Διαβάστε τα προηγούμενα Μέρος Α’, Μέρος Β’, Μέρος Γ’, Μέρος Δ’, Μέρος Ε’, Μέρος ΣΤ’, Μέρος Ζ’, Μέρος Η’, Μέρος Θ΄, Μέρος Ι’ , Μέρος ΙΑ’, Μέρος ΙΒ’, Μέρος ΙΓ’, Μέρος ΙΔ, Mέρος ΙΕ΄, Μέρος ΙΣΤ΄, Μέρος Ζ’, Μέρος ΙΗ, Μέρος ΙΘ
Του Γιώργου Κυριακού
Η Λεσινίτσα είναι ορεινό χωριό των Ριζών του Δήμου Φοινικαίων, δίπλα στην ελληνοαλβανική μεθόριο. Το «δασκαλοχώρι», όπως αποκαλείται, φημίζεται για τους αγωνιστές και τους διανοούμενους του. Πλήθος αρχαίων τεκμηρίων μαρτυρούν τη σχέση με το ελληνικό φύλο των Χαόνων και τη λατρεία των Ολύμπιων θεών. Η παρουσία του συνεχίστηκε με την ένταξή του στη Μητρόπολη Δρυϊνουπόλεως στα βυζαντινά χρόνια, ενώ στα χρόνια της Τουρκοκρατίας συνδέθηκε με τον Πατρο-Κοσμά (Αιτωλός), που ίδρυσε στο χωριό δύο σχολεία. Οι Λεσινιτσιώτες συμμετείχαν στους αγώνες για την απελευθέρωση της Ελλάδας, όπως και ενάντια στη μετατροπή του χωριού σε τσιφλίκι. Από τα τέλη του 18ου αιώνα, στις μονές Αγελάστου και Γερμανού λειτούργησαν ανώτατες σχολές, βιβλιοθήκες, βιβλιοδετείο. Οι Λεσινιτσιώτες συμμετείχαν στον Αυτονομιακό Αγώνα της Βορείου Ηπείρου, στον αγώνα για την εκπαίδευση το 1933-35, στο έπος του 1940 και στον αντιφασιστικό αγώνα. Δεκάδες φυλακίστηκαν και εξορίστηκαν από τη δικτατορία.
Με την παρέα γύρω από την ιστοσελίδα lesinitsa.gr συναντηθήκαμε το καλοκαίρι στην ανάβαση και στη λειτουργία του Προφήτη Ηλία, κοντά στα 1.000 μέτρα υψόμετρο. Τα τελευταία 3 χρόνια πραγματοποιούν εκδηλώσεις στο χωριό, σε ιδιαίτερες περιοχές με ιστορικό βάρος. Συνομιλήσαμε διαδικτυακά με την Άλκηστη, τον Άρη-Χρήστο, τον Δημοσθένη, την Ευδοξία και τον Οδυσσέα (με αλφαβητική σειρά). Την παρέα πλαισιώνουν ο Βασίλης, Γιώργος, η Δώρα, ο Θοδωρής, η Ματίνα, ο Σπύρος, ο Χρήστος και άλλοι, που λόγω ώρας ή τεχνικών δυσκολιών δεν μπόρεσαν να συνδεθούν.
