Σοβαρές οι συνέπειες στην υγεία των πολιτών από την ηλεκτρομαγνητική ακτινοβολία. του Ντίνου Παντελίδη *
Στα μέσα του Δεκέμβρη παρουσιάστηκε στο Περιφερειακό Συμβούλιο Κεντρικής Μακεδονίας έρευνα του ΤΕΙ Θεσσαλονίκης για τις κεραίες κινητής τηλεφωνίας που είναι εγκατεστημένες κοντά σε σχολεία. Η παρουσίαση απέδειξε ότι «οι κεραίες εκπέμπουν στα θεσπισμένα όρια» και άρα… όλα καλά. Καμία απολύτως αναφορά στο τι ακριβώς αναφέρονται οι μετρήσεις ή ποιες οι συνέπειες στην υγεία μας.
Όμως γνωρίζουμε πλέον πως τα όρια έκθεσης του οργανισμού στην ηλεκτρομαγνητική ακτινοβολία (ΗΜΑ) δεν είναι όρια ασφάλειας, αλλά όρια επικινδυνότητας. Τα όρια δεν λαμβάνουν υπόψη τις επιπτώσεις στην υγεία που έχουν οι μη θερμικές επιδράσεις της ΗΜΑ. Σύγχρονες έρευνες αποκάλυψαν ενδείξεις ότι και η μη ιονίζουσα ακτινοβολία δρα προσθετικά, όπως και η ιονίζουσα (ραδιενέργεια).
«Είναι δύσκολο να οριστεί κατώτατο όριο ασφαλούς ισχύος εκπομπής ακτινοβολίας […] Η περιοχή εκπομπής συχνοτήτων τους βρίσκεται σε συντονισμό με την ενέργεια περιστροφής των βάσεων του DNA, με αποτέλεσμα την πιθανή θραύση χημικών δεσμών και την επακόλουθη καταστροφή του» σημειώνει ο Δρ. Α.Κεφαλάς (Εθνικό Ίδρυμα Ερευνών, Ινστιτούτο Θεωρητικής κ Φυσικής Χημείας).
Στην παρουσίαση των αποτελεσμάτων ασκήθηκε κριτική από το σύνολο των παρατάξεων και αναφορές για τις συνέπειες της ΗΜΑ που εκπέμπουν οι κεραίες. Από την πλευρά της πλειοψηφούσας παράταξης και της παράταξης της αξιωματικής αντιπολίτευσης περίσσεψε η ευαισθησία, απουσίασε όμως παντελώς η αποφασιστικότητα για την ανάγκη να προστατευτούν οι κάτοικοι, με αποτέλεσμα η όποια συζήτηση να παραπεμφθεί στο απώτερο μέλλον παρά την πρόταση –συνολικά των αριστερών παρατάξεων– να πάρει απόφαση η Περιφέρεια για το συγκεκριμένο ζήτημα. Μόνο για μια παράνομη κεραία στην Αγία Τριάδα φάνηκε να δείχνουν κάποιο ενδιαφέρον, ίσως επειδή για τη λειτουργία της έχουν και οι ίδιοι κάποια ευθύνη.
Στην παρουσίαση αυτή συμμετείχαμε και μέλη από τις κινήσεις Αγίας Τριάδος, Ευόσμου, Συκεών και κέντρου Θεσσαλονίκης (ενημερωμένοι από τον εκπρόσωπο της Ριζοσπαστικής Αριστερής Ενότητας, Γιώργο Θεοδωρόπουλο) και καταθέσαμε τις δικές μας προτάσεις.
Όμως γνωρίζουμε πλέον πως τα όρια έκθεσης του οργανισμού στην ηλεκτρομαγνητική ακτινοβολία (ΗΜΑ) δεν είναι όρια ασφάλειας, αλλά όρια επικινδυνότητας. Τα όρια δεν λαμβάνουν υπόψη τις επιπτώσεις στην υγεία που έχουν οι μη θερμικές επιδράσεις της ΗΜΑ. Σύγχρονες έρευνες αποκάλυψαν ενδείξεις ότι και η μη ιονίζουσα ακτινοβολία δρα προσθετικά, όπως και η ιονίζουσα (ραδιενέργεια).
