Σημαντικά ζητήματα έθεσε η Πρωτοβουλία για τα Δικαιώματα των Κρατουμένων. Του Λεωνίδα Σακλαμπάνη
Η ανάγκη να αλλάξει άμεσα και ριζικά η νομοθεσία για τις ελληνικές φυλακές και να δοθεί ένα τέλος στον εφιάλτη που ζουν καθημερινά χιλιάδες κρατούμενοι εκφράστηκε μέσω της συνέντευξης Τύπου που διοργάνωσε η Πρωτοβουλία για τα Δικαιώματα των Κρατουμένων ,με αφορμή την κατάθεση προς ψήφιση στη Βουλή δύο νομοσχεδίων, αυτού για τη «Βελτίωση των συνθηκών κράτησης και αποσυμφόρησης» και του «Κώδικα για τα Ναρκωτικά».
«Στις φυλακές βρίσκονται 7.000 μετανάστες, πολλοί από τους οποίους είναι μέσα γιατί δεν μπορεί να εκτελεστεί η δικαστική τους απέλαση ή γιατί δεν έχουν λεφτά να εξαγοράσουν τις ποινές τους, που μπορεί να είναι μέχρι δύο χρόνια. Ερωτήματα αμείλικτα που δεν τα συζητάει κανείς − οι νομικές σχολές, οι δικηγορικοί σύλλογοι, οι διανοούμενοι, οι κοινωνικές οργανώσεις, η Βουλή. Τα συζητούν μόνο οι αναρμόδιοι (ΜΜΕ, real estate, ρατσιστές) οι οποίοι φοβίζουν, τρομοκρατούν και διαλύουν την κοινωνία, την αλληλεγγύη, ό,τι μπορεί να δημιουργηθεί ως αντίσωμα», δήλωσε η δικηγόρος Τασία Χριστοδουλοπούλου παρουσιάζοντας ως ένα πρώτο βήμα το παράδειγμα της Ολλανδίας. «Η ελληνική πολιτεία έχει κάνει ήδη τέσσερις προσπάθειες για αποσυμφόρηση, ωστόσο βγαίνουν λίγοι, ενώ μερικές μέρες αργότερα οι φυλακές ξαναγεμίζουν. Στην Ολλανδία, π.χ. εφαρμόζεται το εξής: υπάρχουν 15.000 θέσεις κρατουμένων. Αν βρεθεί ένας παραπάνω δεν μπαίνει στη φυλακή. Σ’ αυτό πρέπει να καταλήξει και η ελληνική πολιτεία για να μάθουν οι δικαστές πώς πρέπει να μοιράζουν τις ποινές αλλά και τις εναλλακτικές μορφές τους, όπως η κοινωφελής εργασία που αυτή τη στιγμή δεν χρησιμοποιείται με ευθύνη και των δήμων».
Στους τοξικομανείς που βρίσκονται στις φυλακές χωρίς καμία μέριμνα από την πλευρά της πολιτείας στάθηκε η Άντα Ψαρρά, δημοσιογράφος και μέλος του Δ.Σ. του ΚΕΘΕΑ: «Οι άνθρωποι αυτοί κάνουν ένα σισύφειο έργο, ενώ θα ήταν τόσο απλό και σωτήριο να θεραπεύονται έξω. Υπάρχουν στις κοινότητες μέλη καθαρά για πάνω από δύο χρόνια και δεν φιλοτιμείται κανείς να τους δώσει αναστολή της ποινής τους. Για πολλούς από αυτούς είναι μοιραίο το πισωγύρισμα μόνο και μόνο από απόγνωση και κούραση, να ακούνε συνεχώς ένα όχι στην υπό όρους απόλυση. Η Πορτογαλία, με ένα νόμο του ’91 αποποινικοποίησε όλα τα ναρκωτικά. Αυτό δεν σημαίνει νομιμοποίηση, όμως οι παραβιάσεις του νόμου λόγω χρήσης αποτελούν μόνο διοικητικά παραπτώματα και καταργείται η ποινική τους διάσταση. Η ζωή των χρηστών απέκτησε ξανά αξιοπρέπεια, αποσυμφορήθηκαν οι φυλακές, αυξήθηκαν κατά 1/3 τα μέλη των κοινοτήτων απεξάρτησης και μειώθηκε η χρήση στις νεαρές ηλικίες».
