Του Γιώργου Τσίπρα.
Το έργο σε στρατιωτικό επίπεδο μοιάζει να έχει παιχτεί πολλές φορές σε άλλες χώρες. Οι δυτικές δυνάμεις αρκεί να καταφέρουν να κρατηθούν έστω και σε ένα μικρό τμήμα εδάφους αν απέναντί τους έχουν έναν αδύναμο αντίπαλο. Αργά ή γρήγορα η επικράτησή τους είναι περίπου βέβαιη. Η «διασφάλιση της απαγόρευσης πτήσεων πάνω από τη Λιβύη» –αυτή ήταν η ψευδεπίγραφη απόφαση του Συμβουλίου Ασφαλείας που νομιμοποιούσε την ωμή νατοϊκή επέμβαση– αποφασίστηκε όταν κινδύνευε πλέον να πέσει η Βεγγάζη, το προπύργιο των εξεγερμένων. Είναι βέβαιο πως οι αραβικές εξεγέρσεις είχαν παίξει το ρόλο τους στο πέρασμα μέρους του λιβυκού λαού και της νεολαίας με την εξέγερση. Όπως είναι βέβαιο ότι την εξέγερση ξεκίνησε κομμάτι του καθεστωτικού μηχανισμού. Είναι βέβαιο πως η εξέγερση της Λιβύης σε ένα πρώτο στάδιο δεν ήταν απλώς σύγκρουση μηχανισμών. Όπως είναι βέβαιο ότι η όποια λαϊκή συμμετοχή δεν φαίνεται να έχει καμιά απολύτως έκφραση στην ηγεσία και τη μέχρι τώρα πολιτική της.
Ευκρινή δεδομένα σε μια θολή κατάσταση
Πρώτο, η ηγεσία των εξεγερμένων υπό τον Μούσταφα Αμπντελτζαλίλ έχουν οικειοθελώς υιοθετηθεί πλήρως από τη Δύση και ήδη έχουν δώσει και συγκεκριμένες εγγυήσεις για το διαμοιρασμό του φυσικού πλούτου της Λιβύης μετά την επικράτησή τους. Οι συχνές αναφορές της σε συνθήματα του τύπου ότι το πετρέλαιο ανήκει στους Λίβυους δεν σημαίνει ότι εννοούνται σώνει και καλά και μάλλον λέγονται επειδή ακριβώς ετοιμάζεται ένα γενναίο ξεπούλημα, πολύ μεγαλύτερο απ’ αυτό που είχε ξεκινήσει επί Καντάφι. Οι New York Times στις 22/8 έγραφαν πως «ο συνταγματάρχης Καντάφι αποδείχτηκε ένας προβληματικός συνεργάτης για τις εταιρίες πετρελαίου […] Μια νέα κυβέρνηση με στενές σχέσεις με το ΝΑΤΟ ίσως είναι ευκολότερος συνεργάτης για τα δυτικά έθνη. […] Κάποιοι ειδικοί λένε ότι, αν τους δοθεί το ελεύθερο, οι εταιρίες πετρελαίου θα μπορούσαν να βρουν περισσότερο πετρέλαιο στη Λιβύη απ’ όσο είχαν εντοπίσει κάτω από τους αυστηρούς περιορισμούς της κυβέρνησης Καντάφι». Στο ίδιο άρθρο οι ΝΥΤ συνέχιζαν αναφέροντας δήλωση εκπροσώπου της Agoco, πετρελαϊκής εταιρίας υπό τον έλεγχο των εξεγερμένων, πως «δεν έχουμε πρόβλημα με εταιρίες δυτικών χωρών όπως οι ιταλικές, γαλλικές και βρετανικές, αλλά έχουμε κάποια πολιτικά ζητήματα με τη Ρωσία, την Κίνα και τη Βραζιλία». Δεύτερο, όπως φαίνεται και από τις παραπάνω εκτιμήσεις, το ΝΑΤΟ θα εγκατασταθεί για τα καλά στη Λιβύη ή, αλλιώς διατυπωμένο, θα έχει στενές σχέσεις.
Τρίτο, η κατάσταση καθόλου δεν είναι συμφωνημένη ανάμεσα σε όλους όσους υποστήριξαν την ανατροπή Καντάφι στο εσωτερικό της Λιβύης, δεν είναι συμφωνημένη με το μέρος του παλιού καθεστώτος που συνέχιζε να στηρίζει τον Καντάφι και τώρα θα είναι δύσκολο να ξηλωθεί εντελώς, όπως έγινε με το Μπάαθ στο Ιράκ, και, βέβαια, δεν είναι συμφωνημένη ανάμεσα στις μεγάλες δυνάμεις που ενδιαφέρονται για τη Λιβύη. Αυτά όλα δεν προμηνύουν μια κατάσταση σταθερότητας αλλά μάλλον μια επανάληψη σε άλλη κλίμακα και με άλλα χαρακτηριστικά των περιπλοκών και της φαγωμάρας που μαστίζουν και το ιρακινό καθεστώς, χωρίς εδώ οι δυτικοί να διαθέτουν την άμεση ισχυρή παρουσία που διέθεταν οι Αμερικανοί εκεί.
Τέταρτο, είναι μάλλον βέβαιο πως λόγω του εμφυλίου, των καταστροφών, των ανθρώπων του Καντάφι και λοιπά και λοιπά, ο λιβυκός λαός θα κληθεί να υποστεί μια οικονομική στενότητα…
Τέλος, η εγκατάσταση των Δυτικών στη Λιβύη, και αυτό είναι το σημαντικότερο στο πεδίο των διεθνών εξελίξεων, επηρεάζει και τροποποιεί άμεσα πολλαπλούς συσχετισμούς. Σε ό,τι αφορά την αφρικανική ήπειρο, Κίνα και Ρωσία φαίνεται μια χώρα με την οποία διατηρούσαν προνομιακές σχέσεις, επιβεβαιώνοντας ότι η Αφρική γίνεται όλο και περισσότερο πεδίο ενδοϊμπεριαλιστικών συγκρούσεων. Είναι βέβαιο πως θα υπάρξουν δυτικές πιέσεις για αντίστοιχες εξελίξεις στην περίπτωση της Συρίας, περίπτωση η οποία θα σημάνει ανατροπή συχετισμών και για το Ιράν. Απ’ την άλλη μεριά, οι εξελίξεις στη Λιβύη δεν είναι καλά νέα για τις αραβικές εξεγέρσεις στο βαθμό που αποτελούν ένα προηγούμενο για στρατιωτικές επεμβάσεις και πιέσεις με οποιοδήποτε πρόσχημα και σε άλλες χώρες του αραβομουσλουλμανικού κόσμου, το ΝΑΤΟ αποκτά έδαφος στη Β. Αφρική.