«Είναι δύσκολο να οριστεί κατώτατο όριο ασφαλούς ισχύος εκπομπής ακτινοβολίας […] Η περιοχή εκπομπής συχνοτήτων τους βρίσκεται σε συντονισμό με την ενέργεια περιστροφής των βάσεων του DNA, με αποτέλεσμα την πιθανή θραύση χημικών δεσμών και την επακόλουθη καταστροφή του» σημειώνει ο Δρ. Α.Κεφαλάς (Εθνικό Ίδρυμα Ερευνών, Ινστιτούτο Θεωρητικής κ Φυσικής Χημείας).
Στην παρουσίαση των αποτελεσμάτων ασκήθηκε κριτική από το σύνολο των παρατάξεων και αναφορές για τις συνέπειες της ΗΜΑ που εκπέμπουν οι κεραίες. Από την πλευρά της πλειοψηφούσας παράταξης και της παράταξης της αξιωματικής αντιπολίτευσης περίσσεψε η ευαισθησία, απουσίασε όμως παντελώς η αποφασιστικότητα για την ανάγκη να προστατευτούν οι κάτοικοι, με αποτέλεσμα η όποια συζήτηση να παραπεμφθεί στο απώτερο μέλλον παρά την πρόταση –συνολικά των αριστερών παρατάξεων– να πάρει απόφαση η Περιφέρεια για το συγκεκριμένο ζήτημα. Μόνο για μια παράνομη κεραία στην Αγία Τριάδα φάνηκε να δείχνουν κάποιο ενδιαφέρον, ίσως επειδή για τη λειτουργία της έχουν και οι ίδιοι κάποια ευθύνη.
Στην παρουσίαση αυτή συμμετείχαμε και μέλη από τις κινήσεις Αγίας Τριάδος, Ευόσμου, Συκεών και κέντρου Θεσσαλονίκης (ενημερωμένοι από τον εκπρόσωπο της Ριζοσπαστικής Αριστερής Ενότητας, Γιώργο Θεοδωρόπουλο) και καταθέσαμε τις δικές μας προτάσεις.
Ποιο είναι το θεσπισμένο πλαίσιο;
Ο Ν. 3431 (3 Φεβρουαρίου 2006) «Περί Ηλεκτρονικών Επικοινωνιών και άλλες διατάξεις», στο άρθρο 31, «Ρυθμίσεις σχετικά με την εγκατάσταση κεραιών», στην παρ.10 αναφέρει: «Σε περίπτωση εγκατάστασης κατασκευής κεραίας σε απόσταση μέχρι 300 μέτρων από την περίμετρο κτιριακών εγκαταστάσεων βρεφονηπιακών σταθμών, σχολείων, γηροκομείων και νοσοκομείων, τα όρια έκθεσης του κοινού απαγορεύεται να υπερβαίνουν το 60% των τιμών…». Ουσιαστικά δίνει το δικαίωμα στις εταιρίες κινητής τηλεφωνίας να εγκαθιστούν κεραίες όπου θέλουν αρκεί να… μειώσουν τα ανώτατα όρια επιτρεπόμενης ακτινοβόλησης των κατοίκων κατά ένα ποσοστό. Φυσικά, πουθενά στο νόμο δεν προβλέπεται έγκριση για τοποθέτηση κεραίας από τις τοπικές κοινωνίες και έλεγχος για τη λειτουργία τους.
Αυτό το εκμεταλλεύονται διάφοροι επιτήδειοι ιδιοκτήτες που ενοικιάζουν ταράτσες στις εταιρίες, έναντι υψηλής αμοιβής, αδιαφορώντας για τις συνέπειες της επίδρασης της ΗΜΑ στους γειτόνους τους. Έτσι, παντού πλέον έχουμε κεραίες δίπλα σε βρεφονηπιακούς σταθμούς, σχολεία, παιδικές χαρές, πλατείες, γηροκομεία και νοσοκομεία. Τα ίδια παιδιά που ακτινοβολούνται από την κεραία που είναι εγκατεστημένη κοντά στο σχολείο τους, ακτινοβολούνται και το υπόλοιπο της ημέρας γιατί το σπίτι τους βρίσκεται κι αυτό κοντά στο σχολείο και άρα στην κεραία. Ζουν ως πειραματόζωα –μαζί με τα υπόλοιπα μέλη των οικογενειών τους– μέσα στο ηλεκτρομαγνητικό πεδίο και ακτινοβολούνται 24 ώρες το 24άωρο.