«Στις φυλακές βρίσκονται 7.000 μετανάστες, πολλοί από τους οποίους είναι μέσα γιατί δεν μπορεί να εκτελεστεί η δικαστική τους απέλαση ή γιατί δεν έχουν λεφτά να εξαγοράσουν τις ποινές τους, που μπορεί να είναι μέχρι δύο χρόνια. Ερωτήματα αμείλικτα που δεν τα συζητάει κανείς − οι νομικές σχολές, οι δικηγορικοί σύλλογοι, οι διανοούμενοι, οι κοινωνικές οργανώσεις, η Βουλή. Τα συζητούν μόνο οι αναρμόδιοι (ΜΜΕ, real estate, ρατσιστές) οι οποίοι φοβίζουν, τρομοκρατούν και διαλύουν την κοινωνία, την αλληλεγγύη, ό,τι μπορεί να δημιουργηθεί ως αντίσωμα», δήλωσε η δικηγόρος Τασία Χριστοδουλοπούλου παρουσιάζοντας ως ένα πρώτο βήμα το παράδειγμα της Ολλανδίας. «Η ελληνική πολιτεία έχει κάνει ήδη τέσσερις προσπάθειες για αποσυμφόρηση, ωστόσο βγαίνουν λίγοι, ενώ μερικές μέρες αργότερα οι φυλακές ξαναγεμίζουν. Στην Ολλανδία, π.χ. εφαρμόζεται το εξής: υπάρχουν 15.000 θέσεις κρατουμένων. Αν βρεθεί ένας παραπάνω δεν μπαίνει στη φυλακή. Σ’ αυτό πρέπει να καταλήξει και η ελληνική πολιτεία για να μάθουν οι δικαστές πώς πρέπει να μοιράζουν τις ποινές αλλά και τις εναλλακτικές μορφές τους, όπως η κοινωφελής εργασία που αυτή τη στιγμή δεν χρησιμοποιείται με ευθύνη και των δήμων».
Στους τοξικομανείς που βρίσκονται στις φυλακές χωρίς καμία μέριμνα από την πλευρά της πολιτείας στάθηκε η Άντα Ψαρρά, δημοσιογράφος και μέλος του Δ.Σ. του ΚΕΘΕΑ: «Οι άνθρωποι αυτοί κάνουν ένα σισύφειο έργο, ενώ θα ήταν τόσο απλό και σωτήριο να θεραπεύονται έξω. Υπάρχουν στις κοινότητες μέλη καθαρά για πάνω από δύο χρόνια και δεν φιλοτιμείται κανείς να τους δώσει αναστολή της ποινής τους. Για πολλούς από αυτούς είναι μοιραίο το πισωγύρισμα μόνο και μόνο από απόγνωση και κούραση, να ακούνε συνεχώς ένα όχι στην υπό όρους απόλυση. Η Πορτογαλία, με ένα νόμο του ’91 αποποινικοποίησε όλα τα ναρκωτικά. Αυτό δεν σημαίνει νομιμοποίηση, όμως οι παραβιάσεις του νόμου λόγω χρήσης αποτελούν μόνο διοικητικά παραπτώματα και καταργείται η ποινική τους διάσταση. Η ζωή των χρηστών απέκτησε ξανά αξιοπρέπεια, αποσυμφορήθηκαν οι φυλακές, αυξήθηκαν κατά 1/3 τα μέλη των κοινοτήτων απεξάρτησης και μειώθηκε η χρήση στις νεαρές ηλικίες».
