Διαβάστε το Μέρος Α΄
Ο δημοσιογράφος Chris Hedges συνομιλεί με τον Miko Peled, συγγραφέα του βιβλίου «Ο γιος του στρατηγού: Το ταξίδι ενός Ισραηλινού στην Παλαιστίνη» στο The Chris Hedges Report που μεταδίδεται από το The Real News Network.
Chris Hedges: Ήσουν στην επίλεκτη μονάδα των Ειδικών Δυνάμεων. Πες για την κατήχηση στο στρατό και τη σύνδεσή της, ειδικότερα, με το Ολοκαύτωμα.
Miko Peled: Ο μύθος είναι ότι το Ισραήλ αποτελεί απάντηση στο Ολοκαύτωμα. Και ότι ο στρατός είναι απάντηση στο Ολοκαύτωμα. Ότι πρέπει να είμαστε δυνατοί, πρέπει να είμαστε πρόθυμοι να πολεμήσουμε, πρέπει να έχουμε πάντα ένα όπλο στο ένα χέρι ώστε αυτό να μην ξανασυμβεί ποτέ. Αλλά το ενδιαφέρον είναι ότι όταν μιλάς με επιζώντες του Ολοκαυτώματος που δεν έχουν παρασυρθεί στον Σιωνισμό -που είναι πάρα πολλοί- θα πουν ότι η ιδέα ότι ένα στρατιωτικοποιημένο κράτος είναι η απάντηση στο Ολοκαύτωμα είναι παράλογη, γιατί η απάντηση στο Ολοκαύτωμα είναι η ανεκτικότητα, η εκπαίδευση και η ανθρωπιά, όχι η βία και ο ρατσισμός.
Αλλά κανείς δεν θέλει να καταστρέψει ένα καλό μύθο με αναφορά στα πραγματικά γεγονότα. Εξαιτίας του Άουσβιτς, εκπροσωπούμε εκείνους που χάθηκαν από τους Ναζί και πρέπει να είμαστε δυνατοί. Και η ισραηλινή σημαία τούς αντιπροσωπεύει, και ο ισραηλινός στρατός τούς αντιπροσωπεύει. Η απόλυτη τρέλα. Πήγα να υπηρετήσω στο στρατό με τη θέλησή μου. Υπήρχαν κάποιες φωνές στην ερημιά που αρνούνταν και αμφισβητούσαν, αλλά εγώ δεν το έκανα ποτέ, μέχρι που άρχισα την εκπαίδευση και τις περιπολίες. Ήμασταν μια μονάδα πεζικού καταδρομών. Μας έδωσαν γκλομπ και πλαστικές χειροπέδες και μας είπαν να περιπολούμε στη Ραμάλα. Και εγώ λέω, τι στο διάολο συμβαίνει; Τι κάνουμε εδώ; Και μας είπαν ότι αν κάποιος σας κοιτάξει περίεργα, θα του σπάσετε κάθε κόκαλο στο σώμα. Και σκέφτηκα, όλοι θα μας κοιτάζουν, είμαστε κομάντος που βαδίζουμε μέσα στην πόλη. Είναι τρελό! Δεν είχα συνειδητοποιήσει ότι όλοι είχαν ήδη καταλάβει ότι έτσι πρέπει να είναι. Σκέφτηκα, αυτό είναι λάθος. Υποτίθεται ότι είμαστε οι καλοί. Και μετά υπήρξε η εισβολή στον Λίβανο το ‘82. Αυτή ήταν μια σοβαρή ρωγμή στο τείχος της πίστης και του πατριωτισμού που υπήρχε μέσα μου.
Το να είσαι βίαιος και μιλιταριστής και ρατσιστής και κατακτητής ως απάντηση στη φρίκη του Ολοκαυτώματος είναι απόλυτη τρέλα. Αλλά κανείς γύρω σου δεν κάνει ερωτήσεις. Ούτε κι εσύ, εκτός κι αν είσαι διατεθειμένος να ξεχωρίσεις και να σε χτυπήσουν στο κεφάλι.
Κουλτούρα ρατσισμού
Chris Hedges: Πώς μιλούσαν στο στρατό για τους Άραβες;
Miko Peled: Ο λόγος, το μίσος, ο ρατσισμός, είναι τρομακτικός. Πρώτα απ’ όλα, οι Παλαιστίνιοι είναι ζώα. Δεν είναι τίποτα. Είναι τρομακτικό. Νομίζουν ότι είναι αστείο να σταματούν ανθρώπους, να ζητούν την ταυτότητά τους, να κυνηγούν παιδιά και να τους πυροβολούν. Όλα μοιάζουν με διασκέδαση!
