Οι γεωπολιτικές εκρήξεις στην περιοχή της Ανατολικής Μεσογείου, προβλέπεται να έχουν παράπλευρες απώλειες. Η επίθεση του Ισραήλ κατά του Ιράν, που έγινε με τις ευλογίες και μετά από συνεννόηση με τις Ηνωμένες Πολιτείες, επιβεβαιώνουν πως ο συνολικός σχεδιασμός αφορά την επιβολή των δυο ισχυρών αυτών συμμάχων στην περιοχή.
Οι κινήσεις που γίνονται αφορούν πρωτίστως την επόμενη ημέρα αυτού του πολέμου αν και δεν είναι και τόσος εύκολος, όπως φαίνεται, ο δρόμος για τους Ισραηλινούς. Στην εξίσωση των εξελίξεων μπαίνει και η Τουρκία, που θα ήθελε, παρά τις αντιθέτου δημόσιες διακηρύξεις της, να ηττηθεί το Ιράν. Κι αυτό γιατί σε μια τέτοια περίπτωση θα είναι το απόλυτο αντίπαλο δέος απέναντι στο Ισραήλ. Και μπορεί η κυβέρνηση Τραμπ να θέλει τη συνύπαρξη των δυο κατοχικών δυνάμεων, αλλά αυτό δεν θεωρείται ακόμη εφικτό. Ο σκληρός ανταγωνισμός τους φαίνεται ότι θα κρατήσει ακόμη για πολύ.
Αλλαγή συνόρων, καθεστώτων
Παρακολουθώντας από κοντά τα τεκταινόμενα είναι σαφές πως οι ΗΠΑ διά του Ισραήλ επιχειρούν να αλλάξουν άρδην τα δεδομένα στην περιοχή, να επιβάλλουν καθεστώτα, νέο χάρτη και τα σύνορα. Επιχειρείται, όπως την περίοδο του Ψυχρού Πολέμου, με άλλους όρους, δεδομένα και λιγότερους και πιο αδύναμους αντιπάλους, να επικρατήσουν διά της ισχύος. Και με ανατροπή καθεστώτων, στο όνομα της «ειρήνης» και της «δημοκρατίας». Το… εγχειρίδιο το έχουν οι Αμερικανοί από παλιά σε ό,τι αφορά την ανατροπή καθεστώτων και έλεγχων χωρών και περιοχών.
Η κατοχική Τουρκία από την πλευρά της, έχει στραμμένη την προσοχή στα ανοικτά μέτωπα της Ανατολικής Μεσογείου και τον πόλεμο επικράτησης που ξεκίνησε και συνεχίζει το Ισραήλ. Η Άγκυρα αναζητεί πρωταγωνιστικό ρόλο. Της τον προσφέρει η Μόσχα, το Κίεβο, εξ ου και «μεσολαβεί», ενώ οι Ηνωμένες Πολιτείες, του Ντόναλντ Τραμπ, εκφράζουν «θαυμασμό» για τον Ερντογάν.
Είναι σαφές ότι οι Αμερικανοί αναγνωρίζουν σημαντικό γεωστρατηγικό ρόλο στην Άγκυρα, αλλά προφανώς αυτό έχει όρια. Ενώ είναι σαφές πως η ζυγαριά γέρνει προς την Τουρκία, όταν οι ΗΠΑ θέτουν στην άλλη πλευρά την Ελλάδα και την Κύπρο, τα δεδομένα αλλάζουν σε σχέση με το Ισραήλ. Για τους Αμερικανούς το καλύτερο σενάριο είναι να συνυπάρξουν ως βασικοί παίκτες οι δυο αυτές κατοχικές δυνάμεις, ωστόσο αυτό δεν φαίνεται να το αποδέχεται καμία από τις δυο. Αυτό, όμως, δεν σημαίνει πως σε κάποια φάση δεν θα τα βρουν. Όπως παλιά.