Μια απλή στατιστική
Ο Δημήτρης Χριστόπουλος, πρόεδρος της Ελληνικής Ένωσης για τα Δικαιώματα του Ανθρώπου, κωδικοποιώντας τη μέχρι και σήμερα πολιτική στόχευση των κυβερνήσεων ΠΑΣΟΚ-Ν.Δ., ξεκαθάρισε πως οι κρατούμενοι παραμένουν για την πολιτεία απλά ένας αριθμός, μια στατιστική κλίμακα: «Αυτή τη στιγμή στις ελληνικές φυλακές υπάρχουν 3.000 κρατούμενοι πάνω από τη χωρητικότητά τους. Οι εκάστοτε νομοθετικές παρεμβάσεις στοχεύουν απλώς στο να μειώσουν πρόσκαιρα των αριθμό των κρατουμένων. Δεν έχουν καμία στρατηγική και δεν ανταποκρίνονται σε καμία κοινωνική ανάγκη. Επιπλέον, κουβαλάνε ένα αρνητικό ιδεολογικό φορτίο. Αυτό που μένει στους δικαστές είναι ότι τελικά “όλοι βγαίνουν αργά ή γρήγορα, άρα μπορούν να φάνε λίγα χρόνια παραπάνω”. Κι αυτό που μένει στην κοινωνία είναι ότι κανείς δεν μένει μέσα, χαρίζουν ποινές, άρα δεν είναι και τίποτα σπουδαίο η φυλακή. Πρέπει να γίνουν νομοθετικές παρεμβάσεις με στόχο: μειώσεις του πλαισίου ποινών που στη χώρα μας είναι τεράστιο, αποποινικοποίηση πράξεων, εναλλακτικές μορφές έκτισης ποινών και μείωση του χρόνου προσωρινής κράτησης».
Εκ μέρους της Πρωτοβουλίας για τα Δικαιώματα των Κρατουμένων, ο Πάνος Λάμπρου εξέφρασε την υποστήριξη της Πρωτοβουλίας στα υπό ψήφιση νομοσχέδια, παρά την αποσπασματικότητα και τα κίνητρα των μέτρων αποσυμφόρησης αλλά και την ατολμία του Κώδικα περί Ναρκωτικών γιατί, όπως εξήγησε, «έχουμε στο μυαλό μας εικόνες μέσα από τις φυλακές, εικόνες ανθρώπων συγκλονιστικές που σε οδηγούν σε ένα σφίξιμο του στομαχιού. Καθημερινά μάς παίρνουν τηλέφωνα που μαρτυρούν τον παραλογισμό και την τρέλα: υπάρχει κρατούμενος ετών 92, υπάρχει τοξικοεξαρτημένη δικασμένη σε ισόβια για διακίνηση δέκα γραμμαρίων ηρωίνης με αντάλλαγμα καλλυντικά (αυτή η αυθαιρεσία με το νομοσχέδιο για τα ναρκωτικά τελειώνει). Η ίδια η αιτιολογική έκθεση του νομοσχεδίου παραδέχεται ότι σήμερα στις φυλακές το 60% των κρατουμένων είναι άποροι με αποτέλεσμα να μην μπορούν να καλύψουν ούτε στοιχειώδεις ανάγκες υγιεινής ή διατροφής.
Αυτοί οι άνθρωποι είναι έγκλειστοι. Αν τους δώσουν να φάνε, θα φάνε, αν δεν τους δώσουν, δεν θα φάνε. Αν του δώσουν σαπούνι, θα το χρησιμοποιήσει. Αν δεν του δώσουν δεν θα το χρησιμοποιήσει. Πέντε άνθρωποι κρατούνται σε ένα κελί που είναι φτιαγμένο για έναν. Κοιμούνται κάτω από τα κρεβάτια και μέσα στις τουαλέτες. Σχετικά με την ψήφιση των νομοσχεδίων ελπίζουμε να μην νικήσει το μαύρο μέτωπο του συντηρητισμού και να οδηγηθούμε σε περαιτέρω εκπτώσεις στους νόμους, αλλά επιτέλους αυτό το μικρό βήμα προς τη βελτίωση της κατάστασης να προχωρήσει».
