Φθηνό σχολείο, κομμένο και ραμμένο στα μέτρα των δανειστών
Της Μυρσίνης Αθανασιάδου
Το κυριότερο που θα μπορούσε κάποιος να πει για τις μεταρρυθμίσεις του υπουργείου Παιδείας είναι ότι γίνονται σε εκσυγχρονιστική κατεύθυνση, με περιορισμό των δαπανών για την Παιδεία, με στόχο τη δημιουργία ενός φθηνού σχολείου, με βάση τις κατευθύνσεις των δανειστών και την εργαλειοθήκη του ΟΟΣΑ και όχι τη βελτίωση της ποιότητας της Εκπαίδευσης.
Καταρχήν δεν γίνεται κανένας διορισμός σε όλες τις βαθμίδες της εκπαίδευσης. Αντίθετα μειώνεται, τουλάχιστον μέχρι τώρα, ο αριθμός των αναπληρωτών. Την περυσινή χρονιά διορίστηκαν 19.000. Φέτος δημιουργήθηκαν 25.000 κενά εκπαιδευτικών, λόγω της έλλειψης διορισμών για έξι συνεχή χρόνια και των ανάλογων συνταξιοδοτήσεων. Έπειτα ο μεγάλος αυτός αριθμός αναπληρωτών, που είναι το 1/3 του συνόλου των εργαζομένων, αλλάζει και τις εργασιακές σχέσεις στο Δημόσιο, όπως και τη στάση των αδιόριστων εργαζομένων απέναντι στη Διοίκηση, με συχνά πειθαρχημένη μέχρι και υποτελή συμπεριφορά λόγω της εξάρτησης.
Τις συγχωνεύσεις σχολείων για τον περιορισμό δαπανών που ξεκίνησε η κυβέρνηση της Ν.Δ., ακολούθησε η αύξηση του ωραρίου των καθηγητών και η αύξηση του αριθμού των μαθητών στην τάξη. Τις αλλαγές αυτές υιοθέτησε και η κυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ, παρά τις αντιπολιτευτικές της κορώνες, πριν εκλεγεί και τις ολοκλήρωσε με ένα επιπλέον μέτρο, δήθεν για να ανακουφιστούν οι μαθητές, τη μείωση του ωραρίου στο συνολικό πρόγραμμα μαθημάτων. Το αποτέλεσμα ήταν η υπεραριθμία καθηγητών και δασκάλων, που μένουν στη διάθεση των Διευθύνσεων ή η καταπάτηση των εργασιακών δικαιωμάτων τους, εφόσον γίνονται λάστιχο πηγαίνοντας σε τρία ή τέσσερα σχολεία.
Μία βασική παράμετρος για την εκπαίδευση των μαθητών, που πλήττονται από την ανεργία και την υποαπασχόληση των γονιών τους είναι η απαραίτητη ανακούφισή τους. Πάρθηκαν φυσικά κάποια μέτρα, όπως η παροχή πρωινού, κυρίως στα δημοτικά σχολεία. Αλλά, όπως ο καθένας κατανοεί, τα μέτρα στήριξης απαιτούν φροντιστηριακά μαθήματα, που δεν έχουν αρχίσει, ψυχολόγους στα σχολεία για την ψυχολογική στήριξη των παιδιών, συναντήσεις με τους γονείς και χαρτογράφηση της κατάστασης.
Πολύ σημαντικός επίσης για την Εκπαίδευση είναι ο ιδεολογικός παράγων, που περνά μέσα από τα βιβλία και τη διδασκαλία και μέχρι σήμερα ήταν προς συντηρητική κατεύθυνση. Τα βιβλία αναγκαστικά θα εκδοθούν σε δύο χρόνια, αλλά, αν κρίνουμε από τους συμβούλους που επανδρώνουν το γραφείο του υπουργού και τους επικεφαλής των επιτροπών (αν εξαιρεθούν κάποιοι εκπαιδευτικοί), που ομονοούν στην εφαρμογή της μνημονιακής πολιτικής, φοβόμαστε ότι θα έχουν εκσυγχρονιστική λογική.
