Οι εκλογές προσδιορίστηκαν για τις 21 Μαΐου. Ένα από τα πρώτα θέματα λεκτικής πολιτικής αντιπαράθεσης στην προεκλογική ατζέντα ήταν και θα συνεχίσει να είναι τα κόκκινα δάνεια, οι ρυθμίσεις και η προστασία της πρώτης κατοικίας. Τονίζουμε το λεκτικής διότι μέχρι στιγμής, παρά το ότι τα κυβερνητικά κόμματα το έχουν πολύ ψηλά στη στην προεκλογική τους ατζέντα, δεν έχουν καταθέσει συγκεκριμένες προτάσεις – λύσεις στα προβλήματα που υπάρχουν και είναι πάρα πολλά.
Προεκλογικές «κοκορομαχίες» του πολιτικού συστήματος για το θεαθήναι
Η υπάρχουσα μέχρι σήμερα αντιπαράθεση αφορά αλληλοκατηγορίες για διάφορα χοντρά σκάνδαλα από πλευράς κυβερνητικών στελεχών, που φτάνουν μέχρι το επίπεδο των υπουργών και των βουλευτών της Ν.Δ., τα οποία έρχονται στο φως της δημοσιότητας, πάντοτε όμως με ελεγχόμενο τρόπο. Αναφέρουμε τον ελεγχόμενο τρόπο καθώς, όπως προκύπτει από τα γεγονότα, αξιοποιείται η προβολή της γενικής εικόνας του θέματος, την οποία ερμηνεύει ο καθένας όπως θέλει. Από εκεί και μετά σκοτάδι όσον αφορά το τι πραγματικά γίνεται, τα γεγονότα, τα ντοκουμέντα, τους πραγματικούς εμπλεκόμενους… Όλα θα απαντηθούν… μετά από χρόνια από το ελληνικό σύστημα δικαιοσύνης… στο οποίο «θα» προσφύγουν όλοι οι θιγόμενοι… αντί να κάνουν το απλούστερο σήμερα να αποδείξουν με στοιχεία και όχι με «παχιά» λόγια τη δική τους εκδοχή, ότι όλα είναι νόμιμα και διαφανή (;).
Το τελευταίο διάστημα στη σειρά των κυβερνητικών σκανδάλων για θέματα κόκκινων δανείων, μετά τη θύελλα με το «σκάνδαλο Πάτση» τον περασμένο Οκτώβριο, εμφανίστηκαν ο βουλευτής Κεφαλλονιάς κ. Καππάτος, που εκπροσώπησε τράπεζες και funds σε δίκες ενάντια σε ανήμπορους δανειολήπτες και ο υφυπουργός ανάπτυξης κ. Παπαθανάσης που έναντι οφειλής, ως εγγυητής, 2 εκατ. ευρώ κατέβαλλε 50.000 ευρώ (!) και εξόφλησε. Προηγούμενα είχε προχωρήσει σε ενέργειες «απόκρυψης» των πραγματικών περιουσιακών του στοιχείων, με μεταβίβασή τους στα παιδιά του, για να μην μπορούν να υπάρξουν νομικές ενέργειες, από πλευράς τραπεζών-funds, που θα του δημιουργούσαν προβλήματα όσον αφορά τα περιουσιακά αυτά στοιχεία (διαταγή πληρωμής, κατάσχεση, πλειστηριασμός, έξωση).
Οι εξελίξεις αυτές με τις δραστηριότητες των «γαλάζιων», φιλελεύθερων στελεχών αποτελούν φυσικά «βούτυρο στο ψωμί» της αντιπολίτευσης για να δημιουργηθεί «ντόρος». Όμως όλα αυτά, μετά από λίγο καιρό όταν κατακάθεται η «σκόνη» που σηκώνεται από τα συγκεκριμένα γεγονότα, δεν μας οδηγούν ούτε στο να μάθουμε τι πραγματικά έγινε ούτε κυρίως στο να ληφθούν μέτρα που θα αποτρέπουν σκάνδαλα για το μέλλον και την ίδια στιγμή θα διευκολύνουν τους πολίτες που στενάζουν καθημερινά στην προσπάθειά τους να ανταποκριθούν στην εξυπηρέτηση των δανείων τους λόγω και της δραματικής αύξησης των επιτοκίων.
