Ένα «νέο» φαινόμενο με απαρχές στον… Μεσαίωνα
Επιμέλεια: Σταμάτης Μαυροειδής
«Στους Σκοτεινούς Xρόνους, το ιδιωτικό συνέθλιψε το δημόσιο. Oχυρωμένοι φεουδαρχικοί πύργοι και δουλοπάροικοι αντικατέστησαν τις ανοχύρωτες πόλεις και τους ελεύθερους πολίτες. Οι άνθρωποι για να είναι ασφαλείς στα σπίτια τους σκαρφάλωναν στους ορόφους για να κοιμηθούν χρησιμοποιώντας κινητές σκάλες. Oι συμμορίες και η βία ήταν ένας από τους βασικούς λόγους γι’ αυτήν την αναδίπλωση. Tα γκράφιτι κυριαρχούσαν στους δρόμους του πρώιμου Mεσαίωνα, όπως ακριβώς συμβαίνει στις σύγχρονες μεγαλουπόλεις…»
Είναι δύσκολο να φανταστούμε με ακρίβεια τις προβολές του φαινομένου στο μέλλον, όμως τα λόγια του Λέστερ Θάροου για τον πρώιμο μεσαίωνα περιγράφουν συνθήκες που επικρατούν ήδη σε αρκετές σημερινές μεγα-πόλεις. Είτε μας αρέσει είτε όχι, η ιδιωτική «πρωτοβουλία» η αλλιώς η παγκόσμια οικονομική τάξη μοιάζει να ανακαλεί το συμφέρον της σ’ ένα νέο μεσαίωνα δοκιμάζοντας τις αντοχές αλλά και τις συλλογικές αντιστάσεις των κοινωνιών. Ο Δημόσιος χώρος εξαφανίζεται υπό το βάρος της επιλογής πολυτελών «χωριών», ιδιωτικών «συνοικιών» και νέων πόλεων. Πόλεων που χτίζονται με γνώμονα το χωρισμό της μειοψηφίας του πλούτου από την εξαθλιωμένη πλειοψηφία των φτωχών. Ο δια-χωρισμός σε ζώνες προνομιούχων και εξαθλιωμένων, αποτελεί πολιτική έκφραση ενός νέου «κοινωνικό» μοντέλου, που οδηγεί την παλιά- γνώριμη κοινότητα σε βίαιη προσομοίωση στο εικονικό περιβάλλον. Ας μη μας ξεγελά η εμβρυακή (ακόμη) κατάσταση του φαινομένου. Ας δούμε, ας φαντασθούμε έστω, αυτό που δρομολογείται και το αγνοούμε. Πρόδρομα σήματα που προοιωνίζονται τη διάλυση του πυρήνα των πόλεων, εκπέμπονται ήδη και στον ρημαγμένο τόπο μας.
Το Ελληνικό, ο Αστέρας Βουλιαγμένης, η απόπειρα εκποίησης των ακτών δεν είναι άσχετα με το «περίφρακτο» οικονομικό μοντέλο που προωθείται πειραματικά. Η περαιτέρω εξαθλίωση, η κατάρρευση της κοινωνίας είναι βέβαιο ότι θα επιδεινώσει τα πράγματα. Στην ερμηνεία της μετάλλαξης των πόλεων, των σχέσεων αλλά και των λειτουργιών τους, με ό,τι αυτό συνεπάγεται για την συλλογική συνείδηση, την ελευθερία και τη Δημοκρατία εστιάζει το σημερινό αφιέρωμα στις οχυρωμένες Κοινότητες. Προσκεκλημένοι μας (τους οποίους ευχαριστούμε για την πρόθυμη συμμετοχή τους) είναι η Ειρήνη Μίχα, ο Σταύρος Σταυρίδης, ο Γιώργος Λιερός και ο Δημήτρης Λάλλας.
Και επειδή η πόλη είναι και πολιτισμός, παραχωρούνται οι σελίδες του Πολιτισμού του Δρόμου της Αριστεράς για το συγκεκριμένο αφιέρωμα…
– Οι πολιτικές της περίκλεισης και η πόλη των θυλάκων, του Σταύρου Σταυρίδη
– Ιδιωτικοποίηση και περιχαράκωση, της Ειρήνης Μίχα
– Περίκλειστες ζωές σε κοινότητες προνομίων, του Δημήτρη Λάλλα
– Μεγάπολη: H πιο πλήρης περίληψη της παγκοσμιοποίησης, του Γιώργου Λιερού
