Αν επαναφέρουμε την έννοια «λαός» με τον προσδιορισμό ότι αυτή αποτελείται από τις τάξεις και τα στρώματα που πλήττονται σε ένα δοσμένο καπιταλιστικό σχηματισμό, στην τωρινή συγκυρία ο «λαός» μπορεί να προσεγγιστεί μέσα από τρεις συνιστώσες-επίπεδα: Μαζική κοινωνική αμφισβήτηση.Ριζοσπαστικό κίνημα.
Πολιτικές οργανώσεις που αναφέρονται στο λαϊκό παράγοντα ή ακόμα καλύτερα (δηλαδή, πιο ουσιαστικά, αιχμηρά και υποψιασμένα) στη μαζική κοινωνική αμφισβήτηση και το ριζοσπαστικό κίνημα-διαθεσιμότητα.
Η κοινωνική αμφισβήτηση (δεν είναι απλά δυσαρέσκεια, παίρνει και άλλα χαρακτηριστικά) ήταν διαρκώς σε ανοδική-εκτατική τροχιά τα τελευταία χρόνια στην ελληνική κοινωνία και έτσι εξηγεί όλα τα μεγάλα επεισόδια των πολιτικών εξελίξεων. Η αμφισβήτηση, ακόμη και ως κριτικά εκδηλούμενη κοινή γνώμη, είναι καθοριστικός παράγοντας του πολιτικού σκηνικού (κάτι που τείνει να αγνοείται από τις αριστερές οργανώσεις). Γι’ αυτό, η αριστερή πολιτική οφείλει να έχει κεντρικές στοχεύσεις που να αφορούν, σοβαρά, τη γενικότερη δυσαρέσκεια (χωρίς αυτό να σημαίνει κοινοβουλευτικό κρετινισμό ή πολιτικαντισμό).
Το πιο ενεργό, δραστήριο, κινητοποιημένο τμήμα αυτής της αμφισβήτησης είναι το ριζοσπαστικό κίνημα που αναγνωρίζεται στις απεργίες, διαδηλώσεις και σ’ όλες τις κινηματικές πρακτικές.
Σε ενεργή αλληλοτροφοδότηση, το ριζοσπαστικό κίνημα, δηλαδή, το πραγματικό, μετρήσιμο, συγκεκριμένο και στη πράξη εκδηλούμενο κίνημα σε διάφορους χώρους (κεντρικούς ή μη), μαζί με τη μαζική κοινωνική αγανάκτηση, διαμορφώνουν έναν ριζοσπαστισμό μέσα στην ελληνική κοινωνία.
Οι τύχες της Αριστεράς πάντα ήταν και είναι αλληλένδετες με το ριζοσπαστισμό. Μ’ έναν ορισμένο τρόπο, ο ριζοσπαστισμός των υποτελών τάξεων και στρωμάτων είναι γεννήτορας της Αριστεράς και η αποκοπή της απ’ αυτόν είναι ο κεντρικός άξονας (πλάι στις διεθνείς διαστάσεις) της κρίσης της Αριστεράς. Η μαζική κοινωνική αμφισβήτηση και ο ριζοσπαστισμός εκφράστηκαν, κυρίως, μέσα από την εκρηκτική οργή. Το είδαμε τον Δεκέμβρη του 2008, το είδαμε και στις 5/5/2010. Αυτός είναι ο ιδιαίτερος τρόπος πολιτικοποίησης και ιδεολογικής αυτονόμησης των υποτελών τάξεων και στρωμάτων στις παρούσες συνθήκες. Από την στιγμή, όμως, που αυτός ο τρόπος δεν συναντιέται με άλλες ιδέες για να πάρει σάρκα και οστά, ακολουθεί δικές του πορείες ή απλά αναδιπλώνεται προσωρινά. Ποια ήταν η πολιτικοποίηση και η ιδεολογική αυτονόμηση που πρόσφερε η Αριστερά ή η διανόηση στα λαϊκά στρώματα που πλήττονται και κατέβηκαν –όσο και όπως- στο δρόμο; Η απάντηση είναι αρνητική, δεν υπήρξε κάτι τέτοιο.
