Πεδίο ανταγωνισμού μεταξύ Ρωσίας και Ε.Ε.-Δύσης
Μετά τη Βουλγαρία, όπου αναδείχτηκε κυβέρνηση που συνεχίζει να μπλοκάρει τον αγωγό South Stream, και τη Ρουμανία, όπου εκλέχτηκε πρόεδρος καταγόμενος από τη γερμανική μειονότητα, έκλεισε την Κυριακή στη Μολδαβία ένας κύκλος εκλογικών αντιπαραθέσεων στην περιοχή, που σε μεγάλο βαθμό αντανακλούσαν τους ιδιότυπους ανταγωνισμούς μεταξύ ΗΠΑ-Γερμανίας και Δύσης-Ρωσίας.
Στη Μολδαβία, το δίλημμα «Ρωσία ή Δύση» τέθηκε ευθέως. «Μαζί με τη Ρωσία» ήταν, χαρακτηριστικά, το κεντρικό σύνθημα του πρώτου σε ψήφους Σοσιαλιστικού Κόμματος – που στις προηγούμενες εκλογικές αναμετρήσεις υποστήριζε το Κομμουνιστικό Κόμμα, ενώ τώρα κατέβηκε αυτόνομα και απέσπασε 20,5% και 25 έδρες. Το Κομμουνιστικό Κόμμα πήρε μόλις 17,5% και είδε να μειώνεται κατά 50% ο αριθμός των βουλευτών του (21 από 42), αφού πολλά πρώην βασικά στελέχη του συντάχθηκαν με το Σοσιαλιστικό Κόμμα.
Έτσι, τελικά τρία φιλοευρωπαϊκά κόμματα θα σχηματίσουν κυβέρνηση, καθώς απέσπασαν συνολικά το 45,6% των ψήφων (και 55 στις 101 έδρες) στις εκλογές – οι οποίες στιγματίστηκαν από μια σειρά παρατράγουδα: επιστολή-προεκλογική παρέμβαση της Μέρκελ στο Μολδαβό πρωθυπουργό, αποκλεισμός φιλορωσικού κόμματος (λόγω «χρηματισμού με 438.000 ευρώ από το εξωτερικό») και άνοιγμα μόλις 5 εκλογικών κέντρων για τους 700.000 Μολδαβούς εμιγκρέδες στη Ρωσία, οι οποίοι θα άλλαζαν το αποτέλεσμα.
Πολλοί βλέπουν στη Μολδαβία των 3,5 εκατομμυρίων κατοίκων μια μικρογραφία της Ουκρανίας. Η φτωχότερη ευρωπαϊκή χώρα είχε ήδη, προ ουκρανικής «Ευρωμαϊντάν», αποτελέσει πεδίο παρόμοιου ανταγωνισμού μεταξύ Ρωσίας και Ε.Ε.-Δύσης, καθώς η Μόσχα, επιθυμώντας να ανακόψει τη φιλοατλαντική στροφή του Κισινάου, επέβαλε το Σεπτέμβρη του 2013 εμπάργκο στο μολδαβικό κρασί και τα αγροτικά προϊόντα. Ο Ρώσος αναπληρωτής πρωθυπουργός Ραγκόζιν «ευχήθηκε» στους Μολδαβούς «να μην παγώσουν», ενώ ο ίδιος ο Πούτιν τον Οκτώβρη απαίτησε την αναβολή της δημιουργίας διευρυμένης Ζώνης Ελευθέρων Συναλλαγών στα πλαίσια της Συμφωνίας Σύνδεσης Ε.Ε.-Μολδαβίας, που υπογράφτηκε φέτος τον Ιούνη.
Οι ομοιότητες δεν σταματούν εδώ. Στο ρόλο της Κριμαίας πρωταγωνιστεί η Υπερδνειστερία, μια τυπικά μολδαβική λωρίδα γης 200.000 ανθρώπων που ήδη το 1992 δημιούργησαν –άλλο ένα– ανεξάρτητο αλλά μη αναγνωρισμένο κράτος, στο οποίο σταθμεύουν Ρώσοι στρατιώτες. Τον Οκτώβρη ο Λαβρόφ υπενθύμισε το «πλήρες δικαίωμα» των κατοίκων της Υπερδνειστερίας να αποφασίσουν για το μέλλον της, το οποίο η Ρωσία «θα υπερασπιστεί» σε περίπτωση που η Μολδαβία απορροφηθεί από τη Ρουμανία ή χάσει την ουδετερότητά της. Το δε ΝΑΤΟ φιλοδοξεί να νοικιάσει στρατιωτική βάση σε απόσταση μόλις 20 χιλιομέτρων από την Υπερδνειστερία.
Όμως για τη Μολδαβία ίσως αρχίσουν να «ενδιαφέρονται» και άλλοι. Σε φετινό «παράνομο» δημοψήφισμα, κατά 98% τάχθηκαν υπέρ της ρωσικής Ευρασιατικής Ένωσης οι 180.000 αυτονομημένοι χριστιανοί τουρκόφωνοι Γκαγκαούζοι τους οποίους ο Νταβούτογλου, σε επίσκεψή του το 2012, είχε χαρακτηρίσει «κλαδί του τουρκικού δέντρου». Έτσι, αν η Ρωσία ενδιαφερθεί να απαντήσει εμμέσως στο αντιρωσικό τείχος που ανεγείρεται στην ευρύτερη περιοχή των ανατολικών Βαλκανίων, η «νεοθωμανική» πολιτική, στα πλαίσια μιας πιθανής βελτίωσης στις ρωσοτουρκικές σχέσεις, κάλλιστα θα μπορούσε να αξιοποιηθεί.
Πέτρος Αλ Αχμάρ
