του Κώστα Παπαδάκη*
Πριν δύο χρόνια, στη δίκη της Χρυσής Αυγής όπου παρίσταμαι ως συνήγορος Πολιτικής Αγωγής αιγυπτίων ψαράδων, θυμάτων της, επρόκειτο να εμφανιστούν πέντε προστατευόμενοι μάρτυρες που είχαν την ιδιότητα των πρώην μελών της Χ.Α. και να καταθέσουν εξ’ αποστάσεως μόνο με ηχητική σύνδεση με τη δίκη και χωρίς να γνωρίζουμε τα στοιχεία τους. Τότε εμείς, παρά το γεγονός ότι θα μας συνέφερε η εξέταση των μαρτύρων αυτών γιατί θα εισέφεραν αποδεικτικό υλικό εναντίον της Χ.Α., ενεργώντας από θέση αρχής, όλοι οι συνήγοροι Πολιτικής αγωγής, αφ’ ενός ζητήσαμε με δημόσια δήλωση που καταθέσαμε και στο δικαστήριο και στα ΜΜΕ, από τους μάρτυρες αυτούς να εμφανιστούν εκούσια, επώνυμα, όχι να εξαναγκαστούν και να καταθέσουν, όπως έκαναν και πολλοί άλλοι μάρτυρες, πρώην μέλη της ΧΑ, επώνυμα και με την εμφάνισή τους στο δικαστήριο. Αφ’ ετέρου υποβάλαμε έκκληση προς το κράτος να αναλάβει την προστασία των προσώπων αυτών, όχι με την μορφή της ανωνυμίας, αλλά με την μορφή της φύλαξης. Η έκκλησή μας δεν έγινε δεκτή. Παρ’ όλα αυτά, αν και εμφανίστηκαν οι μάρτυρες στο δικαστήριο, εμείς δεν νομιμοποιήσαμε την παρουσία τους, δεν υποβάλαμε ερωτήσεις, δεν προβήκαμε σε σχολιασμό και αξιοποίηση των αποδεικτικών στοιχείων των καταθέσεών τους. […]
Ανώνυμοι μάρτυρες σημαίνει αδιαφανής δίκη, διεξαγωγή δίκης χωρίς τις στοιχειώδεις αρχές του δικονομικού δικαίου που ισχύουν στην Ελλάδα και οι οποίες υπαγορεύουν την αρχή της αμεσότητας, τη δυνατότητα της κατ’ αντιπαράσταση εξέτασης, τη δημοσιότητα
Δεν πρέπει κανένας να το βλέπει καιροσκοπικά, ανάλογα με τη δικονομική θέση στην οποία βρίσκεται. Είναι υποκρισία της Ν.Δ. και του ΠΑΣΟΚ να μιλούν για «κουκουλοφόρους μάρτυρες» τη στιγμή που αυτοί έχουν δημιουργηθεί από ένα θεσμικό καθεστώς που οι κυβερνήσεις τους έφεραν στην Ελλάδα. Δεν μπορεί από την άλλη πλευρά ο ΣΥΡΙΖΑ, ο οποίος τότε κατήγγειλε αυτές τις νομοθετικές αλλαγές, να υπεραμύνεται σαν να είναι μέσα από τα εργαστήρια της CIA οι βουλευτές και οι εκπρόσωποί του και να υπερασπίζεται αυτό το θεσμό. Γιατί αυτός ο θεσμός είναι φορέας κινδύνου για τα δικαιώματα και τις ελευθερίες. […]
Ανώνυμοι μάρτυρες σημαίνει αδιαφανής δίκη, διεξαγωγή δίκης χωρίς τις στοιχειώδεις αρχές του δικονομικού δικαίου που ισχύουν στην Ελλάδα και οι οποίες υπαγορεύουν την αρχή της αμεσότητας, τη δυνατότητα της κατ’ αντιπαράσταση εξέτασης, τη δημοσιότητα. Η δίκη δε γίνεται μόνο για τους διαδίκους, γίνεται και για το ακροατήριο, για να μπορεί ο κόσμος να ελέγξει την ποιότητα της απονομής της δικαιοσύνης και την αιτιολόγηση των δικαστικών απόψεων, την άσκηση των υπερασπιστικών δικαιωμάτων, τον έλεγχο της αξιοπιστίας του μάρτυρα με την υποβολή αμέσων ερωτήσεων και τον έλεγχο της γλώσσας και του σώματός του στην στάση του στο δικαστήριο.
* Αποσπάσματα από συνέντευξη του δικηγόρου Κώστα Παπαδάκη στην εκπομπή του Γιώργου Γκόντζου, «Ό,τι πεις εσύ», στο δημοτικό ραδιόφωνο Ιωαννίνων.