Κι όταν συναντούσα, και εδώ στις ΗΠΑ, Ισραηλινούς που υπηρέτησαν στον ισραηλινό στρατό, ο τρόπος που αστειεύονταν με αυτά που έκαναν στη Δυτική Όχθη, με το να σκοτώνουν ή να σταματούν ανθρώπους, να τους αναγκάζουν να βγάλουν τα ρούχα τους και να τους υποχρεώνουν να χορεύουν γυμνοί, ήταν ψυχαγωγία! Νομίζουν ότι είναι αστείο. Δεν βλέπουν ότι υπάρχει πρόβλημα, επειδή ο ρατσισμός εισβάλει από τόσο νεαρή ηλικία που είναι σχεδόν οργανικός.
Όταν έχεις μια ρατσιστική κοινωνία και ένα ρατσιστικό εκπαιδευτικό σύστημα που είναι τόσο μεθοδικό, αυτό είναι το αποτέλεσμα. Και ο ρατσισμός δεν σταματάει στους Παλαιστίνιους∙ εκτείνεται στους μαύρους, εκτείνεται στους έγχρωμους ανθρώπους, εκτείνεται στους Εβραίους ή τους Ισραηλινούς που έρχονται από άλλες χώρες και έχουν σκούρο δέρμα. Ο ρατσισμός ξεπερνάει όλα τα όρια και είναι εντελώς μέρος της κουλτούρας.
Chris Hedges: Υπάρχει πολύ λίγη κριτική για την IDF, σχεδόν καμία στον ισραηλινό Τύπο, αν και υπάρχει αρκετή κριτική για τον Νετανιάχου, την κακοδιαχείριση και τη διαφθορά του.
Miko Peled: Ο στρατός είναι υπεράνω του νόμου. Είναι υπεράνω πάσης κριτικής, εκτός από μερικές φορές. Μετά τον πόλεμο του ‘73, έγινε μια έρευνα. Και τώρα, όλοι οι δεξιοί παρανοϊκοί, οι πιο δεξιοί έποικοι που είναι στο υπουργικό συμβούλιο επιτέθηκαν στον αρχηγό του επιτελείου γιατί αποφάσισε να ξεκινήσει έρευνα επειδή ήταν καταστροφικό όταν οι Παλαιστίνιοι μαχητές βγήκαν από τη Γάζα και δεν υπήρχε κανείς να υπερασπιστεί το Ισραήλ.
Οι μαχητές πήραν πίσω τη μισή χώρα τους! Πήραν είκοσι δύο ισραηλινούς οικισμούς και πόλεις! Κατέλαβαν τη στρατιωτική βάση της Ταξιαρχίας της Γάζας, η οποία υποτίθεται ότι υπερασπίζεται τη χώρα. Και δεν υπήρχε κανείς και οι Παλαιστίνιοι κατέλαβαν τη βάση.
Στον ισραηλινό Τύπο βλέπεις δύο πολύ ενδιαφέροντα πράγματα. Το ένα είναι, κάτι πήγε τρομερά στραβά και πρέπει να μάθουμε το γιατί, αλλά πρέπει να περιμένουμε γιατί δεν πρέπει να επικρίνουμε τον στρατό κατά τη διάρκεια του πολέμου. Δεν θα πρέπει να κάνουμε τους στρατιώτες να αισθάνονται ότι πρέπει να συγκρατηθούν, διότι αν πρέπει να πυροβολήσουν, θα πρέπει να τους επιτραπεί να πυροβολήσουν. Και το άλλο είναι ότι πολιτικά, όλοι τρώνε ο ένας τον άλλον. Αλληλοσκοτώνονται πολιτικά στον Τύπο. Όλοι όσοι είναι εναντίον του Νετανιάχου του επιτίθενται. Και οι δικοί του άνθρωποι επιτίθενται στους άλλους επειδή επιτίθενται στην κυβέρνηση. Παράλυση ως αποτέλεσμα της εσωτερικής διαμάχης που επηρεάζει τη λειτουργικότητα του κράτους. Το Ισραήλ δεν είναι το κράτος που ήταν πριν από την 7η Οκτωβρίου∙ είχε παραλύσει για αρκετές εβδομάδες και εξακολουθεί να παραλύει με πολλούς τρόπους. Πύραυλοι που έρχονται από το βορρά, πύραυλοι που έρχονται από το νότο. Πολύ μεγάλος αριθμός Ισραηλινών στρατιωτών να σκοτώνονται και χιλιάδες να τραυματίζονται και ο πόλεμος δεν τελειώνει.
