Το 2017 ο Δρόμος επεσήμαινε, σε κείμενά του για την κατάσταση στο Εκουαδόρ (Ισημερινός), ότι «η Κεντροαριστερά δεν μπορεί να συνεχίσει να κυβερνά αγνοώντας τις λαϊκές μάζες που την ανέδειξαν στην εξουσία». Αφορμή ήταν οι προεδρικές εκλογές, στις οποίες αναμετριούνταν από τη μια ο κεντροαριστερός Λένιν Μορένο, υποστηριζόμενος –τότε– από τον απερχόμενο πρόεδρο Ραφαέλ Κορέα, κι από την άλλη ο κεντροδεξιός τραπεζίτης Γκιγιέρμο Λάσο. Το αποτέλεσμα ήταν αβέβαιο: είχε προηγηθεί η νεοφιλελεύθερη στροφή του Κορέα, η οποία έφερε αντιμέτωπο τον πάλαι ποτέ ριζοσπάστη πρόεδρο με την Αριστερά και τα ιθαγενικά κινήματα που του είχαν δώσει περιφανείς νίκες στις τρεις προηγούμενες εκλογικές αναμετρήσεις. Το «κεφάλαιο» Κορέα είχε ξοδευτεί και το κόμμα του, η συμμαχία Περήφανη και Κυρίαρχη Πατρίδα (PAIS), αναζήτησε τη σωτηρία στο πρόσωπο του άφθαρτου ως τότε Λένιν Μορένο.
Ο νέος ηγέτης της συμμαχίας PAIS με το «βαρύ» βαφτιστικό όνομα –συνηθισμένο στο Εκουαδόρ, όπου η Αριστερά έχει βαθιές ρίζες– μπήκε στη μάχη με την υπόσχεση να πατάξει τη διαφθορά και να επιστρέψει στις φιλολαϊκές πολιτικές της πρώτης περιόδου του Κορέα, θέτοντας ξανά υπό έλεγχο τις ασύδοτες πολυεθνικές και διακόπτοντας την επαναπροσέγγιση με το ΔΝΤ. Έτσι επικράτησε τελικά, αν και δύσκολα, δεδομένου ότι ένα μεγάλο μέρος της λαϊκής βάσης δεν ψήφισε υπέρ του: η όποια εμπιστοσύνη είχε χαθεί οριστικά εξαιτίας των νεοφιλελεύθερων πολιτικών και της άγριας καταστολής που άσκησε ο Κορέα ενάντια στα κινήματα διαμαρτυρίας κατά τη διάρκεια των τελευταίων χρόνων της διακυβέρνησής του. Οπωσδήποτε, η νίκη του Λένιν Μορένο ερμηνεύθηκε πρόπερσι ως δείγμα ανακοπής του κύματος συντηρητικής παλινόρθωσης στη Λατινική Αμερική.
Χειρότερα από τον Κορέα γίνεται; Γίνεται!
Έκτοτε κύλησε πολύ νερό στο αυλάκι… Ο Μορένο ξεπέρασε τον προκάτοχό του στην υλοποίηση μιας πολιτικής στρεφόμενης ευθέως ενάντια στη λαϊκή πλειοψηφία, η οποία επιπλέον ευθυγραμμιζόταν με τις εντολές της Ουάσιγκτον. Χαρακτηριστικά δείγματα της φιλοδυτικής στάσης του ήταν η ταύτισή του με τις ΗΠΑ στην καταγγελία του «δικτάτορα Μαδούρο», όπως και η κυνική παράδοση στις βρετανικές αρχές του Τζούλιαν Ασάνζ, ιδρυτή των Wikileaks που είχε βρει καταφύγιο στην πρεσβεία του Εκουαδόρ στο Λονδίνο. Αυτά έγιναν λίγο-πολύ γνωστά στη διεθνή κοινή γνώμη, αμαυρώνοντας την εικόνα του «προοδευτικού» ηγέτη. Αντίθετα, στα ψιλά περνούσαν οι ειδήσεις για την ακραία νεοφιλελεύθερη πολιτική του και για τους διωγμούς που εξαπέλυσε εναντίον αριστερών και ιθαγενών. Μέχρι αυτή την εβδομάδα, οπότε ξέσπασε η τελευταία λαϊκή εξέγερση, το εύρος της οποίας ανάγκασε τους πάντες να αναφερθούν σ’ αυτήν.
Η κατάργηση του ελέγχου των τιμών των καυσίμων, που ήταν το αντάλλαγμα το οποίο ζητούσε το ΔΝΤ ώστε να ξαναρχίσει να «βοηθά» το Εκουαδόρ, προκαλεί ένα νέο κύμα διαμαρτυρίας σε όλη τη χώρα, στο οποίο πρωτοστατούν τα κοινωνικά και ιθαγενικά κινήματα
Αφορμή ήταν η κατάργηση του ελέγχου των τιμών των καυσίμων, που ήταν το αντάλλαγμα το οποίο ζητούσε το ΔΝΤ ώστε να ξαναρχίσει να «βοηθά» το Εκουαδόρ. Αυτό προκάλεσε άμεσα μια δραματική αύξηση στις τιμές των τροφίμων και άλλων βασικών αγαθών, πλήττοντας έτσι βαριά το ήδη χαμηλό βιοτικό επίπεδο της κοινωνικής πλειοψηφίας. Οι ιθαγενικές οργανώσεις και η Αριστερά, που έχουν πάρει διαζύγιο εδώ και χρόνια με την κυβερνητική συμμαχία και έχουν εγγράψει στην ιστορία τους την εκδίωξη τριών προέδρων μέσα σε λίγα χρόνια, βρέθηκαν επικεφαλής ενός νέου κύματος διαμαρτυρίας που κατακλύζει όλη τη χώρα. Αποκλεισμοί αυτοκινητόδρομων απ’ άκρη σε άκρη της χώρας, τεράστιες διαδηλώσεις στην πρωτεύουσα Κίτο και σε δεκάδες ακόμη πόλεις, καταλήψεις δημοσίων κτιρίων, και μια γενική απεργία με στόχο την ανάκληση των μέτρων και την παραίτηση του Μορένο: αυτή είναι η σημερινή εικόνα του Εκουαδόρ.