Η κατάσταση για τον απλό πολίτη
Το μεγαλύτερο πλέον μέρος των κόκκινων δανείων έχουν περάσει από τις τράπεζες στα funds. Δάνεια ύψους 86,8 δισ. ευρώ έχουν περάσει στα χέρια των funds και των εταιρειών διαχείρισης (servicers) από τα οποία έχουν ρυθμιστεί τα 27 δισ. Αυτά τα δάνεια έχουν συνδεδεμένα, με τη μορφή των εγγυήσεων (προσημειώσεις, υποθήκες, κατασχέσεις), 700.000 ακίνητα.
Οι ρυθμίσεις για κόκκινα δάνεια γίνονται με βάση τους όρους που θέτουν τα funds, ανεξάρτητα αν οι οφειλέτες μπορούν να ανταποκριθούν σε αυτούς. Βασικά κριτήρια είναι πότε θέλουν να έχουν ρευστοποιήσει-εισπράξει το χαρτοφυλάκιο δανείων που αγόρασαν και σε ποια τιμή σε σχέση με την τιμή που αγόρασαν και την αξία των συνδεδεμένων ακινήτων. Μία σημείωση εδώ. Γενικός κανόνας των ρυθμίσεων κόκκινων δανείων: Ανεξάρτητα από την τιμή που αγόρασε το δάνειο το fund από την τράπεζα, εφ΄ όσον υπάρχει συνδεδεμένο ακίνητο είτε άμεσα με τη μορφή προσημείωσης-υποθήκης, είτε έμμεσα ως περιουσιακό στοιχείο του οφειλέτη ή του εγγυητή, το δάνειο που θα αποπληρωθεί τελικά α) δεν θα υπολείπεται της τρέχουσας εμπορικής αξίας της ως άνω ακίνητης περιουσίας όταν η οφειλή είναι μεγαλύτερη αυτής ή β) θα αποπληρωθεί όλο το ποσό της οφειλής όταν η εμπορική αξία της ακίνητης περιουσίας είναι μεγαλύτερη αυτής. Συνεπώς ένας δανειολήπτης, ανεξάρτητα τι έχει ήδη πληρώσει εδώ και χρόνια, πληρώνει ξανά για να κρατήσει το σπίτι του με βασικό κριτήριο την αξία του σπιτιού του. Πρακτικά «αγοράζει ξανά» το σπίτι του. Μόνο που τώρα εκτός από το ποσό της αξίας του δανείου που πρέπει να καταβάλλει έχει να καταβάλλει και τους τόκους οι οποίοι είναι αυξημένοι λόγω της γενικότερης ανόδου των επιτοκίων.
Η συνήθης διαδικασία όσον αφορά τα επιτόκια είναι επιτόκιο αναφοράς (ουσιαστικά Euribor τρίμηνο ή μηνιαίο) συν προμήθεια (spread) συν φόρος (0,12% για στεγαστικά μόνο, 0,6% για όλα τα άλλα δάνεια). Αν λάβουμε υπόψη ότι π.χ. το Euribor τριμήνου ήταν αρνητικό την 1η Απριλίου 2022 (-0,461%), συνεπώς το πρώτο στοιχείο του επιτοκίου ήταν 0% και τώρα είναι στο 3,015% (29/3/2023) σημαίνει ότι ο δανειολήπτης έχει επιβαρυνθεί, στο ποσό που πληρώνει κάθε μήνα για τόκους με 3,015% (ετησίως) επιπλέον συγκριτικά με ένα χρόνο πριν. Η αύξηση αυτή είναι πολύ σημαντική αν εκτιμήσουμε ότι το μέσο ύψος οφειλών είναι π.χ. 50.000 ευρώ.