Η επιβολή των εταιριών κινητής τηλεφωνίας πάνω στην πολιτική ηγεσία αποκαλύπτεται και από την υπουργική απόφαση που είναι δημοσιευμένη στην εφημερίδα της κυβέρνησης (φύλλο 1150, 25/8/2006) και τίτλο «Καθορισμός κριτηρίων καταλληλότητας και επιλογής χώρων, για την ανέγερση διδακτηρίων καθώς και χώρων μετά κτιρίων κατάλληλων για στέγαση Σχολικών Μονάδων». Στην παρ.3 για τις ασύμβατες χρήσεις, αναφέρεται: «Ο προτεινόμενος χώρος επιβάλλεται να βρίσκεται σε απόσταση 500 μέτρων από χώρους ή λειτουργίες, που αποτελούν εστίες ηχορύπανσης, ατμοσφαιρικής ρύπανσης, επικίνδυνης ηλεκτρομαγνητικής ακτινοβολίας, πυρκαγιάς, εκρήξεων και λοιπών μολύνσεων, ώστε να αποτρέπονται οι ενδεχόμενοι κίνδυνοι που απορρέουν από τη γειτνίαση…».
Υποχρεώνονται δηλαδή οι υπηρεσίες του δημοσίου να βρίσκουν χώρους για να χτίσουν τα σχολεία 500 μέτρα μακριά από τις κεραίες, ώστε να μην έχουν τα παιδιά συνέπειες από την ΗΜΑ, αντί να καθοριστεί τουλάχιστον το αντίθετο, δηλαδή να τοποθετούνται κεραίες 500 μέτρα μακριά από τα σχολεία, παιδικές χαρές, νοσοκομεία κλπ ή να απομακρύνονται κατά 500 μέτρα από χώρο που πρόκειται να χτιστεί σχολείο.
Στα χρόνια που πέρασαν, παντού στη χώρα, Πρωτοβουλίες Κατοίκων ανέδειξαν τα προβλήματα των επιπτώσεων της ΗΜΑ στην υγεία μας. Τα κινήματα αυτά με αυτοοργάνωση, με ενημερώσεις στις γειτονιές, με δικαστικούς αγώνες και έμπρακτες μορφές αντίδρασης –όπως αποξηλώσεις κεραιών– έδωσαν και εξακολουθούν να δίνουν τη μάχη για την προστασία της υγείας ενάντια στα κέρδη των εταιριών κινητής τηλεφωνίας. Σε ελάχιστες περιπτώσεις οι κινήσεις αυτές είχαν τη στήριξη των δημοτικών αρχών. Είναι γνωστό εξάλλου πως οι εταιρίες «σπρώχνουν» πολλά χρήματα σε κάθε κατεύθυνση (διαφημίσεις σε ΜΜΕ και περιοδικά των δήμων, φιλανθρωπικές χορηγίες κλπ) για την προβολή τους. Χαρακτηριστική περίπτωση είναι η διαφήμιση εταιρίας, η γνωστή και ως «αγαπούλα πούλα», που πίσω από τις διάφορες χαριτωμενιές της κρύβει μέχρι εξαφανίσεως το πρόβλημα της ΗΜΑ.
Ορισμένοι δικαστικοί αγώνες έχουν φέρει θετικά αποτελέσματα. Όμως αυτά αφορούν στην πλειοψηφία τους κεραίες που στήθηκαν παράνομα. Έχουμε δηλαδή το φαινόμενο να διαχωρίζεται η ακτινοβόλησή μας σε νόμιμη και παράνομη! Από την άλλη πλευρά, οι έμπρακτες μορφές αντίδρασης αντιμετωπίστηκαν με αστυνομική καταστολή και, από την πλευρά των ιδιοκτητών χώρων όπου τοποθετήθηκαν κεραίες –με την καθοδήγηση πάντοτε των εταιριών–, με μηνύσεις σε βάρος των μελών των κινήσεων. Η μήνυση σε βάρος μου από ιδιοκτήτη κεραίας στις Συκιές, με στόχο την αποδόμησή μου ως εκπαιδευτικού, αποτελεί μία από τις πολλές τέτοιες περιπτώσεις.