Δεν είναι σε θέση να νικήσουν τους Παλαιστίνιους στη Γάζα, την ένοπλη αντίσταση. Και ενώ όλα αυτά συμβαίνουν, στον ισραηλινό Τύπο, που είναι σαν ένας βόθρος που φουσκώνει και φουσκώνει και φουσκώνει, όλοι επιτίθενται σε όλους τους άλλους!
Ταξιαρχία Golani
Chris Hedges: 70 νεκρούς έχει η Ταξιαρχία Γκολάνι, νομίζω. Και αποσύρθηκαν. Πρόκειται για πολύ επίλεκτη μονάδα.
Miko Peled: Ναι, γιατί πολλά από τα θύματα είναι υψηλόβαθμοι αξιωματικοί. Συνταγματάρχες, αντισυνταγματάρχες, πολύ υψηλόβαθμοι διοικητές των ισραηλινών ειδικών δυνάμεων που σκοτώθηκαν. Έτσι, οι Ισραηλινοί δεν ξέρουν τι στο διάολο συμβαίνει, γιατί δεν προστατεύονται όπως νόμιζαν. Οι ισραηλινοί οικισμοί, τα κιμπουτζίμ, οι πόλεις στο νότο που συνορεύουν με τη Γάζα, απολαμβάνουν μερικά από τα υψηλότερα επίπεδα διαβίωσης μεταξύ των Ισραηλινών. Είναι ένας όμορφος τρόπος ζωής. Και δεν τους πέρασε ποτέ από το μυαλό ότι οι Παλαιστίνιοι θα τολμούσαν να βγουν από τη Γάζα πολεμώντας και πετυχαίνοντας με τον τρόπο που το έκαναν. Και ότι ο στρατός είχε χρεοκοπήσει. Είχε χαθεί. Ο μηχανισμός πληροφοριών είχε χρεοκοπήσει, τίποτα δεν λειτουργούσε. Και δεν είναι τυχαίο ότι οι επιθέσεις της 7ης Οκτωβρίου έγιναν ακριβώς 50 χρόνια και μία ημέρα μετά την έναρξη του πολέμου του Οκτωβρίου του 1973 και την κατάρρευση ολόκληρου του συστήματος.
Chris Hedges: Πώς διαβάζεις αυτό που συμβαίνει στη Γάζα, σε στρατιωτικό επίπεδο;
Miko Peled: Σαφώς οι Παλαιστίνιοι είναι σε θέση να κρατήσουν τη Γάζα στρατιωτικά, παρ’ όλο που οι Ισραηλινοί έχουν τη δύναμη πυρός και την υλικοτεχνική υποδομή, ενώ οι Παλαιστίνιοι, δεν ξέρω από πού παίρνουν προμήθειες, από πού παίρνουν τρόφιμα για να συνεχίσουν να πολεμούν. Προφανώς προβάλλουν σθεναρή αντίσταση. Δεν νομίζω ότι στρατιωτικά υπάρχει στρατηγική. Αυτό είναι εκδίκηση. Το Ισραήλ ταπεινώθηκε, ο στρατός ταπεινώθηκε και έπρεπε να ξεσπάσουν σε κάποιον. Έτσι βρήκαν τα πιο αδύναμα θύματα που μπορούσαν να βάλουν στο χέρι, και αυτά είναι οι Παλαιστίνιοι πολίτες στη Γάζα. Και έτσι τους σκοτώνουν κατά δεκάδες χιλιάδες.
Δεν νομίζω ότι κανείς πιστεύει ότι θα υπάρξει απαλλαγή από τη Χαμάς, ότι αυτό είναι εφικτό. Ούτε κανείς παίρνει στα σοβαρά ότι μπορείς να πάρεις πάρα πολλούς ανθρώπους από τη Γάζα και να τους σκορπίσεις σε όλο τον κόσμο, παρ’ όλο που αυτό λένε. Αλλά όσο επιτρέπεται στο Ισραήλ να σκοτώνει και όσο δεν διακόπτεται η αλυσίδα εφοδιασμού, θα συνεχίσουν να σκοτώνουν.