Τόσο η Τουρκία όσο και το Ισραήλ είναι αποσταθεροποιητικοί παράγοντες στην ευρύτερη περιοχή κι αυτό είναι στρατηγική επιλογή τους. Έχουν «κτίσει» την πολιτική τους, έχουν διαμορφώσει τη στρατηγική τους, ιμπεριαλιστική, επεκτατική, η οποία υλοποιείται μέσα από κινήσεις αποσταθεροποίησης. Αυτή η αποσταθεροποίηση τους διευκολύνει να παρεμβαίνουν.
Η Τουρκία, λοιπόν, σε αυτό τον αγώνα επικράτησης, σε μια περίοδο ιδιαίτερα κρίσιμη, επιχειρεί να κερδίσει πόντους σε βάρος του Ελληνισμού. Θεωρείται τούτο σημαντικό για την κατοχική πλευρά, καθώς δείχνει πως κερδίζει μάχες, έχει επιτυχίες, στέλνοντας μηνύματα προς τους αντιπάλους αλλά και συμμάχους για την «αποτελεσματικότητα και δυνατότητες της». Και ο αδύνατος κρίκος για την Τουρκία είναι η Ελλάδα, πρωτίστως, όμως, η Κύπρος.
Και ενώ όλα αυτά είναι ξεκάθαρα στην Αθήνα φαίνεται να μην αντιλαμβάνονται αυτό το τουρκικό παιχνίδι. Ή καλύτερα δεν θέλουν να το αντιληφθούν γιατί κυριαρχούνται από φοβικά σύνδρομα έναντι της Άγκυρας. Και με βάση αυτό προβάλλουν τη θεωρία πως μπορούν να τα βρουν με την Άγκυρα σε μια λογική «win-win». Επιχειρείται η συντήρηση ενός διαλόγου με την Τουρκία, ο οποίος όμως δυσκολεύει ενόψει και της τελευταίας ενέργειας της τουρκικής πλευράς να καταθέσει χάρτη για τον θαλάσσιο χωροταξικό σχεδιασμό, με τον οποίο «κόβει στη μέση» το Αιγαίο. Η Αθήνα, φοβικά, επιχείρησε να χαμηλώσει τους τόνους, υποβαθμίζοντας το γεγονός. Το έπραξε αναφέροντας το προφανές. Ότι δηλαδή, αυτό που έπραξε η Τουρκία δεν παράγει κανένα έννομο αποτέλεσμα. Όπως εξήγησε ο κυβερνητικός εκπρόσωπος, η Άγκυρα κατέθεσε ένα σχεδιασμό σε φορέα που δεν είναι αρμόδιος να προβεί σε μια τέτοια ενέργεια (σ.σ. UNESCO). Αυτό, όμως, είναι το θέμα; Ή το γεγονός ότι η Άγκυρα επιχειρεί να σφετεριστεί ελληνικές περιοχές και διχοτομεί το Αιγαίο; Η κίνηση αυτή της Άγκυρας, αν και νομικά δεν μπορεί να σταθεί και το γνωρίζει, δείχνει προθέσεις. Σημειώνεται ότι στην Κύπρο αυτές οι επεκτατικές επιδιώξεις δεν είναι μόνο προθέσεις, αλλά συνιστούν πολιτικές που υλοποιεί η Άγκυρα, ανεξαρτήτως εάν η Αθήνα, σκοπίμως, κάνει ότι δεν βλέπει.