Ο Δημήτρης Χριστόπουλος, πρόεδρος της Ελληνικής Ένωσης για τα Δικαιώματα του Ανθρώπου, κωδικοποιώντας τη μέχρι και σήμερα πολιτική στόχευση των κυβερνήσεων ΠΑΣΟΚ-Ν.Δ., ξεκαθάρισε πως οι κρατούμενοι παραμένουν για την πολιτεία απλά ένας αριθμός, μια στατιστική κλίμακα: «Αυτή τη στιγμή στις ελληνικές φυλακές υπάρχουν 3.000 κρατούμενοι πάνω από τη χωρητικότητά τους. Οι εκάστοτε νομοθετικές παρεμβάσεις στοχεύουν απλώς στο να μειώσουν πρόσκαιρα των αριθμό των κρατουμένων. Δεν έχουν καμία στρατηγική και δεν ανταποκρίνονται σε καμία κοινωνική ανάγκη. Επιπλέον, κουβαλάνε ένα αρνητικό ιδεολογικό φορτίο. Αυτό που μένει στους δικαστές είναι ότι τελικά “όλοι βγαίνουν αργά ή γρήγορα, άρα μπορούν να φάνε λίγα χρόνια παραπάνω”. Κι αυτό που μένει στην κοινωνία είναι ότι κανείς δεν μένει μέσα, χαρίζουν ποινές, άρα δεν είναι και τίποτα σπουδαίο η φυλακή. Πρέπει να γίνουν νομοθετικές παρεμβάσεις με στόχο: μειώσεις του πλαισίου ποινών που στη χώρα μας είναι τεράστιο, αποποινικοποίηση πράξεων, εναλλακτικές μορφές έκτισης ποινών και μείωση του χρόνου προσωρινής κράτησης».
Εκ μέρους της Πρωτοβουλίας για τα Δικαιώματα των Κρατουμένων, ο Πάνος Λάμπρου εξέφρασε την υποστήριξη της Πρωτοβουλίας στα υπό ψήφιση νομοσχέδια, παρά την αποσπασματικότητα και τα κίνητρα των μέτρων αποσυμφόρησης αλλά και την ατολμία του Κώδικα περί Ναρκωτικών γιατί, όπως εξήγησε, «έχουμε στο μυαλό μας εικόνες μέσα από τις φυλακές, εικόνες ανθρώπων συγκλονιστικές που σε οδηγούν σε ένα σφίξιμο του στομαχιού. Καθημερινά μάς παίρνουν τηλέφωνα που μαρτυρούν τον παραλογισμό και την τρέλα: υπάρχει κρατούμενος ετών 92, υπάρχει τοξικοεξαρτημένη δικασμένη σε ισόβια για διακίνηση δέκα γραμμαρίων ηρωίνης με αντάλλαγμα καλλυντικά (αυτή η αυθαιρεσία με το νομοσχέδιο για τα ναρκωτικά τελειώνει). Η ίδια η αιτιολογική έκθεση του νομοσχεδίου παραδέχεται ότι σήμερα στις φυλακές το 60% των κρατουμένων είναι άποροι με αποτέλεσμα να μην μπορούν να καλύψουν ούτε στοιχειώδεις ανάγκες υγιεινής ή διατροφής.
Αυτοί οι άνθρωποι είναι έγκλειστοι. Αν τους δώσουν να φάνε, θα φάνε, αν δεν τους δώσουν, δεν θα φάνε. Αν του δώσουν σαπούνι, θα το χρησιμοποιήσει. Αν δεν του δώσουν δεν θα το χρησιμοποιήσει. Πέντε άνθρωποι κρατούνται σε ένα κελί που είναι φτιαγμένο για έναν. Κοιμούνται κάτω από τα κρεβάτια και μέσα στις τουαλέτες. Σχετικά με την ψήφιση των νομοσχεδίων ελπίζουμε να μην νικήσει το μαύρο μέτωπο του συντηρητισμού και να οδηγηθούμε σε περαιτέρω εκπτώσεις στους νόμους, αλλά επιτέλους αυτό το μικρό βήμα προς τη βελτίωση της κατάστασης να προχωρήσει».
Σχόλια
