Οι μεγαλοσχήμονες απολογητές του γερασμένου, ανορθολογικού και από κάθε άποψη καταστροφικού παγκοσμιοποιημένου καπιταλισμού στραβομουτσουνιάζουν όταν κάποιος μιλά για «παγκόσμιες ελίτ». Θεωρούν άκρως λαϊκίστικο και… αντιεπιστημονικό να αναφέρεται κανείς σε αυτό το «1%» που δεν ορρωδεί προ ουδενός καθώς ιδρώνει για να συνεχίσει να υπάρχει και να κερδίζει, και υπαγορεύει πολιτικές στους πολιτικούς υπαλλήλους του: «Η καταστροφή γίνεται πηγή και εστία κερδοφόρων τοποθετήσεων και επανέναρξης του “επιχειρείν” σε νέες βάσεις (ψηφιακές, πράσινες κ.λπ.). Δεν είναι οι κυβερνήσεις που τα επινοούν όλα αυτά, αλλά το 1% και τα αδιαφανή κέντρα του, που τα υπαγορεύουν στις κυβερνήσεις»*.
Κραδαίνουν λοιπόν απειλητικά αυτοί οι ιεροφάντες της εξαθλίωσης των πολλών –αλλά και αρκετοί που θεωρούν ότι είναι θεματοφύλακες ενός αποστεωμένου και ακίνδυνου «ταξικισμού»– τα «στοιχεία» και τις «μεθόδους» μιας επιστήμης που έχει γίνει εδώ και καιρό δουλάκι του 1% (πιο… επιστημονικά: «πλήρης υπαγωγή της επιστήμης στο κεφάλαιο») για να απαξιώσουν αυτονόητες διαπιστώσεις. Και να κρατήσουν ζωντανό, με νύχια και με δόντια, το σαθρό αφήγημα των ελίτ – ότι δηλαδή ο όλο και σκοτεινότερος κόσμος που ζούμε είναι ο μοναδικός δυνατός. Δύσκολο έργο, όταν ακόμη και οι περίφημες μεσαίες τάξεις συμπιέζονται κι όταν οι μάζες συνειδητοποιούν πως χάνουν, εκτός από τις δουλειές και το ψωμί τους, και τις τελευταίες, έστω τυπικές ελευθερίες και δικαιώματα που είχαν απομείνει όρθια στους καιρούς της μεταδημοκρατίας…
Το κοινό μυστικό
Έρχεται τώρα όμως μια έκθεση, βασισμένη στη συνδυασμένη μελέτη ενός διεθνούς δικτύου που συγκροτείται από μια εκατοντάδα ερευνητών [βλ. πλαίσιο], να καταδείξει με στοιχεία και αριθμούς το κοινό μυστικό: ότι δηλαδή μια μικρή μειοψηφία του παγκόσμιου πληθυσμού έχει υφαρπάξει το μεγαλύτερο ποσοστό του παγκόσμιου εισοδήματος και του παγκόσμιου πλούτου [βλ. πίνακα 1]. Και μάλιστα αυτή η ακραία ανισότητα δεν είναι περιορισμένη στον παγκόσμιο Νότο, στον λεγόμενο «τρίτο κόσμο», αλλά διαπερνά και το εσωτερικό των κοινωνιών του παγκόσμιου Βορρά, της πλούσιας Δύσης [βλ. πίνακα 2]. Είναι χαρακτηριστικό της «απαλλοτρίωσης» που έχουν διαπράξει οι ελίτ και στις πλούσιες δυτικές χώρες, στη διάρκεια των τελευταίων 50 χρόνων, το γεγονός ότι ο ιδιωτικός πλούτος έχει εκτιναχθεί συμπιέζοντας –έως και εξαφανίζοντας– τον δημόσιο πλούτο [βλ. πίνακα 3].