Τι σας παρακίνησε να φτιάξετε την ομάδα lesinitsa.gr;
Η αγάπη για το χωριό μας. Ξεκινήσαμε την περίοδο του υποχρεωτικού εγκλεισμού –το 2020– συγκεντρώνοντας υλικό για την ιδέα που είχαμε από παλιά: την υλοποίηση της ιστοσελίδας lesinitsa.gr, που παρουσιάζει την ιστορία, την πολιτισμική κληρονομιά, τα δρώμενα, τη φύση του χωριού μας. Προσπαθήσαμε να είναι επιμελής και τεκμηριωμένη δουλειά. Έτσι, μέσα από ώρες συζητήσεων, δέσαμε ως παρέα…
Ποιος είναι ο απώτερος στόχος σας;
Είναι ο σπόρος που πρέπει να φυτευτεί για τις επόμενες γενιές. Να μην χαθούν οι ρίζες μας, να φτιάξουμε παράριζα. Έχει ιδιαίτερο βάρος τα παιδιά μας να συναντώνται στο χωριό, να τους δημιουργούνται μνήμες από τη Λεσινίτσα. Εμείς φύγαμε μικροί από εκεί, μερικοί γεννηθήκαμε στην Ελλάδα. Ζήσαμε διαφορετικά βιώματα, και ακόμα πιο διαφορετικά ζουν τα παιδιά μας. Βασικός στόχος μας είναι η επόμενη γενιά να αγαπήσει την ιδιαίτερη πατρίδα μας, να στοχαστεί την αλήθεια του τόπου μας. Αν δεν γίνει η σύνδεση αυτή, δεν θα υπάρξει μέλλον και συνέχεια. Ό,τι γίνεται, γίνεται με την καρδιά μας, κι αυτό μας επιστρέφει ατόφιο.
Πέραν της ιστοσελίδας έχετε να επιδείξετε και πλήθος δράσεων στον τόπο σας. Πώς τις ξεκινήσατε;
Διαμένουμε στην Ελλάδα, οπότε οι διοργανώσεις στο χωριό έχουν τρομερές δυσκολίες, οικονομικής φύσεως και μετάβασης. Όμως επιμένουμε. Ξεκινήσαμε τον Αύγουστο του 2021 βάφοντας το εκκλησάκι του Αγίου Χαραλάμπους. Στη συνέχεια αρχίσαμε να τελούμε λειτουργίες και εκδηλώσεις σε σημεία αναφοράς, αλληλεπιδρώντας με τους χωριανούς αλλά και με τα παιδιά. Τα καλοκαίρια διοργανώνουμε πεζοπορίες και περιηγήσεις. Κάνουμε δωρεές για έργα στο χωριό αλλά και την ευρύτερη περιοχή (π.χ. Μονή Θεολόγου).Οργανώσαμε και συμβάλαμε οικονομικά στα εκπαιδευτικά προγράμματα της Museotek (ηλεκτρονική πλατφόρμα εικονικής περιήγησης σε αρχαιολογικούς χώρους) στα σχολεία της Βορείου Ηπείρου, κ.ο.κ. Αναλυτικά τις δράσεις μας, όλα αυτά τα χρόνια, μπορείτε να τις βρείτε στη σελίδα μας.
Πώς επιστρέφουν σε εσάς οι δράσεις αυτές;
Είμαστε στην άκρη του Θεού, μια απραξία, μια νέκρα υπάρχει. Εδώ και μια δεκαετία οι μόνες εκδηλώσεις στο χωριό ήταν ως επί το πλείστον οι κηδείες. Αυτά που γίνονται έχουν μεγάλο αντίκτυπο και καταρχήν τα χαιρόμαστε με την ψυχή μας. Όπως λέει κι ο παπα-Νικόδημος (Καρκασίνας) «στη Λεσινίτσα γίνεται μια Ανάσταση»!
Πώς λειτουργεί η ομάδα;
Αν πει κάτι ο ένας, ο άλλος το κάνει δύο. Συμπληρώνουμε ο ένας τον άλλον και προχωράμε, μακριά από εγωισμούς.
Αποφεύγετε τους εντυπωσιασμούς, τις «γραβάτες» κ.ο.κ. Αναδεικνύετε μνημεία σε ζωντανό χρόνο, με ανθρώπους κάθε ηλικίας…
Φορέσαμε τη «γραβάτα» όταν καθαρίσαμε τον Άι-Γιώργη (γέλια) για τις 13 Αυγούστου, που τελέσαμε λειτουργία και μνημονεύσαμε τον Εθνομάρτυρα Γιώργο Λίτσα. Επίσης στον καθαρισμό για την πεζοπορία στη Στουγάρα, στον καθαρισμό του Αγίου Νικολάου στο Λεσκοβέτσι, όπως και την προηγούμενη του Άι-Λια, που καθαρίσαμε με το αλυσοπρίονο τη διαδρομή που έκανες μαζί μας.