Ρόλος ΗΠΑ
Chris Hedges: Και φυσικά δημιουργούν ανθρωπιστική κρίση. Τώρα είναι και η πείνα. Η διάρροια είναι επιδημία, οι συνθήκες υγιεινής είναι κατεστραμμένες. Αναρωτιέμαι σε ποιο σημείο αυτή η ανθρωπιστική κρίση θα γίνει τόσο έντονη που πραγματικά η επιλογή θα είναι να φύγεις ή να πεθάνεις.
Miko Peled: Αυτό είναι πάντα το μεγάλο ερώτημα για τους Παλαιστίνιους. Είναι η χειρότερη μορφή αδικίας. Δεν ξέρουμε πόσα πτώματα είναι θαμμένα κάτω από τα ερείπια και τι θα προκύψει απ’ αυτό. Το 2016 ή το 2017, τα Ηνωμένα Έθνη έβγαλαν μια έκθεση ότι μέχρι το 2020, η Γάζα θα είναι ακατοίκητη. Δεν νομίζω ότι η Λωρίδα της Γάζας ήταν ποτέ κατοικήσιμη.
Είναι μια ανθρωπιστική καταστροφή από τα τέλη της δεκαετίας του ‘40. Έριξαν όλους αυτούς τους πρόσφυγες εκεί χωρίς καμία υποδομή και μετά άρχισαν να τους σκοτώνουν. Ως Αμερικανοί, ως φορολογούμενοι, δεν θα θέλαμε ο έκτος στόλος του αμερικανικού ναυτικού, να βοηθήσει τους Παλαιστίνιους; Να δημιουργήσουμε μια ζώνη απαγόρευσης πτήσεων πάνω από αυτούς τους αθώους ανθρώπους που σφαγιάζονται; Γιατί τα αμερικανικά φορολογικά δολάρια θα συνεχίσουν αυτή τη γενοκτονία αντί να τη σταματήσουν και να βοηθήσουν τα θύματα; Νομίζω ότι αυτά είναι ερωτήματα που πρέπει να θέσουν οι Αμερικανοί στον εαυτό τους. Είναι απόλυτη τρέλα να επιτρέπουν στην κυβέρνησή τους να υποστηρίζει μια γενοκτονία που δεν γίνεται καν μυστικά. Όλοι τη βλέπουν. Όλοι ξέρουν τι συμβαίνει. Και πάλι, οι Αμερικανοί επιτρέπουν στο στρατό τους και την κυβέρνησή τους να βοηθούν τη γενοκτονία. Και δεν υπάρχει καμία αμφιβολία ότι πρόκειται για γενοκτονία. Ο ορισμός του εγκλήματος της γενοκτονίας είναι τόσο απόλυτα σαφής, που ο καθένας μπορεί να τον συγκρίνει με αυτό που συμβαίνει στην Παλαιστίνη. Γιατί οι Αμερικανοί δεν απαιτούν από τις ΗΠΑ να στηρίξουν τους Παλαιστίνιους;
Κατάπαυση της γενοκτονίας
Chris Hedges: Σύμφωνα με τις δημοσκοπήσεις, οι περισσότεροι Αμερικανοί θέλουν κατάπαυση του πυρός. Αλλά το Κογκρέσο είναι εξαγορασμένο και πληρωμένο από το λόμπι του Ισραήλ. Ο Μπάιντεν είναι ένας από τους μεγαλύτερους αποδέκτες βοήθειας ή χρηματοδότησης της προεκλογικής του εκστρατείας από το λόμπι του Ισραήλ. Και αυτό ισχύει και στα δύο κόμματα.