Ο Ν. 3431 (3 Φεβρουαρίου 2006) «Περί Ηλεκτρονικών Επικοινωνιών και άλλες διατάξεις», στο άρθρο 31, «Ρυθμίσεις σχετικά με την εγκατάσταση κεραιών», στην παρ.10 αναφέρει: «Σε περίπτωση εγκατάστασης κατασκευής κεραίας σε απόσταση μέχρι 300 μέτρων από την περίμετρο κτιριακών εγκαταστάσεων βρεφονηπιακών σταθμών, σχολείων, γηροκομείων και νοσοκομείων, τα όρια έκθεσης του κοινού απαγορεύεται να υπερβαίνουν το 60% των τιμών…». Ουσιαστικά δίνει το δικαίωμα στις εταιρίες κινητής τηλεφωνίας να εγκαθιστούν κεραίες όπου θέλουν αρκεί να… μειώσουν τα ανώτατα όρια επιτρεπόμενης ακτινοβόλησης των κατοίκων κατά ένα ποσοστό. Φυσικά, πουθενά στο νόμο δεν προβλέπεται έγκριση για τοποθέτηση κεραίας από τις τοπικές κοινωνίες και έλεγχος για τη λειτουργία τους.
Αυτό το εκμεταλλεύονται διάφοροι επιτήδειοι ιδιοκτήτες που ενοικιάζουν ταράτσες στις εταιρίες, έναντι υψηλής αμοιβής, αδιαφορώντας για τις συνέπειες της επίδρασης της ΗΜΑ στους γειτόνους τους. Έτσι, παντού πλέον έχουμε κεραίες δίπλα σε βρεφονηπιακούς σταθμούς, σχολεία, παιδικές χαρές, πλατείες, γηροκομεία και νοσοκομεία. Τα ίδια παιδιά που ακτινοβολούνται από την κεραία που είναι εγκατεστημένη κοντά στο σχολείο τους, ακτινοβολούνται και το υπόλοιπο της ημέρας γιατί το σπίτι τους βρίσκεται κι αυτό κοντά στο σχολείο και άρα στην κεραία. Ζουν ως πειραματόζωα –μαζί με τα υπόλοιπα μέλη των οικογενειών τους– μέσα στο ηλεκτρομαγνητικό πεδίο και ακτινοβολούνται 24 ώρες το 24άωρο.
Η επιβολή των εταιριών κινητής τηλεφωνίας πάνω στην πολιτική ηγεσία αποκαλύπτεται και από την υπουργική απόφαση που είναι δημοσιευμένη στην εφημερίδα της κυβέρνησης (φύλλο 1150, 25/8/2006) και τίτλο «Καθορισμός κριτηρίων καταλληλότητας και επιλογής χώρων, για την ανέγερση διδακτηρίων καθώς και χώρων μετά κτιρίων κατάλληλων για στέγαση Σχολικών Μονάδων». Στην παρ.3 για τις ασύμβατες χρήσεις, αναφέρεται: «Ο προτεινόμενος χώρος επιβάλλεται να βρίσκεται σε απόσταση 500 μέτρων από χώρους ή λειτουργίες, που αποτελούν εστίες ηχορύπανσης, ατμοσφαιρικής ρύπανσης, επικίνδυνης ηλεκτρομαγνητικής ακτινοβολίας, πυρκαγιάς, εκρήξεων και λοιπών μολύνσεων, ώστε να αποτρέπονται οι ενδεχόμενοι κίνδυνοι που απορρέουν από τη γειτνίαση…».