Περί διαλόγου
Το καθεστώς Ερντογάν θέλει για μια σειρά λόγους τη διατήρηση μιας διαδικασίας συζητήσεων, όχι σε συστηματική βάση και με συγκεκριμένη ατζέντα. Το ίδιο πράττει δεχόμενοι οι Τούρκοι να συζητούν για το Κυπριακό, συναντώντας την Προσωπική Απεσταλμένη του Γενικού Γραμματέα του ΟΗΕ, Μαρία Άνχελ Ολγκίν Κουεγιάρ. Μόνο που σε σχέση με την Κύπρο, πιέζει για δυο κράτη και ο στόχος αυτός διαμορφώνεται με την επιβολή τετελεσμένων επί του εδάφους. Κι αυτό συντελείται με την κάθοδο εποίκων από την Τουρκία και την αμφισβήτηση της νεκρής ζώνης και της σιωπηρής κατάληψης μέρος της. Και τα Ηνωμένα Έθνη; Το καταγράφουν στις εκθέσεις τους. Παράλληλα, κινήσεις γίνονται και στη θάλασσα και δεν αποκλείεται να υπάρξει και κάθοδος γεωτρύπανων νοτίως της Κύπρου.
Οι εξελίξεις είναι ραγδαίες και μπορούν να τις παρακολουθήσουν όσοι έχουν σχέδιο και καθορίζουν την πολιτική τους με βάση τα δικά τους συμφέροντα και όχι των τρίτων. Οι εξελίξεις διαμορφώνουν ένα σκηνικό, που τρομάζει και θα συμπαρασύρει όσους παθητικά αντιμετωπίζουν τα τεκταινόμενα και προσαρμόζονται προς τα υποδείξεις!
Κόμβος επαναπατρισμού, πυκνή κίνηση πολεμικών στη θάλασσα και οι βάσεις
Η Κυπριακή Δημοκρατία, λόγω και της γεωγραφικής της θέσης και ενόψει ότι έχει καλές σχέσεις με τις χώρες της περιοχής, προσφέρεται για κόμβο επαναπατρισμού. Μέσω Κύπρου εκατοντάδες ξένοι φεύγουν από χώρες της περιοχής, για να μην κινδυνέψουν από τις πολεμικές συγκρούσεις ενώ Ισραηλινοί φθάνουν στο νησί με σκοπό να επιστρέψουν στη χώρα τους.
Στο πλαίσιο αυτό, υπάρχουν πέραν από τη χρήση των αεροδρομίων και των λιμανιών και μαρίνων (του κράτους ή ιδιωτικών). Την ίδια ώρα, έγινε γνωστό ότι οι βρετανικές βάσεις στην Κύπρο δεν χρησιμοποιούνται για συμμετοχή στον υπό εξέλιξη πόλεμο. Αυτό διαβεβαιώνουν οι Βρετανοί, αν και με βάση τις Συμφωνίες Ζυρίχης και Λονδίνου, του 1960, επειδή οι βάσεις είναι κυρίαρχες, δεν είναι υποχρεωμένοι να ενημερώνουν τη Λευκωσία. Οι Βρετανοί το ανέφεραν δυο φορές την τελευταία περίοδο. Και με ανακοίνωση των Βρετανικών Βάσεων αλλά και με τοποθέτηση της Βρετανίδας Μόνιμης Αντιπροσώπου στον ΟΗΕ, όταν απάντησε στον Ρώσο ομόλογό της.
Αυτά προς το παρόν, καθώς ουδείς γνωρίζει τι θα γίνει στη συνέχεια, αναλόγως και των εξελίξεων. Διαχρονικά, πάντως, τις βάσεις χρησιμοποιούν και οι Αμερικανοί, το ΝΑΤΟ, ωστόσο σε αυτή τη φάση κάτι τέτοιο δεν διαπιστώνεται καθώς προφανώς δεν χρειάσθηκε. Παράλληλα, η αεροπορική βάση «Ανδρέας Παπανδρέου» στην Πάφο, χρησιμοποιείται για μεταγωγικά αεροσκάφη και όχι πολεμικά. Εξάλλου, οι δυνατότητες της επιχειρησιακά είναι περιορισμένες. Σε ό,τι αφορά τη θαλάσσια περιοχή της Κυπριακής Δημοκρατίας είναι ορατή η παρουσία πολεμικών σκαφών.