Miko Peled: Ισραηλινοί στρατιώτες σκοτώνονται επίσης σε πολύ μεγάλο αριθμό. Πώς η κατάπαυση του πυρός έγινε ξαφνικά ένα αντι-ισραηλινό αίτημα; Δεν ξέρω από πού προέκυψε η ιδέα να απαιτήσουμε απλώς κατάπαυση του πυρός. Η κατάπαυση του πυρός παραβιάζεται από το Ισραήλ ούτως ή άλλως, μέσα σε 24-48 ώρες. Ιστορικά το Ισραήλ πάντα παραβίαζε τις εκεχειρίες. Αυτό που απαιτείται είναι αυστηρές κυρώσεις, μια ζώνη απαγόρευσης πτήσεων, άμεση βοήθεια προς τους Παλαιστίνιους και να παρέχονται εγγυήσεις για την ασφάλεια και την προστασία τους για πάντα, ώστε να μην μπορεί να ξανασυμβεί ποτέ αυτό. Αυτό είναι το ζητούμενο. Αφού έχουν θυσιαστεί τόσα πολλά, αφού έδειξαν τέτοιο τεράστιο θάρρος οι Παλαιστίνιοι, αξίζουν τα πάντα.
Εμείς, ως άνθρωποι με συνείδηση, πρέπει να απαιτήσουμε τη διάλυση του κράτους του απαρτχάιντ και την πλήρη παύση και τον απόλυτο τερματισμό της γενοκτονίας και την παροχή εγγυήσεων ότι τα παιδιά των Παλαιστινίων θα είναι ασφαλή.
Είναι γελοίο να μην μιλάει κανείς για το τι συμβαίνει στη Δυτική Όχθη. Φίλοι μου που είναι Παλαιστίνιοι πολίτες του Ισραήλ λένε ότι κανείς δεν τολμά να βγει από το σπίτι του, κανείς δεν τολμά να στείλει μήνυμα. Φοβούνται να περπατήσουν στους δρόμους. Η ασφάλεια των Παλαιστινίων αφήνεται στις ορέξεις του κάθε Ισραηλινού! Αυτή θα έπρεπε να είναι η συζήτηση αυτή τη στιγμή, μετά από τέτοια φρικτή βία, το ζητούμενο όταν πηγαίνουμε σε διαμαρτυρίες. Νομίζω ότι η 7η Οκτωβρίου δημιούργησε μια ευκαιρία να τελειώσει η ταλαιπωρία των Παλαιστινίων, η καταπίεση και η γενοκτονία οριστικά. Και αν δεν το εκμεταλλευτούμε τώρα και δεν το τερματίσουμε, θα το μετανιώνουμε για πολλές γενιές.
Θρησκευτικός σιωνισμός
Chris Hedges: Nα μιλήσουμε για τη μετατόπιση του ίδιου του Σιωνισμού από την κυριαρχία μιας κοσμικής ηγεσίας. Τη βλέπουμε στην κυβέρνηση Νετανιάχου. Την άνοδο ενός θρησκευτικού σιωνισμού, που ισχύει επίσης μέσα στον ισραηλινό στρατό.
Miko Peled: Αρχικά, ο Σιωνισμός και ο Ιουδαϊσμός βρίσκονταν σε αντιπαράθεση. Και σήμερα, υπερορθόδοξοι Εβραίοι απορρίπτουν τον Σιωνισμό και απορρίπτουν σε μεγάλο βαθμό το Ισραήλ. Αλλά μετά το 1967, υπήρξε αυτή η νέα δημιουργία του σιωνιστικού θρησκευτικού κινήματος. Aυτοί είναι οι έποικοι που πήγαν στη Δυτική Όχθη και έγιναν οι νέοι πρωτοπόροι. Και σήμερα αποτελούν ένα μεγάλο μέρος των αξιωματικών και εκείνων που εντάχθηκαν στις ειδικές δυνάμεις. Στο παρελθόν, στο στρατό, η ανεπίσημη πολιτική ήταν ότι δεν έπρεπε να επιτραπεί σ’ αυτούς τους τύπους να προαχθούν. Τώρα, ο αρχηγός του επιτελείου προέρχεται από αυτόν τον κόσμο, πράγμα που αποτελεί τεράστια αλλαγή. Και αρκετοί στρατηγοί και υψηλόβαθμοι διοικητές προέρχονται απ’ αυτούς. Και ο λόγος που δεν έπρεπε να προάγονται ήταν ότι πρόκειται για έναν απίστευτα τοξικό συνδυασμό, αυτή η μεσσιανική μορφή του Ιουδαϊσμού, η οποία είναι πραγματικά μια εκτροπή.