Το ριζοσπαστικό κίνημα
Το ριζοσπαστικό κίνημα κινήθηκε, βασικά, αυτόνομα και αδιαμεσολάβητα. Η τροχιά του είναι σε διαρκή απόκλιση από τα πλάνα της Αριστεράς. Από τότε που άρχισε η φθίνουσα πορεία του ΣΥΡΙΖΑ, ο ριζοσπαστισμός παίρνει αποστάσεις απ’ όλη την Αριστερά. Αυτή είναι και η σημασία της πτώσης του ΣΥΡΙΖΑ για το λαϊκό κίνημα.
Επίσης, το ριζοσπαστικό κίνημα:
• Στοχοποίησε το πολιτικό σύστημα, δίνοντας ιδιαίτερο νεύρο στους αγώνες και στη λαϊκή ζύμωση, φοβίζοντας το πολιτικό προσωπικό.
• Έθεσε τη μαζικότητα ως κεντρικό στοιχείο της αναβάθμισης του κινήματος, απαρνήθηκε τις δυναμικές λύσεις μειοψηφιών που γίνονταν στο όνομά του.
• Επέλεξε ως δρόμο πολιτικοποίησης την αναγόρευση των ερωτημάτων και των αντίστοιχων σοβαρών προσεγγίσεων (βλέπε την επιτυχία των εκδηλώσεων των οικονομολόγων). Αναζητά μια πρόταση διεξόδου για τη χώρα, με όρους αξιόπιστης πολιτικοοικονομικής λύσης.
• Τα όρια της πολιτικοποίησής του είναι ανοιχτά και αναπαραγόμενα, πάντα, όμως, μέσα από τους δικούς του ρυθμούς και τρόπους.
• Τέλος, έχει πολύ καλύτερη αντίληψη από την Αριστερά για το μέγεθος των προβλημάτων και τη δύναμη του αντίπαλου. Απ’ αυτή την άποψη, έχει αξιόλογη ωριμότητα έναντι αυτής.
Η Αριστερά
Η Αριστερά δεν θέλει να καταλάβει ότι βρίσκεται στο κάδρο της πολιτικής κρίσης. Και βρίσκεται στο κάδρο, όχι επειδή η οργή και η απόγνωση του κόσμου στρέφεται εναντίον της, αλλά κυρίως επειδή η ίδια αδυνατεί να πείσει ότι δεν είναι μέρος του καταρρέοντος πολιτικού συστήματος. Οι σχέσεις της Αριστεράς με το ριζοσπαστικό κίνημα είναι όπως αυτές της Αριστεράς με τη ΓΣΕΕ. Το ριζοσπαστικό κίνημα χρησιμοποιεί την Αριστερά για να εκδηλώνει την παρουσία του, διατηρώντας παρ’ όλα αυτά την αυτονομία του.
Παρεμπιπτόντως, η ΓΣΕΕ είναι αυτή που είναι και έκανε και ορισμένα παλιά κόλπα. Δεν είναι, όμως, αυτή ο λόγος που οι αγώνες εκφυλίστηκαν. Η ΓΣΕΕ δεν θα μπορούσε να κάνει αυτό που η Αριστερά αρνήθηκε ή δεν μπορούσε η ίδια να κάνει. Η Αριστερά είναι σχεδόν παράλυτη μπροστά στη νέα κοινωνική πραγματικότητα (υλικοί όροι) αλλά και την αλλαγή στις κοινωνικές διαθέσεις. Δεν συνειδητοποιεί ότι βρισκόμαστε στην αυγή μιας νέας εποχής η οποία, με τη σειρά της, βρίσκεται στην αφετηρία του μεγάκυκλου που ορίζει το αίτημα για την αριστερή επαναθεμελίωση διεθνώς στον 21ο αιώνα.