Οι «Παπαθανάσηδες» του πολιτικού συστήματος και οι λοιποί μεγαλόσχημοι με πολιτικές και τραπεζικές διασυνδέσεις, όπως ενδεικτικά και όχι περιοριστικά οι «Πηλαδάκηδες» μπορούν και κάνουν συμφωνίες ρύθμισης των οφειλών τους όχι με κριτήριο την αξία της περιουσίας τους, όπως γίνεται για τον απλό πολίτη, αλλά με «τραπεζικά» κριτήρια
Με οφειλή 50.000 ευρώ και επιτόκιο Euribor + spread 2% + φόρο 0,12% = 2,12% συνολικό επιτόκιο για ένα ρυθμισμένο στεγαστικό εξόφλησης σε 15ετία, τον Απρίλιο 2022 πλήρωνε 326 ευρώ. Τώρα το επιτόκιο είναι 5,14% και συνεπώς, για την εξόφληση στην ίδιο περίοδο, η αναλογούσα δόση λόγω των αυξημένων τόκων γίνεται 400,5 ευρώ, δηλαδή πληρώνει επιπλέον στη δόση 22,9%. Για μεγαλύτερο ύψος οφειλής και μεγαλύτερη περίοδο αποπληρωμής τα νούμερα αυξάνουν δραματικά σε βάρος του δανειολήπτη.
Αν λάβουμε υπόψη τους μισθούς: ο βασικός γίνεται 780 ευρώ από 1η Απριλίου 2023 έναντι 663 ευρώ που ήταν τον Απρίλιο 2022. Συνεπώς έχουμε αύξηση 17,7%, πριν λάβουμε υπόψη την αύξηση της φορολογίας λόγω αυξημένου μισθού και τον πληθωρισμό. Την ίδια περίοδο έχουμε αύξηση δόσεων λόγω επιτοκίων, σύμφωνα με το παράδειγμά μας, της τάξης του 22,9%. Συνεπώς, πριν από τον πληθωρισμό που τρέχει με 6,1% (Φεβρουάριος 2023) αλλά για τα τρόφιμα είναι στο 14,8%, ο δανειολήπτης έχει γίνει σημαντικά φτωχότερος για να μπορέσει να ανταποκριθεί στην αύξηση των επιτοκίων.
Πρακτικά τα λαϊκά νοικοκυριά, που με τα μνημόνια φτωχοποιήθηκαν από το «κυβερνητικό» πολιτικό σύστημα, ανεξαρτήτως κόμματος και χρώματος, σήμερα βιώνουν μια νέα περίοδο επιδείνωσης της φτωχοποίησης με την αύξηση των επιτοκίων και την άνοδο του πληθωρισμού, ενώ οι μισθοί αυξάνονται συγκριτικά με ρυθμούς που υπολείπονται δραματικά της πραγματικής κατάστασης και των αναγκών.
Αν επιπλέον λάβουμε υπόψη ότι το 1/3 περίπου του πληθυσμού είναι συνταξιούχοι που έχουν αύξηση μόνο στις κύριες συντάξεις 7,75% αλλά αυτή την έλαβε μόλις το 40% των συνταξιούχων λόγω της «προσωπικής διαφοράς» του νόμου Κατρούγκαλου, οι οποίοι συνταξιούχοι έχουν επίσης σημαντικά δάνεια κατανοούμε ότι το μέγεθος της φτωχοποίησης στην ελληνική κοινωνία εντείνεται με πολύ ταχύτερους ρυθμούς.
Η κοροϊδία του πολιτικού συστήματος
Ενώ ο απλός πολίτης βιώνει την απόγνωση πώς θα πληρώσει τους λογαριασμούς, πώς θα βγει η δόση του δανείου, πώς θα επιβιώσει, οι παρατρεχάμενοι του πολιτικού συστήματος θησαυρίζουν «στην υγεία των κορόιδων».
Οι «Πάτσηδες», οι υιοί «Σιούφα», οι «Καππάτοι» κ.ά. που ως κοράκια κυνηγούν τους δανειολήπτες είτε για άμεσο δικό τους λογαριασμό είτε για λογαριασμό των funds, πιέζουν, κατάσχουν και εκπλειστηριάζουν περιουσίες με στόχο το δικό τους πλουτισμό.
