. Σε κείμενα ποικίλης ύλης κατονομάζεται η ασπρόμαυρη φωτογραφία που «έδωσε» το βασικό εικαστικό σήμα της προεκλογικής καμπάνιας της «Ελεύθερης Αττικής»: Το παιδί, η θάλασσα και η πέτρα. Αντίθετα, όμως, με ό,τι συμβαίνει με τα έργα τέχνης, σχεδόν σε κανένα απ’ αυτά δεν κατονομάζεται ο δημιουργός της: Σαν να είναι έργο αγνώστου ή συλλογικό ή σαν να πρόκειται για έργο τόσο γνωστό, που ανήκει αυταπόδεικτα στην παγκόσμια κληρονομιά.
Επειδή, όμως, κανένα από τα παραπάνω ενδεχόμενα δεν είναι σωστό στην περίπτωσή μας και οι καλλιτέχνες, ιδιαίτερα όταν αφιερώνουν δωρεάν τα έργα και τις δραστηριότητες τους σε μια συλλογική προσπάθεια, το μόνο που περιμένουν είναι αυτή η αναγνώριση, αισθάνομαι την ανάγκη να κατονομάσω το δημιουργό της φωτογραφίας: Είναι ο οικονομολόγος Περικλής Αντωνίου, που ασχολείται εδώ και δεκαετίες με την καλλιτεχνική φωτογραφία, αφιερώνοντας, σχεδόν καθ’ ολοκληρία, δωρεάν τους καρπούς της φωτογραφικής του τέχνης σε συλλογικές προσπάθειες. Είτε πρόκειται για τη μονογραφία του Βλέμματα μοναξιάς με φωτογραφίες από τους πολέμους στα Βαλκάνια (κυκλοφόρησε από το «Καραβάνι Αλληλεγγύης») είτε για την περυσινή έκθεση φωτογραφίας από κοινού με τον φωτορεπόρτερ της Ελευθεροτυπίας Σπύρο Τσακίρη για την καθημερινή ζωή στα ερείπια της Γάζας, μετά απ’ την επιδρομή του Ισραήλ (συνόδευαν την πρώτη αποστολή, και πάλι του «Καραβανιού», που μπόρεσε να σπάσει τον αποκλεισμό μέσω Αιγύπτου).
Επίσης, ελάχιστα συνειδητοποιήθηκε από τα «λιτά» δημοσιεύματα του Τύπου ότι ο Αντωνίου, πέρυσι το Πάσχα, παραλίγο να γίνει «μάρτυρας» της τέχνης του πηγαίνοντας φυλακή. Όχι στα ματωμένα Βαλκάνια ή τη Γάζα, αλλά στο σύγχρονο Λονδίνο με τον πλέον σύγχρονο τρόπο. Φωτογραφίζοντας σκηνές πλήθους μέσα στο μετρό της βρετανικής μητρόπολης, βρέθηκε (μετά από καταγγελία «αγανακτισμένου» πολίτη, που θεώρησε ότι προσβάλλεται η ιδιωτικότητά του) κρατούμενος της Μητροπολιτικής Αστυνομίας: Mετά από πολύωρη ανάκριση, διανυκτέρευσε σε κελί και οδηγήθηκε σιδηροδέσμιος στο Αυτόφωρο. Ακόμα λιγότερο γνωστό είναι ότι ο Περικλής αθωώθηκε σε ρητή δικάσιμη, μετά και από κινητοποίηση Βρετανών καλλιτεχνών και θεωρητικών της φωτογραφίας, που μπορεί να μην ήξεραν τη δουλειά του, είχαν όμως διαγνώσει σωστά τον κίνδυνο με μια δικαστική απόφαση (στο αγγλοσαξωνικό Δίκαιο η απόφαση δημιουργεί Δίκαιο!) να μπει τέρμα στη «φωτογραφία του δρόμου»: Την πιο σημαντική, ίσως, κληρονομιά μιας ανατρεπτικής φωτογραφικής τέχνης του 20ου αιώνα. Και, ω! η ειρωνεία της ιστορίας, αυτά στο Λονδίνο, όπου ο «Μεγάλος Αδερφός» φωτογραφίζει κάθε πολίτη χωρίς την άδειά του, καθημερινά, κατά μ.ο. 300 φορές… Ακόμα λιγότερο γνωστό είναι ότι την παραμονή της δίκης του στο Λονδίνο, έξω απ’ τη Βρετανική Πρεσβεία στην Αθήνα βρέθηκαν 100 (άγνωστοι του) διαμαρτυρόμενοι Έλληνες φωτογράφοι.
