Ερανιστής: Γιώργος Τοζίδης
Το δεύτερο μέρος* της έκθεσης του Stratfor με τίτλο German Trade and The Eurozone: A Matter of Inequality φωτίζει ακόμη περισσότερο τις αιτίες όξυνσης των ανισοτήτων εντός της Ευρωζώνης.
«Για να περιορίσει το πλεόνασμα του ισοζυγίου τρεχουσών συναλλαγών (ΙΤΣ), η Γερμανία θα έπρεπε να περικόψει τους φόρους κατανάλωσης και εισοδήματος και να αυξήσει τους μισθούς και τις δημόσιες δαπάνες. Το Βερολίνο έχει κάνει σχέδια για να επενδύσει περισσότερα κεφάλαια στην ενέργεια, τις δημόσιες μεταφορές και την πληροφορική υποδομή αλλά το ΔΝΤ εκτιμάότι οι προβλεπόμενες αυξήσεις δεν επαρκούν. Η Γερμανία δεν μπορεί να εφαρμόσει κεϊνσιανές πολιτικές που θα μειώσουν την εθνική αποταμίευση,προκειμένου να χρηματοδοτήσει επενδύσεις όσο παραμένει δεσμευμένη στην πολιτική μηδενικών ελλειμμάτων που είναι τόσο δημοφιλής μεταξύ των συντηρητικών ψηφοφόρων της.
»Όμως, ακόμη και αν αυξηθούν οι επενδύσεις και παρασύρουν ανοδικά και τους μισθούς, αμφισβητείται η επίδραση που θα έχουν στον περιορισμό του γερμανικού εμπορικού πλεονάσματος. Δεν υπάρχει καμία εγγύηση ότι οι υψηλότερα αμειβόμενοι Γερμανοί θα αγοράζουν περισσότερα εισαγόμενα προϊόντα. Στην πραγματικότητα, ο ολοένα μειούμενος και γηράσκων γερμανικός πληθυσμός είναι πολύ πιο πιθανό να αυξήσει την αποταμίευση παρά τη δαπάνη του καθώς προετοιμάζεται για συνταξιοδότηση. Εξάλλου ακόμη και αν οι Γερμανοί αρχίσουν να αγοράζουν περισσότερα προϊόντα,είναι πιθανότερο αυτά να προέρχονται από τους βασικούς εμπορικούς εταίρους της Γερμανίας (Κίνα, Γαλλία, Ολλανδία, ΗΠΑ) παρά από τις υπόλοιπες χώρες της Ευρωζώνης.
»Η συζήτηση σχετικά με το γερμανικό εμπορικό πλεόνασμα φωτίζει το θεμελιώδες πρόβλημα της Ε.Ε.: πως το ελεύθερο εμπόριο και το κοινό νόμισμα διεύρυναν την ανισότητα εντός της Ευρώπης.
»Η Ε.Ε. δημιουργήθηκε με την υπόσχεση ότι η ελεύθερη κυκλοφορία των προϊόντων, των υπηρεσιών και των ανθρώπων θα έφερνε ευημερία σε όλα τα κράτη-μέλη. Αλλά δεν πρόσφερε λύση στη θεμελιακή ανισότητα μεταξύ των κρατών που συμμετείχαν στην ένωση. Μία αύξηση της εγχώριας κατανάλωσης στη Γερμανία δεν προκαλεί αντίστοιχη αύξηση των εξαγωγών από χώρες όπως η Ελλάδα ή η Πορτογαλία διότι οι ασθενείς μεταποιητικοί τομείςαυτών των χωρών προϋπήρχαν της εισαγωγής του ευρώ. Το “κλείδωμα” αυτών των χωρών σε ένα κοινό νόμισμα μαζί με βιομηχανικούς γίγαντες όπως η Γερμανία, εξασθένησε την ικανότητά τους να βγουν από την κρίση με την υλοποίηση νομισματικών πολιτικών.
»Η ευρωπαϊκή οικονομική κρίση είναι, μερικώς, το αποτέλεσμα της απόπειρας ένταξης ενός διαφορετικού μείγματος εθνών, το καθένα από τα οποία έχει διαφορετικούς στόχους, αντιμετωπίζει διαφορετικές προκλήσεις και διαθέτει διαφορετικούς πόρους σε μία ένωση που κυβερνάται από ένα ατελές θεσμικό οικοδόμημα. Η ευρωπαϊκή κρίση δεν συνεπάγεται την άμεση διάλυση της Ε.Ε., ούτε έχει φθάσει στο σημείο όπου τα μεμονωμένα κράτη απαιτούν την εισαγωγή δασμών ή ποσοστώσεων προκειμένου να προστατεύσουν τις πιο ευάλωτες μεταποιητικές μονάδες τους. Παρ’ όλα αυτά, το επόμενο βήμα στις αντιπαραθέσεις για το μέλλον της Ευρώπης θα εμπεριέχει την αμφισβήτηση του ελεύθερου εμπορίου. Η δημιουργία της Ε.Ε. στηρίχθηκε στην υπόσχεση για μεγαλύτερη ευημερία σε ολόκληρη την ήπειρο· για να συνεχίσει να υφίσταται με τη σημερινή μορφή της, θα πρέπει οι Βρυξέλλες να δώσουν στα κράτη-μέλη ίσες δυνατότητες πρόσβασης στα οφέλη της οικονομικής ανάπτυξης».
*Το πρώτο μέρος δημοσιεύθηκε στο φύλλο του προηγούμενου Σαββάτου και αναρτήθηκε στην ιστοσελίδα www.edromos.gr
