Ο «Κοινωνικός Συνασπισμός», νέα προσπάθεια συνεργασίας των αντινεοφιλελεύθερων δυνάμεων
Με πρωτοβουλία του Mαουρίτσιο Λαντίνι –γραμματέα της ιταλικής ομοσπονδίας μετάλλου FIOM– δημιουργήθηκε την προηγούμενη εβδομάδα ο «Κοινωνικός Συνασπισμός», μια νέα προσπάθεια συνεργασίας των αντινεοφιλελεύθερων δυνάμεων της Ιταλίας. Όπως αναφέρεται στο αρχικό κάλεσμα, που στοχοποιεί ευθέως την αντεργατική πολιτική της κεντροαριστερής ιταλικής κυβέρνησης, «δεν είμαστε κόμμα, αλλά θέλουμε να ενώσουμε εκείνους που διαχώρισε ο Ρέντσι». Κι ακόμη, τονίζεται χαρακτηριστικά ότι «η πολιτική δεν είναι ιδιοκτησία κανενός».
Ευρεία καταρχήν αποδοχή
H πρωτοβουλία αυτή, που δεν κρύβει ότι έχει επηρεαστεί τόσο από τον ΣΥΡΙΖΑ όσο και από το ισπανικό Podemos, είχε θετική ανταπόκριση από επαγγελματικούς φορείς, ιδίως χώρων που πλήττονται από την κρίση, φοιτητικούς συλλόγους, κοινωνικές και οικολογικές οργανώσεις –π.χ. ARCI και LEGAMBIENTE– και μεμονωμένους διανοούμενους. Σε πολιτικό επίπεδο, μετράει ήδη την υποστήριξη της Κομμουνιστικής Επανίδρυσης υπό τον Πάολο Φερέρο και του «μετριοπαθούς αριστερού» κόμματος SEL του Νίκι Βέντολα, καθώς και ανένταχτων που είχαν συσπειρωθεί στη λίστα των ευρωεκλογών «Άλλη Ευρώπη με τον Τσίπρα». Άλλες πολιτικές και κοινωνικές δυνάμεις, όπως η LIBERA του καθολικού Ντον Τζιότι και τα συνδικάτα βάσης COBAS, αντιμετωπίζουν την πρωτοβουλία με «θετική επιφύλαξη». Η μοναδική ηχηρή αντίθεση ήρθε από την Καμούσο, τη γραμματέα της πάλαι ποτέ πανίσχυρης αριστερής εργατικής συνομοσπονδίας CGIL, στην οποία ανήκει και η FIOM – αλλά η κεντρική ηγεσία της διάκειται φιλικά προς την κεντροαριστερά…
Αριστερές κριτικές
Ανάμεσα στις κατηγορίες που δέχεται ο Λαντίνι, εξ αριστερών τώρα (από τμήμα της «ανταγωνιστικής Αριστεράς»), είναι πως προσπαθεί να μετασχηματίσει το συνδικάτο σε κόμμα, ότι είναι προσωποκεντρική πρωτοβουλία, κι ότι δεν έχει διευκρινίσει δύο πράγματα: Πρώτον, τον αντίπαλο που «πρέπει να είναι η τρόικα και η Ευρωπαϊκή Ένωση», και δεύτερον τους ενδεχόμενους συμμάχους που «σε καμία περίπτωση δεν πρέπει να συμπεριλαμβάνουν το κυβερνητικό Δημοκρατικό Κόμμα του Ρέντσι». Tα σημεία στα οποία φαίνεται όλοι να συμφωνούν, ωστόσο, είναι η ανάγκη επανασύστασης της κατακερματισμένης ιταλικής Αριστεράς και η στοχοποίηση του νεοφιλελευθερισμού που ευθύνεται για την πορεία φτωχοποίησης ολοένα και ευρύτερων στρωμάτων της ιταλικής κοινωνίας, με κύριο εκφραστή την κυβέρνηση Ρέντσι.
Αντιφατική αφετηρία, σημαντικές προσδοκίες
Διάχυτος είναι ο προβληματισμός για το αν η νέα κίνηση θα μπορέσει να σηματοδοτήσει ένα άνοιγμα της νέας ιταλικής Αριστεράς στην κοινωνία, ξεπερνώντας την αυτοαναφορικότητά της, και αν θα κατορθώσει να μορφοποιήσει μια συγκεκριμένη και πειστική εναλλακτική πρόταση. Ενδιαφέρον παρουσιάζει πάντως το σημείο εκκίνησης: Αφενός, κρίνεται θετικό ότι ξεκινά από ένα από τα αγωνιστικά συνδικάτα το οποίο, σε σύγκριση με άλλα, δεν έχει χάσει το κύρος του και μπορεί να προσελκύσει ευρύτερα λαϊκά στρώματα που έχουν φτωχοποιηθεί. Αφετέρου, αυτό ακριβώς το γεγονός θεωρείται ταυτόχρονα μειονέκτημα αφού, αν δεν καταφέρει να συναντηθεί ο συνδικαλισμός με την πολιτική, δεν θα μπορέσει να έχει σοβαρή παρουσία στο κεντρικό πολιτικό σκηνικό της χώρας. Εκφράζεται επίσης ανησυχία για την πολυσυλλεκτικότητα του σχήματος και τη διαφορετικότητα των φορέων που θέλουν να συμμετέχουν σε αυτό. Θα μπορέσουν να βρουν κοινό βηματισμό π.χ. οι καθολικοί του Ντον Τζιότι με τις ομάδες των κοινωνικών κέντρων ή τους κομμουνιστές της Επανίδρυσης; Σε κάθε περίπτωση, το πρώτο ανοιχτό κάλεσμα του Κοινωνικού Συνασπισμού, που θα «μετρήσει» την ελκυστικότητά του, είναι για σήμερα στη Ρώμη, όπου θα πραγματοποιηθεί πανιταλική κινητοποίηση «για μια νέα άνοιξη της εργασίας, της δημοκρατίας και της κοινής δράσης για τα δικαιώματα των εργαζομένων και των πολιτών», όπως αναφέρει η σχετική ανακοίνωση.
Α.Μ.