Υποχρεώνονται δηλαδή οι υπηρεσίες του δημοσίου να βρίσκουν χώρους για να χτίσουν τα σχολεία 500 μέτρα μακριά από τις κεραίες, ώστε να μην έχουν τα παιδιά συνέπειες από την ΗΜΑ, αντί να καθοριστεί τουλάχιστον το αντίθετο, δηλαδή να τοποθετούνται κεραίες 500 μέτρα μακριά από τα σχολεία, παιδικές χαρές, νοσοκομεία κλπ ή να απομακρύνονται κατά 500 μέτρα από χώρο που πρόκειται να χτιστεί σχολείο.
Στα χρόνια που πέρασαν, παντού στη χώρα, Πρωτοβουλίες Κατοίκων ανέδειξαν τα προβλήματα των επιπτώσεων της ΗΜΑ στην υγεία μας. Τα κινήματα αυτά με αυτοοργάνωση, με ενημερώσεις στις γειτονιές, με δικαστικούς αγώνες και έμπρακτες μορφές αντίδρασης –όπως αποξηλώσεις κεραιών– έδωσαν και εξακολουθούν να δίνουν τη μάχη για την προστασία της υγείας ενάντια στα κέρδη των εταιριών κινητής τηλεφωνίας. Σε ελάχιστες περιπτώσεις οι κινήσεις αυτές είχαν τη στήριξη των δημοτικών αρχών. Είναι γνωστό εξάλλου πως οι εταιρίες «σπρώχνουν» πολλά χρήματα σε κάθε κατεύθυνση (διαφημίσεις σε ΜΜΕ και περιοδικά των δήμων, φιλανθρωπικές χορηγίες κλπ) για την προβολή τους. Χαρακτηριστική περίπτωση είναι η διαφήμιση εταιρίας, η γνωστή και ως «αγαπούλα πούλα», που πίσω από τις διάφορες χαριτωμενιές της κρύβει μέχρι εξαφανίσεως το πρόβλημα της ΗΜΑ.
Ορισμένοι δικαστικοί αγώνες έχουν φέρει θετικά αποτελέσματα. Όμως αυτά αφορούν στην πλειοψηφία τους κεραίες που στήθηκαν παράνομα. Έχουμε δηλαδή το φαινόμενο να διαχωρίζεται η ακτινοβόλησή μας σε νόμιμη και παράνομη! Από την άλλη πλευρά, οι έμπρακτες μορφές αντίδρασης αντιμετωπίστηκαν με αστυνομική καταστολή και, από την πλευρά των ιδιοκτητών χώρων όπου τοποθετήθηκαν κεραίες –με την καθοδήγηση πάντοτε των εταιριών–, με μηνύσεις σε βάρος των μελών των κινήσεων. Η μήνυση σε βάρος μου από ιδιοκτήτη κεραίας στις Συκιές, με στόχο την αποδόμησή μου ως εκπαιδευτικού, αποτελεί μία από τις πολλές τέτοιες περιπτώσεις.
Τα αιτήματα των πολιτών και των κινημάτων
Αν επιχειρήσω να περιγράψω σε ένα ενιαίο πλαίσιο τα αιτήματα που τα κινήματα κατέθεσαν, και με βάση τις προτάσεις των κατοίκων των Συκεών, θα πρότεινα:
1. Να καταργηθεί ο νόμος 3431/2006 που διαμορφώθηκε από τις εταιρίες κινητής τηλεφωνίας και επιβλήθηκε από την πολιτική ηγεσία. Ο νόμος φροντίζει τα κέρδη των εταιριών, των μετόχων και των διαπλεκόμενων και αδιαφορεί για την υγεία μας.
2. Να υπάρχει νομοθετικό πλαίσιο που θα βασίζεται στον κοινωνικό έλεγχο και διαχείριση. Να αποφασίσουν οι τοπικές κοινωνίες για τους όρους, τα όρια, τον τύπο, τον τόπο και το χρόνο παραμονής των κεραιών.
3. Δραστική μείωση των ορίων στα κατώτατα.
4. Δημιουργία τομέα πεδιομέτρησης σε κάθε δήμο, ο οποίος θα βρίσκεται υπό τον έλεγχο των πολιτών, των τοπικών συλλόγων και των δημοτικών κινήσεων.