Οι «Παπαθανάσηδες» του πολιτικού συστήματος και οι λοιποί μεγαλόσχημοι με πολιτικές και τραπεζικές διασυνδέσεις, όπως ενδεικτικά και όχι περιοριστικά οι «Πηλαδάκηδες» μπορούν και κάνουν συμφωνίες ρύθμισης των οφειλών τους όχι με κριτήριο την αξία της περιουσίας τους, όπως γίνεται για τον απλό πολίτη, αλλά με «τραπεζικά» κριτήρια! Έτσι καταλήγουν οι κυβερνητικοί «Παπαθανάσηδες» σε «κουρέματα» δανείων 95% και οι επιχειρηματίες «Πηλαδάκηδες» 90%. Και όλα αυτά με χρήματα του Ελληνικού λαού που πλήρωσε την ανακεφαλαιοποίηση των τραπεζών και σήμερα εγγυάται τις τιτλοποιήσεις του προγράμματος «Ηρακλής».
Την ίδια ώρα που τα πάσης φύσεως οικονομικά, τραπεζικά και πολιτικά κοράκια στήνουν πολλαπλά πάρτι ο λαός περιμένει τις προεκλογικές εξαγγελίες και την ενεργοποίηση των διαδικασιών για τις 36-72 δόσεις, για να μπορέσει να ρυθμίσει και τις οφειλές του προς το δημόσιο (Εφορίες, Ασφαλιστικά Ταμεία κ.λπ.).
Η όλη συζήτηση που είχε ξεκινήσει με αφορμή το «σκάνδαλο Πάτση» για μέτρα προστασίας της πρώτης κατοικίας φαίνεται μέχρι στιγμής ότι «ξεχάστηκε». Ούτε από πλευράς κυβέρνησης είδαμε κάποια ουσιαστική παρέμβαση, πέρα από την «αυστηροποίηση», για τα μάτια του κόσμου, των διαδικασιών του εξωδικαστικού συμβιβασμού που είναι χωρίς αντίκρυσμα για το λαό. Ούτε από πλευράς αξιωματικής αντιπολίτευσης παρουσιάστηκαν οι σχετικές προτάσεις που ήταν να γίνουν την 1η Μάρτη αλλά αναβλήθηκαν για άγνωστη ημερομηνία λόγω του εγκλήματος των Τεμπών. Προφανώς τα δύο μεγάλα κόμματα «θα ανοίξουν τα χαρτιά τους» στο θέμα της προστασίας της πρώτης κατοικίας και των όποιων ρυθμίσεων στα κόκκινα δάνεια με καθαρά προεκλογικούς όρους, από εδώ και μετά αφού προσδιορίστηκε πλέον η ημερομηνία των εκλογών.
Τι να περιμένουμε; Ένα ολοστρόγγυλο μηδενικό επί της ουσίας.
Η κυβέρνηση έχει ήδη εκφραστεί με την ψήφιση του πτωχευτικού νόμου που δεν παρέχει καμία προστασία στην πρώτη κατοικία. Απλά τα ευάλωτα νοικοκυριά (που οι προϋποθέσεις είναι αρκετά δύσκολες) θα μπορούν να μένουν στο ίδιο σπίτι, που τώρα θα ανήκει σε ένα fund, με ενοίκιο σύμφωνα με τους όρους της αγοράς. Παράλληλα η κυβέρνηση θα συνεχίσει τις παραινέσεις προς τους servicers για καλύτερες ρυθμίσεις και θα περιμένει να αποδώσουν οι «βελτιώσεις» στον εξωδικαστικό μηχανισμό. Βελτιώσεις οι οποίες εύκολα παρακάμπτονται από τους εμπλεκόμενους (τράπεζες και servicers).
Ο ΣΥΡΙΖΑ επίσης έχει ήδη τοποθετηθεί επί της ουσίας του θέματος. Ο κ. Τσίπρας στην πρόσφατη συνέντευξή του στην τηλεόραση του Alpha είπε: «Προσέξτε, σε καμία ευνομούμενη πολιτεία δεν απαγορεύονται οι πλειστηριασμοί, παρά μονάχα σε έκτακτες περιπτώσεις»…