Έτσι, δεν βιώνει ούτε θεωρητικά ούτε εμπειρικά τις ιδεο-αξιακές προτεραιότητες που προβάλλουν σαν ανάγκη της νέας εποχής. Αγνοώντας τες παραγνωρίζει πως όποιος ελέγχει ιδεολογικά το μέλλον, ελέγχει μέσα απ’ αυτό το παρόν.
Επομένως, παραιτημένη ιδεολογικά αντιμετώπισε την προοπτική μέσα από εκκλήσεις για ένταση των αγώνων. Αλλά όταν οι αγώνες απαίτησαν προσανατολισμό ή πολιτικοποίηση η Αριστερά απείχε εξαιτίας της απουσίας ειδικότερου πολιτικού σχεδίου. Με γενικολογίες, καταγγελίες, συνθηματολογία και παροξύνοντας την οργή, έλπισε ότι θα τα καταφέρει. Ένα άλλο τμήμα θεώρησε πως η αναζήτηση της διεξόδου θα έρθει μέσα από τη μαζικοποίηση της «σωστής πλατφόρμας» και όχι μέσα από τη διαμόρφωση των υποκειμενικών όρων του λαϊκού παράγοντα.
Και το Μέτωπο;
Η ανάγκη του Μετώπου αγνοήθηκε και στη συνέχεια τορπιλίστηκε από τις επίσημες δυνάμεις της Αριστεράς (αν π.χ. το ΚΚΕ δρούσε στο πλαίσιο Μετώπου, όχι μόνο θα εξανάγκαζε τους πάντες σε συμμετοχή αλλά θα έριχνε την κυβέρνηση σε χρόνο dt).
Παρ’ ότι παλεύεται, ζυμώνεται η ανάγκη του, η Αριστερά δεν έχει αφετηριακές ιδεολογικές και πολιτικές προϋποθέσεις, δεν φαίνεται ώριμη να το πραγματώσει.
Παρ’ όλα, αυτά ακόμα και η ιδέα του Μετώπου, έστω κι έτσι, είναι ένας δρόμος για επαναπροσέγγιση του ριζοσπαστικού κινήματος. Θα έπρεπε, όμως, μεταξύ άλλων η Αριστερά να το πιστέψει, να μην το φέρει στα μέτρα της, να μην το θεωρήσει σανίδα διάσωσής της και να κατανοήσει την προτεραιότητα των ριζοσπαστικών δυνάμεων (έναντι της ίδιας) στη συγκρότησή του.
Υπάρχει αισιοδοξία ενώ κλείνει ο πρώτος γύρος;
Είναι φανερό ότι υπάρχει θυμός και πίκρα για τον τρόπο που έκλεισε ο πρώτος γύρος. Αλλά όλα τα συμπεράσματα δείχνουν ότι διανύθηκε μια απόσταση, ήρθαν στην επιφάνεια ζητήματα, εμφανίστηκε με ανοικτό τρόπο το μαζικό κίνημα, ήρθαν στην επιφάνεια η μαζική κοινωνική αμφισβήτηση, το ριζοσπαστικό κίνημα. Αυτά επενεργούν στην πολιτική σκηνή, βαθαίνουν σε μεγάλο βαθμό την πολιτική κρίση, την κρίση ηγεμονίας της αστικής τάξης και βεβαίως προκαλούν τραντάγματα και στους χώρους της Αριστεράς.
Η ιδέα του Μετώπου έκανε τα πρώτα βήματά της, γεννήθηκαν Επιτροπές, υπάρχει μια ορισμένη πείρα. Οι επόμενοι γύροι είναι μπροστά μας και έχουμε υποσχεθεί «αγώνα μέχρι τέλους», δηλαδή μέχρι το γκρέμισμα του Μνημονίου και του πολιτικού κόσμου που το στηρίζει!
Η Αριστερά δεν θέλει να καταλάβει ότι βρίσκεται στο κάδρο της πολιτικής κρίσης. Και βρίσκεται στο κάδρο, όχι επειδή η οργή και η απόγνωση του κόσμου στρέφεται εναντίον της, αλλά κυρίως επειδή η ίδια αδυνατεί να πείσει ότι δεν είναι μέρος του καταρρέοντος πολιτικού συστήματος