Θετικός είναι ο χαρακτήρας του μαθήματος των Θρησκευτικών, που από ομολογιακός θα γίνει, όπως λέγεται, θρησκειολογικός, αλλά επειδή η αλλαγή των βιβλίων θα αργήσει, οι σημειώσεις που θα παρασχεθούν από το υπουργείο, μπορεί να καταστρατηγηθούν. Άλλωστε, πολλές φωνές από τον συντηρητικό χώρο προμηνύουν υποχωρήσεις και συμβιβασμούς, αλλά και η συμπολίτευση φαίνεται ότι δεν στηρίζει επαρκώς τις υπουργικές αποφάσεις.
Θετικό, επίσης, είναι το μέτρο των τεσσάρων μαθημάτων που θα εξετάζονται στο Γυμνάσιο, η εξέταση των μετεξεταστέων το καλοκαίρι και βέβαια η κατάργηση των Πανελλαδικών, αλλά αυτές οι αλλαγές πρέπει να αντιμετωπιστούν, όταν το ολοκληρωμένο σχέδιο για αυτές θα δοθεί στη δημοσιότητα.
Για την εισαγωγή πολιτιστικών μαθημάτων και δράσεων στα σχολεία, μία μεταρρύθμιση που απαιτούσαν οι εκπαιδευτικοί όλων των βαθμίδων και πραγματωνόταν ως σήμερα μόνο με την αυτοθυσία και το μεράκι τους, πρέπει να ειπωθεί ότι μία τέτοια αλλαγή απαιτεί χρήματα, για διορισμούς και υλικοτεχνική υποδομή, αλλά και προοδευτική οπτική.
Κατά τη γνώμη μας το σχολείο που ονειρεύεται η Αριστερά και στο ιδεολογικό πεδίο οφείλει να κάνει τον μαθητή να αγαπήσει την γνώση ως αυταξία, να περάσει στην Εκπαίδευση ανθρωπιστικές αξίες από την κλασική παράδοση και τον Διαφωτισμό, να καλλιεργήσει το νέο άνθρωπο με τα αριστουργήματα της παγκόσμιας τέχνης, ώστε να μάθει μόνος του να επιλέγει το αισθητικά ωραίο από το πλήθος των δήθεν πολιτιστικών αγαθών και φυσικά να τον πολιτικοποιεί, για να αλλάξει την κοινωνία με διάθεση ανατροπής των κακώς κειμένων, γιατί «για το νέο είναι το όνειρο και έχει τη δύναμη να το πραγματοποιήσει».
Εντούτοις η επιβολή των μνημονίων, με τον περιορισμό δαπανών και στα Δημόσια αγαθά, αφήνει το Δημόσιο σχολείο χωρίς μόνιμους εκπαιδευτικούς, χωρίς υλικοτεχνική υποδομή, χωρίς μέτρα για την ανακούφιση των οικονομικά καταδυναστευομένων νέων ανθρώπων. Τα κάποια μέτρα εκσυγχρονιστικού χαρακτήρα, όπως το μάθημα των θρησκευτικών, που από χρόνια ήταν απαίτηση της εκπαιδευτικής κοινότητας και μέρους της κοινωνίας, δεν ξέρουμε αν το υπουργείο Παιδείας θα τα εφαρμόσει τελικά, αν δηλαδή έχει τη διάθεση να συγκρουστεί πολιτικά με τον εκκλησιαστικό και πολιτικό συντηρητισμό και να αναλάβει το πολιτικό κόστος. Αλλά και στον ιδεολογικό τομέα αμφισβητούμε, αν η κυβέρνηση επιθυμεί νέους ανθρώπους ουσιαστικά μορφωμένους, καλλιεργημένους, πολιτικοποιημένους, που με αυτά τα εφόδια θα επιθυμούν την ανατροπή αυτής της συντηρητικής τάξης πραγμάτων.
*Η Μυρσίνη Αθανασιάδου είναι εκπαιδευτικός