Η απάντηση της εξουσίας συμπυκνώνεται σε δυο λέξεις: αλαζονεία και τρομοκρατία. Ο Μορένο, άξιος πλέον συνεχιστής των Λατινοαμερικάνων καουντίγιο, αποκάλεσε τους διαδηλωτές «εγκληματίες» και έστειλε εναντίον τους αστυνομία και στρατό: μέχρι στιγμής υπάρχουν τρεις νεκροί, δεκάδες τραυματίες και πάνω από χίλιοι συλληφθέντες. Καθώς αυτά δεν κατάφεραν να τρομοκρατήσουν το κίνημα (οι διαδηλωτές έφτασαν να μπουν στη βουλή την Τρίτη), ο Μορένο αναγκάστηκε να μεταφέρει την πρωτεύουσα από το Κίτο στο Γκουαγιακίλ: την έδρα των επιχειρηματιών και της ολιγαρχίας… Αυτό που εντυπωσιάζει είναι η ενότητα των διαφόρων πολιτικών, κοινωνικών και εθνικών ρευμάτων που συναντιούνται στο κίνημα, και η άρνησή τους να επιλέξουν το «μικρότερο κακό». Το χαρακτηριστικό αυτό τρομάζει περισσότερο από οτιδήποτε άλλο την Ουάσιγκτον και την ντόπια ολιγαρχία που, πάνω που είχαν βρει έναν εξυπηρετικό… Λένιν, κινδυνεύουν να τον χάσουν.
Τρεις χαρακτηριστικές τοποθετήσεις
«Αγωνιζόμαστε όλοι ενωμένοι, και δεν πιστεύουμε σε σωτήρες. Δεν προσδοκούμε τίποτα ούτε από τον Κορέα, ούτε από τον Μορένο, ούτε από τον Λάσο. Μόνο ο λαός μπορεί να σώσει τον λαό! Μαζί με το συνδικαλιστικό μέτωπο FUT, την ιθαγενική συνομοσπονδία Conaie και όλες τις άλλες λαϊκές και κοινωνικές οργανώσεις, είμαστε αποφασισμένοι να συνεχίσουμε στους δρόμους μέχρι να νικηθούν οι πολιτικές που πλήττουν την ελευθερία και τα δικαιώματα των λαών και αδειάζουν τις τσέπες των οικογενειών μας. Η γενική απεργία είναι γεγονός, κι ας έχει κηρύξει στρατιωτικό νόμο η κυβέρνηση.»
Νέλσον Εράσο, πρόεδρος του Λαϊκού Μετώπου του Εκουαδόρ
«Ο Μορένο συκοφαντεί τις κινητοποιήσεις ως βίαιες, ενώ οι όποιες καταστροφές προκαλούνται από βαλτούς με σκοπό να κατηγορηθούν οι ιθαγενείς ως εγκληματίες και κλέφτες. Όμως και τα μικρά παιδιά γνωρίζουν ότι η συντριπτική πλειοψηφία κινητοποιείται επειδή η αύξηση των τιμών των καυσίμων εκτίναξε τις τιμές των τροφίμων και το κόστος μετακίνησης: οι πρώτοι που πλήττονται από αυτό το μέτρο είναι οι ιθαγενείς. Όσο για την υποτιθέμενη στήριξη των κινητοποιήσεων από τον πρώην πρόεδρο Κορέα, δεν δικαιούται να μιλά: αυτός ήταν ο πρώτος που ποινικοποίησε την κοινωνική διαμαρτυρία.»
Λούρντες Τιμπάν, στέλεχος της ιθαγενικής συνομοσπονδίας Conaie
«Στις κινητοποιήσεις βλέπουμε τη γενικευμένη καταδίκη της πολιτικής του Λένιν Μορένο, που θέλει να γυρίσει το Εκουαδόρ στις χειρότερες μέρες των νεοφιλελεύθερων καθεστώτων. Βλέπουμε ακόμη τη σύγκλιση των εργαζόμενων στις πόλεις με τις ιθαγενικές κοινότητες. Δεν είναι απίθανο αυτό το κίνημα να ανατρέψει την κυβέρνηση, αφού ο Μορένο δεν έχει πια καμιά λαϊκή υποστήριξη, καμιά πολιτική-κοινωνική βάση υπέρ της πολιτικής του. Η μοναδική υποστήριξη που διαθέτει ο Μορένο έρχεται από το ΔΝΤ και τα πολιτικά εργαλεία του στο Εκουαδόρ.»
Τζέιμς Πέτρας, συνέντευξη στον ραδιοσταθμό CX36 του Μοντεβιδέο