Η φωτογραφία Το παιδί, η θάλασσα και η πέτρα πρωτοεκτέθηκε σε ατομική έκθεση του Αντωνίου με τίτλο Τ’ ασήμαντα, τον Μάιο 2010. Όταν ένα αντίγραφό της βρέθηκε κρεμασμένο σπίτι μου, η κόρη μου, 22χρονη φοιτήτρια της Σχολής Καλών Τεχνών, προφανώς θεωρώντας την κάθε άλλο παρά ασήμαντη, μου είπε ότι θα πρέπει να κατεβάσουμε οτιδήποτε άλλο από τους τοίχους, καθώς αυτή η φωτογραφία τα λέει όλα… Η ασπρόμαυρη εκδοχή του σήματος της «Ελεύθερης Αττικής» με συγκινεί αφάνταστα: Σαν μια ενότητα, αισθητικά και νοηματοδοτικά. Στη φωτογραφία το μικρό παιδί σε μια απέραντη, άδεια αμμουδιά πετάει μια πέτρα – όχι στο ήλιο (όπως σε κάποιες γραφιστικές εκδοχές της στα υλικά μας) αλλά στον άδειο και απέραντο ορίζοντα: Μια πρόκληση σε ένα άγνωστο μέλλον από ένα παιδί που φαίνεται να πιστεύει στην ακαταμάχητη δύναμη και δυνατότητα της πράξης του με την ακλόνητη βεβαιότητα ενός εφτάχρονου: Δεν υπάρχει περίπτωση αυτό το μέλλον να μην του ανήκει. Ένα παιδί που μέσα απ’ το λογότυπο της «Ελεύθερης Αττικής» αυτούς τους δύσκολους καιρούς, όταν επιχειρούν να μας προετοιμάσουν για μία τουλάχιστο γενιά «χαμένη», γίνεται δικό μας παιδί-πρόκληση, ευχή, ελπίδα, αγώνας και προσδοκία για το αύριο.
Αυτές τις μέρες ο Περικλής Αντωνίου, που είναι υποψήφιος στον Κεντρικό Τομέα, κυκλοφορεί 7 μέρες τη βδομάδα, ένας ανάμεσα σε μια εξαιρετική ομάδα συντρόφων ή φίλων καλλιτεχνών και τεχνικών εθελοντών, που μ’ ένα εξαντλητικό πρόγραμμα ταξιδεύουν ως «πλήρωμα» στο φορτηγάκι της «Ελεύθερης Αττικής». Ένα φορτηγάκι που μοιράζει τα υλικά μας και, χάρη στην επίσης πλήρως εθελοντική συμμετοχή δεκάδων καλλιτεχνών, δημιουργεί μουσικοθεατρικά γεγονότα από τη μια μέχρι την άλλη άκρη του Λεκανοπέδιου. Ο Περικλής δεν πρόκειται να κάνει οποιαδήποτε «προσωπική» προεκλογική εκστρατεία, ενώ η ομάδα στο φορτηγάκι διεξάγει μια απ’ τις βασικότερες μορφές της προεκλογικής καμπάνιας για εμάς όλους – και για τους 145 υποψήφιους της «Ελεύθερης Αττικής». Θα μας τιμούσε αυτό να το θυμόμαστε.
Επίσης, ελάχιστα συνειδητοποιήθηκε από τα «λιτά» δημοσιεύματα του Τύπου ότι ο Αντωνίου, πέρυσι το Πάσχα, παραλίγο να γίνει «μάρτυρας» της τέχνης του πηγαίνοντας φυλακή. Όχι στα ματωμένα Βαλκάνια ή τη Γάζα, αλλά στο σύγχρονο Λονδίνο με τον πλέον σύγχρονο τρόπο. Φωτογραφίζοντας σκηνές πλήθους μέσα στο μετρό της βρετανικής μητρόπολης, βρέθηκε (μετά από καταγγελία «αγανακτισμένου» πολίτη, που θεώρησε ότι προσβάλλεται η ιδιωτικότητά του) κρατούμενος της Μητροπολιτικής Αστυνομίας: Mετά από πολύωρη ανάκριση, διανυκτέρευσε σε κελί και οδηγήθηκε σιδηροδέσμιος στο Αυτόφωρο. Ακόμα λιγότερο γνωστό είναι ότι ο Περικλής αθωώθηκε σε ρητή δικάσιμη, μετά και από κινητοποίηση Βρετανών καλλιτεχνών και θεωρητικών της φωτογραφίας, που μπορεί να μην ήξεραν τη δουλειά του, είχαν όμως διαγνώσει σωστά τον κίνδυνο με μια δικαστική απόφαση (στο αγγλοσαξωνικό Δίκαιο η απόφαση δημιουργεί Δίκαιο!) να μπει τέρμα στη «φωτογραφία του δρόμου»: Την πιο σημαντική, ίσως, κληρονομιά μιας ανατρεπτικής φωτογραφικής τέχνης του 20ου αιώνα. Και, ω! η ειρωνεία της ιστορίας, αυτά στο Λονδίνο, όπου ο «Μεγάλος Αδερφός» φωτογραφίζει κάθε πολίτη χωρίς την άδειά του, καθημερινά, κατά μ.ο. 300 φορές… Ακόμα λιγότερο γνωστό είναι ότι την παραμονή της δίκης του στο Λονδίνο, έξω απ’ τη Βρετανική Πρεσβεία στην Αθήνα βρέθηκαν 100 (άγνωστοι του) διαμαρτυρόμενοι Έλληνες φωτογράφοι.