5. Πλήρης χαρτογράφηση και έλεγχος νομιμότητας όλων των κεραιών που είναι εγκατεστημένες και άμεση αποξήλωση όλων των παράνομων κεραιών.
6. Άμεση αποξήλωση των κεραιών (ανεξαρτήτου νομιμότητας) που βρίσκονται κοντά σε χώρους όπου υπάρχουν ευπαθείς ομάδες του πληθυσμού (σχολεία, νηπιαγωγεία, παιδικές χαρές, νοσοκομεία κλπ) μέχρι την απόσταση των 500 μέτρων.
7. Αποκάλυψη όλων των κεραιών από τα καμουφλάζ εξαπάτησης.
Στην πολιτική συγκυρία, με την καπιταλιστική κρίση σε εξέλιξη και την επίθεση του μαύρου μετώπου της συγκυβέρνησης ΠΑΣΟΚ-Ν.Δ.-ΛΑΟΣ στον κόσμο της εργασίας, το ζήτημα της προστασίας από την ΗΜΑ δεν αποτελεί περιττή πολυτέλεια για το κίνημα Αντίστασης και Ανατροπής. Αντίθετα, αποτελεί στοιχείο της αντιπαράθεσής μας με τα ιδιοτελή συμφέροντα του κεφαλαίου γιατί η υγεία του λαού είναι πάνω από τα κέρδη του κεφαλαίου.
Αν επιχειρήσω να περιγράψω σε ένα ενιαίο πλαίσιο τα αιτήματα που τα κινήματα κατέθεσαν, και με βάση τις προτάσεις των κατοίκων των Συκεών, θα πρότεινα:
1. Να καταργηθεί ο νόμος 3431/2006 που διαμορφώθηκε από τις εταιρίες κινητής τηλεφωνίας και επιβλήθηκε από την πολιτική ηγεσία. Ο νόμος φροντίζει τα κέρδη των εταιριών, των μετόχων και των διαπλεκόμενων και αδιαφορεί για την υγεία μας.
2. Να υπάρχει νομοθετικό πλαίσιο που θα βασίζεται στον κοινωνικό έλεγχο και διαχείριση. Να αποφασίσουν οι τοπικές κοινωνίες για τους όρους, τα όρια, τον τύπο, τον τόπο και το χρόνο παραμονής των κεραιών.
3. Δραστική μείωση των ορίων στα κατώτατα.
4. Δημιουργία τομέα πεδιομέτρησης σε κάθε δήμο, ο οποίος θα βρίσκεται υπό τον έλεγχο των πολιτών, των τοπικών συλλόγων και των δημοτικών κινήσεων.
5. Πλήρης χαρτογράφηση και έλεγχος νομιμότητας όλων των κεραιών που είναι εγκατεστημένες και άμεση αποξήλωση όλων των παράνομων κεραιών.
6. Άμεση αποξήλωση των κεραιών (ανεξαρτήτου νομιμότητας) που βρίσκονται κοντά σε χώρους όπου υπάρχουν ευπαθείς ομάδες του πληθυσμού (σχολεία, νηπιαγωγεία, παιδικές χαρές, νοσοκομεία κλπ) μέχρι την απόσταση των 500 μέτρων.
7. Αποκάλυψη όλων των κεραιών από τα καμουφλάζ εξαπάτησης.
Στην πολιτική συγκυρία, με την καπιταλιστική κρίση σε εξέλιξη και την επίθεση του μαύρου μετώπου της συγκυβέρνησης ΠΑΣΟΚ-Ν.Δ.-ΛΑΟΣ στον κόσμο της εργασίας, το ζήτημα της προστασίας από την ΗΜΑ δεν αποτελεί περιττή πολυτέλεια για το κίνημα Αντίστασης και Ανατροπής. Αντίθετα, αποτελεί στοιχείο της αντιπαράθεσής μας με τα ιδιοτελή συμφέροντα του κεφαλαίου γιατί η υγεία του λαού είναι πάνω από τα κέρδη του κεφαλαίου.
* Ο Ντίνος Παντελίδης είναι μέλος
της Πρωτοβουλίας Κατοίκων στις Συκιές
της Πρωτοβουλίας Κατοίκων στις Συκιές
Σχόλια