Συνεργάζεστε με την Αδελφότητα του χωριού;
Όταν πρόκειται για το κοινό καλό, βεβαίως. Θυμόμαστε από παιδιά ότι, από τους πρώτους, οι Λεσινιτσιώτες είχαν ιδρύσει το 1994 Αδελφότητα δραστήρια. Είχε εκδώσει μάλιστα την πρώτη εφημερίδα στον Βορειοηπειρωτικό χώρο. Τώρα; Υπάρχουν τρία σωματεία, με καταστατικά, αρχαιρεσίες, διοικητικά συμβούλια κ.λπ. Διαφωνούμε με αυτόν τον κατακερματισμό και επιδιώκουμε την ένωση σε ένα, αλλά δεν είναι μόνο στο χέρι μας. Μένουμε μακριά από τοξικότητες και άγονες συγκρούσεις. Είμαστε μια άτυπη συλλογικότητα που στοχεύει σε ενωτικές δραστηριότητες για το χωριό, στη βελτίωση των σχέσεων των συγχωριανών και στη γνωριμία των μικρών παιδιών με την προγονική εστία τους.
Αν δεν ήμουν με τον Λεωνίδα Παππά δεν θα μπορούσα να έρθω στου Άι-Λια. Είδα και τον «δρόμο». Πώς είναι οι υποδομές στο χωριό;
Κι εμείς αναρωτιόμαστε. Πώς να φτάσει ο κόσμος στο χωριό με τέτοιο δρόμο; Όταν πέφτει το ρεύμα; Όταν δεν έχουμε νερό, μια περιοχή γεμάτη νερό, που έδωσε και σε διπλανά χωριά; Α ναι… μας έβαλαν όμως μετρητές! Πού είναι η συγκοινωνία που θα ενώνει τα χωριά και θα εξυπηρετεί τους παραμένοντες; Για να έρθει ο κόσμος πρέπει να βρει τον γείτονα, να βρει το καφενείο ανοιχτό. Πού είναι ο δρόμος Λεσινίτσα-Κουρά που θα ενώνει τα Ριζά με τη Δρόπολη και έχει χρηματοδοτηθεί; Ο νυν Δήμαρχος υποσχέθηκε προεκλογικά ότι, στην πρώτη διετία της διοίκησής του, ο δρόμος Δίβρη-Άνω Λεσινίτσα θα ασφαλτοστρωθεί. Ελπίζουμε να τηρήσει αυτή τη δέσμευση. Μέχρι στιγμής μόνο στα μισά έχει πέσει η άσφαλτος, μεταξύ Δίβρης και Θεολόγου. Να φανταστείτε ότι για μία κατασκευή ώστε να συντηρήσουμε τα σπίτια μας, τα μεταφορικά κοστίζουν περισσότερο από τα υλικά!
Το όνειρο;
Το χωριό μας είναι μέσα στη φύση, στα νερά, στα ιστορικά μνημεία. Δεν στερείται τίποτε. Να γίνουμε ένα όμορφο χωριό με καφενεία, με ξενώνες, να έρχονται οι συγχωριανοί μας, να πλημμυρίζουμε από παιδιά, να φιλοξενούμε κόσμο. Να έχουμε ένα καταφύγιο για τους επισκέπτες μας. Έχουμε ανάγκη από μικρά πράγματα με μεγάλη αξία.
Ποια είναι η επόμενη δράση σας;
Η εκδήλωση στις 27 Οκτωβρίου στον Άγιο Δημήτριο στο Σιματάτι, για να τιμήσουμε τον εορτάζοντα Μεγαλομάρτυρα Δημήτριο. Ένεκα της εθνικής μας εορτής θα τελεστεί επίσης μνημόσυνο για τους Λεσινιτσιώτες, που συμμετείχαν στους αγώνες του έθνους, με πολλούς από αυτούς να δίνουν τη ζωή τους. Μετά τις θρησκευτικές εκδηλώσεις θα ακολουθήσει εορτή. Σας προσκαλούμε όλους να παραβρεθείτε!