Ιουδαϊσμός με εθνικιστικό φανατισμό! Συνδυασμός τοξικός που δημιούργησε μερικούς από τους χειρότερους ρατσιστές, μερικούς από τους πιο βίαιους κακοποιούς στη σύντομη ιστορία του κράτους του Ισραήλ. Αυτό προκαλούσε μεγάλη ανησυχία στο παρελθόν, αλλά τώρα είναι παντού και φυσικά στη σημερινή κυβέρνηση. Κατέχουν το υπουργείο Οικονομικών, κατέχουν το υπουργείο Εθνικής Ασφάλειας, στο στρατό είναι παντού. Και κατέχουν πολλά υπο-υπουργεία και είναι επικεφαλής επιτροπών στην Κνέσετ. Δούλεψαν πολύ σκληρά για να φτάσουν στο σημείο να έχουν το πάνω χέρι.
Ο Νετανιάχου έχει εγγύηση ότι θα παραμείνει στην εξουσία. Εκατοντάδες χιλιάδες Ισραηλινοί διαδηλώνουν στους δρόμους και αυτό δεν τον επηρεάζει, επειδή έχει το μπλοκ στην Κνέσετ που δεν θα τον εγκαταλείψει όσο τους επιτρέπει να παίζουν το παιχνίδι τους.
Δεν νομίζω ότι αυτοί οι τύποι είναι χειρότεροι από τη γενιά των γονιών μου που ήταν νέοι σιωνιστές και ζηλωτές την εποχή που διέπραξαν τη Νάκμπα (Καταστροφή) του 1948 και λειτούργησαν το κράτος απαρτχάιντ για τις πρώτες δεκαετίες. Αλλά είναι μια νέα μορφή φανατισμού αφού είναι και θρησκευτικός και φασιστικός. Ένα πολύ τοξικό μίγμα. Και έχουν περισσότερο στομάχι για να σκοτώνουν αμάχους από ό,τι έχουμε δει ποτέ πριν. Οι αριθμοί είναι πέρα από κάθε φαντασία, ακόμη και για το Ισραήλ.
Ο αντίκτυπος του θρησκευτικού Σιωνισμού στο Ισραήλ έχει το βαθύτερο αποτέλεσμά του στο εσωτερικό του Ισραήλ, όσον αφορά τη φίμωση των αντιφρονούντων και τις πολιτικές ελευθερίες.
Κοσμικοί και θρησκόληπτοι σε ένα
Οι Ισραηλινοί αγαπούν αυτούς τους τύπους επειδή είναι θρησκευόμενοι, αλλά ντύνονται σαν εμάς και δεν μοιάζουν με τους παλιούς Εβραίους με τις μεγάλες γενειάδες. Είναι κάπως κουλ. Φοράνε τζιν. Και ένας από τους στόχους τους είναι να καταστρέψουν το τέμενος Αλ-Άκσα και να χτίσουν έναν εβραϊκό ναό. Και κάνουν ξεναγήσεις προσευχής στις οποίες εκατοντάδες χιλιάδες Ισραηλινοί πηγαίνουν, που δεν είναι καθόλου θρησκευόμενοι, είναι κοσμικοί Ισραηλινοί.
Και φυσικά, οι μουσουλμάνοι Παλαιστίνιοι δεν επιτρέπονται. Αστυνομικοί συνοδεύουν την ξενάγηση. Ως παιδί που μεγάλωνα εντελώς κοσμικά, τραγουδούσαμε τραγούδια για την ημέρα που θα χτίσουμε ένα ναό. Γιατί; Επειδή ξεπερνούσε τη θρησκευτική σημασία και γινόταν εθνική σημασία. Και ο Νετανιάχου, όταν οι κοσμικοί Ισραηλινοί σκέφτονται έτσι, θα ήθελε πολύ την καταστροφή του Αλ-Άκσα και τη δημιουργία ενός εβραϊκού ναού εκεί. Θα είναι ένα σημάδι ότι ο βασιλιάς Δαβίδ επέστρεψε. Και η σύνδεση, ενώ δεν έχει καμία σχέση με την ιστορία και δεν υπάρχει καμία αλήθεια σε αυτό, ότι είμαστε απόγονοι του βασιλιά Δαβίδ, είναι κάτι που οι Ισραηλινοί αγαπούν πραγματικά.
Πραγματικά περί αυτού πρόκειται. Οι έποικοι από τη μια περιφρονούνται από τους κοσμικούς Ισραηλινούς επειδή είναι θρησκευόμενοι, αλλά από την άλλη θεωρούνται κάπως cool θρησκευόμενοι. Έτσι συγκλίνουν.