Ακόμη χειρότερα: η ανισότητα στο εισόδημα είναι σήμερα μεγαλύτερη από αυτήν που υπήρχε πριν δύο αιώνες! «Αναπτύσσεται» η οικονομία (των ολίγων) εδώ και δεκαετίες, αλλά το μερίδιο του φτωχότερου 50% του παγκόσμιου πληθυσμού στο συνολικό παγκόσμιο εισόδημα έχει κατρακυλήσει από το 14% του 1820 σε… 7% σήμερα [βλ. πίνακα 4]. Η κορυφή του παγόβουνου της ανισότητας την οποία μοχθούν να παρουσιάσουν ως «φυσιολογική» οι απολογητές και οι πολιτικοί υπάλληλοι των ελίτ είναι βέβαια η ραγδαία αύξηση του αριθμού των εκατομμυριούχων και δισεκατομμυριούχων, και της ατομικής περιουσίας του καθενός από αυτούς.
Εδώ βέβαια οι μεγαλοσχήμονες έχουν κάποιο δίκιο, αν τηρήσουμε αυστηρά επιστημονικά κριτήρια: δεν είναι το «1%» που λένε οι λαϊκιστές, αλλά το… 0,78% του παγκόσμιου πληθυσμού που κατέχει το 32,6% του παγκόσμιου πλούτου [βλ. πίνακα 5]. Αυτοί είναι που, με τη διαμεσολάβηση των απαραίτητων «διανοούμενων», «επιστημόνων» και «κυβερνώντων», βομβαρδίζουν σήμερα την ανθρωπότητα με φόβο και τρόμο για να την εξαναγκάσουν να υποταχθεί στην εξαθλίωση και τον εξανδραποδισμό, και εφευρίσκουν την «αναγκαιότητα» ειδικών καθεστώτων. Οι ίδιοι που στην περίοδο της πανδημίας είδαν την περιουσία τους να πραγματοποιεί «μετάβαση» σε πρωτόγνωρα υψηλά – να είναι καλά η έγνοια τους για την… υγεία των ανθρώπων και για την προστασία του περιβάλλοντος. Μέχρι πότε η αντίσταση σε όλον αυτόν τον παραλογισμό θα συκοφαντείται ως λαϊκισμός και ανορθολογισμός, δικαιολογώντας έτσι την δια ροπάλου καταστολή της;
* «Εισήγηση στην πανελλαδική διαδικασία της ΚΟΕ» (πολιτικό-ιδεολογικό Δελτίο 22, σελ. 6-7).
Η ταυτότητα της Έκθεσης 2022
Η έρευνα πραγματοποιήθηκε από τη «Βάση Δεδομένων Παγκόσμιας Ανισότητας» (World Inequality Database, WID). Η WID διοικείται από μια πολυμελή εκτελεστική επιτροπή, με επικεφαλής 5 συνδιευθυντές (Φ. Αλβαρέδο, Γκ. Ζούκμαν, Τ. Πικετί, Λ. Σανσέλ και Ε. Σαέζ), κι έχει ως στόχο να παρέχει ανοιχτή πρόσβαση στην ευρύτατη βάση δεδομένων που έχει δημιουργήσει όσον αφορά την ιστορική εξέλιξη της παγκόσμιας διανομής εισοδήματος και πλούτου. Από το 2001 κι έπειτα, διαδοχικές μελέτες των Τομάς Πικετί, Εμανουέλ Σαέζ, Τόνι Άτκινσον, Φακούντο Αλβαρέδο κ.ά. έδωσαν πρόσβαση σε μεγάλο όγκο δεδομένων. Αυτά χρησιμοποιούνται ως ερευνητική πηγή για περαιτέρω ανάλυση, καθώς και ως πηγή πληροφόρησης για δημόσιες συζητήσεις σχετικά με την ανισότητα. Σε μεγάλο βαθμό αυτό το έργο συνεχίζει την πρωτοπόρα εργασία του Σίμον Κουζνέτς (1953) και των Τόνι Άτκινσον και Άλαν Χάρισον (1978), καλύπτοντας σήμερα πολύ περισσότερες χώρες και χρονικές περιόδους. Σε στενή συνεργασία με την WID λειτουργεί και το «Εργαστήριο Παγκόσμιας Ανισότητας» (World Inequality Lab, WIL) που «συγκεντρώνει επιστήμονες αφοσιωμένους στην προσπάθεια να βοηθήσουν τον καθένα να κατανοήσει, μέσα από τεκμηριωμένη έρευνα, τις κινητήριες δυνάμεις της ανισότητας σε όλο τον κόσμο».
info: wid.world (WID) & inequalitylab.world (WIL)