Η φωτογραφία Το παιδί, η θάλασσα και η πέτρα πρωτοεκτέθηκε σε ατομική έκθεση του Αντωνίου με τίτλο Τ’ ασήμαντα, τον Μάιο 2010. Όταν ένα αντίγραφό της βρέθηκε κρεμασμένο σπίτι μου, η κόρη μου, 22χρονη φοιτήτρια της Σχολής Καλών Τεχνών, προφανώς θεωρώντας την κάθε άλλο παρά ασήμαντη, μου είπε ότι θα πρέπει να κατεβάσουμε οτιδήποτε άλλο από τους τοίχους, καθώς αυτή η φωτογραφία τα λέει όλα… Η ασπρόμαυρη εκδοχή του σήματος της «Ελεύθερης Αττικής» με συγκινεί αφάνταστα: Σαν μια ενότητα, αισθητικά και νοηματοδοτικά. Στη φωτογραφία το μικρό παιδί σε μια απέραντη, άδεια αμμουδιά πετάει μια πέτρα – όχι στο ήλιο (όπως σε κάποιες γραφιστικές εκδοχές της στα υλικά μας) αλλά στον άδειο και απέραντο ορίζοντα: Μια πρόκληση σε ένα άγνωστο μέλλον από ένα παιδί που φαίνεται να πιστεύει στην ακαταμάχητη δύναμη και δυνατότητα της πράξης του με την ακλόνητη βεβαιότητα ενός εφτάχρονου: Δεν υπάρχει περίπτωση αυτό το μέλλον να μην του ανήκει. Ένα παιδί που μέσα απ’ το λογότυπο της «Ελεύθερης Αττικής» αυτούς τους δύσκολους καιρούς, όταν επιχειρούν να μας προετοιμάσουν για μία τουλάχιστο γενιά «χαμένη», γίνεται δικό μας παιδί-πρόκληση, ευχή, ελπίδα, αγώνας και προσδοκία για το αύριο.
Αυτές τις μέρες ο Περικλής Αντωνίου, που είναι υποψήφιος στον Κεντρικό Τομέα, κυκλοφορεί 7 μέρες τη βδομάδα, ένας ανάμεσα σε μια εξαιρετική ομάδα συντρόφων ή φίλων καλλιτεχνών και τεχνικών εθελοντών, που μ’ ένα εξαντλητικό πρόγραμμα ταξιδεύουν ως «πλήρωμα» στο φορτηγάκι της «Ελεύθερης Αττικής». Ένα φορτηγάκι που μοιράζει τα υλικά μας και, χάρη στην επίσης πλήρως εθελοντική συμμετοχή δεκάδων καλλιτεχνών, δημιουργεί μουσικοθεατρικά γεγονότα από τη μια μέχρι την άλλη άκρη του Λεκανοπέδιου. Ο Περικλής δεν πρόκειται να κάνει οποιαδήποτε «προσωπική» προεκλογική εκστρατεία, ενώ η ομάδα στο φορτηγάκι διεξάγει μια απ’ τις βασικότερες μορφές της προεκλογικής καμπάνιας για εμάς όλους – και για τους 145 υποψήφιους της «Ελεύθερης Αττικής». Θα μας τιμούσε αυτό να το θυμόμαστε.
* Η Νάντια Βαλαβάνη είναι υποψήφια αντιπεριφερειάρχης Νοτίων Προαστίων της Ελεύθερης Αττικής
Σχόλια
